Bouwspecificatie encyclopedie versie 2025
Meer dan 900 alfabetisch gerangschikt termen. Met name juridische en daaraan verwante (inkoop)technische zaken.
Primair als naslagwerk voor moderne Bouwspecificatiedeskundigen alsmede voor de klassieke bestekschrijvers.
Ook handig en leerzaam voor aanpalende beroepsgroepen in de bouwsector in het algemeen en de B&U-sector specifiek.
Verzameld en bewerkt door ing. H.H.M (Henny) Miltenburg, eigenaar ASPECTIBUS, Academie voor specificeren en trainingen in de B&U-sector
2ba
Hét centrale artikelbestand, voor en door de branche! Bij 2BA zitten miljoenen technische producten binnen één centrale artikeldatabase. Hierdoor is de gehele installatieketen verzekerd van actuele product- én handelsinformatie. 2BA beheert sinds 2004 de neutrale datapool voor het gecontroleerd en digitaal uitwisselen van productgegevens tussen leverancier en afnemer op basis van de internationale ETIM standaarden. De productgegevens van de fabrikant, importeur en/of agent worden hierin dan ook gecontroleerd en geclassificeerd opgenomen. Waar van toepassing worden deze gegevens gekoppeld met aanvullende handelsinformatie, zoals aangeleverd door de groothandel. Denk hierbij onder andere aan prijsinformatie, verpakkingseenheden en logistieke data zoals verpakkingsvorm, gewicht en afmetingen. Binnen de 2BA datapool worden hierdoor dus zowel de product- als de hier bij behorende handelsgegevens voor de gehele keten continu compleet en actueel gehouden en beschikbaar gesteld aan de data-afnemers. Reeds 2.994 installatie- en montagebedrijven maken dankbaar gebruik maken van product- en prijsinformatie uit de 2BA datapool!
Product- en gerelateerde groothandelsgegevens kunnen door installatie- en montagebedrijven vanuit de 2BA datapool worden ingelezen in het eigen software pakket. Dit kan bijvoorbeeld op basis van een vooraf bij 2BA ingesteld selectieprofiel. Daarnaast ondersteunt een groeiend aantal softwarepartijen de door 2BA ontwikkelde Unifeed zoekmachine. Hiermee heeft u de mogelijkheid om vanuit uw eigen software online te zoeken in de 2BA datapool en de geselecteerde artikelen hieruit direct over te nemen naar uw eigen applicatie. Ook hier biedt de filtermogelijkheid op ETIM productklassen en/of kenmerken een belangrijk handvat om steeds snel tot het juiste product te komen. 2BA heeft met een (nog steeds groeiend) aantal toonaangevende softwarehuizen van onder meer ERP en projectmanagement applicaties een partnerschap gesloten omtrent de ETIM Classificatie en (semi-)geautomatiseerde bestandsuitwisseling met de datapool.
Indien gewenst biedt 2BA via de Online Conditie Server de mogelijkheid om ook netto inkoopprijzen van artikelen bij groothandels én eventueel de actueel beschikbare voorraad bij de leverancier zichtbaar te maken. Voor de berekening van de nettoprijs wordt dan automatisch rekening gehouden met de onderling overeengekomen inkoopcondities (kortingen). Dit echter onder voorbehoud dat de betreffende leverancier op deze service is aangesloten.
24-uurszorg (Bbl)
Vanuit het zorgaanbod georganiseerde koppeling tussen wonen en zorg voor professionele zorgverlening aan de bewoners gedurende 24 uur per dag.
2 fasen contract
Twee-fasen-contracten komen steeds vaker voor in Nederland. In de afgelopen jaren is er elk jaar opnieuw een forse toename te zien in het aantal aanbestedingen dat op deze wijze gegund wordt. Simpel gezegd is een twee-fasen-contract een aanbesteding waarbij de ontwerpfase en de realisatiefase van elkaar gescheiden zijn. In de ontwerpfase bundel je je krachten met de opdrachtgever, vaak in de vorm van een ontwerpteam waarin expertises maximaal ingezet kunnen worden doordat er intensief samen wordt gewerkt waarbij de opdrachtgever volledig betrokken wordt. Er wordt ruimte gemaakt om gezamenlijk oplossingen en ideeën te bespreken en er is openheid en transparantie over beheersing van de begroting en risico’s.
Pas als de gezamenlijke ontwerpfase succesvol is afgerond wordt:
Dat laatste is niet uniek want in een regulier proces conform de DNR dan wel de UAV-GC kan men ook tussentijds van elkaar, de zgn. zachte knip.
In artikel 11, lid 7 van de DNR staat:
De adviseur vangt eerst aan met een volgende fase, bijvoorbeeld van VO naar DO, nadat de opdrachtgever daartoe schriftelijk zijn toestemming heeft verleend. In deze toestemming wordt de goedkeuring van de werkzaamheden verricht in de voorafgaande fasen geacht te zijn begrepen, behalve voor zover de opdrachtgever zijn goedkeuring aan onderdelen van de werkzaamheden uitdrukkelijk heeft onthouden.
In paragraaf 20 lid 1 van de UAV-GC staat:
1De Opdrachtgever is bevoegd om te toetsen of:
voldoen aan de eisen die voortvloeien uit de Overeenkomst. Deze toetsing vindt plaats op basis van het toetsingsplan Ontwerpwerkzaamheden. De Opdrachtgever is slechts bevoegd tot toetsing van de in deze paragraaf bedoelde kwalificaties van hulppersonen en Ontwerpdocumenten, voorzover het toetsingsplan daarin uitdrukkelijk voorziet, behoudens het bepaalde in lid 2
4 De Opdrachtgever is niet verplicht gebruik te maken van zijn toetsingsbevoegdheid uit hoofde van deze paragraaf. Het is aan hem te bepalen of en hoe hij die toetsingsbevoegdheid gedurende de Ontwerpwerkzaamheden uitoefent. Niettemin rust op de Opdrachtgever de verplichting de Opdrachtnemer schriftelijk en binnen bekwame tijd te informeren, indien hij een tekortkoming van de Opdrachtnemer daadwerkelijk heeft opgemerkt.
Wanneer de Opdrachtgever gebruik wilt maken van deze bevoegdheid, moet hij de ontwerpdocumenten die hij wenst te toetsen, specificeren in een ‘toetsingsplan ontwerpwerkzaamheden’, dit is Annex IV. De engineering in een UAV-GC kan gaan over de het PvE, VO, DO (en helaas UO, waarom geen TO)
De Handreiking Aanbesteden van twee fasen contracten van CROW beschrijft hoe een aanbesteding zo ingericht kan worden, dat er gestuurd wordt op een succesvolle samenwerking. (november 2023)
Met de toepassing van een 2-fasen aanpak wordt een tweetal doelen nagestreefd, namelijk:
De aanleiding voor het toepassen van de 2-fasen aanpak bij onder meer Rijkswaterstaat vormt de bevinding van Rijkswaterstaat dat door de marktdynamiek en de manier waarop met risico’s in grote projecten wordt omgegaan, marktwerking verloren dreigt te gaan. In Jip en Janneketaal, inschrijvers blijven weg van GC contracten vanwege de risico’s. Meer hierover is te lezen in het rapport ‘Toekomstige Opgave Rijkswaterstaat’ van Rijkswaterstaat uit 2019. Marktpartijen zijn kritischer over hun deelname aan met name grote risicovolle projecten. In het rapport wordt een marktbrede transitie voorgesteld naar een financieel gezonde, concurrerende en innovatieve sector. De benodigde transitie wordt door Rijkswaterstaat en de markt gezamenlijk ingezet vanuit het programma ‘Op weg naar een vitale infrasector’. De 2-fasen aanpak wordt als één van de verbetermaatregelen binnen dit programma opgepakt.
Een 2-fasen aanpak kenmerkt zich doordat na de fasen van voorbereiding en aanbesteding, het contract in twee opeenvolgende fasen wordt uitgevoerd. In fase I werken marktpartijen en Rijkswaterstaat intensief samen aan nadere onderzoeken en ontwerpwerkzaamheden, gericht op het verkrijgen van meer informatie over onder andere de risico’s en kansen. Een van de resultaten van deze fase is een reële en marktconforme vaste prijs waar de marktpartij in fase II de werkzaamheden voor uitvoert. Een goede samenwerking en onderling vertrouwen tussen Rijkswaterstaat en marktpartijen is essentieel om de 2-fasen aanpak gezamenlijk te doorlopen.
In de handreiking 2-fasen aanpak leggen Rijkswaterstaat en de markt gezamenlijk vast op welke wijze een 2-fasen aanpak bij Rijkswaterstaat projecten wordt toegepast. Daarmee biedt de handreiking helderheid aan projectteams. Daarnaast stelt de handreiking Rijkswaterstaat in staat om toe te werken naar een uniforme wijze waarop een 2-fasen aanpak wordt vormgegeven. Rijkswaterstaat neemt de handreiking op in de Werkwijzer RWS.
De handreiking 2-fasen aanpak is in april 2023 door Rijkswaterstaat vastgesteld en gepubliceerd op de website van het programma ‘Op weg naar een vitale infrasector’. Klik hier om de handreiking te openen.
In dat document staat:
Bij een 2-fasen aanpak wordt voor de contractvorm een keuze gemaakt uit één van de twee hoofdvormen:
Eerder is al gesteld dat de uitvoering van de opdracht in fase II overeen komt met de uitvoering in reguliere projecten. Dit betekent dat voor fase II een contractvorm wordt gehanteerd die ook voor reguliere projecten wordt toegepast. Bij projecten van Rijkswaterstaat (en andere overheidsorganisaties) wordt veelvuldig gebruik gemaakt van contracten op basis van de UAV-GC voorwaarden, zoals een D&C-contract of E&C-contract. Daarom wordt de UAV-GC voor fase II in deze handreiking als uitgangspunt gehanteerd. Dit laatste is vreemd want fase 2 in de huidige Model Bouwteamovereenkomsten gaan uit van een UAV 2012 contract. In de versie van KBN staat:
Als het bouwteam een volledig uitgewerkt Ontwerp maakt, wordt de vervolgovereenkomst met de Aannemer beheerst door de UAV. Is het product van het bouwteam daarentegen niet een volledig uitgewerkt Ontwerp, dan zijn op het vervolg de UAV-GC van toepassing. Omdat het model ook in de infra zal worden toegepast, zal vaker sprake zijn van aanbestedingsplichtige opdrachten. De opdrachtgever (aanbestedende dienst) moet dan rekening houden met de eisen die voortvloeien uit de Aanbestedingswet.
De gekozen opzet veronderstelt dat in dat geval zowel het bouwteam als aansluitend de uitvoering als één werkpakket wordt aanbesteed. Gunningscriteria en vaststelling van de aanneemsom in relatie tot (niet toegestane) wezenlijke wijzigingen verdienen daarbij aandacht.
Verschil Bouwteam en 2 fasen contract
In het modelbouwteam van KBN staat echter het volgende
Het Ontwerp voor het Werk dat in het bouwteam tot stand zal worden gebracht zal bestaan uit de volgende documenten:
(invullen VO/DO/UO etc.)
Het vreemde hierin dan de TO, de TS, niet op TO niveau (conform de DNR) zou kunnen worden uitgewerkt, dus niet op middelenniveau.
06 Technisch Ontwerp (TO)
Het doel van deze fase is:
08 Uitvoering – Uitvoeringsgereed Ontwerp (UO)
Het doel van deze fase is:
Je kunt je afvragen of de contractuele knip naar fase 2 achter het UO zou moeten zitten, want dat is niet gebruikelijk. Bovendien is een uitwerking van enkel een VO ook wel erg karig want dan krijg je nog veel discussie over de vervolgengineering.
Bovendien staat in de versie van KBN:
Artikel 14
In artikel 14 had beter kunnen staan:
In artikel 17.3 staat:
Op de aannemingsovereenkomst zijn van toepassing: (toepasselijke keuze aankruisen):
de UAV 2012;
de UAV-GC 2005, met inbegrip van de Basisovereenkomst
In artikel 17.3 had beter kunnen staan:
de UAV 2012; met inbegrip van de kernbedingen van hoofdstuk 01 uit een STABU bestek en/of een soortgelijke MBO
de UAV-GC 2005, met inbegrip van de kernbedingen van de bij de GC behorende Basisovereenkomst
Conclusie
Het verschil lijkt te zitten in de rol van de opdrachtgever in fase 1.
In het geval van een twee-fasen-contract gaat de opdrachtgever op zoek naar de beste partner om samen tot een formulering van het ontwerp te komen, fase 1
Een aanbesteding (van wat, een dienst of werk?) wordt gegund op basis van kwalitatieve criteria, en niet de prijs in euro’s onder de streep. Die criteria bestaan vaak uit de volgende elementen: een kansendossier, een risicodossier, een document waarin je uiteenzet hoe je zult samenwerken met de opdrachtgever en de samenstelling van je team.
Eigenlijk is een 2 fasencontract een afgeleide van een klassiek contract, wat sommigen al afserveren als traditioneel, waar ontwerp (fase 1) en uitvoering (fase 2) al een feit was. Probleem daarbij echter is dat als je een aannemer opneemt in het ontwerpteam van fase 1 hij niet meer kan meedingen naar de opdracht.
Immers, betrokkenheid van marktpartijen bij de voorbereiding kan echter leiden tot ontoelaatbare belangenverstrengeling door voorkennis ten opzichte van de concurrentie. Ook het inzetten van marktpartijen om de inschrijvingen te beoordelen kan leiden tot concurrentievervalsing, waardoor een aanbesteding kan mislukken. Zaak is dus om de aannemer die zitting heeft gehad in het ontwerpteam niet te betrekken bij de (voorbereiding van de) aanbesteding van het werk, fase 2, zodat deze wel een (mede)inschrijver kan zijn.
Omdat het aandeel werk in een bouwteamovereenkomst groter is dan het aandeel dienst dient het als een werk te worden aanbesteed. Voor het bepalen van de GOW dienen zowel fase 1 als 2 gekapitaliseerd te worden.
3D model versus BIM model
Volgens sommige opvattingen is het 3D-model enkel een draadmodel wat een architect of adviseur maakt in het SO of VO. Een BIM model zou volgens deze opvatting een 3D model zijn met wat doch zeer beperkte data erin.
Volgens de auteur van deze Lexicon is het BIM model al een feit in pre-ontwerpfase, met daarin opgenomen middels specificaties (veelal functioneel en zoveel mogelijk oplossingsvrij), van de KES en/of PvE+W. Deze zijn de onderleggers voor de architect en adviseurs om de 1e 3D modellen te maken. Systems Engineering is immers een iteratief proces van specificeren en ontwerpen.
Kort gezegd kun je derhalve hebben:
7-deling
De standaard technische bepalingen in zowel de RAW standaard als de STABU standaard worden in ieder techniek beschrijvend hoofdstuk, een werkcategorie, verdeeld in 7 paragrafen, het derde getal in de notatie:
In een STABU bestekboek kan, eender in hoofdstuk 01 ten opzichte van de UAV 2012, hierop geanticipeerd worden, bijvoorbeeld door toevoegingen en (uitdrukkelijke) afwijkingen op de standaard technische bepalingen uit de STABU standaard. Om te voorkomen dat het 6-cijferige artikelnummer, 3 maal 2 getallenparen, in het bestekboek ook identiek zou terugkomen in de STABU standaard, heeft men ervoor gekozen om de subparagraaf weg te laten in de standaard, het 2e cijfer van het 2e getallenpaar.
A1-verklaring (WKA)
Is een internationale detacheringverklaring waarin staat dat de werknemer die tijdelijk in het buitenland werkt, voor die werkzaamheden ook in zijn woonland is verzekerd voor de sociale verzekeringen. Hierin staat onder meer de termijn waarvoor deze afspraak geldt en de plaats waar de werknemer gaat werken. Nadere informatie is te verkrijgen bij de Sociale verzekeringsbank, afdeling Internationale Detachering (020- 6565277) of www.svb.nl. De A1-verklaring is de nieuwe versie van de E101-verklaring, ingevoerd na het in werking treden van de nieuwe Europese regels voor de sociale verzekeringen Verordening (EG) nr. 883/2004. Behalve voor de landen in de EU, de EER en Zwitserland, heeft Nederland ook socialeverzekeringsverdragen gesloten met een aantal landen buiten de EU, de EER en Zwitserland. Dit zijn momenteel: Australië, Bosnië- Herzegovina, Canada, Canada-Quebec, Chili, Egypte, India, Israël, Japan, Kaapverdië, Kanaaleilanden, Macedonië, Man, Marokko, Montenegro, Nieuw-Zeeland, Servië, Tunesië, Turkije, Uruguay, Verenigde Staten, Zuid-Korea.
Aanbesteden
Inkoop is het vakgebied dat zich bezighoudt met alle inkoopwerkzaamheden, van de behoefte bepalen tot en met de daadwerkelijke (op)levering, narooiwerk en evaluatie. Aanbesteden is een specifieke methode om in te kopen. Een andere manieren van inkopen is het doen van offerteverzoeken. Volgens de Gids Proportionaliteit is aanbesteden: “specificeren, selecteren en contracteren”. Hoewel er geen gunningplicht bestaat is men wel van mening dat die intentie er wel moet zijn, mede omdat daar er bij de inschrijvers aanzienlijke kosten moeten worden gemaakt, de zogenaamde tenderkosten, om mee te kunnen dingen naar een opdracht, kosten die niet zomaar, zeker niet bij een vruchteloze inschrijving, terugverdient kunnen worden.
Aanbesteder (ARW 2016)
Degene die voornemens is een opdracht te verlenen.
Aanbesteder (ARW 2016)
Degene die voornemens is een opdracht te verlenen (ARW 2016);
Aanbestedende dienst (aanbestedingswet 2012)
De staat, een provincie, een gemeente, een waterschap of een publiekrechtelijke instelling dan wel een samenwerkingsverband van deze overheden of publiekrechtelijke instellingen.
Aanbesteding (ARN 2016)
De formele vaststelling van de tijdig ontvangen inschrijvingen.
Aanbestedingsstukken (ARW 2016)
Alle stukken die door de aanbesteder worden opgesteld of vermeld ter omschrijving of bepaling van onderdelen van de aanbesteding of de procedure.
Het aanbestedingsbesluit is een wat meer praktische uitwerking van de Aanbestedingswet. Belangrijk in dit besluit, welke overigens enkel van toepassing is voor aanbesteding plichtige partijen, is de aanwijzing van:
Aanbestedingsstukken (ARW 2016)
Alle stukken die door de aanbesteder worden opgesteld of vermeld ter omschrijving of bepaling van onderdelen van de aanbesteding of de procedure;
Aanbestedingsplicht
De aanbestedingsplicht geldt in principe alleen voor opdrachten van zogenaamde aanbestedende diensten, dus niet voor private partijen. Onder het begrip 'aanbestedende dienst' wordt verstaan (art 1.1 Aanbestedingswet 2012): “de staat, een provincie, een gemeente, een waterschap of een publiekrechtelijke instelling dan wel een samenwerkingsverband van deze overheden of publiekrechtelijke instellingen”.
Voor aanbestedingen boven de Europese drempel zijn er Europese regels vastgelegd in 3Europese richtlijnen. Nederland heeft deze 3 richtlijnen, net binnen de verplichte termijn van 2 jaar, omgezet in de Aanbestedingswet 2012, wat overigens ook andere lidstaten hebben moeten doen.
Aanbestedende diensten van een lidstaat moeten een opdracht Europees aanbesteden als de geraamde waarde van de opdracht de Europese drempelbedragen overschrijdt. Deze drempelbedragen worden om de 2 jaar aangepast en zijn vastgesteld voor o.a. werken, diensten en leveringen in artikel 4van Inkooprichtlijn2014/24.
We kennen grofweg de volgende 4 soorten aanbesteders:
Aanbieding (ABAA DNR 2011)
Contractdocument waarmee de adviseur te kennen heeft gegeven de opdracht te willen vervullen conform het bepaalde in de overeenkomst.
Aankleding (Bbl)
Op of aan een constructieonderdeel bevestigd materiaal.
Aanbestedingsprocedure voor overheidsopdrachten
De geschatte opdrachtwaarde (GOW) bepaalt conform De Gids Proportionaliteit grotendeels welke aanbestedingsprocedure gevolgd moet worden. Is deze gelijk aan of hoger dan de Europese drempelwaarde, een bedrag wat om de 2 jaar wordt vastgesteld, moet een Europese aanbestedingsprocedure worden gevolgd. Blijft men onder dit drempelbedrag dan moet een doelmatige nationale aanbesteding worden gevolgd, conform de Gids, als in het Aanbestedingsbesluit aangewezen richtsnoer. Inkopers gebruiken vaak een gedifferentieerde versie van getoonde diagrammen in de Gids Proportionaliteit als onderlegger voor de inkoop van een Werk, met toevoegingen, gekoppeld aan de GOW, als:
Uit een dergelijke inkoopmatrix voor een werk, welke vaak een beleidsstuk is, kan men vervolgens bepalen:
Aanbestedingsstukken (Aanbestedingswet 2012)
Alle stukken die door de aanbestedende dienst of het speciale-sectorbedrijf worden opgesteld of vermeld ter omschrijving of bepaling van onderdelen van de aanbesteding of de procedure;
Aanbetalingsgarantie
Een middel, zoals een garantiefonds, om als een bedrijf failliet gaat, de aanbetaling terug te krijgen. Ook wel vooruitbetalingsgarantie genoemd.
Europese richtlijnen hebben, in tegenstelling tot Europese verordeningen geen rechtstreekse werking in de lidstaten. Dit betekent dat ze moeten worden omgezet, binnen 2 jaar, in nationale wetgeving van ieder lidstaat. Zo zijn de drie aanbestedingsrichtlijnen 2014/23, 2014/24 en 2014/25 omgezet in een deel van de Aanbestedingswet 2012. Naast de Europese Richtlijnenbevat de Aanbestedingswet 2012 ook aanvullende, nationale aanbestedingsregels, voor onder de drempel. De wettekst van de Aanbestedingswet 2012 is leidend voor aanbestedende diensten, niet de Europese richtlijnen.
In de Aanbestedingswet 2012 staan zogezegd regels en procedures voor het aanbesteden van opdrachten, van aanbestedende diensten, zowel onder (Nationaal aanbesteden) als boven (Europees aanbesteden) de drempelbedragen. Aanbesteden diensten in deze zijn onder meer gemeenten, provincies en waterschappen; publiekrechtelijke instellingen (zoals universiteiten en scholen); speciale-sectorbedrijven (zoals drinkwaterbedrijven, energiebedrijven en vervoersdiensten als Schiphol en de NS).
Aanbieding(UAV-gc)
contractdocumentwaarmee de Opdrachtnemer te kennen heeft gegeven het Werk en, eventueel, hetMeerjarig Onderhoud te willen realiseren conform het bepaalde in deOvereenkomst tegen betaling van de in de Basisovereenkomst vastgelegde prijs.
Aanbod en aanvaarding
Boek 6 Algemeen gedeelte van het verbintenissenrecht
Artikel 213 (6:213 BW)
Overeenkomst
Artikel 214 (6:214 BW)
Wettelijke bepaling en standaardregeling
Toelichting
Paritaire voorwaarden zoalsde UAV 2012 en de UAV-gc 2022 alsmede andere Algemene (standaard) voorwaarden zijn nadrukkelijk GEEN standaardregelingen zoals hier bedoeld.Zo ver bij de auteur bekend zijn er geen standaardregeling operationeel in de bouwsector.
Artikel 215 (6:215 BW)
Gemengde overeenkomst
Voldoet een overeenkomst aan de omschrijving van twee of meer door de wet geregelde bijzondere soorten van overeenkomsten, dan zijn de voor elk van die soorten gegeven bepalingen naast elkaar op de overeenkomst van toepassing, behoudens voor zover deze bepalingen niet wel verenigbaar zijn of de strekking daarvan in verband met de aard van de overeenkomst zich tegen toepassing verzet.
Toelichting
Feitelijk zijn de UAV-gc 2022 voorwaarden een combinatie van
Om discussies hierover in beginsel in de kiem te smoren staat expliciet in de bijbehorende MBO in artikel 1, lid 1 dat: “Partijen verklaren deze Overeenkomst te beschouwen als een overeenkomst van aanneming van werk in de zin van Boek 7 Titel 12 Afdeling 1 Burgerlijk Wetboek”.
Artikel 216 (6:216 BW)
Schakelbepaling
Hetgeen in deze en de volgende vijf afdelingen is bepaald, vindt overeenkomstige toepassing op andere meerzijdige vermogensrechtelijke rechtshandelingen, voor zover de strekking van de betrokken bepalingen in verband met de aard van de rechtshandeling zich daartegen niet verzet.
Artikel 217 (6:217 BW)
Aanbod en aanvaarding
Toelichting
Wanneer is er sprake van aanbod en aanvaarding?
Een overeenkomst komt tot stand door middel van aanbod en aanvaarding.Een aanbod kan vormvrij geschieden. Op grond van artikel 3:37 BW geldtgeen vormvereiste. Niet iedere uitlating kan worden gezien als een aanbod. Er is enige bepaalbaarheid vereist. In de literatuur wordt duidelijk dat pas sprake is van een aanbod indien desbetreffende uitlating de voornaamste elementen van de inhoud van de te sluiten overeenkomst bevat. Indien de wederpartij dan alleen nog ‘ja’ hoeft te antwoorden om een overeenkomst tot stand te laten komen, kan worden gesproken van een aanbod. Een advertentie waarin een product wordt aangeboden voor een bepaalde prijs kan nog niet worden gezien als een aanbod. Indien er sprake is van een advertentie waarin een product voor een bepaalde prijs wordt aangeboden, is er slechts sprake van een uitnodiging om in onderhandeling te treden. Het indienen van een inschrijvingsbiljet, als vormvereiste conform model G in het ARW 2016, kan worden gezien als een aanbod.
Terugkomen op je aanbod?
Als een aanbod eenmaal is gedaan, kan deze op grond van artikel 6:219 BW nog wordenherroepen. Iemand kan alleen zijn aanbod nog herroepen voordat het aanbod is aanvaard of voordat de aanvaarding is verzonden. Als je een aanbod hebt gedaan en diegene heeft deze nog niet aanvaard, kan je diegene nog opbellen om te zeggen dat je je aanbod wil herroepen. Als de wederpartij nog geen e-mail of brief verstuurd heeft waarin hij het aanbod aanvaard, is er sprake van een rechtsgeldige herroeping van het aanbod. Bij een aanbesteding conform het ARW 2016 moeten de inschrijvers hun afgegeven inschrijving gestand doen gedurende een aantal dagen, een termijn die afhankelijk is van de vorm van aanbesteden.
Een aanbod kan ook zijn kracht verliezen, namelijk als het aanbod vervalt. Wordt een schriftelijk aanbod niet binnen redelijke tijd aanvaardt, dan vervalt deze. Bij een mondeling aanbod is dit anders. Als een aanbod mondeling wordt gedaan, dan moet die terstond worden aanvaard. Onmiddellijk dus. Als je een mondeling aanbod niet meteen daarna aanvaardt, dan vervalt het aanbod ook meteen.
Wat is aanvaarding?
Een aanvaarding moet worden gezien als een gerichte wilsverklaring. Je uit je wil gericht naar de ander, namelijk de aanbieder. Ook dit kan vormvrij geschieden en is niet gebonden aan enig vormvereiste op grond vanartikel 3:37 BW. De aanvaarding moet op grond vanartikel 6:225 BWwel in overeenstemming zijn met het aanbod. Als iemand jou een rode fiets aanbiedt, kan je niet de groene fiets aanvaarden. Voor zowel het aanbod als de aanvaarding geldt dat beide pas werking hebben indien het de ander heeft bereikt, zo volgt uitartikel 3:37 lid 3 BW. Er is dus pas sprake van een rechtsgeldige overeenkomst indien de aanvaarding van het aanbod de ander heeft bereikt. Bij een schriftelijk aanbod moet dit binnen redelijke tijd. Als een aanvaarding de aanbieder te laat bereikt, dan kan de aanbieder alsnog stellen dat hij de aanvaarding als tijdig beschouwd. Dit kan de aanbieder doen indien hij veel baat heeft bij de totstandkoming van de overeenkomst op grond vanartikel 6:223 lid 1 BW.
Conform het ARW 2016 vindt de aanvaarding door de aanbesteder plaats middels een opdrachtbrief, in sommige aanbestedingsvormen een aantal dagen na de gunningsintentie brief, de zogenaamde Alcatel termijn. Indien de aanbesteder de opdracht gunt doet hij dit door middel van een ondertekende schriftelijke mededeling. De datum van opdracht is die van de verzending van deze mededeling. Omdat de contractuele datum van aanvang vaak aan deze datum gekoppeld is, zoals in paragraaf 7 lid 1 van de UAV 2012, is het raadzaam om de opdrachtbrief aangetekend en met zogenaamde spoedservice te versturen. Na deze handeling is het de bedoeling dat de Basisovereenkomst zo snel mogelijk door partijen wordt geactualiseerd op het resultaat van de “winnende” inschrijving en ondertekend, waardoor er een aantoonbare overeenkomst van aanneming van werk ontstaat. Het is niet de bedoeling dat in de opdrachtbrief dan wel de Basis overeenkomst eenzijdig door aanbesteder wijzigingen worden aangebracht zoals een ver in de toekomst liggende “datum van aanvang”.
Artikel 218 (6:218 BW)
Aanbod is geldig, nietig of vernietigbaar
Een aanbod is geldig, nietig of vernietigbaar overeenkomstig de regels voor meerzijdige rechtshandelingen.
Conform het ARW 2016 is het aanbod ongeldig en dient terzijde te worden gelegd door de aanbesteder als er onder voorwaarden wordt ingeschreven zoals het:
Artikel 219 (6:219 BW)
Herroepen en vrijblijvend aanbod
Toelichting
Indien iemand een aanbod tot het sluiten van een overeenkomst heeft gedaan, kan hij hier nog op terugkomen door middel van herroeping. Een aanbod kan worden herroepen. Hier gelden echter wel een paar uitzonderingen op.
Een aanbod kan niet worden herroepen indien het aanbod een termijn inhield voor de aanvaarding ervan. Als iemand aan zijn aanbod een termijn voor aanvaarding heeft toegevoegd, kan deze niet worden herroepen. Daarnaast kan de onherroepelijkheid van het aanbod op een andere manier hieruit voortvloeien. Ook dan kan het aanbod niet worden herroepen.
Daarnaast kan een aanbod niet worden herroepen als de aanvaarding al verzonden is. Als de wederpartij zijn aanvaarding al verzonden heeft en ervan uitgaat dat er een overeenkomst tot stand komt, dan kan iemand zijn aanbod ook niet meer herroepen.
Op basis van lid 3 kennen we de zogenaamde optie. Iemand kan een de optie tot het sluiten van een overeenkomst bedingen. Dit wordt niet gezien als een vrijblijvend aanbod, maar als een onherroepelijk aanbod. Ook in zo’n geval kan het aanbod dus niet meer worden herroepen.
Zoals hiervoor al is gezegd geldt bij een aanbesteding conform het ARW 2016 een gestanddoeningstermijn waarin de inschrijvers hun aanbod, gedaan via inschrijvingsbiljet, niet op mogen terugkomen.
Artikel 220 (6:220 BW)
Uitloving
Artikel 221 (6:221 BW)
Vervallen aanbod
Toelichting
Een aanbod kan zowel mondeling als schriftelijk worden gedaan. Daarnaast kan een aanbod ook vervallen. Dit is iets anders dan het herroepen of intrekken van je aanbod. Een mondeling aanbod vervalt op het moment dat het niet meteen wordt aanvaard. Dus meteen op het moment dat het aanbod wordt gedaan. Een schriftelijk aanbod daarentegen vervalt niet als het niet meteen wordt geaccepteerd. Hiervoor geldt dat indien het niet binnen een redelijke termijn wordt aanvaard, het pas vervalt. Conform het ARW 2016 geschied alles schriftelijk. Het aanbod vervalt in beginsel na de gestanddoeningstermijn.
Artikel 222 (6:222 BW)
Geen verval van aanbod
Een aanbod vervalt niet door de dood of het verlies van handelingsbekwaamheid van een der partijen, noch doordat een der partijen de bevoegdheid tot het sluiten van de overeenkomst verliest als gevolg van een bewind.
Artikel 223 (6:223 BW)
Te late aanvaarding
Toelichting
Een aanbod vervalt, indien het niet tijdig wordt aanvaard. Als iemand te laat een aanbod aanvaard, komt er dus geen overeenkomst tot stand. Dit artikel vormt een uitzondering op die hoofdregel. Iemand die te laat een aanvaarding doet, kan op grond hiervan toch een geldige overeenkomst tot stand laten komen. Op deze manier geldt de te late aanvaarding als een tijdige en komt er door middel van aanbod en aanvaarding toch een overeenkomst tot stand.
Artikel 224 (6:224 BW)
Niet tijdig bereiken aanvaarding
Indien een aanvaarding de aanbieder niet of niet tijdig bereikt door een omstandigheid op grond waarvan zij krachtensartikel 37 lid 3, tweede zin, van Boek 3niettemin haar werking heeft, wordt de overeenkomst geacht tot stand te zijn gekomen op het tijdstip waarop zonder de storende omstandigheid de verklaring zou zijn ontvangen.
Toelichting
Ondanks dat de aanvaarding de wederpartij niet op tijd of überhaupt niet heeft bereikt, kan een overeenkomst toch tot stand komen. Dat kan indien het niet tijdig of niet bereiken voor rekening van die wederpartij komt. Bijvoorbeeld als iemand een verkeerd adres op geeft of een onjuist telefoonnummer geeft. Om het niet zover te laten komen is een aangetekende opdrachtbrief via een spoedservice aan te bevelen. Op een (opdracht)brief met spoedservice hoef je geen postzegels te plakken, want je kunt 'm niet versturen via de oranje brievenbus. Je kunt je spoedpost alleen versturen via een PostNL-punt. Geef je de brief vóór 17.00 uur af? Dan wordt hij de volgende werkdag bezorgd. Wil je een bewijs van versturen en ontvangst? Verstuur je brief aangetekend! Dan geeft men de brief pas af nadat de ontvanger ervoor heeft getekend.
Artikel 225 (6:225 BW)
Afwijkende aanvaarding
Toelichting
Als iemand een aanbod doet, dient dit te worden aanvaard om een overeenkomst tot stand te laten komen. Het kan zo zijn dat iemand wel een overeenkomst wil sluiten, maar het niet helemaal eens is met het aanbod. Als iemand een aanvaarding doet die afwijkt van het aanbod, wordt dit gezien als een nieuw aanbod. De wederpartij – degene die in eerste instantie een aanbod heeft gedaan – moet dit ‘nieuwe’ aanbod aanvaarden, wil er een overeenkomst tot stand komen. Als iemand het eerst gedane aanbod helemaal niet aanvaard, maar verwerpt, vervalt dat aanbod.
Er ontstaat alleen een nieuw aanbod indien de aanvaarding op essentiële punten afwijkt. Als het gaat om ondergeschikte punten die niet daadwerkelijk essentieel zijn voor de te sluiten overeenkomst, dan geldt lid 1 van dit artikel niet. De aanvaarding geldt in dat geval niet als een nieuw aanbod.
Het is niet ongebruikelijk om het aanbod vanuit de aanbesteder, om bijvoorbeeld budgettaire redenen, aan te laten passen in de gestanddoeningstermijn door de inschrijver aan wie men voornemens is het werk te gunnen, de zogenaamde kaasschaaf methode. Deze aanpassingen, vaak versoberingen, zijn aan regels gebonden. Cherry picking, het voordeel doen als aanbesteder van de aanbiedingen van de vruchteloze inschrijvers bij de tender uit den boze.
Artikel 226 (6:226 BW)
Vormvereiste totstandkoming
Stelt de wet voor de totstandkoming van een overeenkomst een vormvereiste, dan is dit voorschrift van overeenkomstige toepassing op een overeenkomst waarbij een partij in wier belang het strekt, zich tot het aangaan van een zodanige overeenkomst verbindt, tenzij uit de strekking van het voorschrift anders voortvloeit.
In het geval van een aanbesteding conform het ARW 2016, staan de vormvereisten daarin vermeldt. Aan de overeenkomst van aanneming van werk zelf zijn er, omdat het een onderhandse akte is, geen vormvereisten vanuit de wet..
Artikel 227 (6:227 BW)
Bepaalbare verbintenis
De verbintenissen die partijen op zich nemen, moeten bepaalbaar zijn.
Dat kan door een eenduidig opgestelde, uit de MBO voorkomende Basis overeenkomt en de daar weer uit voortkomende Overeenkomst van aanneming van werk.
Artikel 228 (6:228 BW)
Dwaling
Toelichting
Soms sluit je een overeenkomst, maar kom je er achteraf pas achter dat je iets heel anders afgesproken hebt dan je daadwerkelijk bedoelde. In sommige gevallen kan je op grond van dwaling nog van de overeenkomst af.
Vernietigbaar
Indien een overeenkomst onder invloed van dwaling is gesloten, is deze vernietigbaar. Dwaling biedt dus een vernietigingsgrond. Vereist is hierbij dat bij het sluiten van de overeenkomst een juiste voorstelling van zaken ontbrak. Dit kan doordat iemand onwetend was, hij wist niet dat dit de uitkomst zou zijn. Of doordat iemand een onjuiste voorstelling van zaken had. Daarnaast dient er sprake te zijn van een causaal verband. Hiervoor is niet vereist dat iemand bij een juiste voorstelling van zaken überhaupt geen overeenkomst had gesloten, maar dat hij niet op deze voorwaarden overgegaan was tot contractsluiting. Ook kent de wet zoiets als het kenbaarheidsvereiste. Het moet voor de wederpartij wel duidelijk zijn geweest dat hetgeen waarover is gedwaald essentieel was voor de ander. De eigenschappen waarover gedwaald is waren voor de dwalende belangrijk voor het sluiten van de overeenkomst en dat was voor de wederpartij ook duidelijk.
Drie gevallen van dwaling
De wet schrijft drie gevallen voor die kunnen duiden op dwaling. Ten minste één van deze gevallen moet zich voordoen, wil er sprake zijn van dwaling.
Een duidelijke considerans in de overeenkomst alsmede het houden van een aanwijzing bij het aanpakken van bestaande bouw (onderhoud, renoveren, restaureren) kan dan dienstig zijn.
Artikel 229 (6:229 BW)
Voortbouwende rechtsverhouding
Een overeenkomst die de strekking heeft voort te bouwen op een reeds tussen partijen bestaande rechtsverhouding, is vernietigbaar, indien deze rechtsverhouding ontbreekt, tenzij dit in verband met de aard van de overeenkomst, de in het verkeer geldende opvattingen of de omstandigheden van het geval voor rekening van degene die zich op dit ontbreken beroept, behoort te blijven.
Artikel 230 (6:230 BW)
Verval vernietigingsbevoegdheid
Artikel 231 (6:231 BW)
Algemene voorwaarden
In deze afdeling wordt verstaan onder:
Opgenomen worden in een aantal overeenkomstenzijn de UAV 2012 en dergelijke. De bedingen die de kern van de prestaties aangeven, de zogenaamde project specifieke kernbedingen zijn opgenomen in de MBO als onderlegger daarvoor, de daaruit voorkomende BO en de daar weer uit voorkomende door partijen ondertekende duidelijk en begrijpelijke geformuleerde project specifiekeOvereenkomst.
Artikel 232 (6:232 BW)
Wederpartij gebonden
Een wederpartij is ook dan aan de algemene voorwaarden gebonden als bij het sluiten van de overeenkomst de gebruiker begreep of moest begrijpen dat zij de inhoud daarvan niet kende.
In de aanhef van de MBO is voorzien in een tekst voor de latere overeenkomst welke algemene voorwaarden van toepassing zijn en dat partijen verklaren door ondertekening, bekend zijn met de inhoud.
Toelichting
Op overeenkomsten zijn vaak algemene voorwaarden van toepassing. Deze algemene voorwaarden dienen net als het aanbod ook te worden aanvaard. Anders hebben ze geen werking jegens de wederpartij. Of iemand de algemene voorwaarden heeft aanvaard hangt af van dezelfde regels als die gelden voor aanbod en aanvaarding. Deze worden gegeven inartikel 6:217en verder.
Als iemand de algemene voorwaarden aanvaard, kan hij zich er later niet op beroepen dat bepaalde bedingen geen werking hebben jegens hem en zijn wederpartij. Als je de algemene voorwaarden aanvaard, dan aanvaard je die als geheel.
Artikel 233 (6:233 BW)
Vernietigbaar beding
Een beding in algemene voorwaarden is vernietigbaar
Toelichting
In dit artikel wordt duidelijk wanneer iemand de mogelijkheid heeft een bepaald beding in de algemene voorwaarden te vernietigen. Deze bepaling is van dwingend recht en kan dus niet van worden afgeweken bij overeenkomst.
Een beding uit de algemene voorwaarden kan alleen worden vernietigd indien deze onredelijk bezwarend is.Het gaat daarbij om de gevolgen die het beding meebrengt, die voor een partij onredelijk bezwarend zijn. Het gaat daarbij niet alleen om gevolgen die zich daadwerkelijk hebben voorgedaan, maar ook om gevolgen waaraan zo’n partij vanaf het sluiten van de overeenkomst eventueel aan wordt blootgesteld.Ook is enig financieel nadeel geen vereiste. Het beding kan ook onredelijk bezwarend zijn indien het niet leidt tot een financieel nadeel.
Bij de beoordeling of een beding onredelijk bezwarend is spelen veel omstandigheden een rol. Dit artikel noemt er een aantal:
De aard en de overige inhoud van de overeenkomst. Het kan zo zijn dat je voor een nadelig beding wel wordt gecompenseerd door middel van een andere voorwaarden. In zo’n geval zou het niet onredelijk bezwarend kunnen zijn.
De wijze waarop de voorwaarden tot stand zijn gekomen. Bijvoorbeeld als er meet en breed is overlegd over de inhoud van algemene voorwaarden. In zo’n geval weet zo’n partij goed waar hij mee instemt.
De wederzijds kenbare belangen van partijen.
Dit zijn niet de enige omstandigheden die van belang zijn. Er wordt geen limitatieve lijst gegeven.
Of een bepaling onredelijk is kan ook gezien worden in het licht van het feit dat conform de Gids Proportionaliteit aanbestedingsplichtige partijen in beginsel niet mogen afwijken van verplicht voor te schrijven paritaire voorwaarden zoals de UAV 2012 en de UAV-gc 2022, mits gemotiveerd door de aanbesteder in de precontractuele fase. Wenselijk is dat dit geschied in de aanbestedingsdocumenten dus nog voordat de inschrijvers gaan rekenen.
In voorschrift 3.9C van de Gids Proportionaliteit staat:
In gevallen waarin voor een bepaalde soort overeenkomst contractmodellen ofalgemene voorwaarden bestaan, die paritair zijn opgesteld, dienen deze in beginsel integraal te worden toegepastnu het daarbij gaat om een evenwichtig pakket van voorwaarden. Denk hierbij aan de UAV versies 1989 en 2012 en de UAV-GC 2005. Project specifieke situaties kunnen het noodzakelijk maken om van die modellen of voorwaarden af te wijken, maar die afwijkingen dienen dan wel te kunnen worden gemotiveerd.
Volgens opvatting van de schrijver van dit stuk had het duidelijker geweest als in de Gids Proportionaliteit had gestaan dat je niet disproportioneel mag zijn, bijvoorbeeld door de volgende tekst:
In gevallen waarin voor een bepaalde soort overeenkomst contractmodellen of algemene voorwaarden bestaan, die paritair zijn opgesteld, dienen deze in beginsel integraalen proportioneel te worden toegepastnu het daarbij gaat om een evenwichtig pakket van voorwaarden. Denk hierbij aan de UAV versies 1989 en 2012 en de UAV-GC 2005. Project specifieke situaties kunnen het noodzakelijk maken om van die modellen of voorwaarden af te wijken, maar die afwijkingen dienen dan welin de aanbestedingsstukken inhoudelijk per disproportionele afwijkingte kunnen worden gemotiveerd.Enkel een generieke motivatie is niet afdoende.
Conform de UAV 2012 is een uitvoeringsduur stellen van 90 werkbare werkdagen voor de bouw van een ziekenhuis geen (uitdrukkelijke) afwijking op de UAV 2012, maar wel degelijk een disproportionele en dus onredelijke eis, zo is de opvatting van de schrijver. In de praktijk (b)lijkt de motivatieplicht niet veel voor te stellen. Dikwijls neemt men een generieke vangnet tekst op in de overeenkomst met als strekking dat er afgeweken zal worden omdat men “heel bijzonder is als aanbesteder/opdrachtgever en bijzondere werken realiseert”!!! Of men redeneert dat men pas hoeft te motiveren als de inschrijvers vragen hieromtrent stellen bij een inlichtingengelegenheid, waardoor de motivatie pas hoeft terug te komen in de Nota van Inlichtingen.
Consumenten
Indien er sprake is van een overeenkomst tussen een consument en een handelaar biedt de wet de consument een helpende hand. Zo worden er inartikel 6:236enartikel 6:237 BWbedingen genoemd die onredelijk bezwarend zijn dan wel vermoed worden onredelijk bezwarend te zijn. Dit worden ook wel de zwarte lijst (artikel 6:236 BW) en de grijze lijst (artikel 6:237 BW) genoemd. Staat een beding op de zwarte lijst, dan is zo’n beding zonder meer onredelijk bezwarend. Bij een beding van de grijze lijst wordt het slechts vermoed onredelijk bezwarend te zijn. Het ligt dan op de weg van de handelaar om aan te tonen dat zo’n beding niet onredelijk bezwarend is.
Artikel 234 (6:234 BW)
Redelijke mogelijkheid kennisneming
Toelichting
Dit artikel dient te worden gelezen in samenhang metartikel 6:233 sub b BW. Op basis daarvan is een beding in de algemene voorwaarden vernietigbaar indien iemand geen redelijke mogelijkheid heeft gehad om van de algemeen voorwaarden kennis te nemen. Die redelijke mogelijkheid moet worden gegeven door de gebruiker van de algemene voorwaarden.
In artikel 6:234 BW wordt uitgelegd op welke wijze die redelijke mogelijkheid geboden moet worden. Er wordt hier een limitatieve lijst van mogelijkheden genoemd. Als de gebruiker van de algemene voorwaarden nalaat één van deze mogelijkheden aan te bieden, dan kan de wederpartij een dergelijk beding uit de algemene voorwaarden vernietigen.
De aanbesteder doet er wellicht verstandig aan om de voorgeschreven algemene voorwaarden, ook de paritaire, onderdeel te laten zijn van de aanbestedingsstukken alsmede de in de overeenkomst van toepassing verklaarde contractdocumenten. Normaliter worden paritaire voorwaarden niet “verstrekt” aan de inschrijvers.
Artikel 235 (6:235 BW)
Geen beroep vernietigingsgronden
Artikel 236 (6:236 BW)
Zwarte lijst
Bij een overeenkomst tussen een gebruiker en een wederpartij, natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf, wordt als onredelijk bezwarend aangemerkt een in de algemene voorwaarden voorkomend beding
Toelichting
Een wederpartij heeft de bevoegdheid om een beding in de algemene voorwaarden te vernietigen, indien deze onredelijk bezwarend is. Dat volgt uitartikel 6:233 BW.
Indien er sprake is van een overeenkomst tussen een consument en een handelaar, is dit artikel van toepassing. De zwarte lijst geeft een limitatieve opsomming van bedingen die zonder meer een onredelijk bezwarend beding opleveren. Dat betekent dat de gebruiker van de algemene voorwaarden niet de mogelijkheid heeft aan te tonen dat het beding niet onredelijk bezwarend is.
Artikel 237 (6:237 BW)
Grijze lijst
Bij een overeenkomst tussen een gebruiker en een wederpartij, natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf, wordt vermoed onredelijk bezwarend te zijn een in de algemene voorwaarden voorkomend beding
Toelichting
De wederpartij heeft de bevoegdheid een beding uit de algemene voorwaarden te vernietigen, indien het gaat om een onredelijk bezwarend beding.
Als er sprake is van een overeenkomst tussen een consument en een handelaar, geeft dit artikel een limitatieve opsomming van bedingen die vermoed worden onredelijk bezwarend te zijn. Dit wordt ook wel de grijze lijst genoemd. Het feit dat het hier gaat om een vermoeden maakt dat het de gebruiker van de algemene voorwaarden is die moet bewijzen dat het hier gaat om een niet onredelijk bezwarend beding.
Artikel 238 (6:238 BW)
Vertegenwoordigingsbeding
Artikel 239 (6:239 BW)
Wijzigen en beperkingen grijze lijst
Artikel 248 (6:248 BW)
Redelijkheid en billijkheid
Toelichting
Een overeenkomst bevat rechtsgevolgen. In dit artikel wordt duidelijk waaruit dergelijke rechtsgevolgen kunnen voortvloeien. Hierbij gaat het dus niet alleen om wat partijen met elkaar hebben afgesproken, maar kan de wet of de redelijkheid en billijkheid ook een bron van rechtsgevolgen vormen.
Belangrijk hierbij is dat de redelijkheid en billijkheid ook beperkend kunnen werken. Bepaalde gevolgen kunnen namelijk naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid buiten werking blijven. Dit betekent dat het gevolg niet intreedt, omdat de redelijkheid en billijkheid dit onaanvaardbaar acht.
Artikel 258 (6:258 BW)
Ontbinden onvoorziene omstandigheden
De rechter kan op vordering van een der partijen de gevolgen van een overeenkomst wijzigen of deze geheel of gedeeltelijk ontbinden op grond van onvoorziene omstandigheden welke van dien aard zijn dat de wederpartij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst niet mag verwachten. Aan de wijziging of ontbinding kan terugwerkende kracht worden verleend.
Een wijziging of ontbinding wordt niet uitgesproken, voor zover de omstandigheden krachtens de aard van de overeenkomst of de in het verkeer geldende opvattingen voor rekening komen van degene die zich erop beroept.
Voor de toepassing van dit artikel staat degene op wie een recht of een verplichting uit een overeenkomst is overgegaan, met een partij bij die overeenkomst gelijk.
Toelichting
Bij het sluiten van een overeenkomst kunnen partijen niet overal rekening mee houden. Soms spelen er onvoorziene omstandigheden. Die onvoorziene omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat het niet redelijk is om iemand aan bepaalde afspraken te houden. De wet geeft de rechter hier de mogelijkheid om in zo’n geval de overeenkomst te wijzigen of (gedeeltelijk) te ontbinden. Belangrijk hierbij is dat de rechter dit niet ambtshalve kan doen, maar op vordering van één der partijen moet doen.
Het maakt niet uit of zulke omstandigheden op het moment van contractsluiting voorzienbaar waren. Van belang is waar partijen op dat moment van zijn uitgegaan. Hebben zij rekening gehouden met deze onvoorziene omstandigheid? Belangrijk hierbij is dat het wel moet gaan om omstandigheden die ten tijde van het sluiten van de overeenkomst nog niet hebben plaatsgevonden, dus in de toekomst lagen.
De overeenkomst kan alleen gewijzigd of (gedeeltelijk) ontbonden worden, indien de wederpartij niet mag verwachten dat een dergelijke rechtsverhouding op deze manier in stand blijft. Dit moet worden beoordeeld naar de maatstaven van redelijkheid en billijkheid.
Aanhangig maken
Het starten van een procedure bij de rechter; in een strafproces gebeurt dat door een dagvaarding of een oproep door de officier van justitie, in een civiel proces door een dagvaarding door de eiser van de andere partij of een verzoekschrift aan de rechter.
Aanmaning/aanmanen
Als men rekeningen niet of niet op tijd betaalt, kan de schuldeiser een incassobureau inschakelen. Men krijgt te maken met het volgende:
Een sommatie is eigenlijk hetzelfde als een aanmaning.Vaak noemt men de laatste aanmaning de sommatie.U waarschuwt hierin uw debiteur dat als hij of zij deze laatste kans niet grijpt en uw openstaande factuur nog steeds niet wenst te betalen, u de vordering uit handen geeft aan een incassobureau of het voorlegt aan de rechter. De volgorde is derhalve:
Aanmelding (ARN 2016)
Een verzoek tot deelneming aan een aanbestedingsprocedure.
Aanmelding (ARN 2016)
Een verzoek tot deelneming
Aannemer (UAV 2012)
De natuurlijke of rechtspersoon, aan wie het werk is opgedragen
Aannemer in de zin van de btw-verleggingsregeling (WKA)
Degene die voor een opdrachtgever, anders dan in het kader van een dienstbetrekking, tegen betaling een werk van stoffelijke aard uitvoert dat betrekking heeft op onroerende zaken. Een aannemer is ook degene die normaal gesproken werkzaamheden met betrekking tot onroerende zaken uitvoert, maar deze geheel uitbesteedt, of normaal gesproken de centrale leiding over, en het toezicht op, het tot stand brengen van bouwwerken heeft (zie ook eigenbouwer).
Aanneming (aannemer) in de zin van de ketenaansprakelijkheid (WKA)
Degene die zich jegens een ander, de opdrachtgever, verbindt om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard uit te voeren tegen een bepaalde prijs.
Aannemer (UAR 2001)
Inschrijver aan wie een werk is opgedragen;
Aannemingssom (UAV 2012)
Het bedrag, waarvoor de aannemer
Aannemingssom (Model ABK)
Een aannemingssom kan ook alleen betrekking hebben op het bouwkundige werk. Soms ook een deel van de inrichting of van de bijkomende kosten in de aannemingssom opgenomen.
Aansluitend terrein Bbl)
Aan een bouwwerk grenzend onbebouwd gedeelte van een bouwwerkperceel of openbaar toegankelijk gebied.
ABAA DNR 2011 (ABAA DNR 2011)
De Algemene Bepalingen voor opdrachten aan Architecten en Adviseurs. Deze bepalingen gelden in aanvullingen op en in afwijking van de bepalingen uit De Nieuwe Regeling 2011, Rechtsverhouding opdrachtgever – architect, ingenieur en adviseur DNR 2011 van de Bond van Nederlandse Architecten (BNA) en NL Ingenieurs.
ABDO 2017 (CEW)
De Algemene Beveiligingseisen voor Defensieopdrachten (ABDO 2017), ten behoeve van een goed beheer van de beveiliging van de informatie gedurende de uitvoering van de opdracht geldt een rubriceringsaanduidingslijst.
ABK Algemene bouwplaatskosten (Model ABK)
Zijn kosten die direct samenhangen met het bouwproject, maar geen direct verband hebben met de onderdelen van het bouwobject. De ABK zijn kosten van voorzieningen, productiemiddelen en daaraan verbonden arbeid die in het project worden gebruikt, niet direct aan onderdelen van het bouwobject kunnen worden toegerekend en die niet in het project achterblijven.
ABK (Model ABK)
Zijn kosten die direct samenhangen met het bouwproject, maar geen direct verband hebben met de onderdelen van het bouwobject. ABK zijn kosten van voorzieningen, productiemiddelen en daaraan verbonden arbeid die in het project worden gebruikt, niet direct aan onderdelen van het bouwobject kunnen worden toegerekend en die niet in het project achterblijven.
ABB 1968
ABC lijst
Bij de Woningborg Garantie- en Waarborgregelingen hanteren ze de criteria van het Bouwbesluit, thans Bbl, en goed en deugdelijk werk met het technisch ABC
De criteria van goed en deugdelijk werk zijn gebaseerd op jarenlange ervaring met klachten van kopers en het toetsen en inspecteren van nieuwbouw- en transformatieplannen. Omdat men het belangrijk vindt om deze kennis te delen, biedt Woningborg al jaren het Technisch ABC aan. Het ABC is een praktische vertaling van de technische bouw wet- en regelgeving van de overheid en nog veel meer. In dit praktische volledig digitale Technisch ABC staanruim 250 artikelen met betrouwbare, waardevolle en duidelijk onderbouwde technische adviezen, die kunnen bijdragen om te voldoen aan de regels die de overheid stelt, de kwaliteit steeds te verhogen en faalkosten te voorkomen. Naast de technische ABC bestaat er ook een juridische variant.
Acceptatie (UAV-GC 2005)
schriftelijke aan de Opdrachtnemer gerichte mededeling waarin de Opdrachtgever verklaart geen bezwaar te hebben tegen door de Opdrachtnemer ter Acceptatie voorgelegde Documenten, zelfstandige hulppersonen, Werkzaamheden, resultaten van Werkzaamheden of Wijzigingen in de zin van § 15 lid 3.
Activiteiten en taken
Een activiteit is als onderdeel van een taak, een bezigheid van handeling of arbeid die iemand of iets (robot/3d printer) doet. Gerelateerd aan de bouwsector kan het gaan om het verrichten van arbeid als onderdeel van:
Een activiteit is bij een aannemingsovereenkomst de inspanning (arbeid) die nodig is om de gewenste Technische Oplossing, voortgekomen uit de functieboom (FBS) en de eisenboom (RBS), te kunnen realiseren. De entiteit is veelal een gemodelleerd en gematerialiseerd object oftewel een bouwdeel. De technische oplossingsspecificatie (beschrijving) in de TO-fase bestaat dan uit:
Tezamen met klein materieel (2e M uit MAMO) maken ze een belangrijkrijk onderdeel uit van een zgn. MAMO-begrotingsregel.
In de context van bouwkosten verwijst de term "activiteit" meestal naar een specifieke handeling die wordt uitgevoerd aan of op een bouwdeel en onderdelen daarvan, door sommigen componenten genoemd. Iedere activiteit brengt arbeidskosten met zich mee. Een activiteit heeft een bepaalde tijdsduur (arbeidsnorm), start- en eindmoment en kan afhankelijk zijn van andere activiteiten binnen een taak en de bouwplaatsinrichting (bouwplaatscoefficient).
Generieke activiteiten/taken bij werken en diensten zijn onder meer (niet limitatief):
Bovenstaande lijst is willekeurig qua volgorde . Bij het item Activiteitenladder wordt een gestructureerde volgorde geoppertd
Specifieke taken bij werken zijn (de activiteit is gerelateerd aan de bouwstof, in zijn bouwdeel), onder meer (niet limitatief):
In het Specificatie-systeem (vooralsnog uitgewerk voor werken) is een aparte kolom, eender een rol bij een slotmachine, gereserveerd voor de taken/activiteiten, met op de achtergrond lijsten, eender de symbolen bij een slotmachine, met activiteiten waaruit geselecteerd kan worden, afhankelijk van het gekozen dashboard (werk dan wel dienst), zowel generiek (aanbrengen) als specifiek (leggen).
Achtererfgebied (Bbl)
Gebouwerf achter de lijn die het hoofdgebouw doorkruist op 1 m achter de voorkant en van daaruit evenwijdig loopt met het aangrenzend openbaar toegankelijk gebied, zonder het hoofdgebouw opnieuw te doorkruisen of in het gebouwerf achter het hoofdgebouw te komen, waarbij als op een perceel meer gebouwen aanwezig zijn die noodzakelijk zijn voor het verrichten van de op grond van het omgevingsplan of een omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit op het perceel toegestane activiteiten of als het hoofdgebouw geen woning is, maar op het perceel wel een of meer op de grond staande woningen aanwezig zijn, voor het leggen van deze lijn bepalend is het hoofdgebouw, de woning of een van de andere hiervoor bedoelde gebouwen, waarvan de voorkant het dichtst is gelegen bij openbaar toegankelijk gebied.
Afleverbon
Begeleidend document bij een partij van een bouwstof óf een partij grond of baggerspecie dat bij de afgifte van een milieuverklaring bodemkwaliteit wordt verstrekt en dat tot doel heeft de partij te identificeren als de partij waarop de verklaring betrekking heeft.
Afnemer (BW)
Natuurlijke persoon die onderdaan is van een lidstaat of die rechten heeft die hem door communautaire besluiten zijn verleend, of een rechtspersoon in de zin van artikel 48 van het Verdrag die in een lidstaat is gevestigd en, al dan niet voor beroepsdoeleinden, van een dienst gebruik maakt of wil maken.
Afroep (CROW/raamovereenkomst)
Opdracht aan de aannemer om binnen de vastgestelde responstijd aan te vangen met een deelopdracht.
Afwijking (ProRal)
Het niet voldoen aan een eis.
Airconditioningsysteem (Bbl)
Technisch bouwsysteem voor een vorm van inpandige luchtbehandeling, waardoor de temperatuur wordt geregeld of kan worden verlaagd.
AK (Model ABK)
Algemene kosten omvatten alle indirecte kosten die op grond van het ontbreken van een (direct of indirect) verband met het bouwwerk, dan wel uit overwegingen van praktische doelmatigheid, niet aan bouwwerken kunnen worden doorberekend.
Algemene (bedrijfs)kosten (AK) (Model ABK)
Omvatten alle indirecte kosten die op grond van het ontbreken van een (direct of indirect) verband met het bouwwerk, dan wel uit overwegingen van praktische doelmatigheid, niet aan bouwwerken kunnen worden doorberekend. Voor kostensoorten die onder de algemene kosten vallen, wordt verwezen naar het model dat wordt gehanteerd in het jaarlijks onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (www.eib.nl) naar de hoogte van algemene kosten.
Algemene bouwplaatskosten (ABK) (Model ABK)
Zijn kosten die direct samenhangen met het bouwproject, maar geen direct verband hebben met de onderdelen van het bouwobject.
ABK zijn kosten van voorzieningen, productiemiddelen en daaraan verbonden arbeid die in het project worden gebruikt, niet direct aan onderdelen van het bouwobject kunnen worden toegerekend en die niet in het project achterblijven.
Annoteren
Annoteren betekent het toevoegen of markeren van gegevens aan juridische regels in omgevingsdocumenten. Door juridische regels te annoteren maken overheden hun regels digitaal leesbaar. Hiermee zorgen ze ervoor initiatiefnemers makkelijker kunnen zoeken naar de informatie in een omgevingsdocument. Ook zijn werkingsgebieden en andere gegevens op een kaart te zien door annoteren. Verder is annoteren ook belangrijk bij de verbinding tussen juridische en toepasbare regels.
Aannemingsovereenkomst
In artikel 7:750 van het Burgerlijk wet Boek (BW) is bepaald dat de aanneming van werk een overeenkomst is waarbij de ene partij, de aannemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard tot stand te brengen en op te leveren, tegen een door de opdrachtgeverte bepalen prijs in geld.
Anders gezegd:
De Hoge Raad oordeelt dat werk van stoffelijke aard in het kader van de ketenansprakelijkheid een autonoom begrip is, waaronder ook wordt verstaan hetverrichten van arbeid met betrekking tot een stoffelijk objectzoals schoonmaakwerk, wat normaliter een dienst is.
Voorbeelden van een werk van stoffelijke aard zijn:
Onderhoud aan bouwwerken of gebouwen kent vele gradaties, de CPV code bepaalt of het een werk of dienst is en zodoende dus een aannemingssovereenkomst of een overeenkomst van opdracht. Dit uitgangspunt is zeker van toepassing op punt 7 en 8. Het repareren van een horloge kan ook onderdeel uitmaken van een koopovereenkomst indien dit binnen de garantietermijn zou vallen.
De prijs wordt in de:
Aannemingssom/aanneemsom
De wet en de praktijk kennen verschillende mogelijkheden voor het vaststellen vande te bepalen prijs in geld.
Vaste prijs
Om achteraf discussies over het in rekening te brengen bedrag enigszins uit te sluiten, kunnen partijen een vaste prijs (aanneemsom/aannemingssom) overeen komen, voor wat dat waard is. Dit brengt in beginsel met zich mee dat de aannemer de kosten van de uitvoering van de opdracht en daarmee (in beginsel) het financiële risico ten gevolge van prijsstijgingen zou moeten dragen. De UAV 2012 gaat echter totaal niet uit van een vaste prijs. Dat de eindafrekening hetzelfde zou zijn als de aanvankelijke aannemingssom zoals opgenomen in de overeenkomst is dan eigenlijk ook een utopie. Zeker als zaken zijn vervat in verrekenbare- en geschatte hoeveelheden, stelposten van allerlei aard en de opdrachtgever tijdens de uitvoering allerlei afwijkingen op het contract en bijwerk oppert. Als er echt een vaste prijs wordt overeengekomen, is het voor partijen van belang om een nauwkeurige omschrijving van de werkzaamheden en het tot stand te brengen werk te geven alsmede welke risico’s, waarvoor de aannemer in de UAV 2012 wordt beschermd, niet van toepassing zijn. Deze kosten voor de extra financiële risico’s kan lopen zullen dan in de praktijk tot een soort van afkooppost leiden in de staart van zijn begroting maar dit kent ook zijn beperkingen. Ondanks afkoop zijn er nog genoeg mogelijkheden voor de aannemer om op basis van de UAV 2012 of de wet, de aantoonbaar extra kosten bij de opdrachtgever te verhalen. Brengt met zich mee dat de AANNEMER in beginsel alle kosten van de uitvoering van het WERK en daarmee (in beginsel) het risico van financiële tegenvallers draagt. Als er een VASTE PRIJS wordt overeengekomen, is het voor beide PARTIJEN van belang om hierbij horende nauwkeurige om- en beschrijving overeen te komen
Richtprijs
Het is mogelijk dat een aannemer geen vaste prijs kan afgeven, bijvoorbeeld omdat het nog niet helemaal duidelijk is wat de kosten voor de realisatie van het werk zijn. Als de opdrachtgever wel graag enige indicatie wil hebben, is het mogelijk dat de aannemer een zogenaamde richtprijs afgeeft. Daarbij moet de aannemer wel opletten. In artikel 7:752 lid 2 BW is namelijk bepaald dat de richtprijs met niet meer dan 10% mag worden overschreden, behalve als de aannemer de opdrachtgever op tijd voor verdere overschrijding heeft gewaarschuwd. Het is overigens mogelijk om van deze bepaling af te wijken door in de aannemingsovereenkomst een ander percentage overeen te komen, of in de overeenkomst op te nemen dat de werkzaamheden volledig voor vergoeding in aanmerking komen. In de praktijk zorgen richtprijzen vaak voor discussies over de vraag of de aannemer op tijd heeft gewaarschuwd voor de overschrijding en of sprake is van een redelijke prijs. Ook hier is het dus voor beide partijen van belang om duidelijke afspraken te maken en deze afspraken goed vast te leggen.
Redelijke prijs
Zijn partijen geen prijs overeengekomen? Dan is de opdrachtgever op grond van de wet (7:752 BW) een redelijke prijs verschuldigd aan de aannemer. Bij het vaststellen van deze prijs moet rekening worden gehouden met de prijzen die de aannemer bij het sluiten van de overeenkomst gewoonlijk bedong voor een werk als het onderhavige en andere werken. De aannemer moet dit kunnen aantonen. Daarbij zijn ook de verwachtingen die de aannemer over de vermoedelijke prijs heeft gewekt van belang. In de praktijk zorgt een redelijke prijs ook regelmatig voor discussie, omdat opdrachtgever en aannemer van mening verschillen over de vraag of sprake is van een redelijke prijs. Ook hier is het voor partijen van belang om duidelijke afspraken te maken, bijvoorbeeld door vooraf een aantal uitgangspunten vast te leggen.
Uitvoering in regie zonder verrekenprijzen
Het is voor partijen ook mogelijk om op basis van regie af te rekenen. In dat geval ontvangt de aannemer een vergoeding voor de werkelijk gemaakte uitvoeringskosten, verhoogd met opslagen voor winst en algemene kosten. Een redelijke prijs komt in die zin sterk overeen met regiewerk. Bij een regieovereenkomst moet de aannemer de gewerkte uren en verwerkte materialen bewijzen en specificeren. De uitvoering in regie is een zaak van vertrouwen. Bij een uitvoering in regie moeten partijen duidelijke afspraken maken. Het bedrag aan directe kosten voor de werkelijk gemaakte directe uitvoeringskosten van iets, verhoogd met een AANNEMERSVERGOEDING als staart- of indirecte kosten van, gebruikelijk (usance), 10%
Uitvoering in regie met verrekenprijzen
In tegenstelling tot regiewerk kunnen partijen ook verrekenprijzen vooraf, zelfs op het niveau van een raamovereenkomst, overeenkomen voor een groot aantal, verkregen door ervaringscijfers, voorziene werkzaamheden. Het voordeel van verrekenprijzen is dat de “opslagen” conform paragraaf 39 lid 5 van de UAV 2012 daarin al begrepen zijn. Om de verrekenprijzen niet continu te hoeven aan passen, is het wel zo praktisch om de bandbreedte van 10% zoals staat in paragraaf 39, lid 2 van de UAV 2012 aan te passen naar bijvoorbeeld 20%. Als de verrekenprijzen in de tijd gezien her te gebruiken bij hetzelfde maar zeker bij opvolgende projecten is het indexeren daarvan wel zo correct. Het laatste kan een onderdeel zijn van een ketensamenwerking, eventueel verpakt in een raamovereenkomst.
UAV 2012
Zijn op de aannemingsovereenkomst de UAV 2012 (Uniforme Administratieve Voorwaarden 2012) van toepassing verklaard, dan geldt op grond van paragraaf 40, lid 1 UAV 2012 dat wat de opdrachtgever uiteindelijk betaalt aan de aannemer, verrekend bij de eindafrekening, wordt gevormd door de aanneemsom, verhoogd respectievelijk verlaagd met hetgeen aan of door de aannemer verschuldigd is in verband met zaken als meerwerk, minderwerk, bijbetaling, kortingen, (schade) vergoedingen.
Aansprakelijk
Wettelijke of contractuele verplichting om de nadelige gevolgen van een bepaalde gebeurtenis te dragen. Aansprakelijkheid vloeit voort uit:
Boek 6. Algemeen gedeelte van het verbintenissenrecht
Afdeling 1. Algemene bepalingen
Aanvang van het werk
In de UAV 2012 staat in hoofdstuk IV. Aanvang, uitvoeringsduur, oplevering
Paragraaf 7. Datum van aanvang
Het ARW 2016 zegt over de afronding van de openbare procedure het volgende:
1.2
Termijnen
1.2.1
Voor de toepassing van dit reglement wordt verstaan onderdag: kalenderdag.
2.36
Gunningsbeslissing
2.36.1
De aanbesteder legt inschrijvingen van inschrijvers waarop een uitsluitingsgrond van toepassing is of die niet aan de geschiktheidseisen voldoen terzijde.
2.36.2
De aanbesteder toetst de inschrijvingen of, in voorkomend geval, de resultaten van de veiling aan de door hem in de aankondiging en de voor inschrijving relevante aanbestedingsstukken gestelde normen,functionele eisen en prestatie-eisenen beoordeelt de inschrijvingen op grond van het vastgestelde gunningscriterium. De aanbesteder controleert in geval van twijfel effectief de juistheid van de door de inschrijvers verstrekte informatie en bewijsmiddelen.
2.36.3
Indien de inschrijvingen van twee of meer inschrijvers na toepassing van het gunningscriterium als beste worden beoordeeld, bepaalt het lot ten gunste van wie van hen de gunningsbeslissing uitvalt. De betreffende inschrijvers worden er tijdig van in kennis gesteld, dat een loting zal plaatsvinden en waar, wanneer en door wie de loting zal worden gehouden. Zij zijn bevoegd daarbij in persoon of bij gemachtigde tegenwoordig te zijn.
2.36.4
Indien de prijs van de meest gerede inschrijving hoger is dan het door de aanbesteder begrote bedrag, vastgesteld en gedocumenteerd voor de aanvang van de aanbestedingsprocedure, kan de aanbesteder deze inschrijving als onaanvaardbaar aanmerken en de procedure vervolgen met de
mededingingsprocedure met onderhandeling of de procedure van de concurrentiegerichte dialoog.
2.36.5
De aanbesteder stelt de inschrijvers zo spoedig mogelijk gelijktijdig en schriftelijk, in elk geval per fax of elektronisch bericht, in kennis van de beslissingen die zijn genomenop grond van de artikelen 2.36.1 tot en met 2.36.3 en, in voorkomend geval, de beslissing om de opdracht niet te verlenen. Deze mededeling bevat ten minste:
In voorkomend geval bevat deze mededeling de redenen die er toe hebben geleid dat de inschrijving terzijde is gelegd op grond van artikel 2.36.1.
2.36.6
De mededeling van de aanbesteder van een gunningsbeslissing houdt geen aanvaardingin als bedoeld in artikel 217, eerste lid, van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek van een aanbod van een inschrijver.
2.36.7
De aanbesteder deelt bepaalde gegevens betreffende de gunningsbeslissing niet mee indien openbaarmaking van die gegevens:
Let op: De term "opschortende termijn" dient niet gelezen te worden als "opschortende voorwaarde". Het ARW spreekt van een gunningsbeslissingsbrief, de brief met de intentie een inschrijver de opdracht te verstrekken, en een opdrachtbrief en niet over een opdrachtbrief met opschortende voorwaarden!
2.37
Opdracht
2.37.1
De aanbesteder is niet verplicht de opdracht te verlenen.
2.37.2
De aanbesteder verleent de opdracht niet eerder dan 20 dagen na de verzenddatum van de mededeling als bedoeld in artikel 2.36.5. Indien de aanbesteder slechts één inschrijving heeft ontvangen hoeft de termijn van 20 dagen niet in acht te worden genomen.
2.37.3
Indienbinnen 20 dagen na de verzenddatum van de mededeling als bedoeld in artikel 2.36.5 een kort gedingaanhangig is gemaakt tegen degunningsbeslissing van de aanbesteder, mag de aanbesteder niet overgaan tot het verlenen van de opdracht, voordat in kort geding vonnis is gewezen.
2.37.4
Voor de opdracht komen alleen inschrijvers in aanmerking die zowel op de dag van inschrijving als op de dag van opdrachtverlening voldoen aan de eisen die in de aankondiging en in de voor inschrijving relevante aanbestedingsstukken zijn vermeld. De aanbesteder verzoekt de inschrijver aan wie hij voornemens is de opdracht te verlenen de vereiste actuele bewijsmiddelen met betrekking tot de in de artikelen 2.13 en 2.15 tot en met 2.18 bedoelde gegevens en bescheiden over te leggen. Hierbij kan de aanbesteder de betreffende inschrijver verzoeken de bewijsmiddelen aan te vullen of toe te lichten. Het voorgaande geldt niet voor bewijsmiddelen die de aanbesteder rechtstreeks en kosteloos kan verkrijgen door raadpleging van een nationale databank in een lidstaat of waarover de aanbesteder reeds beschikt.
2.37.5
Indien de aanbesteder de opdracht verleent, doet hij dit door middel vaneen ondertekende schriftelijke mededeling
2.37.6
De datum van de opdracht is die van de verzending van de mededelingals bedoeld in artikel 2.37.5.
Procesvolgorde:
ABK
Het model Algemene Bouwplaats Kosten 2023 (ABK 2023), de vervanger van de ABK 2018, wordt ondersteund door de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA). De NVBK, Bouwend Nederland en Techniek Nederland hopen met deze brochure een bijdrage te leveren aan het eenduidig opstellen van begrotingen van Algemene bouwplaatskosten. Ketenstandaard (STABU-2) en de BNB hebben zich hierbij nog niet aangesloten. Het gevolg hiervan is dat de bouwplaatsvoorzieningen die de opdrachtgever in het bestekboek in hoofdstuk 05 wenst voor te schrijven qua indeling niet matchen met de rubricering van dit model.
Algemene (bedrijfs)kosten (AK) omvatten alle indirecte kosten die op grond van het ontbreken van een (direct of indirect) verband met het bouwwerk, dan wel uit overwegingen van praktische doelmatigheid, niet aan bouwwerken kunnen worden doorberekend.
Rubricering Het model ABK, dat aan de bepaling van de ABK ten grondslag ligt, onderscheidt de ABK naar projectkenmerken, aard van de voorzieningen en kostenkenmerken. De projectkenmerken (type, aard en grootte) zijn ondergebracht in Rubriek 0 van het model. De bouwplaatsfuncties zijn onderverdeeld naar rubriek 1 tot en met 7:
Er bestaat geen transponeringtabel tussen de ABK 2023 en de classificaties (artikelen/kortteksten) in een STABU-2 bestekboek.
Activiteiten MAMO
Activiteiten/taken en hulpmiddelen (arbeid en klein materieel), de A en de 2e M uit MAMO-regel. Dit kunnen activiteiten/taken zijn, afhankelijk van het soort overeenkomst, zijnde:
Bij bestaand werk hoeft de kolom PBS vaak niet ingevuld te worden, immers de bouwstof, waarop of waaraan een activiteit uitgevoerd gaat worden, zit er al. Bijvoorbeeld boenen houten parketvloer als activiteit/taak volstaat dan. Tenzij het materiaal, de bouwstof, vervangen moet worden.
Activiteiten NL/SfB
Conform tabel 4, A t/m D, van de NL/SfB. De NL/SfB kent meerdere tabellen waarvan tabel 1, de elementenmethode, ongetwijfeld de bekentste en meest gebruikte is. Minder bekend en daardoor weinig toegepast is tabel 4 "Activiteiten, kenmerken en eigenschappen". Deze tabel is uitgewerkt in A, B, C en D, waarvan D specifiek gaat over Bouwactiviteiten. In het kader van een MAMO begrotingsregel, als onderdeel van de directe kosten, zijn derhalve van belang:
Voor onderhoud is tabel W van belang welke opgedeeld is in:
Volgens ChatGPT, die een andere uitleg geeft, is tabel 4, deel D, als volgt opgebouwd:
Fundering (D10): Dit omvat alle werkzaamheden die verband houden met het creëren van een stabiele basis voor een gebouw. Denk aan het graven van sleuven, het storten van beton en het plaatsen van wapening;
Ruwbouw (D20): Dit omvat de constructie van de dragende structuur van een gebouw. Het omvat werkzaamheden zoals het plaatsen van muren, vloeren, kolommen en balken;
Afbouw (D30): Dit zijn de werkzaamheden die plaatsvinden nadat de ruwbouw is voltooid. Denk aan het plaatsen van binnenmuren, het leggen van vloerbedekking, het schilderen van wanden en het installeren van elektrische en sanitaire voorzieningen;
Installaties (D40): Dit omvat alle technische installaties in een gebouw, zoals elektrische systemen, verwarming, ventilatie, airconditioning, sanitair en liften;
Onderhoud en reparatie (D50): Dit omvat werkzaamheden om bestaande gebouwen te onderhouden, te renoveren of te herstellen. Denk aan schilderwerk, dak reparaties, vervanging van ramen en deuren, enzovoort.
De activiteiten worden hier werkzaamheden genoemd. In de praktijk wordt met deze classificatie niets mee wordt gedaan, zover bekend bij de auteur, doch het zou een aanzet kunnen zijn bij het classificeren van een activiteitenladder. In het Specificatiesysteem zou deze indeling gezien kunnen worden asl 1 van de lijsten waaruit men kan selecteren bij het specificeren.
Activiteiten SE
Een activiteitenboom (WBS) is in Systems Engineering (SE) een hiërarchische structuur die wordt gebruikt om de activiteiten/taken die nodig zijn te organiseren en te visualiseren. De activiteitenboom kan worden uitgevoerd volgens verschillende methoden, afhankelijk van het type project en de voorkeuren van het projectteam. Een algemene aanpak voor het opstellen van een activiteitenboom is het identificeren van de hoofdactiviteiten per inkoopcategorie, zijnde:
Onder de noemer van de Technische Oplossing kan de activiteitenboom (WBS) "gekoppeld" worden aan de middelenboom, de Product Breakdown Structure (PBS). Hierdoor ontstaan er een soort van besteksposten in wording, het wat, eender de opzet van een klassieke STABU korttekst, waarin een Resultaatstitel samen met de Bouwstoftitel zijn gecombineerd, de kortteksttitel, middels de zgn. 1e gebruiksstructuur. Door dit, activiteiten en middelen, weer te koppelen aan de, met name bouwdelen uit de, objectenboom (SBS), verkrijg je in het specificatiesysteem een moderne uitvoering van een klassieke bestekpost, zij het objectgericht en niet werksoortgericht. Desgewenst, eender bij de huidige STABU-besteksystematiek, kunnen deze bestekposten gekoppeld worden aan de sorteercode of boom, bijvoorbeeld een Techniekboom (werksoortenspecificatie), Elementenboom (Elementenspecificatie), Takenboom etc. De suggestie van deze laatste opmerking is dat je van een sorteercode ook een SE boom met lijsten kunt maken, zodat je verbanden kunt leggen, waardoor er spinnen met triples ontstaan (kennisdata).
De techniekenboom (werksoort of ambacht, de gegroepeerde taken/activiteiten)) is een geopperde afgeleide van de gemodificeerde, al meer dan 40 jaar gebruikte STABU hoofdstukserie 01 classificatie, maar dan met een 3-cijferig hoofdstuknummer in plaats van 2, aangevuld met technieken die met name voorkomen in de gebruiksfase van een project, zoals boenen en stofzuigen. Voordeel van een 3-cijferig hoofdstuknummer is dat huidige geforceerde combinatiehoofdstukken in het huidige STABU weer kunnen worden ontvlochten, zoals in hoofdstuk 34 de activiteiten beglazingwerk (bij nieuw- en verbouw) en glazenierswerk (bij restauratie en instandhouding). Een ander voordeel van deze opsplitsing is het ontvlechten van baanvormige- en schubvormige bij dakbedekkingswerk (nu bij elkaar in hoofdstuk 33) en het opdelen van het huidige composiet hoofdstuk 48 (3-in1) van STABU. Uiteraard zijn deze bomen (xBS) ook te koppelen aan andere voor het betreffende project relevante SE bomen, bijvoorbeeld aangaande "(bouw)kosten" (KBS), "risico (RISMAN)" en "Arborisico (RI&E)" etc.
In het Specificatiesysteem is , eender de BIM BASES ILS en het 3D-modelleren, de entiteit de drager van de informatie. Naar believen kan dit her gesorteerd worden naar bijvoorbeeld technieken (STABU volgorde).
Activiteitenladder
De Restauratieladder staat voor de gewenste volgorde van een ingreep bij een monument of beeldbepalend object oppert, gebaseerd op het Charter van Venetie, het internationale handvest voor het behoud en restauratie van monumenten en stads- en dorpsgezichten. Analoog zou je dit kunnen uitbreiden tot een soort activiteitenladder waarin de restauladder is geintegreerd. Immers, ook bij onderhoud en beheer van niet-monumenten is het wellicht wenselijk vanuit duurzaamheid dat we niet gelijk naar vernieuwing en verduurzaming overgaan. Ook conserveren en goed onderhoud plegen kan de levensduur van een bouwdeel flink oprekken. Bovendien kunnen bijzondere bouwobjecten ooit ook een monument of een beeldbepalend object worden en dan is het niet zo fraai als men tot het verkrijgen van die status broddelwerk heeft verricht op het gebied van onderhoud. De activiteitenladder is derhalve niet een alfabetische lijst van activiteiten die losgelaten kunnen worden op een bouwstof om een bouwdeel te verkrijgen. Het is een gestructureerde lijst van activiteiten die gekozen kunnen worden bij zowel nieuwbouw en bestaande bouw, dat laaste voor onderhoud, renovatie en restauratie.
Actor
Van belang is dat van "alle participanten", belanghebbenden, personen (vaak namens organisaties), die betrokken zijn bij het nemen van bepaalde beslissingen bekend is wat het "gewicht" is van zijn/haar inbreng. Het zou kunnen voorkomen bij een TO-contract (bestek), dat een opzichter iets technisch positief verifieert (test) en de directie het daarna positief valideert (toetst), doch dat de kwaliteitsborger, met een soort van vetorecht, vanuit wettelijke (Bbl) invalshoek, het afkeurt. In het ESS is daarop geanticipeerd.
De actor is in IFC de entiteit IfcActor, de persoon die een omschreven functie, vaak namens een betrokken partij, uitoefent waarvan de taken en rollen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn afgesproken en (doorgaans) schriftelijk gedocumenteerd en gecontracteerd is (DNR+STB). Bij het doen van een project ten behoeve van een object, zijn de participanten, naast de opdrachtgever, dikwijls specialistische partijen, naast de stake- en shareholders. Actoren in deze zijn (niet limitatief):
Addendum/Erratum/Correctum/Annex/Bijlage/Appendix
In de Model Bouwteamovereenkomst van DG 2000 is gekozen voor het woord Appendix terwijl in reguliere algemene voorwaarden het woord Bijlage en Annex meer gebruikelijk is. Voordeel van een Appendix is dat je er een annex aan kunt hangen die weer bestaat uit bijlagen!!!
Afbouwgarantie/afbouwborg
Er bestaat een risico van een stilgelegd bouwproject door het faillissement van de aannemer, hetgeen zowel tijdens de uitvoering kan geschieden of na de oplevering. Om met name consumenten hiertegen te beschermen zijn er de afgelopen deccenia allerlei waarborginstellingen onstaan die, in de vorm van een soort verzekerde garantieproducten, in staan voor:
Om gebruik te kunnen maken van dit vangnet, voor het verkrijgen van een certificaat, betaald de consument een promilage van de koopsom (v.o.n.).
Bekende waarborginstellingen zijn:
Om het BouwGarant-keurmerk te mogen dragen, moet een bouwbedrijf aan een reeks van kwaliteitseisen voldoen. Die eisen hebben onder meer te maken met de wijze van offreren, hoe hij meer- en minderwerk berekent en zijn werkwijze bij oplevering. Ook zaken als de kredietwaardigheid worden gecontroleerd. Als de aannemer het BouwGarant-keurmerk eenmaal heeft, wordt hij regelmatig getoetst door een onafhankelijke instantie. Een BouwGarant-aannemer moet aantonen dat hij ervaring heeft in de bouw. Hij moet minimaal twee jaar actief zijn als aannemingsbedrijf en onder de activiteit ‘hoofdaannemingsbedrijf in de bouwnijverheid’ ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel.
De juridische ABC lijst.,
SWK, het oudste keurmerk van Nederland, verstrekt sinds 1978 waarborgcertificaten aan kopers van woningen van de bij SWK aangesloten ondernemers. Dit beschermt kopers tegen risico's die zijn verbonden aan de aanschaf van een nieuwbouw koopwoning.
Het contract tussen een opdrachtgever en aannemer via bijvoorbeeld een gedetailleerd STABU bestek en het contract tussen een koper (consument) en een verkoper (projectontwikkelaar) door middel van een koop-aannemingsovereenkomst en een minder gedetailleerde bouw- of verkoopbrochure is wezenlijk verschillend. Vanuit de optiek van een opdrachtgever, de ondernemer, als de verkopende partij richting de consument, de verkrijger, is het zinvol om de afbouwgarantie en garanties mee te nemen in zijn/haar contract met de aannemer. Simpelweg ergens bij de van toepassing zijnde voorwaarden vermelden dat de de eisen van bv SWK van toepassing zijn is te snel door de bocht. Wel kan bij de omschrijving van het werk aangestipt worden dan de bouwwerken met woonfunctie ontworpenzijn op basis van een afbouwgarantie.
Afwerkstaat/ruimteboek
Bij een reguliere werksoort gerichte werkbeschrijvingen zoals in een bestekboek zie je toch de behoefte in de praktijk om de bestekposten aangaande de afwerkingen (interieur en exterieur) te "visualiseren" of clusteren naar ruimtes om vervolgens te differentieren naar vloer, wand en plafond, waarmee het een en ander beter te duiden is. Een dergelijk document voor het interieur noemt men dan een afwerkstaat interieur of een ruimteboek.
Wenst met iets soortgelijks voor de schil van het object dan maakt men een afwerkstaat exterieur oftewel een materiaal-kleurstaat exterieur. Hierin worden de uiterlijke zaken benoemd van de esthetisch gevoelige variant-elementen, specifiek de bouwdelen, van bijvoorbeeld de gevel aangaande attributen/kenmerken als:
Het opnemen in deze documenten van de korttekstcode van de bestekpost waarin de betreffende afwerking gedetailleerd wordt beschreven kan dienstig zijn.
Door objectgericht, op basis de indeling van de SBS, te specificeren, krijg je vanzelf de afwerking per ruimte, met als tussenverdeling de :
Het begrip Ruimteboek heeft in de restauratiesector de betekenis van een soort van conditiemetingsrapportage en vastleggingsdocument van wat er reeds zit, op ruimteniveau.
"Onze restauratie architect heeft voor aanvang van de restauratie een zogenaamd "Ruimteboek" gemaakt. Daarin zijn alle ruimtes apart beschreven met een foto en met de kleuren en eventuele bijzonderheden. Dat is ook als leidraad gebruikt voor het opstellen van het bestek voor de restauratie."
Aggregatie
Bij aggregatie wordt aangegeven of iets onderdeel kan zijn van iets groters. Aggregatie is dus de samenvoeging tot een groter geheel. Bij aggregatie van systemen worden systemen samengevoegd en wordt vervolgens het ontstane als een nieuw systeem gezien. Bij aggregatie van gegevens worden de waarden van eigenschappen van subsystemen samengevat (bijvoorbeeld door te tellen of te sommeren) tot een eigenschap van het systeem waar de subsystemen deel van uitmaken. Bij aggregatie heeft het verwijderen van één element geen invloed op een ander gekoppeld element, in tegenstelling tot decompositie waar het verwijderen van een enkel element wel invloed heeft op een ander bijbehorend element. De niveaus in de NEN 2699, "Investerings- en exploitatiekosten van onroerende zaken - Begripsomschrijvingen en indeling" zijn gebaseerd op aggregatie. Zijn er geen grondkosten, dan werk het systeem nog steeds.
In het ESS is er zowel sprake van aggregatie als decompositie. Een ruimte kan niet zonder etage. In het ESS zijn eisen etc. overerfbaar, herbruikbaar. Je kunt derhalve zowel top down als bottom up specificeren. Het is vica versa. Zo zou je een stijlkamer (bottom) al kunnen uitwerken doch je weet nog niet op welke etage (up) deze moet komen in het SO/VO. Omgekeerd zou je een gebouw al morfologisch kunnen vormgeven (footprint en aantal verdiepingen) om het vervolgens te gaan uitwerken in zones en ruimten (down).
Akte
Ondertekende schriftelijke stukken die bestemd zijn om totbewijste dienen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen:
Algemeen tijdschema
Tijdens een bouwproject worden allerhande planningen vervaardigd zoals:
Bij de uitvoering van het bouwproject is de bouwprocesbeheersing een van de belangrijkste werkzaamheden. Een hulpmiddel hierbij is een planning. Als eerste wordt, vaak contractueel bedongen, een (overall) algemeen tijdschema gemaakt. Deze primaire planning kan men op verschillende manieren uitwerken, doch het balkenschema, een netwerkplanning, is het meest toegepast, waarvan de opbouw is:
Het kritieke pad is de minimale tijd die je nodig hebt om je project uit te voeren. Het wordt ‘kritiek’ genoemd omdat iedere verstoring ervoor zorgt dat jouw project langer duurt. Het woord ‘pad’ verwijst naar de getekende netwerkplanning. Het kritieke pad is de snelste route door de netwerkplanning.
Dit is vooral belangrijk wanneer een project een harde einddatum kent, een opleverdatum. Door het bepalen van het kritieke pad zie je wat de minimale doorlooptijd is van je project en kan je dus inschatten of de einddatum wel haalbaar is.
Naast de primaire activiteiten kunnen ook zaken meegenomen worden als (niet limitatief):
Secundaire planningen
In het balkenschema worden de belangrijkste gegevens vastgelegd om een zo doelmatig mogelijke uitvoering te bereiken. Vooral voor omvangrijke projecten is het noodzakelijk afgeleide schema’s te maken voor een goede werkorganisatie. De aldus uit de primaire planning afgeleide schema’s noemen we de secundaire planningen. Tot de secundaire planningen behoren:
Ook voor berekeningen kan een apart schema worden opgesteld of worden geïntegreerd in het Tekening distributieschema
Algemene voorwaarden
De wet biedt in Afdeling 6.5.3. van het Burgerlijk Wetboek (BW) de wettelijke regeling voor algemene voorwaarden. Op grond van artikel 6:232 BW is een contractspartij zelfs aan algemene voorwaarden gebonden als men bij het sluiten van de overeenkomst begreep of moest begrijpen dat een partij de inhoud van de algemene voorwaarden niet kende. De algemene voorwaarden zijn al van toepassing nadat een offerte, de prijsaanbieding of inschrijving (het aanbod) waarin de algemene voorwaarden van toepassing zijn verklaard, door de andere partij is geaccepteerd (de aanvaarding), wat expliciet het geval is als daarna beide partijen de Basis overeenkomst completeren en ondertekenen. Of de partijen de inhoud van de algemene voorwaarde kenden, is dus niet relevant. Als de partijen bekend zijn met de algemene voorwaarden, wat bij paritaire voorwaarden zeker het geval zou moeten zijn, dan hoeven de algemene voorwaarden niet per se ter hand gesteld te worden (de zogenoemde bekendheidsuitzondering).De vraag of algemene voorwaarden van toepassing zijn, moet worden beantwoord op basis van de maatstaven die in het algemeen gelden voor het tot stand komen van een overeenkomst en die zijn neergelegd in de artikelen 3:33 en 3:35 BW. Wil de opdrachtgever dat zijn gekozen algemene voorwaarden van toepassing zijn op de overeenkomsten die hij sluit, dan moet hij de aannemer expliciet hiervan op de hoogte brengen. Dit doe je als “actieve uitvragende partij” door bijvoorbeeld deze “van toepassing te verklaring”in de overeenkomst.Voorwaarden waarnaar verwezen wordt in een overeenkomst welke opgesteld zijn om repeterend te gebruiken in soortgelijke overeenkomsten, algemeen van karakter en niet projectspecifiek om de discussie over wel of geen kernbeding te zijn, niet te voeden zijn:
Vroeger, voor de bouw enquete (2000), kenden we ook een UAR, hetUniform Aanbestedings Reglement, welke door en voor de bouw was samengesteld. Toen de liefde tussen de aanbesteders en inschrijvers in die periode even weg was kwam eenzijdig vanuit de aanbestedingplichtige aanbesteders het ARW!
Het “overrulen” door een inschrijver of prijsaanbieder van de door de opdrachtgever bij een aanbesteding of offerteverzoek geopperde algemene voorwaarden voor de latere overeenkomst zal bij een aanbesteding van een aanbestedingsplichtige opdrachtgever een ongeldige inschrijving opleveren welke niet in behandeling genomen mag worden,.
Informatieplicht en terhandstelling
Als een opdrachtgever algemene voorwaarden of zijn inkoopvoorwaarden hanteert, maar ook als de aannemer zijn algemene voorwaarden van toepassing verklaart, op bijvoorbeeld een overeenkomst met een consument, bestaat er een zogenaamde informatieplicht. Deze informatieplicht houdt in dat de wederpartij een redelijke mogelijkheid moet hebben om van voorgeschreven algemene voorwaarden kennis te kunnen nemen (je moet de algemene voorwaardenter hand stellen of een pdf e-mailen). Doet men dat niet, dan de algemene voorwaarden, op de uitzonderingen zoals opgenomen in artikel 6:235 BW na, vernietigbaar. Vernietigt een wederpartij met succes door de andere partij geopperde algemene voorwaarden, dan zijn deze dus niet van toepassing.
Uitzondering op de terhandstelling: bekendheidsuitzondering
In het (in juridische kring) bekende arrestGeurtzen/Kampstaal uit 1999 introduceerde de Hoge Raad de zogenoemde bekendheidsuitzondering op de terhandstellingsplicht. De Hoge Raad overwoog:
“Een redelijke en op de praktijk afgestemde uitleg van art. 6:234 lid 1 brengt evenwel mee dat aan de strekking van de in die bepaling vervatte regeling eveneens recht wordt gedaan, indien de wederpartij zich tegenover de gebruiker ook niet op vernietigbaarheid van een beding in algemene voorwaarden kan beroepen, wanneer hij ten tijde van het sluiten van de overeenkomst met dat beding bekend was of geacht kon worden daarmee bekend te zijn. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan het geval dat regelmatig gelijksoortige overeenkomsten tussen partijen worden gesloten, terwijl de algemene voorwaarden bij het sluiten van de eerste overeenkomst aan de wederpartij ter hand zijn gesteld en aan het geval van een van algemene voorwaarden deel uitmakende eenvoudige exoneratieclausule, die in een winkel of bedrijfsruimte op duidelijke wijze aan klanten wordt gepresenteerd. Ook kunnen zich omstandigheden voordoen waarin een beroep op art. 6:233 onder b en art. 234 lid 1 naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.” Als dus sprake is van een min of meer bestendige handelsrelatie bijvoorbeeld ontstaan door een Raamovereenkomst of middels ketenintegratie, waarbij regelmatig soortgelijke overeenkomsten worden gesloten en je bij het sluiten van de eerste overeenkomst de algemene voorwaarden aan jouw wederpartij ter hand hebt gesteld, dan kunnen de algemene voorwaarden ook gelden voor latere soortgelijke overeenkomsten op grond van de bekendheidsuitzondering. Jouw wederpartij is dan immers al bekend met de algemene voorwaarden.
Definitie algemene voorwaarden en kernbedingen
De wet legt in artikel 6:231 BW de definitie vast van algemene voorwaarden:
“Een of meer bedingen die zijn opgesteld teneinde in een aantal overeenkomsten te worden opgenomen, met uitzondering van bedingen die de kern van de prestatie aangeven, voor zover deze laatstgenoemde bedingen duidelijk en begrijpelijk zijn geformuleerd”.
Een beding dat de kern van de prestatie aangeeft (een kernbeding) voldoet dus niet aan deze definitie en is dus geen algemene voorwaarden. De wederpartij is in het licht van art. 6:232 BW dan ook niet aan een dergelijk beding gebonden als zij daarmee nietexpliciet akkoord is gegaan. Zijn kernbedingen wel opgenomen in algemene voorwaarden, dan zijn ze ongeldig. Kernbedingen hoort men dus expliciet overeen te komen, zoals in de overeenkomst, voortgekomen desgewenst uit een MBO, welke door partijen is ondertekend.
Wat zijn nu eigenlijk kernbedingen? Een kernbeding wordt gedefinieerd als een beding dat van zo wezenlijke betekenis is dat de overeenkomst zonder dit beding niet tot stand zou zijn gekomen of zonder dit beding niet van wilsovereenstemming omtrent het wezen van de overeenkomst sprake zou zijn. Als voorbeelden van kernbedingen worden in de parlementaire geschiedenis onder meer genoemd:
Kortom, de kernbedingen zijn de project specifieke zaken,de invullingen, die anticiperen op onderwerpen die in algemene voorwaarden als de UAV 2012 worden aangehaald zoals:
Daarnaast ontbeert de UAV 2012 ook een aantal relavante zaken, deze kunnen dan als kernbedingen, worden toegevoegd,als aanvullingop, zaken als:
Ook komt de zinsnede "tenzij in het bestek anders is bepaald" o.g. 7 maal voor in de UAV 2012 hetgeen betekend dat je ergens, verondersteld proportioneel, af mag wijken bij :
Tenzij het bestek anders bepaalt, blijven de uit het werk komende oude bouwstoffen eigendom van de opdrachtgever. paragraaf 21.1
Het bepaalde in deze paragraaf is van toepassing,tenzij het bestek anders bepaalt. paragraaf 22.1
Tenzij in het bestek anders is bepaald, geschiedt de coördinatie van in elkander grijpende werken door de directie. paragraaf 31.2
De aannemer is verplicht de vondst van alle voorwerpen, die bij de uitvoering van het werk worden gevonden en die van waarde zijn of uit een historisch of wetenschappelijk oogpunt van belang kunnen zijn, terstond aan de directie te melden en deze voorwerpen zo mogelijk in handen van de directie te stellen, tenzij het bestek anders bepaalt. paragraaf 32
Het bepaalde in deze paragraaf is van toepassing,tenzij het bestek anders bepaalt. 43a.1
Tenzij het bestek anders bepaalt, dient de aannemer verzekeringen aan te gaan waarin de opdrachtgever en de directie als mede-verzekerden zijn opgenomen, een en ander voor zover dit naar de aard en de omvang van het werk nodig en gebruikelijk is. De aannemer zorgt ervoor dat de directie ten spoedigste schriftelijk bewijs van het bestaan en de inhoud van vorenbedoelde verzekeringen ontvangt. paragraaf 43b.1
Voor het paraplubegrip "bestek" kan hier gelezen worden "bestekboek".
Generieker en taalkundig beter, zou zijn geweest:
De uit het werk komende oude bouwstoffen blijven eigendom van de opdrachtgever,tenzij in het bestek anders is bepaald.
Het bepaalde in deze paragraaf is van toepassing,tenzij in het bestek anders is bepaald. 22.1
De coördinatie van in elkander grijpende werken geschiedt door de directie,tenzij in het bestek anders is bepaald.
De aannemer is verplicht de vondst van alle voorwerpen, die bij de uitvoering van het werk worden gevonden en die van waarde zijn of uit een historisch of wetenschappelijk oogpunt van belang kunnen zijn, terstond aan de directie te melden en deze voorwerpen zo mogelijk in handen van de directie te stellen,tenzij in het bestek anders is bepaald.
Het bepaalde in deze paragraaf is van toepassing,tenzij in het bestek anders is bepaald.
De aannemer dient verzekeringen aan te gaan waarin de opdrachtgever en de directie als mede-verzekerden zijn opgenomen, een en ander voor zover dit naar de aard en de omvang van het werk nodig en gebruikelijk is,tenzij in het bestek anders is bepaald.De aannemer zorgt ervoor dat de directie ten spoedigste schriftelijk bewijs van het bestaan en de inhoud van vorenbedoelde verzekeringen ontvangt.
De meest specifieke kernbedingen zijn verondersteld die waarin expliciet ofuitdrukkelijk,conform paragraaf 2, lid 1 van de UAV 2012,wordt afgeweken van de UAV 2012. Aanbestedingsplichtige partijen moeten hier voorzichtig mee omgaan in verband met voorschrift 3.9c uit de gids Proportionalitei. In een dergelijk geval dient de aanbesteder deze afwijkingen op de paritaire UAV dan formeel ook te motiveren in de aanbestedingsstukken, want zeker niet de gangbare praktijk is.
De volgorde van algemene voorwaarden naar kernbeding zou kunnen zijn:
Algemene voorwaarden mogen geen:
Artikel 6:233 BW bepaalt onder meer:
“Een beding in algemene voorwaarden is vernietigbaarindien het, gelet op de aard en de overige inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de voorwaarden zijn tot stand gekomen, de wederzijds kenbare belangen van partijen en de overige omstandigheden van het geval,onredelijk bezwarend is voor de wederpartij”. Een vernietigd beding in algemene voorwaarden is ongeldig en maakt daarom geen deel uit van de overeenkomst".
Is de wederpartij een consument dan dient de opsteller van de algemene voorwaarden in het bijzonder rekening te houden met artikel 6:236 BW (zwarte lijst) en artikel 6:237 BW (grijze lijst). De zwarte lijst bestaat uit 14 bedingen waarvan de strekking zonder meer onredelijk bezwarend is. Deze bedingen zijn dus vernietigbaar. De grijze lijst bestaat eveneens uit 14 bedingen waarvan de strekking vermoed wordt onredelijk bezwarend te zijn. Deze bedingen zijn niet zonder meer vernietigbaar; de gebruiker van de algemene voorwaarden wordt de mogelijkheid geboden aan te tonen dat het onder de specifieke omstandigheden gerechtvaardigd is de bedingen te hanteren. Slaagt de gebruiker hierin niet, dan zijn ook de bedingen in de grijze lijst vernietigbaar.
Een kernbeding – een beding dat de kern van de tussen partijen overeengekomen prestaties aangeeft – is uitgezonderd van een beoordeling op oneerlijkheid. Hetkernbeding moet dan echter wel duidelijk en begrijpelijk zijn(zeker voor consumenten).Als een kernbeding onduidelijk of onbegrijpelijk is, kan toch sprake zijn van een onredelijk bezwarend beding.Bij twijfel over de betekenis van het kernbeding dient de voor de consument meest gunstige uitleg voor te gaan. Dit is de zogenoemde contra proferentem-regel in artikel 6:238 lid 2 BW. Voor aanbestedingsplichtige opdrachtgevers geldt de Gids Proportionaliteit, artikel 3.9.c
De Algemene Leveringsvoorwaarden Installerende Bedrijven (ALIB), opgesteld door branche organisatie Techniek Nederland en dus niet paritair en zijn bedoeld als de Algemene voorwaarden in een Aannemingsovereenkomst tussen een Installateur en een zakelijke wederpartij als:
Het is een compact document bestaande uit 2 hoofdstukken, waarvan hoofdstuk A “Algemene bepalingen" heet, welke bestaat uit 18 artikelen, onderverdeeld in leden. Aandachtpunten zijn:
754, lid 1: De aannemer is bij het aangaan of het uitvoeren van de overeenkomst verplicht de opdrachtgever te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht voor zover hij deze kende of redelijkerwijs behoorde te kennen. Hetzelfde geldt in geval van gebreken en ongeschiktheid van zaken afkomstig van de opdrachtgever, daaronder begrepen de grond waarop de opdrachtgever een werk laat uitvoeren, alsmede fouten of gebreken in door de opdrachtgever verstrekte plannen, tekeningen, berekeningen, bestekken of uitvoeringsvoorschriften.
754 lid 2: Bij aanneming van een bouwwerk geschiedt een waarschuwing als bedoeld in lid 1 schriftelijk en ondubbelzinnig en wijst de aannemer de opdrachtgever tijdig op de mogelijke gevolgen voor de deugdelijke nakoming van de overeenkomst. Van dit lid kan niet ten nadele van de opdrachtgever worden afgeweken, voor zover de opdrachtgever een natuurlijk persoon is die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.
Alliantie
Een strategische alliantie is een alliantie waarbij twee of meer groepen dezelfde belangen hebben en overeenkomen elkaar over het algemeen geen kwaad te doen, en elkaar te helpen als ze in staat zijn. Dit is meestal een politiek geopolitiek iets. Een consortiumovereenkomst is een formele overeenkomst tussen twee of meer groepen over wat elk lid wel en niet zal doen. Een alliantie of een bondgenootschap is een verdrag tussen staten, zakenpartners of individuen, omwille van een gemeenschappelijk voordeel. Allianties kunnen militair van aard zijn. Dit soort allianties komt veelvuldig voor in de geschiedenis.
Alternatief/variant
Het toestaan van het indienen van één of meerdere varianten door inschrijvers kan innovaties faciliteren, zo is de gedachte. Dit is echter alleen toegestaan als de aanbestedende dienst vooraf in de aankondiging kenbaar heeft gemaakt dat varianten ingediend mogen worden. Varianten hebben vooral meerwaarde in procedures waarin de aanbestedende dienst er in basis voor kiest om (grotendeels) technisch en oplossingsgericht te specificeren. We kennen 3 soorten (varianten):
Het begrip 'alternatieve inschrijving' werd tot voor kort gebruikt voor afwijkingen van het bestek op initiatief van de inschrijver. Tegenwoordig worden beide verschijningsvormen varianten genoemd, een:
Men kan inschrijver verplichten om een variant in te dienen. ook kan men verplichten naast een variant, een bestekconforme inschrijving in te dienen. Dit alles moet dan wel in de aankondiging en aanbestedingsdocumenten worden meegenomen.
In de aanbestedingsdocumenten moet ook worden vermeld aan welke minimumeisen varianten moeten voldoen en op welke wijze deze moeten worden ingediend. Een ingediende variant die niet aan de minimumeisen voldoet, moet als ongeldig worden gezien en dient te worden afgewezen. De aanbesteder dient te waarborgen dat de gekozen gunningscriteria toepasbaar zijn op zowel de varianten die aan de gestelde eisen voldoen als op de bestekconforme inschrijvingen.
Analyse classificaties publiekrechtelijke en privaatrechtelijke documenten in de bouwsector
De MBO bevat de opzet voor:
De MBO als onderlegger (invuldocument) wordt in beginsel door of namens de opdrachtgever, bij voorkeur door de bouwspecificatiedeskundige, zoveel mogelijk project specifiek opgemaakt, waarna ze als Basis Overeenkomst (BO), een onderdeel van de aanbestedingsstukken, waaronder de Technische en Juridische Specificaties, verstrekt wordt aan de inschrijver(s) of prijsaanbieder.
ARW 2016, Hoofdstuk 1 "Algemene bepalingen", 1.1 "Aanduidingen, begripsbepalingen", "Dit reglement verstaat onder:"
b.aanbestedingsstukken: alle stukken die door de aanbesteder worden opgesteld of vermeld ter omschrijving of bepaling van onderdelen van de aanbesteding of de procedure;
Deaanbestedingsstukkenvormen later decontractstukken.
Met de inschrijver of prijsaanbieder aan wie de opdrachtgever, dan nog aanbesteder geheten, de opdracht wenst te verstrekken, gedaan via een schriftelijke mededeling richting de inschrijver(s)/prijsaanbieder), wordt binnen 5 werkdagen daarna door of namens partijen de Basis Overeenkomst nog project-specifieker ingevuld met de dan bekende zaken als de aannemingssom, de contractuele datum van aanvang etc. en ondertekend door de partijen. Hiermee wordt de BO dan de aantoonbare aangegane Overeenkomst van aanneming van werk tussen partijen.
Toelichting op de indeling van wetgeving en private documenten in de Nederlandse bouwsector.
Nederlandse wetten kennen een redelijk vast patroon. Afhankelijk van de omvang is een wet is vaak onderverdeeld in:
Artikelen en artikelleden worden altijd aangeduid met cijfers. Een artikellid kan nog verder worden onderverdeeld, men gebruikt naast de sub dan ook een sublid.Een sublid wordt aangeduid met een cijfer gevolgd door een bolletje. Wetsartikelen zijn opgebouwd uit verschillende rechtsvoorwaarden en rechtsgevolgen.
Nederlandse algemene voorwaarden in de bouwsector kennen een redelijk vast patroon. Een set algemene voorwaarden is vaak onderverdeeld in:
Allen hebben gemeen dat de leden geen naam hebben. In de MBO krijgen die wel een, zelf verzonnen, naam.
In de modellen bouwteam zijn de aanzet van de overeenkomst (zoals de considerans) algemene voorwaarden, kernbedingen etc. in elkaar verweven in een MBO.
Nederlandse aanbestedingsreglementen en private documenten in de bouwsector kennen een redelijk vast patroon. Ze zijn vaak onderverdeeld in:
Een uitgebreider artikel wordt vaak onderverdeeld in genummerde leden (beginnend telkens vanaf 1 mits er maar 1 bepaling is) die vaak geen naam hebben in tegenstelling tot de artikelen. Een lid kan weer nader zijn onderverdeeld in (naamloze) onderdelen. Zo'n onderdeel wordt letterlijk aangehaald als bijvoorbeeld 'lid 2, sub b'. Eventueel kunnen ook deze onderdelen weer onderverdeeld zijn in (naamloze) subleden in 'sublid één', 'sublid twee' enzovoorts.
Op basis van bovenstaande wetenschap is de indeling voor de codering voor de kernbedingen in het Juridisch Specificatiesysteem bedacht zoals hieronder is weergegeven.
Voorbeeld hoe om te gaan met een tekst uit de van toepassing verklaarde algemene voorwaarden, in dit geval paragraaf 5 lid 1 uit de UAV 2012
Originele tekst uit de UAV 2012
Paragraaf 5, lidVerplichtingen van de opdrachtgever
De opdrachtgever zorgt er voor, dat de aannemer tijdig kan beschikken:
Indien de aard van het werk hiertoe aanleiding geeft, houdt de directie vóór de aanvang van het werk een bouwbespreking met de aannemer en de leidingbeheerders, waarbij de aannemer wordt ingelicht omtrent de juiste ligging van de zich in of nabij het werk en het werkterrein bevindende ondergrondse kabels en leidingen en waarbij wordt vastgesteld wat daarmee moet geschieden. Indien de directie deze bouwbespreking niet houdt, zal de aannemer vóór de aanvang van het werk om het houden van die bespreking verzoeken. De directie zal aan dit verzoek gevolg geven.
Je kunt deze UAV 2012 bepaling "opknippen" in:
Vervolgens kun je die uitwerken inde kernbedingen,bestaande uit:
Een kernbeding, een bepaling, bestaat derhalve uit:
Entiteit:
Attribuut:
Soorten entiteiten in de UAV 2012:
======================================================================================gebleven 5 september
Entiteit 1
De opdrachtgever zorgt er voor, dat de aannemer tijdig kan beschikken over de publiekrechtelijke toestemmingen, die voor de opzet van het werkvolgens het bestekvereist zijn;
Attribuut 1
Als invulling op paragraaf 5, lid 1, sub 1, sublid 1a van de UAV 2012 geldt dat de opdrachtgever zorgt voor de navolgende publiekrechtelijke toestemmingen:
Waarde 1
#
\.....
Waarde 2
#
\.....
Entiteit 2
De opdrachtgever zorgt er voor, dat de aannemer tijdig kan beschikken over de privaatrechtelijke toestemmingen, die voor de opzet van het werk volgens het bestek vereist zijn;
Attribuut 1 met naam (bepalingnaam) "Privaatrechtelijke toestemmingen"
Als invulling op paragraaf 5, lid 1, sub 1, sublid 1b van de UAV 2012 geldt dat de opdrachtgever zorgt voor de navolgende privaatrechtelijke toestemmingen:
Attribuutwaarde1
#
\.....
Attribuutwaarde 2
#
\.....
etc.
Entiteit 3
De opdrachtgever zorgt er voor, dat de aannemer tijdig kan beschikken over het terrein waarop of waarin het werk moet worden uitgevoerd;
Entiteit 4
De opdrachtgever zorgt er voor, dat de aannemer tijdig kan beschikken over het water, waarop of waarin het werk moet worden uitgevoerd;
Entiteit 5
De opdrachtgever zorgt er voor, dat de aannemer tijdig kan beschikken over de benodigde tekeningen;
Entiteit 6
De opdrachtgever zorgt er voor, dat de aannemer tijdig kan beschikken over de benodigde andere gegevens;
Entiteit 7
De opdrachtgever zorgt er voor, dat de aannemer tijdig kan beschikken over de verstrekkingen, die de opdrachtgever ingevolge de overeenkomst doet;
Entiteit 8
Indien de aard van het werk hiertoe aanleiding geeft, houdt de directie vóór de aanvang van het werk een bouwbespreking met de aannemer en de leidingbeheerders, waarbij de aannemer wordt ingelicht omtrent de juiste ligging van de zich in of nabij het werk en het werkterrein bevindende ondergrondse kabels en leidingen;
Entiteit 9
Indien de aard van het werk hiertoe aanleiding geeft, houdt de directie vóór de aanvang van het werk een bouwbespreking met de aannemer en de leidingbeheerders, waarbij de aannemer wordt ingelicht omtrent de juiste ligging van de zich in of nabij het werk en het werkterrein bevindende ondergrondse kabels en leidingen en waarbij wordt vastgesteld wat daarmee moet geschieden.
Entiteit 10
Indien de directie deze bouwbespreking niet houdt, zal de aannemer vóór de aanvang van het werk om het houden van die bespreking verzoeken. De directie zal aan dit verzoek gevolg geven.
Resume:
Vanuit de aangereikte MBO voor een UAV 2012 contract kan men, de bouwspecificatiedeskundige, vervolgens op deze 10 punten specifiek ingaan met:
Bijvoorbeeld met de volgende project-specifieke bepalingen met bijbehorende voorafgaande coderingen (Attributen met waarden):
03-.05-.01-.I10 Als invulling op hoofdstuk 3, paragraaf 5, lid 1, sub 1, sublid 1a van de UAV 2012 geldt dat de opdrachtgever zal zorgdragen voor de volgende publiekrechtelijke toestemmingen:
03-.05-.01-.I20 Als invulling op hoofdstuk 3, paragraaf 5, lid 1, sub 1, sublid 4 van de UAV 2012 geldt dat de opdrachtgever de volgende directieleveringen als verstrekkingen zal leveren:
03-.05-.01-.T10 Als toevoeging op hoofdstuk 3, paragraaf 5, lid 1, sub 1, sublid 4 van de UAV 2012 geldt dat de opdrachtgever de directieleveringen als verstrekkingen zal leveren tot bij de ingang van het werkterrein, transport op het werkterrein is voor rekening van de aannemer.
In het Juridisch Specificatiesysteem zitten aangaande de UAV 2012:
Antennedrager (Bbl)
Antennemast of andere constructie bedoeld voor de bevestiging van een antenne.
Antenne-installatie (Bbl)
Installatie bestaande uit een antenne, een antennedrager, de bedrading en de in een of meer techniekkasten opgenomen apparatuur, met de daarbij behorende bevestigingsconstructie.
Arbeidsmiddel (Arbeidsinspectie)
Hulpstukken, gereedschappen en hulpmiddelen die worden gebruikt tijdens het werk. Steigers, ladders, trappen en hijs- en hefwerktuigen zijn hier slechts enkele voorbeelden van. Alle op de bouwplaats aanwezige arbeidsmiddelen moeten voldoen aan dezelfde voorwaarden. Op arbeidsmiddelen is bovendien de Warenwet van toepassing.
Arbeidsplaats (ARBOWET)
Iedere plaats die in verband met het verrichten van arbeid wordt of pleegt te worden gebruikt.
Arbeidsmiddelen (ARBOWET)
Alle op de arbeidsplaats gebruikte machines, installaties, apparaten en gereedschappen.
Arbeidsovereenkomst (WKA)
Een overeenkomst waarbij de werknemer zich verbindt in dienst van de werkgever tegen loon gedurende een zekere tijd arbeid te verrichten. Kenmerken:
Arbeidsongeval (ARBOWET)
Een aan een werknemer in verband met het verrichten van arbeid overkomen ongewilde, plotselinge gebeurtenis, die schade aan de gezondheid tot vrijwel onmiddellijk gevolg heeft gehad en heeft geleid tot ziekteverzuim, of de dood tot vrijwel onmiddellijk gevolg heeft gehad.
Arbo
De opdrachtgever van een werk en zijn adviseurs spelen een belangrijke rol bij veiligheid op de bouwplaats, welliswaar wel afgestemd op zijn aandeel in het ontwerp. Hij moet er bij het laten ontwerpen van een bouwwerk al rekening mee (laten) houden dat het bouwwerk in de uitvoeringsfase veilig en gezond kan worden gebouwd. De keuze van constructie en materialen is van grote invloed op de veiligheid en gezondheid van de bouwplaatsmedewerkers tijdens de uitvoering. Door goede keuzes in de ontwerpfase kunnen onveilige of ongezonde werksituaties in deze fase worden voorkomen.
De opdrachtgever moet ook rekening houden met doorgaande exploitatiewerkzaamheden, en met voorzienbare onderhoudswerkzaamheden tijdens de gebruiksfase.
Arboverplichtingen in basis voor de opdrachtgever:
In algemene voorwaarden staat vaak weinig inhoudelijk hierover geregeld, reden temeer om dit in de juridische kernbedingen maar ook in de Technische oplossing van de Technische Specificatie op te pakken.
In de UAV 2012 staat omtrent "veilig werken" generiek enkel het volgende:
Paragraaf 6, lid 16
De aannemer zorgt voor orde en veiligheid op het werk. Hij zorgt tevens voor een zodanige verlichting, dat een goede uitvoering van het werk gewaarborgd is.
Paragraaf 6, lid 16a
Wanneer bij de uitvoering van het werk voorwerpen of stoffen worden aangetroffen, waarvan redelijkerwijs geacht kan worden dat deze schade kunnen toebrengen aan personen, goederen of milieu, brengt de aannemer dit onmiddellijk ter kennis van de directie. Hij neemt terstond, zo mogelijk in overleg met de directie, de door de omstandigheden vereiste veiligheidsmaatregelen.
Paragraaf 27, lid 1
De directie maakt weekrapporten op. Hierin worden onder meer aantekeningen opgenomen betreffende:
– de vordering en de stand van het werk;
– de onwerkbare dagen en het verleende uitstel van oplevering;
– de aan- en afvoer en goedkeuring van bouwstoffen;
– de aan- en afvoer van materieel en hulpmiddelen;
– bestekswijzigingen, meer en minder werk, verwerkte hoeveelheden en stelposten;
– opneming, goedkeuring en oplevering van het werk;
– de verstrekking van tekeningen;
–voorvallen betreffende de veiligheid en/of gezondheid van personen.
Paragraaf 30, lid 1
De aannemer mag het werk of onderdelen daarvan, waardoor de belangen van waterkering of waterdoorlaat zouden kunnen worden geschaad of stremming of stoornis in of hinder aan of gevaar voor het verkeer te land, te water of door de lucht zou kunnen worden veroorzaakt, slechts uitvoeren, indien en zolang hij met het oog op die belangen de nodige voorzieningen heeft getroffen.
Paragraaf 30, lid 2
Onder de in het eerste lid bedoelde voorzieningen worden verstaan: tijdelijke werken, afsluitingen, waarschuwingsborden, kentekens, verlichting en andere veiligheidsmaatregelen, die door wettelijke voorschriften worden vereist of uit anderen hoofde nodig mochten zijn.
Architectuurhistorische waarde (URL 2007)
De architectuurhistorische waarde wordt bepaald door de kwaliteit van het ontwerp van een gebouw. De kwaliteit van het ontwerp(-concept) kan tot uiting komen in hoofdvorm, indeling, ornamentiek en materiaalkeuze, maar ook in het belang van het gebouw voor de architectuurgeschiedenis als geheel, of als onderdeel van het oeuvre van een architect.
Speciale sectorbedrijven zijn evenals "gewone" aanbestedingsplichtige opdrachtgevers verplicht om opdrachten overeenkomstig de bepalingen van de Aanbestedingswet 2012 te plaatsen. In de Aanbestedingswet 2012 zijn abstracte en concrete regels af te leiden waaraan de onder het toepassingsbereik van de Aanbestedingswet 2012 vallende aanbestedingsprocedures moeten voldoen. Een groot aantal speciale-sectorbedrijven maakt in aanvulling op die regels gebruik van een (al dan niet eigen) aanbestedingsreglement, waarin op een meer nauwkeurige wijze het verloop van de aanbestedingsprocedures is beschreven. Het toepassen van een generiek en voldoende flexibel aanbestedingsreglement, zoals het ARW 2016 voor werken, diensten en leveringen, bleek onhandig en daarom zijn de spelregels voor zowel Europese als nationale aanbestedingsprocedures voor speciale sectorbedrijven vervat in het ARN 2016 , een gezamenlijk initiatief vanuit de speciale sectorbedrijven.
Arrest
Uitspraak van een gerechtshof (hogere rechtbank) of de Hoge Raad. In verzoekschriftprocedures spreekt men – ook in hoger beroep en cassatie – van een beschikking. De beslissing van een rechter ineerste aanlegin een dagvaardingsprocedure wordtvonnisgenoemd. Een arrest kan zowel een bekrachtiging van het bestreden vonnis of eerdere arrest bevatten, als een gehele of gedeeltelijke vernietiging ervan, waarbij de rechter inhoger beroepofcassatieopnieuw beslist of (soms) de zaak terugwijst of verwijst. Wanneer in cassatie het arrest waartegen beroep is ingesteld wordt vernietigd of verbroken, verwijzen de Hoge Raad of het Hof van Cassatie de zaak over het algemeen naar een ander beroepshof. Arresten vormen in Nederland naast wet- en regelgeving zowel een belangrijkerechtsbronals een belangrijk instrument voor rechtsvorming, met name arresten van de Hoge Raad, in samenhang met het advies van deAdvocaat-Generaal(de conclusie). Reden daarvan is vooral dat wanneer men een zaak op het laagste niveau begint in een zelfde soort situatie als waarin een arrest is gewezen, bekend is hoe de hogere of hoogste instantie naar alle waarschijnlijkheid zal gaan vonnissen. Een advocaat kan dan met verwijzing naar het arrest vaak een rechtszaak voorkomen. Het verschil met wet- en regelgeving is, dat een vonnis of arrest anders kan uitvallen wanneer advocaten in een nieuwe zaak met andere juridische argumenten komen dan voorheen voorgedragen. Sommige arresten van de Hoge Raad zijn lange tijd richtinggevend en leidinggevend in het denken over een bepaald juridisch vraagstuk in situaties waar de wet geen duidelijkheid geeft, of ruimte voor interpretatie laat. Over het belang voor de beoefening van de rechtswetenschap en het werk in de praktijk bestaat merendeels overeenstemming. Belangrijke arresten in deze zijn voor de bouwsector:
Arrondissement
Nederland is sinds deFrans-Bataafse tijdvoor de rechtspraak ingedeeld inarrondissementen. In elk arrondissement is één rechtbank voor zowelstrafrecht,burgerlijk rechtalsbestuursrecht. Lange tijd heetten deze rechtbanken arrondissementsrechtbank. Ze fungeerden tevens als instantie waar men inhoger beroepkon gaan tegen uitspraken van hetkantongerecht, waar de 'kleinere' zaken werden behandeld. Sinds de modernisering van hetburgerlijk procesrechtspreekt deWet op de rechterlijke organisatieniet meer van arrondissementsrechtbank, maar wordt het eenvoudigererechtbankgebruikt. De nieuwe benaming hing samen met het verdwijnen van de kantongerechten, die alssector kantonopgingen in de nieuwe rechtbank. Per 1 januari 2013 is de Wet op de rechterlijke indeling gewijzigd. In het Europese deel van Nederland is het aantal rechtbanken als gevolg van deze wetswijziging per 1 januari 2013 teruggebracht van negentien naar tien en het aantal gerechtshoven is teruggebracht van vijf naar vier. Per 1 april 2013 is de rechterlijke indeling nogmaals gewijzigd. Als gevolg van de inwerkingtreding van de zogenaamde Splitswet is de rechtbank Oost-Nederland per 1 april 2013 gesplitst in de rechtbank Gelderland en de rechtbank Overijssel. De rechtbank Oost-Nederland bestaat niet meer per 1 april 2013. Het totaal aantal rechtbanken komt daarmee per 1 april 2013 op 1:
Artikelen
Metartikel als begrip in het recht wordt bedoeld een bepaling in een regelgevend document, bijvoorbeeld een wet, een regeling of een verdrag. Het artikel is bedoeld om een concrete regel te geven op het 'laagste' niveau van de regeling. Een uitgebreider artikel echter wordt vaak onderverdeeld in genummerde leden (beginnend telkens vanaf 1 tenzij er maar 1 bepaling is) die geen naam hebben in tegenstelling tot de artikelen. Een lid kan weer nader zijn onderverdeeld in (naamloze) onderdelen. Zo'n onderdeel wordt letterlijk aangehaald als bijvoorbeeld 'lid 2, sub b'. Eventueel kunnen ook deze onderdelen weer onderverdeeld zijn in (naamloze) subleden in 'sublid één', 'sublid twee' enzovoorts.
Resume:
ARW2016
De opzet van het Aanbestedingsreglement Werken 2016 (ARW) is heel anders dan de opzet van de Aanbestedingswet. Elk hoofdstuk van het ARW behandelt een in Nederland beschikbare procedure die geheel uitgeschreven is. Indien de procedure een Europese en een nationale variant heeft, dan staan ze naast elkaar zodat in een oogopslag duidelijk is wat de overeenkomsten en de verschillen zijn. Verschillen tussen de aanbestedingswet en het ARW zijn:
Asbest (Bbl)
Asbest als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van het Asbestverwijderingsbesluit 2005.
Asbestinventarisatierapport (Bbl)
Rapport dat voldoet aan de eisen bedoeld in artikel 4.54a, eerste, derde en vierde lid, van het Arbeidsomstandighedenbesluit.
Asbest
Asbest is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen die tot de silicaten behoren. Ruw asbest bestaat uit langwerpige bundels die zijn opgebouwd uit kristallen die lengtesplijting vertonen. De kristallen worden asbestvezels genoemd en kunnen na beschadiging zo klein worden dat zij niet met het blote oog waar te nemen zijn. Bij de mens kan het inhaleren van deze kleine asbestvezels leiden tot allerlei ziektes waaronder asbestose en longkanker.
Er bestaan verschillende soorten asbestmineralen. Asbestvezels zijn onder te verdelen in twee hoofdgroepen:
Alleen aan de kleur van het ruwe asbest kan men zien tot welke soort het asbest behoort. Wanneer het materiaal verwerkt is, kan dat niet meer. Alleen laboratoriumanalyse kan dan nog uitsluitsel geven. Asbest wordt al sinds de oudheid gebruikt en werd al vlug onderkend vanwege zijn brandwerende eigenschappen: in het Rome van de oudheid gebruikten de Vestaalse maagden het voor hun eeuwig brandende lampenpitten. De Romeinse schrijver Plinius spreekt ook van een onbrandbare stof die gebruikt werd voor lijkwaden voor koningen. Hierdoor werd de as van het vuur niet gemengd met de as van de edele. Arabische troepen zouden asbest in de strijdkledij verwerkt hebben zodat ze bij een bestorming brandbommen konden gebruiken en toch zelf aanvallen. Karel de Grote had een tafelkleed van asbest dat hij tot verbijstering van zijn gasten in het vuur wierp na de maaltijd. In de Eerste Wereldoorlog zijn de vezels toegepast als filtermateriaal in gasmaskers en zelfs in sigarettenfilters.
Vanaf 1945 tot in de jaren tachtig is asbest veelvuldig gebruikt in bouwwerken zoals gebouwen en installaties, vanwege bepaalde nuttige eigenschappen: het is sterk, slijtvast, isolerend, brandwerend en bovendien goedkoop.
Sommige asbesthoudende toepassingen hebben een generieke naam, zo wordt asbestbeplating met een honingraatstructuur vaak 'eterniet' genoemd, terwijl het bedrijf Eternit niet de enige producent van asbestplaten was. Flensafdichtingen (pakkingen) met asbest worden met paroniet aangeduid, ongeacht de fabrikant van de pakking. Zowel Eternit als Paronite maken tegenwoordig asbestvrije producten zodat dergelijke ingeburgerde namen verwarrend kunnen zijn.
Sinds 1994 is het verhandelen en het toepassen van asbest verboden. Voor asbest gelden allerlei regels. Alhoewel asbest niet meer mag gebruikt mag worden, kom je het nog wel overal tegen, zoals:
Bij het aanbrengen van puin.
Primaire wet- en regelgeving bouw gerelateerd:
Uit het asbestinventarisatierapport blijkt op welke plekken in een bouwwerk/gebouw asbesthoudende materialen zitten. Bepaalde asbestverdachte materialen zijn algemeen bekend en worden vaak snel herkend. Soms zitten de materialen op onverwachte plaatsen of kan alleen een deskundige ze herkennen. Een asbestinventarisatierapport is een essentieel document dat voortkomt uit een grondige asbestinventarisatie. Het is een wettelijk bepaalde rapportage die u nodig heeft bij een verbouwing, renovatie, totaalsloop, óf als er een redelijk vermoeden is dat u kunt worden blootgesteld aan asbestvezels. Volgens de Nederlandse wetgeving is een asbestinventarisatierapport verplicht bij werkzaamheden waarbij het vermoeden bestaat dat asbesthoudende materialen aanwezig kunnen zijn. Dit omvat onder andere verbouwingen, renovaties, sloopwerkzaamheden, en bij het aanvragen van een sloopvergunning. De verplichting geldt niet alleen voor commerciële panden, maar ook voor particuliere woningen die vóór 1994 zijn gebouwd.
Kort samengevat bestaat een asbestinventarisatierapport uit drie onderdelen:
Tijdens de asbestinventarisatie wordt er naar gestreefd om tot een zo volledig mogelijke detectie en registratie van aanwezige asbesthoudende materialen te komen. Daarbij wordt zeer systematisch te werk gegaan en worden deze gegevens vervolgens in het asbestinventarisatierapport verwerkt. Met deze asbestinventarisatierapportage kunt u vervolgens een sloopvergunning aanvragen om het asbest te laten verwijderen.
Hoe lang is een asbestinventarisatie rapport geldig?
Een asbest inventarisatie rapport heeft een “houdbaarheidsdatum” van maximaal drie kalenderjaren. Reden van de termijn van drie jaar is omdat de status van een asbestbron in drie jaar tijd kan veranderen. Denk daarbij onder andere aan het verweren van de asbesthoudende toepassingen en het eventueel beschadigen van de bron.
Is een gedateerd asbestsaneringsrapport van ouder dan drie jaar dan waardeloos? Nee, zéker niet. Een asbest rapport blijft geldig zolang het representatief is voor de huidige gebruikssituatie, echter na drie jaar is een inventarisatierapport van asbest niet meer geldig om het asbest mee te kunnen saneren. Een gedateerde asbest inventarisatie rapportage kan heel goed gebruikt worden als deskresearch, er kan in de loop der jaren geen extra asbest zijn bijgekomen. Immers geldt er sinds 1994 een verbod op het gebruik en toepassen van asbesthoudende materialen.
Door wie moet ik een asbest rapport laten maken?
Een asbest rapport laten maken, mag en kan alleen worden overgelaten aan gecertificeerde bedrijven (check dit zelf op Ascert.nl). Ook de Deskundig Asbest Inventariseerders (DIA’s) moeten over een persoonscertificaat beschikken. Indien het bedrijf en de persoonscertificaten op orde zijn, kunnen pas asbestinventarisaties worden uitgevoerd. Dit staat onder strenge controles van (handhavende) instanties zoals: Certificerende Instellingen, iSZW (bron: Arbeidsinspectie), Omgevingsdiensten en Gemeenten. Een inventarisatie voor een bouwkundige eenheid met een enkele bron is er al vanaf € 285,00.
Aspect
Over het algemeen wordt het woord "aspect" gebruikt om een specifiek onderdeel of kenmerk/attribuut van iets aan te duiden wat kan variëren afhankelijk van de context waarin het wordt gebruikt. Het langslopen van alle aspecten, als een checklist met vergeet-mij-nietjes, zorgt voor een betere en completere gespecificeerde specificatie, zo is de gedachte. Prestatie-aspecten, waaraan moet het voldoen, kunnen herleid worden aan bijvoorbeeld:
Entiteiten in IFC bestaan in beginsel uit attributen/kenmerken (property of property-sets) met waarden, die ook een vorm van aspecten zijn die, indien nodig, gespecificeerd kunnen worden. Attributen hangen aan alle IFC-entiteiten (soort object). Een ander belangrijke aspect van IFC is het gebruik van TypeEnumeration (het type), als je verder onderscheid wil maken binnen een entiteit. Beiden zijn onderdelen binnen de BIM-basis ILS.
IFC is een database structuur waarin ieder object een record is of entiteit (wat voor soort object het is) waarvan er nu minimaal 776 zijn. In dat record wordt ook de klasse of type van de Entiteit aangegeven, de TypeEnumeration. Dit is om een onderscheid te kunnen maken binnen een entiteit. IFC voorziet in een set Enumerations per entity. Zo kan aan de entiteit IfcCovering de TypeEnummerations "gehangen" worden:
Bij een entiteit horen eigenschappen of properties, de attributen, waarvan er een aantal in sets, zijn voorgeselecteerd. Daar deze eigenschapsets vaker terugkomen, kunnen ze worden opgenomen in zgn. "eigenschapsets", gelabeld met het voorvoegsel Pset_. Standaard worden objecten niet gekoppeld met individuele eigenschappen maar met sets. De extensie van een objectbeschrijving is *.ifc, een ASCII formaat. Ieder object in IFC bestaat uit een:
Het woord aspect wordt ook gebruikt in relatie tot het woord aspectmodel. Hierbij staat het woord aspect voor discipline, zoals bouwkundig, constructief, interieur, installatietechnisch etc.
In het ESS kunnen de entiteiten met inhoud in de Technische Specificatie overgenomen worden en daarna verder worden uitgewerkt met aanvullende attributen/kenmerken en waarden. Dit noemt men wel een EAV, entity-attibute-value.
Aspectibus
Assembly code
Revit-families hebben een ingebouwde parameter genaamd Assembly Code. Standaard verwijst deze functie naar UniFormat, gemaakt door het in de VS gevestigde Construction Specification Institute (CSI). Met de Assembly Code kan men gestructureerde informatie beheren en elementen/objecten in het BIM-model classificeren/coderen. Voor het invullen van de Assembly code is voor Revit een Assembly Code File nodig. Deze zipfile kan men downloaden van het internet en moet vervolgens worden uitpakt. Daarna moet dit tekstbestand, NL-SfB 2019 classificatiecode variantelementen Assembly Code.txt, vervolgens aan onder [Manage] [Additional Settings] [Assemby Code] gekoppeld worden. Klik op [Browse] om het bestand te selecteren. Als alle entiteiten zijn voorzien van een assembly code kun je een txt bestand, dus geen *.ifc, genereren in Revit. In KUBUS Spexx kun je onder de knop "genereren bestek" dit bestand inlezen.
Met de Assembly code kan men, hoewel nog niet gemeengoed vanwege het vele (onbetaalde) extra werk, een brug slaan met de disciplines specificeren en bouwkosten, om zo o.a. het iteratief werken, een uitgangspunt van SE, invulling te geven. Het invullen van de assembly code is verplicht iets bij de BIM-Basis ILS doch dit kost zoals gezegd veel tijd hetgeen de opdrachtgever vaak niet wil honoreren. Het invullen van de Assembly Code geeft ook een eerste aanzet voor een juiste IFC mapping. De mapping tussen de NL/SfB, tabel 1, op 4 cijfers conform de BIM Basis ILS en de IFC Entiteiten in het 3D-model is nog niet operationeel.
Randvoorwaarden om gebruik te kunnen maken van de optie "genereren bestek" binnen KUBUS Spexx van een *.txt file zijn:
Dit dient nog verder uitgewerkt te worden
In het ESS bestaat de mogelijkheid om via de assembly code, properties van de gemodelleerde entiteiten zoals objecten, automatisch over te nemen, desgewenst daarin verder uit te werken, om het vervolgens weer te uploaden naar het 3D model.
Asset Management
Assetmanagement is een strategische benadering voor het beheren van de volledige levenscyclus van fysieke bedrijfsmiddelen (assets) om waarde te maximaliseren, risico's te minimaliseren en de functionaliteiten en prestaties te optimaliseren. Deze fysieke bedrijfsmiddelen kunnen gebouwen (vastgoedbeheer) zijn. Het doel van assetmanagement is om een geïntegreerde aanpak te bieden voor het beheren van activa gedurende hun hele levenscyclus, vanaf de planning en acquisitie tot het onderhoud, de exploitatie en uiteindelijk de vervanging of verwijdering. Dit omvat het identificeren van de waarde die activa aan een organisatie bieden, het beheersen van risico's die verband houden met het bezit van deze activa, en het optimaliseren van investeringen en operationele beslissingen.
In de optionele kosten kolom (KBS) van het ESS kan dit opgepakt worden, zoals de waarde van de objecten en de inkomsten ervan.
Attributen
Dankzij BIM is het mogelijk om een virtueel gebouwmodel na te maken dat geen eenvoudige 3D-weergave is, maar een dynamisch model dat een scala aan informatie bevat over:
Alle IFC-klassen/entiteiten hebben attributen/kenmerken. Attributen hebben een naam waaraan een waarde gekoppeld kan worden. IFC entiteiten moeten correct ingestelde IFC-klassen en -typen hebben. Voordat men onderdelen van een model gaat exporteren naar een IFC bestand, is het nodig dat men eerst controleert of de onderdelen die men wil exporteren, beschikken over de juiste geldige IFC entiteiten zoals IfcBeam en IfcStair en dat deze niet zijn ingesteld op None of Auto! Elk afzonderlijk zelfstandig naamwoord, element, object of concept waarnaar we verwijzen, wordt in IFC een "klasse" genoemd. Alle digitale gegevens in IFC behoren tot een IFC-klasse.
Attributen kunnen niet worden gescheiden van hun IFC-klassen. Wanneer een IFC-klasse wordt gedefinieerd, moeten de bijbehorende attributen ook worden gedefinieerd, of als leeg worden gemarkeerd als dit optioneel is. De lijst met attributen welke voor elke IFC-klasse en entiteit kan worden aangemaakt, ligt vast en is gespecificeerd in de IFC-specificatie. Het is niet mogelijk om als eindgebruiker attributen toe te voegen of te verwijderen. Om deze reden is er meestal maar een klein aantal attributen geassocieerd met elke IFC-klasse, en bevatten ze meestal zeer algemene gegevens die voor iedereen internationaal nuttig zijn. Ze blijven ook relatief stabiel tussen IFC-versies.
Bouwend Nederland (en daarvoor rechtsvoorganger AVBB) heeft sinds jaar en dag eigen algemene voorwaarden, die gebruikt worden voor werken waarbij geen directievoerder wordt aangesteld, de UAV 2012. Dit betreft vooral kleinere B&U-werken, maar ze worden ook gebruikt in de infra. Deze Algemene Voorwaarden van Aanneming van werk (AVA) zijn voor het laatst in december 2014 herzien. Onder meer door de inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is een directe aanleiding geweest om deze algemene voorwaarden weer te actualiseren. Ten opzichte van de huidige AVA 2013, herzien in december 2014 zijn dit de belangrijkste wijzigingen:
Zowel deAVA Zakelijk 2023als deAVA Consumenten 2023hebben eenbijbehorende modelovereenkomsten zijn voorzien van eentoelichting.Ze zijn te vinden op deze pagina met modellen van Bouwend Nederland. De AVA zelf en het bijbehorende modelcontract zijn voor iedereen toegankelijk, de voorbeeldbrieven alleen voor onze leden.
Het is een zeer compact document bestaande uit 16 artikelen (geen hoofdstukken), onderverdeeld in leden. De gebruikte terminologie is een afgeleide van de UAV 2012.
AVG
de Algemene Verordening Gegevensbescherming, wetgeving ter implementatie of aanvulling daarvan of anderszins betrekking hebbende op de verwerking van persoonsgegevens van natuurlijke personen Hou verhouden de AVG en contractmanagement zich tot elkaar? Contracten bevatten vaak standaardgegevens. De AVG dwingt organisaties goed te kijken naar de inhoud van deze contracten en met name naar de standaardgegevens. Zijn deze gegevens wel allemaal nodig voor het contract? Het principe‘privacy by default’gaat hier werken. Dit houdt in dat er standaard zo min mogelijk gegevens worden verwerkt. Het vereist tevens dat bij de standaardinstellingen van een product of dienst privacy hoog in het vaandel moet staan. Is het aan de orde dat verwerking van persoonsgegevens onderdeel uitmaken van een contract tussen organisatie en leverancier, wees dan voorbereid! Dit heeft gevolgen op alle manieren waarop er met de gegevens wordt omgegaan.
Maakt de verwerking van persoonsgegevens onderdeel uit van een contract tussen organisatie en leverancier? Of schakelt uw organisatie andere partijen in om persoonsgegevens voor u te verwerken? Dan moet u met deze partijen een zogenaamdeverwerkersovereenkomstafsluiten. Met deze overeenkomst sluit uw organisatie uit dat de andere partij de persoonsgegevens voor eigen doelen mag verwerken. Verder mag u alleen verwerkers inschakelen die voldoende garanties bieden dat zij aan de wettelijke eisen voldoen. Ook al laat u uw gegevensverwerking door een derde partij uitvoeren, u bent en blijft verantwoordelijk. Ga daarom goed na bij uw contracten en afspraken met leveranciers cq derde partijen om welke persoonsgegevens het gaat. Én zorg ervoor dat uw organisatie aan de documentatieplicht voldoet én dat de verwerkersovereenkomsten op orde zijn.
Op de bouwplaats gaat het dagelijks over het verstrekken (of juist niet) van persoonsgegevens. Voor bijvoorbeeld een afbouwbedrijf geldt dit vaak in de positie van onderaannemer richting de aannemer, maar ook zeker vanuit de positie van opdrachtgever richting onderaannemers. Bijvoorbeeld als u werkzaamheden uitbesteed aan een ZZP-er. Om deze gegevens aan opdrachtgevers door te mogen geven, blijft daarvoor een wettelijke grondslag nodig, zoals de Wet Ketenaansprakelijkheid (WKA). Is het in dit geval ook verplicht is om eenverwerkersovereenkomstte sluiten?
Dit is in de meeste gevallen niet nodig. Met betrekking tot AVG kan dit meestal gedaan wordendoor in de algemene voorwaarden(kunnen ook de inkoopvoorwaarden van de opdrachtgever zijn)een aantal modelbepalingen op te nemen, waarmee dit geregeld wordt. Voorbeelden van deze bepalingen zijn:
Algemene voorwaarden
Verwerking Persoonsgegevens
Inkoopvoorwaarden/Overeenkomst
Wanneer ervoor wordt gekozen om afspraken over de verwerking van Persoonsgegevens op te nemen in de inkoopvoorwaarden/Overeenkomst, zorg dan dat ook de volgende definities worden opgenomen:
Verwerking Persoonsgegevens
AVKA
De Algemene Voorwaarden uitvoering Kleine Aannemingen in het bouwbedrijf ’79 is een set vervallen algemene voorwaarden welke in het verleden toegepast werden in combinatie met de kernbedingen in de Overeenkomst.
AVW 1968
AVG
Er zijn veel wetten, besluiten en regelingen in Nederland die de verwerking van persoonsgegevens regelen. De belangrijkste regels zijn vastgelegd in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de Richtlijn gegevensbescherming bij rechtshandhaving (RGR). De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) houdt er toezicht op dat organisaties zich houden aan de AVG en de RGR. En aan andere wet- en regelgeving voor het verwerken van persoonsgegevens. De AVG geeft u als burger de volgende rechten:
AvvO 2016
De Algemene voorwaarden van Onderaanneming zijn de geopperde voorwaarden tussen een aannemer en zijn onderaannemers. Onderdeel hiervan zijn ook de Modelovereenkomst van Onderaanneming 2016 met daarin de kernbedingen.
Bankgarantie
Is een vorm van zekerheidsstelling
Basisovereenkomst(UAV-gc)
Deingevulde Model Basisovereenkomst.
Basisregistratie Adressen en Gebouwen
De Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) bevat de officiële gegevens van alle adressen en gebouwen in Nederland, zoals:
Gemeenten zijn bronhouders van de BAG. Zij zijn verantwoordelijk voor het opnemen van de gegevens in de BAG en voor de kwaliteit ervan. De gegevens over adressen en gebouwen stellen zij centraal beschikbaar via de Landelijke Voorziening BAG (LV BAG). Het Kadaster stelt gegevens vanuit de LV BAG op verschillende manieren beschikbaar, waaronder via de BAG Viewer. Met deze viewer kan men gegevens uit de LV BAG online opzoeken en bekijken. BAG gegevens kunnen een onderdeel zijn van IfcProject, IfcBuilding, IfcObject, IfcSite etc.
In het ESS kunnen deze zaken meegenomen bij het item algemene projectinformatie maar ook specifiek bij de SBS, FBS en de info over de locatie.
Bedgebied (Bbl)
Verblijfsgebied met een of meer bedruimten.
Beeldkwaliteit
Beeldkwaliteit is een middel om de (gewenste) kwaliteit, anders dan de directe technische kwaliteit zoals bij de conditiemeting de conditiescore, te bepalen en vast te leggen. Beeldkwaliteit maakt het voor mogelijk om op een laagdrempelige manier te communiceren over de gewenste en actuele kwaliteit. Met het meten van de beeldkwaliteit stelt men vast hoe een bepaald object er op een bepaald moment uitziet. Het werkt als een thermometer en geeft dus de toestand aan van het moment waarop je meet. Maar het zegt niets over technische kwaliteit of toestand. De resultaten van deze metingen zijn de 'scores op schoon en heel'. In de context van de bouwsector verwijst het begrip "beeldkwaliteit" dus naar verschillende, met name visuele, aspecten, welke met name in de gebruiksfase van een bouwwerk/gebouw belangrijk zijn.
Beeldmeetlat
Een beeldmeetlat beschrijft een kwaliteitscriterium met foto’s, beschrijvingen van bijvoorbeeld een object in de openbare ruimte of vastgoed. Bij elke beeldmeetlat wordt de score uitgedrukt in een kwaliteitsniveau. Beeldmeetlat kwaliteitsniveaus zijn:
Beeldkwaliteit is een soort van visuele esthetische (niet technische) conditie van een object, en spits zich niet enkel toe op het bouwdeelniveau.
In het ESS kan deze conditievorm ook meegenomen worden, waardoor de Technische Oplossing, met name de activiteit daarin, goed onderbouwd kan worden bepaald.
Bedreigd subbrandcompartiment (Bbl)
Subbrandcompartiment waarin een brand begint.
Bedruimte (Bbl)
Verblijfsruimte bestemd voor een of meer bedden bestemd voor slapen of voor het verblijf van bedgebonden patiënten in die ruimte.
Door de jaren heen zijn er een enorme hoeveelheid bestaande begrippen en soms onnodige variaties ontstaan in de gemeentelijke praktijk. De VNG
adviseert om terughoudend te zijn met het apart opnemen en definiëren van nieuwe begrippen om zo onnodige regels te voorkomen. Er is nu een kans, zo stelt men, om bij de invoering van de Omgevingswet begrippen beter te harmoniseren, dat heeft, gezien de wildgroei, een duidelijke meerwaarde. Harmonisatie is van belang om als één overheid dezelfde taal te spreken, wat aansluit bij normaal spraakgebruik.
In het ESS is het ook wenselijk om de juiste begrippen te gebruiken, eventueel aangevuld met synoniemen.
Begripsomschrijving
Begrippen worden gebruikt in:
In de meerderheid van de gevallen worden de begrippen in het document zelf gedefinieerd. Doch soms gebruikt een Bouwspecificatiedeskundige een begrip in bijvoorbeeld de Technische Specificatie of de kernbedingen die niet, of niet eenduidig, is gedefinieerd. Dit zou dan kunnen leiden toch onduidelijkheid en discussie. Het is dus verstandig om de omschrijving van dat begrip mee te nem in de overeenkomst. Dt kan:
Beheerder (WION)
Degene die als natuurlijk persoon handelende in de uitoefening van een beroep of een bedrijf dan wel als rechtspersoon een net beheert.
Beheerobject
Conform de NEN 2767, conditiemeting: "Afgebakende eenheid van een bovenliggend netwerk, is een beheerobject een objectenportefeuille, een complex of een areaal die bestaat uit een samenhangend geheel van elementen met een of meer autonome gebruiksfuncties, bijvoorbeeld gebouw, viaduct of spoorweg.
In het ESS kan men dit vastleggen in het SBS vanaf de meest abstracte entiteit tot het niveau van de boutjes en moertjes.
Bekendmaking (ARN 2016)
Een op elke andere wijze dan een via het elektronische systeem voor aanbestedingen gepubliceerde oproep tot mededinging.
Belanghebbende
Wanneer u schade heeft geleden door eenovertredingof strafbaar feit, heeft u wel een rechtstreeks belang bij de zaak, maar bent u GEENbelanghebbende maar benadeelde, oftewel slachtoffer. Het begrip “belanghebbende” is een van de centrale begrippen in het bestuursrecht. Alleen belanghebbenden, in de zin van artikel 1:2 Algemene wet bestuursrecht (Awb), kunnen namelijk opkomen tegen besluiten van bestuursorganen.
Volgens artikel 1:2 lid 1 Awb wordt onder belanghebbende verstaan:
“degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken”.
Niet alleen een direct belanghebbende kan opkomen tegen besluiten zoals de verlening van een omgevingsvergunning; een derde belanghebbende kan dat ook. Om te bepalen of iemand belanghebbende is zijn er criteria opgesteld, de zogenaamde EPORA of OPERA criteria:
BENE/SfB-codering
Buildwise, Ketenstandaard Bouw en Techniek en Stichting digiGO verwachten dat per 1 januari 2025 de 3-cijferige basis van BENE-SfB gereed is en online is te raadplegen. Experts van dit Belgische innovatiecentrum voor de bouwsector werken nauw samen met Nederlandse, op weg naar de nieuwe, gezamenlijke classificering. De BENE- SfB-codering bestaat uit vier cijfers. Het nieuwe “BENE-SfB-framework” combineert elementen van de Nederlandse (NL/SfB) en Belgische coderingen en focust op een 3-cijferige structuur waarmee bouwelement op basis van hun functie worden geclassificeerd. Het is ontworpen als een flexibel framework dat breed toepasbaar is en zich kan aanpassen aan verschillende toepassingen, afhankelijk van de behoeften van de markt. Bouwpartijen in Nederland en in België gebruiken nu nog een eigen SfB-codering: de NL/SfB of de BB/SfB. Vooral in Vlaanderen zie je regelmatig een mix van die twee. Bovendien wordt in combinatie met deze harmonisatie op termijn ook gekeken naar de vele SfB ‘dialecten’ die met name Nederlandse bedrijven hanteren. In België speelt het vraagstuk van de dialecten veel minder. In Nederland vervult de NL/SfB de hoofdrol als classificatiestandaard. In België is de BB/SfB een van meerdere classificatiesystemen die worden gehanteerd. Bij de zuiderburen vormen de diverse regio’s, en vooral het feit dat daar zowel de NL/SfB en de BB/SfB worden gebruikt, de reden om toe te werken naar een standaard. Vanwege die – vaak complicerende – combi van de Nederlandse en Belgische versie, overwoog de Vlaamse overheid even om een variant op de Nederlandse standaard te ontwikkelen; een soort NL/SfB bis+. “Nog meer variatie en kans op verwarring dus. Onwenselijk dus. Daarom kwam Buildwise in overleg met de Nederlandse partners tot een nieuw voorstel: een geharmoniseerde, geactualiseerde standaard in maar liefst drie talen: Nederlands, Frans én Engels.
Fase 1 van de ontwikkeling van de BENE/SfB – is de totstandkoming van een gezamenlijke, driecijferige codering. Fase 2 van de BENE/SfB harmonisatie is het samen laten smelten van het vierde cijfer van de classificatie. Daar zie je de grootste verschillen. Omdat Nederland vooral gebruiker is van de viercijferige codes en omdat daar de meeste dialecten met het oog op toepassingen te vinden zijn, heeft Buildwise de Nederlandse experts gevraagd om de kar te gaan trekken voor fase 2.
BENG
Wettelijke methode voor de beoordeling van energieprestatie van (nieuwe) gebouwen. Doel is om aan te tonen dat eenGebouw wat betreft het gebouwgebonden energieverbruikBijnaEnergieNeutraal is. Hiertoe moet worden voldaan aan drie BENG-indicatoren. , gebaseerd op deTrias energetica, een driestappenstrategie voor een energiezuinig gebouwontwerp. De drieBENG-indicatorenzijn:
Gebruiksoppervlak (NEN 2580)
Voor alle nieuwbouw, zowel woningbouw als utiliteitsbouw, geldt dat de vergunningaanvragensinds 1 januari 2021 moeten voldoen aandeeisen voor Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG).Die eisen vloeien voort uit het Energieakkoord voor duurzame groei en uit de Europese Energy Performance of Buildings Directive (EPBD).
De gebruikte bepalingsmethode is NTA 8800 uit 2023, de methode voor de bepaling van de energieprestatie van gebouwen, waarmee onder meer gerekend kan worden om aan te tonen dat men voldoet aan de BENG-eisen. Het voornemen is om NTA 8800:2023 per 1 juli 2023 aan te wijzen in de bouwregelgeving. NTA 8800 is vrij beschikbaar.De BENG-eisen vervangen deenergieprestatiecoëfficiënt(EPC), die in 1995 werd ingevoerd.Isolatie, kierdichtheid, ligging, ramen etc. zijn allemaal van invloed op de energiebehoefte van een gebouw. Bij woningbouw wordt de benodigde energie voor koeling en verwarming per vierkante meter bij elkaar opgeteld, gebaseerd op gebruik van een vast ventilatiesysteem.Bij utiliteitsbouw wordt ook verlichting meegerekend. De energiebehoefte kan worden ingevuld met fossiele of hernieuwbare energie.
Voor het primair fossiel energieverbruik wordt het energieverbruik per vierkante meter voor verwarming, koeling, warm tapwater, ventilatie en verlichting (alleen utiliteitsbouw) bij elkaar opgeteld. Hernieuwbare, bij het gebouw opgewekte, energie wordt hier van afgetrokken. Het energieverbruik verschilt van de energiebehoefte, omdat hier ook rekening wordt gehouden met systeemverliezen, hulpenergie en de rendementen van de opwekkers. Het aandeel hernieuwbare energie wordt uitgedrukt in procenten en wordt berekend door de hernieuwbaar opgewekte energie van het gebouw te delen door het totaal van de hernieuwbare energie en het primair fossiel energieverbruik.
Bepalingen
Metartikelals begrip in het recht wordt bedoeld een of meerdere gelijksoortige bepalingen in een regelgevend document, bijvoorbeeld een wet, een regeling of een verdrag. Het artikel is bedoeld om een concrete regel te geven op het 'laagste' niveau van de regeling. Artikelen zijn meestal genummerd. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van artikel nummer zoveel van het Wetboek van Strafrecht. EenNederlandse wetkent derhalve een redelijk vast patroon. Afhankelijk van de omvang is een wet onderverdeeld in boeken, hoofdstukken of titels, die soms weer onderverdeeld zijn in afdelingen en uiteindelijk artikelen. Een uitgebreider artikel wordt vaak weer onderverdeeld in genummerdeleden. Een lid kan weer nader zijn onderverdeeld in onderdelen. Deze worden (soms na een algemeen stuk zonder nadere aanduiding) vaak aangeduid met een letter, bijvoorbeeld a tot en met e. Deze onderdelen worden subs genoemd. Zo'n onderdeel wordt soms letterlijk aangehaald als bijvoorbeeld 'lid 2, sub b'. Eventueel kunnen ook deze onderdelen weer onderverdeeld zijn subleden in 'sublid één', 'sublid twee' enzovoorts. Dat de artikelen hierboven toch het laagste niveau zijn genoemd, is omdat elke zinsnede van een wet (afgezien van de aanhef en de opschriften) in een artikel staat, terwijl niet alle artikelen leden of een andere onderverdeling hebben. Dit is wellicht ook de reden dat een artikel met 1 bepaling, deze bepaling geen nummer heeft.
Beroep
Als men het niet eens met de beslissing dan kan men bezwaar maken of in beroep gaan tegen deze beslissing. Beroep is een term uit het bestuursrecht. De beroepsprocedure speelt zich namelijk af voor de bestuursrechter of het gerechtshof. Is men het niet eens met een besluit van een overheidsinstantie, een bestuursorgaan, bijvoorbeeld de gemeente, dan kan men niet naar de rechter. Men moet een voorprocedure doorlopen oftewel bezwaarprocedure. De Algemene wet bestuursrecht (Awb) schrijft dit voor.
Beroepsgerichte Competentie Profielen
In een Beroepscompetentieprofiel (BCP) staat een overzicht van de competenties van een vak welke nodig zijn om het betreffende beroep gedegen te kunnen uitoefenen. Het kunnen "invullen" van het ESS is een belangrijke competentie van de Bouwspecificatiedeskundige.
Bij het opstellen van werksoortgerichte Technische Specificaties zou men uit de BCP van de diverse ambachten/technieken/werksoorten kunnen vernemen of de betreffende werkzaamheden behoort of niet. Waar het verwijderen van bouwstof beschreven zou moeten worden is vaak onduidelijk. In het geval van het verwijderen van dakleien bij een restauratie, in hoofdstuk 10 of hoofdstuk 33. Aan de hand van de BCP van de restauratie leidekker zou men dan kunnen vernemen of dat een competentie is van de leidekker conform de URL 4010 "Historisch Leidak".
In het ESS kan men de rollen, taken en activiteiten hersorteren naar de diverse werksoorten/ambachten conform de BCP's van die bouwplaats vaklieden, vaak specialisten. Thans worden de STABU werksoort hoofdstukken vrij oppervlakkig gedefinieerd in de standaard technische bepalingen uit de STABU-standaard, ##.0.10-01, naar wat er in dat hoofdstuk kan worden beschreven, zijnde:
Beschermd subbrandcompartiment (Bbl)
Gedeelte van een bouwwerk dat binnen de begrenzing van een subbrandcompartiment ligt of daarmee samenvalt, dat meer bescherming biedt tegen brand of rook dan een subbrandcompartiment.
Beschermde route (Bbl)
Buiten het subbrandcompartiment waar de vluchtroute begint gelegen gedeelte van een vluchtroute.
Beschermde vluchtroute (Bbl)
Buiten een subbrandcompartiment gelegen gedeelte van een vluchtroute die alleen voert door een verkeersruimte.
Besluit Bodemkwaliteit
Het Besluit bodemkwaliteit (BBK) is een wetgevend besluit in Nederland dat is vastgesteld om de kwaliteit van de bodem te beschermen en te beheren. Het besluit is van kracht sinds 2008 en heeft als doel de bodemkwaliteit te waarborgen bij verschillende activiteiten die van invloed kunnen zijn op de bodem, zoals bouw- en grondwerkzaamheden, baggeren, en bodemsanering. Het Besluit bodemkwaliteit reguleert het gebruik van grond, bagger en bouwstoffen, en stelt normen vast voor de kwaliteit van deze zaken. Het bevat regels voor het hergebruik van grond en bagger, zodat deze veilig kunnen worden toegepast zonder het milieu en de volksgezondheid in gevaar te brengen. Onder het besluit moeten partijen die grond- of graafwerkzaamheden, bagger of bouwstoffen willen toepassen, zich houden aan de vastgestelde normen en procedures. Dit omvat het uitvoeren van onderzoeken naar de bodemkwaliteit en het aanvragen van een kwaliteitsverklaring als bewijs dat het materiaal voldoet aan de geldende normen.
Het Besluit bodemkwaliteit stelt voorwaarden aan het toepassen van grond, baggerspecie en bouwstoffen op of in de bodem of in het oppervlaktewater. Als je van plan bent om bouwstoffen, grond of baggerspecie toe te passen moet je dit melden via het Meldpunt bodemkwaliteit. Vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet doet u de meeste meldingen via het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Het Meldpunt bodemkwaliteit blijft daarna bestaan voor het raadplegen van oude meldingen en voor het indienen van meldingen die onder het overgangsrecht vallen.
Het Besluit bodemkwaliteit regelt via artikelen 32 en 42 dat degene die voornemens is een bouwstof respectievelijk grond of baggerspecie toe te passen die meldingsplichtig is, deze toepassing moet melden via het meldpunt bodemkwaliteit. Het Besluit bodemkwaliteit regelt dus dat de toepasser moet melden, maar wijst geen concrete actor aan als toepasser. Het ligt in de rede dat de opdrachtgever van de toepassing cq de eigenaar van de locatie de voorgenomen toepassing meldt, maar via privaatrechtelijke afspraken kan deze verplichting ook bij de aannemer, leverende grondbank of andere betrokkenen worden gelegd.
Melden bij hergebruik van bouwstoffen door dezelfde eigenaar en het toepassen van grond of baggerspecie moet u ten minste vijf werkdagen van te voren melden via het meldpunt bodemkwaliteit.
De melding biedt het lokale bevoegd gezag de mogelijkheid te verifiëren of de toe te passen partij en de voorgenomen toepassing voldoen aan de vereisten van het Besluit bodemkwaliteit en desgewenst zorg te dragen voor de handhaving. Lees hier verder indien je meer wil weten over wat het bevoegd gezag verder doet met de melding.
Besluit bodemkwaliteit Omgevingswet
Na de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024, staan de regels voor hergebruik van bouwstoffen, grond en baggerspecie deels in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en deels in het Besluit bodemkwaliteit (Bbk). Via het Aanvullingsbesluit bodem is het Bbk gewijzigd.
Gemeenten moeten actie ondernemen om te voorkomen dat met de komst van de Omgevingswet specifiek bodembeleid vervalt omdat het niet is opgenomen in het tijdelijk Omgevingsplan. Op 1 januari 2024 gaat namelijk slechts een beperkt deel van het bodembeleid automatisch over. Zaak om het tijdelijk Omgevingsplan vóór die tijd op orde te hebben.
Besluit bouwwerken leefomgeving
Het voormalige Bouwbesluit 2012 is met de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024, vervangen door het Bbl. In het Bbl onderscheidt men de volgende gebruiksfuncties:
Deze indeling naar functie kan in het ESS opgepakt en uitgewerkt worden in de Functieboom (FBS).
In het Bbl onderscheidt men de volgende afdelingen:
Deze indeling kan in het ESS opgepakt worden in de Eisenboom (RBS), waar de prestatie eisen staan. In het Bbl onderscheidt men de volgende type "omgevingsactiviteiten":
Deze indeling en aanduiding kan opgepakt worden in het ESS op het voorblad waarop de algemene projectzaken vermeldt staan.
Besluit bouwwerken leefomgeving
HetBesluit bouwwerken leefomgeving(kortweg Bbl), officieel "Besluit van 3 juli 2018, houdende regels overbouwwerkenin de fysiekeleefomgeving(Besluit bouwwerken leefomgeving)" zoals gepubliceerd in hetStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden(2018, 291) is de vervanging van hetBouwbesluitper 1 januari 2024.Het Bouwbesluit van 2012 is in zijn geheel vervallen door het in werking treden van de nieuweOmgevingswet(waarin allerlei activiteiten in de leefomgeving onder één wet geschaard zijn). Voor bestaande bouw uit de periode van voor 1 januari 2024 blijft het Bouwbesluit 2012 en al haar voorgangers wel de toets ter beoordeling of het betreffende bouwwerk voldoet aan vergunningsvereisten van het jaar van bouw van het bouwwerk.
Het BBL kent na invoering slechts een beperkt aantal wijzigingen als het gaat om de inhoud van het Bouwbesluit van 2012. De voornaamste wijziging is een verandering van structuur. De hoofdstukken zijn:
Voor de rest vertoont het BBL veel overeenkomsten met het Bouwbesluit 2012
Het voormalige Bouwbesluit 2012 is met de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024, vervangen door het Bbl. In het Bbl onderscheidt men de volgende gebruiksfuncties:
Deze indeling naar functie kan in het Technisch Specificatiesysteem opgepakt en uitgewerkt worden in de Functieboom (FBS). In de MBO zijn de gebruiksfuncties ook meegenomen.
In het Bbl onderscheidt men de volgende afdelingen:
Beschrijving van het werk
Bestek (UAR 2001)
Beschrijving van een werk, de daarbij behorende tekeningen en de voor dat werk geldende voorwaarden.
Bestek (UAV 2012)
De beschrijving van het werk, de daarbij behorende tekeningen, de voor het werk geldende voorwaarden, de nota van inlichtingen en het proces-verbaal van aanwijzing
Bestek
Een bestek is van oorsprong (recente tijd) het contract, de aannemingsovereenkomst, tussen een opdrachtgever, de initiatiefnemer van de wens tot het realiseren van een (bouw)werk en één of meerdere aannemers voor de uitvoering daarvan, wat gebaseerd is op een ontwerp wat normaliter in fasen tot stand is gekomen, door of namens de opdrachtgever, meestal door adviseurs zoals architecten en andere specialistische adviseurs. In de vorige eeuw was het bestek HET ultieme aanbestedingsstuk en de fase waarin dat werd vervaardigd heette de bestekfase, de laatste uitwerkfase voor de contractvorming van de voorgaande ontwerpfasen als SO, VO, DO, welke weer een voortzetting waren van de KES/PvE fasen, de pré-ontwerpfasen.
Bij het realiseren van vastgoed was de overheid, wat ze nog steeds is, altijd al een belangrijke opdrachtgever. Tot net na de 2ewereldoorlog spraken de toenmalige 3 bouwdepartementen praktisch gezien nog met 3 monden als het ging over de verwijzing in de aannemingsovereenkomsten, het bestek, naar algemene (administratieve voorwaarden). Daarin is in 1968 verandering gekomen, althans voor een belangrijk deel, door het verschijnen van de eerste interdepartementaal overeengekomen Uniforme set Administratieve Voorwaarden voor de uitvoering van Werken, de U.A.V. 1968. In die verre voorloper van de huidige UAV 2012, inmiddels een paritair document daar deze voorwaarden bouwbreed zijn samengesteld en, na wat strubbelingen, en worden gebruik in nagenoeg alle bestekcontracten in de bouwsector, zowel de GWW als de B&U, stond de begripsomschrijving van het begrip “Bestek”, welke nog steeds van toepassing is in de huidige UAV 2012, namelijk, Verstaan wordt onder: het bestek:
De beschrijving van het werk, een vermeende resultaatsspecificatie. Ten behoeve van andere samenwerkings- en contractvormen zijn hierop variant termen bedacht zoals:
De schrijver van dit stuk pleegt de generieke term Technische Specificatie als paraplu term te gebruiken conform het aanbestedingsjargon, de verwoording van de zogenaamde Technische Oplossing. De verschillen hierin kunnen in de praktijk zijn:
Theoretisch zou men bij een besteksituatie ook kunnen kiezen voor een laag detailniveau in combinatie met enkel functionele specificaties:
Doch of de :
De daarbij behorende tekeningen noemde men vroeger wel bestektekeningen en wat later bouwvoorbereidingstekeningen. Dat komt omdat voor het tijdperk van de U.A.V. 1968 het begrip bestek anders was gedefinieerd en je nog kon spreken van Bestek en tekeningen en Bestek en voorwaarden (conditiën). Sinds de 1eUAV is het begrip bestek een paraplu definitie geworden en valt daaronder “alles”, ook de tekeningen en de voorwaarden. In het huidige tijdperk (Bimmen en 3D-modelleren) zou je ook kunnen stellen dat er iets moet zijn, niet enkel een 2D tekening zoals de UAV suggereert, waardoor je de wat droge Technische Specificatie beter zou kunnen duiden. Iets in de trend als: “bij de Technische Specificatie behorende visualisatie”, hetgeen zou kunnen zijn:
De combinatie van de TS met de visualisatie maakt dat deze te duiden is, hetgeen van belang is voor zaken als:
De voor het werk geldende voorwaarden, hierbij kan men denken aan:
De nota van inlichtingen, de aanbesteder maakt een nota op van de nadere inlichtingen die dienen tot verduidelijking, aanvulling of wijziging van de voor inschrijving relevante aanbestedingsstukken. In deze nota neemt de aanbesteder eveneens de vragen op die schriftelijk of tijdens een inlichtingenbijeenkomst mondeling zijn gesteld. Deze nota wordt aangeduid als ‘nota van inlichtingen inschrijvingsfase’. De 1enota kan ook worden gebruikt als aanvulling op de primaire verstrekte aanbestedingsstukken:
Het Proces-verbaal van aanwijzing, het kan hier bijvoorbeeld gaan om een 'schouw' of 'aanwijzing ter plaatse'. Het proces-verbaal dient, omdat het voor de inschrijving relevante informatie bevat, ter beschikking gesteld te worden aan de voor inschrijving uitgenodigde ondernemers.
Bestekservice/FPS/FBS
Een Fabrikant (of leverancier, importeur of distributeur) Product Specificatie, is een door of namens de fabrikant o.g. van een product (artikel), een met fabrieksnaam aangeduide bouwstofspecificatie in de STABU catalogus of database, gebaseerd op een generieke STABU bouwstofspecificatie. Dit bespaart de specificeerder het nodige uitzoekwerk en tijd doch hij/zij moet wel weten welke en wat van een fabrikant gekozen moet worden voor het onderhavige project.
Met een bestekservice kan, mits de zoekboom of het beslissingsondersteunend systeem (decision support system (DSS)), doelmatig en efficiënt is opgezet, laagdrempelig ten opzichte van de FPS, snel worden gegenereerd:
FPS-en worden meestal “gebouwd” door een medewerker van STABU/Ketenstandaard. Bestekservicemakers zijn veelal commerciële partijen. Beiden zijn verenigd is de Vereniging FBS.
Een FPS is productinformatie, een voor ingevulde bouwstofspecificatie, die opgenomen kan worden in een Technische Specificatie zoals in een bestekpost als onderdeel van een beschrijving van het werk in een STABU bestekboek
FBS
Werkveld Vereniging FBS:
Bouwspex
Bouwspex.nl, het voormalige bestekservices.nl, is een webportal (de grootste Zoekmachine voor bouwend Nederland zoals men het zelf zegt) waar men op efficiënte wijze, via een index, kan traceren of er van een product bestekteksten zijn. Het is een initiatief van Zeeboer b.v., voormalige stichting STABU, thans een van de standaarden van Ketenstandaard, en stichting KOMO. De index bevat verwijzingen naar productspecificaties, systeemoplossingen, bestekteksten en certificaten van vrijwel alle toeleveranciers in de bouw.
Ketenstandaard Fabrikanten Index
De opvolger van de STABU-fabrikantenindex.In de Ketenstandaard fabrikantenindex staan op dit moment ruim 150.000 bouwproducten van ruim 500 fabrikanten uit binnen- en buitenland opgenomen. In overleg met deze fabrikanten worden er in deze index koppelingen gelegd tussen hun productspecificaties (FPS), productinformatie, beschikbare CAD-informatie, instructiefilms, enzovoort.
Besteksystematieken
Besteksdelen
Vroeger pleegde men een bestekscontract, het aandeel technische specificatie daarbij: op te delen in:
Q&Q
De stadsvernieuwing markeert een ongekende periode in de Rotterdamse geschiedenis. Vanaf 1974 kocht de gemeente onder de bezielende leiding van stadsvernieuwingswethouder Jan van der Ploeg verwaarloosde huizen op. In enkele tientallen jaren werden zo’n 70.000 woningen gerenoveerd of vervangen door kleinschalige nieuwbouw. Het ‘bouwen voor de buurt’ vierde hoogtij. Het Q&Q-team voor de stadsvernieuwing in de gemeente Rotterdam ontwikkelde voor dit alles in begin jaren 70 de WQ&Q classificatie, gebaseerd op het toen reeds bestaande COMPAS-systeem, welke als filosofie had de koppeling tussen:
In de Q&Q waren een aantal hoofdgroepen herkenbaar zoals onderbouw, bovenbouw, afbouw en installaties. Bestekken (maar ook begrotingen, principe-details, rapportages, subsidie's) werden ingedeeld aan de hand van deze classificatie.
Er was GEEN koppeling met de SRW (werksoorten voor nieuwbouw), enkel waren de delen A en C van de toenmalige SRW bestekssystematiek (nieuwbouw) van toepassing, deel B, de werkbeschrijving dus niet. De 4 cijferige indeling van Q&Q was een mix van element naar pseudo bouwdelen. Kitwerk en glaslatten zijn immers geen zuiver variant element namen omdat je al weet dat het kit is en een lat, de materie. Het mooie aan de Q&Q classificatie was dat alle informatiedragers daarop (verplicht) afgestemd waren zoals:
SRW
Om geldelijke steun te krijgen voor het bouwen van woningen etc. was het in de jaren 80 verplicht voor het samenstellen een bestekscontract de delen A, B en C te gebruiken van de SRW, het Standaard Referentiebestek voor de Woningbouw:
SROW
Daar de SRW feitelijk enkel geschikt was voor nieuwbouw is er jaren later daarnaast een referentiebestek ontwikkeld voor Onderhoud en Woningverbetering, het zogenaamde SROW. Deze systematiek was evenals de SRW werksoortgericht maar meer gericht op technieken die zich specifiek konden voordoen bij onderhoud zoals houtrotreparatie. Nieuw hoofdstuk hierin ten opzichte van de SRW was het hoofdstuk STUT- en SLOOPWERK. SRW werd eigenlijk nooit gebruikt zoals volgens de speldregels was bepaald. Men gebruikte enkel de hoofdcode als vergeetmijnietjes en vulde naar eigen inzicht aan met "romanteksten".
SROW (D)
Daar de SROW werksoort gerichte indeling bij bestaande bouw niet altijd even praktisch bleek is deel D ontwikkeld, een soort van bouwdelenclassificatie waarin zowel het gedachtengoed zit van de Q&Q als de NL/SfB tabel 1, de elementenmetode clasificatie. Hiermee kon met de bewerking koppelen aan de “bouwdelen” die men als eerder had opgenomen en beoordeeld, een verre voorloper van wat nu een conditiemeting heet. De gedachte van deel D is dat een Gebouw of bouwerk bestaat uit bouwdelen:
STABU-1
De stichting STABU is opgericht in oktober 1976. Doelstelling was het bedenken en beheren, door en voor de bouw, van een Standaard besteksysteamatiek voor Burger en Utiliteitsbouw (STABU). De papieren 1eversie was in 1986 operationeel en werd toen ook uitgebracht onder een gebruiksrechtlicentie vorm.
STABU-2
STABU-2 is de geintegreerde versie van STABU-1 en de SRW en SROW (zonder deel D). Deze kwam in 1990 op de markt en kon met een speciale applicatie digitaal ontsloten worden. Het is in basis de versie die anno 2024 nog steeds wordt gehanteerd. Grote verschil is dat de content nu niet offline maar enkel online beschikbaar is.
STABU BWBRD
In 2014/2015 heeft STABU gepoogd de STABU-2 te willen vervangen door STABUBouwbreed (BWBRD) , die geent was op “Bouwsystemen en Installaties” en op de diverse DoP, declaration of Performance, zoals voortgekomen uit de Europese Bouwproductenverordening. Hierdoor zou de koppeling met het 3D-model beter te volbrengen zijn. Met deze nieuwe versie kreeg men echter niet de handen op elkaar bij het corps bestekschrijvers destijds. Bouwbreed is dan ook teruggetrokken en STABU-2 werd weer, na een paar jaar te hebben verslonsd, in ere hersteld.
STABU-KIS
Met STABU-2 als basis probeert men nu, met zaken die ooit in BWBRD zaten, een nieuwe variant te bedenken, STABU-KI, de Ketenstandaard Integrale Specificatie Systematiek (KIS Systematiek). De methodiek zal aansluiten op de STABU-systematiek en op andere nationale en internationale standaarden uit de bouw- en technieksector. de promotietekst luidt als volgt:
"De Ketenstandaard Integrale Specificatie (KIS) Systematiek is een nieuwe specificatiesystematiek die aansluit bij contractvormen waarbij betrokken partijen als aannemers en installateurs al in een vroeg stadium van het bouwproces verantwoordelijkheden krijgen.
In de markt is al langer behoefte aan andere contractvormen. De Omgevingswet vereist ook dat er op andere momenten in de bouwfase gespecifieerd gaat worden. De modulair opgebouwde KIS Systematiek sluit aan op deze ontwikkelingen. STABU maakt onderdeel uit van de KIS Systematiek en kan ook als specificatiesystematiek gebruikt blijven worden bij UAV-contracten.
De KIS Systematiek beoogt het karakter van een vraagspecificatie. Dat is dan ook de aansluiting met het prestatieconcept, wat gebruikt is als (meest contract neutrale) ontwerpmethodiek verwerkt in de KIS Systematiek.
Informatiedragers
De verzameling “informatiedragers” (NEN 2660) in ruime zin omvat naast bouwdelen ook componenten. Componenten worden door de KIS Systematiek gebruikt als koppelbegrippen en staan centraal. Componenten gaan vooraf aan een keuze van meestal meerdere kortteksten volgens de STABU-besteksystematiek. Die blijft daarmee ongewijzigd beschikbaar.
Een sortering op componenten is voor een vraagspecificatie niet direct zinvol. Een ordening op componenten is een associatieve ordening op basis van een andere sortering.
Daarom komen de KIS-componenten voor Ketenstandaard deelnemers ook beschikbaar met de algemene hoofdstuk-paragraafstructuur.
Er kan op verschillende manieren gebruik worden gemaakt van deze ordening op componenten, bijvoorbeeld door associatie met Elementen, met (ge)bouwsystemen, installatieconcepten, referentiedetails etc. Deze functie is belangrijk voor onze partners, het is de “I” (Integrale) van de KIS Systematiek."
Opmerkingen:
Een specificatiesysteem voor de Technische Specificatie is niet afhankelijk van de contractvorm. De technische specificatie is naast het 3D-model en de calculatie iets wat meegroeit met het stadium waarin het Bouwwerk zich bevind namelijk:
In de markt waren er altijd al wensen voor een ander moment van de zogenaamde harde knip na het TO, de vroegere besteksfase. Daar dit niet echt gefaciliteerd werd met de nodige content en applicaties, kennelijk omdat het gezien werd als een nichemarkt, bleef men braaf in de B&U-sector bestekken schrijven. Dit heeft geleid tot een lappendeken aan informatievastlegging en dus de nodige faalkosten.
Dat de Omgevingswet vereist dat er op andere momenten gespecificeerd gaat worden wordt niet onderbouwd en lijkt nietszeggend. Hebben we het hier over de TS of de voor een contract, juridische Specificaties. De link tussen wet- en regelgeving en de vorm van aannemingsovereenkomst zie ik niet direct, wel indirect als het gaat over verantwoordelijkheden.
Je kunt met KIS dus een TS maken op SO niveau? Dan heb je niks aan STABU-2, tenzij de opdrachtgever tevens gebouwbeheerder is en een sterke merkvoorkeur heeft vanuit zijn KES of PvE en dat ook mag hebben of dat kan verantwoorden/motiveren.
Een vraagspecificatie is het gebezigde woord bij een GC contract, mijn inziens nonsens want het paraplubegrip is een TS, het woord wat generiek gebruikt zou moeten worden in plaats van resultaat, vraag, output en prestatie. Een TS heeft 2 gezichten, functionele-eisen en prestatie-eisen. Die kunnen naast elkaar gebruikt worden en de insteek van primair de opdrachtgever en zijn adviseurs bepaalt de balans daartussen.
Componenten vormen de basis in KIS doch ik zou het Bouwdeel als spil willen opperen, het in het werk aangebrachte bouwstof/bouwproduct op enige plaats, de locatie, als invulling van de variant-element, de functievuller.
Aan bouwdelen kun je recepturen hangen conform STABU bestekposten doch dan zit je al op het niveau van een Technische Oplossing op bouwstofniveau, het DO en TO. Het mooie zou zijn als je juist aan abstractere objecten (SBS) recepturen kunt hangen. Theoretisch wordt in het DO pas de materialisatie doorgevoerd. Je wilt ook eisen kunnen stellen aan het gebouwtype, bouwlaag, bouwzone, ruimte, elementclusters etc.
Kortom, ik was en ben nog steeds niet overtuigd van het doorpakken bij Ketenstandaard/STABU aangaan KIS. Om een generiek specificatiesysteem te bouwen, bruikbaar in de gehele levenscyclus van een bouwwerk, moet je mijns inziens om het te bedenken de STABU-systematiek en de Elementenmethode vooralsnog even loslaten en niet denken in samenwerkingsvormen en contractenvormen als het puur gaat over de TS.
Daarnaast zie ik nog steeds, in het verlengde van KIS, het dogma van de koppeling van de Elementenmethode aan de werksoorten van STABU-2 telkens terugkomen, dat kan niet, althans niet praktisch rechtstreeks omdat het een 1 op zeer veel koppeling dreigt te worden. Vloerafwerkingen kunnen immers ingevuld worden door talloze materialen met bijbehorende technieken.
EcoQuaetor lijkt bij sommigen de ideale tussenschakel doch daarin zit de bewerking, actie of taak besloten in het bouwdeel wat een crusiale denkfout is. Daarmee zijn die bouwdelen enkel bruikbaar voor nieuwbouw in een TO fase en dreigt het een lappendeken te worden als het gemodificeerd zou worden naar onderhoud in al zijn gradaties. Het bouwdeel is in een bouwwerk een soort van constante mits bijvoorbeeld na 50 jaar de houten kozijnen worden vervangen, dan wordt de bouwstof naam welliswaar anders doch de 2 andere parameters van de definitie van een bouwdeel, de variant-elementnaam en locatie, blijven intakt. Uitgezonderd natuurlijk als er drastisch wordt gerenoveerd.
Ps. Als mijn geopperde begrip Bouwdeel component genoemd zou moeten worden vanwege internationale eenheid, heb ik daar uiteraard geen bezwaar tegen doch het woord zie ik meer als "een onderdeel van" en derhave is in een SBS ieder onderliggend onderdeel een component, dus een ruimte is een component van een zone, een zone is een component van een bouwlaag en bouwlaag is een component van een gebouw en een gebouw is een component van een complex. Een slagplug als bevestigingsmiddel is zodoende een component van een plint. Je krijgt dan:
Oftewel, een component, het predicaat "als onderdeel van" is een generiek te gebruiken term in een SBS terwijl in KIS heeft het 1 doel, het materialiseren van de variant-element.
Bestekboek
Het vroeger met ringbandje ingebonden boekwerk wat menigeen abusievelijk het bestek noemde, of nog steeds zo pleegt te noemen, bevat de volgende 3 bestekdelen:
Bestekpost
Conform de UAV 2012 is een evident onderdeel van het bestek de "Beschrijving van het werk", welke we in beginsel traditie getrouw uitwerken door ieder bouwdeel van het werk apart te beschrijven. Een dergelijke module heet een bestekpost. De bestekposten worden in een klassiek bestek tot voor kort geclassificeerd en gecodeerd naar aan de vermeende werkvolgorde en naar de specialistische onderaannemers, de hoofdstukken in een besteksystematieken als de SRW, inmiddels ingetrokken, en de huidige STABU-2.
In een elementenbestek worden deze bouwdeelbeschrijvingen gekoppeld aan de fysieke variant elementen (die zijn gemodelleerd in een latere ontwerpfase), tabel 1 uit de NL/SfB, de elementenmethode, op 4 cijfers. Daarbij zijn 2 mogelijkheden "operationeel":
De auteur is namelijk van mening dat object gericht denken zich niet goed verhoudt met de aggregatie (geld) opzet van de NEN 2699. Bovendien, volgens mening auteur, zou de activiteit/taak principieel nog niet in het bouwdeel moeten zitten maar pas daarna. Het bouwdeel is een object aan een object (gebouw) waaraan of waarop diverse activiteiten kunnen plaatsvinden, zoals aanbrengen, verwijderen, repareren, verwijderen, conserveren etc. De activiteit/taak is zodoende een 2e orde item. Ook de conditiemeting o.g. is gericht op Bouwdelen en dan is het onwenselijk als in de Bouwdeelnaam een activiteit besloten zit.
Een ander belangrijk kenmerk van een Bouwdeel is "waar het zit in het object of gebouw". Het Bouwdeel bestaat derhalve uit de volgende 3 zaken:
Met deze 3 kenmerken is het bouwdeel altijd te herleiden, wat handig is voor:
Gewoonlijk zijn bestekposten werksoort geclassificeerd en gecodeerd (STABU-2). In KUBUS Spexx kun je ook Element gericht specificeren doch enkel via de route van EcoQuaester. Wenselijk is een objectgericht lay-out, gericht op de Bouwdelen. Voorbeeld van een Elementgerichte bestekpost welke niet gemaakt is met het ESS maar met bv KUBUS Spexx:
21 BUITENWANDEN (elementcode en naam)
21.12 BUITENWANDEN; NIET CONSTRUCTIEF, SPOUWWANDEN (variant elementcode en naam)
21.12.05-0401 NATUURSTEEN, ZANDSTEEN, BINNENSPOUWBLAD (naam, kenmerk, toepassing, 05=e, 04=zandsteen, 01=KUBUS; Bouwdeel
01. LOCATIE
Ter plaatse van wand..... (project 0-punt)
10.32.25-a SLOOPWERK NATUUR-/KUNSTSTEENCONSTRUCTIES (korttekstcode en korttekst)
0. SLOOPWERK NATUUR-/KUNSTSTEENCONSTRUCTIES (rubrieksnummer en naam specificatiegroepsnaam)
In het ESS is het Bouwdeel, indirect al gekoppeld aan de Locatie, een item in de Objectenboom (SBS). In het ESS kun je Objectgerichte "bestekposten" maken, doch deze mogen niet zo heten want bestek staat voor een contractvorm. Bouwdeelpost is wellicht een betere benaming in een contractvorm anders dan een bestek.
Betaling
Eenbetalingis in beginsel de overdracht vangeldvan de enepartijaan de andere. Algemene voorwaarden als de UAV 2012 spreken echter over een declaratie in paragraaf 40 “Betaling”, het woord factuur komt in zijn geheel niet terug in de UAV 2012. Dit lijkt verwarrend want declaratie betekent:
Conform paragraaf 40, lid 6 van de UAV 2012 geldt dat de aannemer, wanneer hij recht heeft op een volgende betalingstermijn, een declaratie moet indienen. Dat zal hij doen in de vorm van een factuur met bijbehorende stukken.
Elk jaar worden er in de bouw miljoenen facturen verstuurd. Het maken, maar vooral het verwerken daarvan kost de sector veel tijd en geld. Dat kan beter, efficiënter, voordeliger én sneller. Daarom is de bouw sinds 1 januari 2022 over gegaan op elektronisch factureren volgens DICO versie SALES005. Bedrijven die producten of diensten leveren aan bouwondernemingen moeten dan gaan factureren volgens deze versie van de standaard.
Bewijslast
De verplichting tot het leveren van bewijs in een proces. "Wie eist, bewijst", oftewel "Wie stelt, bewijst", wordt gezien als de hoofdregel binnen het bewijsrecht, maar hoewel deze regel in grote lijnen geldt, dient dit wel genuanceerd te worden. In algemene zin is bewijs al hetgeen waarmee de onweerlegbare (on)juistheid van iets kan worden aangetoond. Bewijzen is dan ook:
Dit ten behoeve van de oordeelsvorming door de rechter. De wet bepaalt in artikel 150 Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering (Rv.) dat “de partij die zich beroept op rechtsgevolgen van de door haar gestelde feiten of rechten, van die feiten of rechten de bewijslast draagt.” Dit “tenzij uit enige bijzondere regel of uit de eisen van redelijkheid en billijkheid een andere verdeling van de bewijslast voortvloeit.” Als een partij derhalve stelt dat bepaalde feiten en omstandigheden zich hebben voorgedaan en op grond daarvan een vordering instelt, dan zal die partij de juistheid van die feiten en omstandigheden moeten bewijzen. Met andere woorden; die partij draagt de bewijslast. De wet bepaalt (artikel 149 Rv.) echter eveneens dat de rechter slechts die feiten en omstandigheden bij zijn oordeel mag betrekken die door partijen in de procedure naar voren zijn gebracht. Een uitzondering hierop zijn feiten van algemene bekendheid, die mag een rechter wel bij het oordeel betrekken en behoeven geen bewijs. Van groot belang is ook dat artikel 149 Rv. bepaalt dat gestelde feiten en omstandigheden die niet of onvoldoende door de andere partij zijn betwist door de rechter als vaststaand beschouwd dienen te worden. Deze hoeven daardoor – bij gebrek aan betwisting – niet bewezen te worden. Op grond van de wet (artikel 152 Rv.) kan bewijs geleverd hebben door alle middelen en dat de rechter vrij is in de waardering van het bewijs (tenzij de wet anders bepaalt). Dit houdt in dat bewijs door allerlei soorten bewijsmiddelen geleverd kan worden. Te denken valt aan schriftelijke stukken, getuigenverklaringen, deskundigenrapporten, erkentenissen etc. Het is aan de rechter om te bepalen welke waarde of overtuigingskracht hij aan deze bewijzen toekent. Dit laatste is anders indien het handelt om het zogenaamd ‘dwingend bewijs ‘. Gedacht moet worden aan aktes. Een akte is een ondertekend geschrift dat bestemd is om tot bewijs te dienen (een overeenkomst). Tussen partijen levert een dergelijk geschrift dwingend bewijs op en dat de rechter de inhoud als waar aan moet nemen. Hiertegen kan echter wel tegenbewijs geleverd worden.
Onder bijzondere omstandigheden kan de rechter – op grond van de redelijkheid en billijkheid – overgaan tot omkering van de bewijslast. Dit zal slechts mogelijk zijn in het geval toepassing van de hoofdregel leidt tot onbillijke resultaten. Gedacht kan worden aan de omstandigheid dat het bewijs in het domein van de andere partij ligt (bijvoorbeeld fiscale of medische gegevens bij de professionele partij). Duidelijk is dat het om uitzonderlijke gevallen moet gaan en de rechter dient deze omkering goed te motiveren.
Voorts kennen we de omkeringsregel. Deze houdt in dat in het geval er een norm (regel) geschonden is, welke norm strekt tot het beperken van een specifiek gevaar, er vermoed wordt dat er een causaal verband bestaat tussen de schade en de geschonden norm, tenzij de wederpartij het tegendeel bewijst. De wet kent verder wettelijke vermoedens, waarbij aangenomen wordt dat – behoudens tegenbewijs – van een bepaald uitgangspunt moet worden uitgegaan. Deze komen onder meer voor in de werkgever – werknemer relatie, maar ook in het consumentenrecht of insolventierecht.
Bewijsstukken (ARN 2016)
De bewijzen, gegevens en verklaringen (zoals referenties, niet zijnde de eigen verklaring), op basis waarvan het speciale-sectorbedrijf vaststelt dat geen van de uitsluitingsgronden van toepassing is, dat een gegadigde of inschrijver voldoet aan de (minimum) geschiktheidseisen en in hoeverre door een gegadigde wordt voldaan aan de selectiecriteria.
Bijbehorend bouwwerk (Bbl)
Uitbreiding van een hoofdgebouw of functioneel met een zich op hetzelfde perceel bevindend hoofdgebouw verbonden, daar wel of niet tegen aangebouwd gebouw, of ander bouwwerk, met een dak.
Bijeenkomstfunctie (Bbl)
Gebruiksfunctie voor het samenkomen van personen voor kunst, cultuur, godsdienst, communicatie, kinderopvang, het verstrekken van consumpties voor het gebruik ter plaatse, ontspanning of het aanschouwen van sport.
Bijeenkomstfunctie voor kinderopvang (Bbl)
Bijeenkomstfunctie voor het bedrijfsmatig opvangen, verzorgen, opvoeden en begeleiden van kinderen die het basisonderwijs nog niet hebben beëindigd, maar geen gastouderopvang als bedoeld in de Wet kinderopvang.
Bijeenkomstgebouw (Bbl)
Gebouw of gedeelte daarvan met alleen een of meer bijeenkomstfuncties en nevengebruiksfuncties daarvan.
Bijkomende werkzaamheden (CROW/raamovereenkomst)
Werkzaamheden die niet in de raamovereenkomst zijn voorzien, maar daar wel direct verband mee houden.
Bijna energieneutraal gebouw (Bbl)
Gebouw met een zeer hoge energieprestatie, waarbij de dicht bij nul liggende of zeer lage hoeveelheid energie die is vereist in zeer aanzienlijke mate wordt geleverd uit hernieuwbare bronnen die deels ter plaatse of dichtbij wordt geproduceerd.
BIM (Model ABK)
Het bouwwerkinformatiemodel, in het Engels Building Information Model, is een digitaal model van een bestaande en/of geplande constructie, opgebouwd uit objecten waaraan informatie is gekoppeld. Ook wel genoemd: Bouw Informatie Management, het proces (bijv. ISO 19650), het management van digitale informatie in de levenscyclus van bouwwerken.
Boek 6 Artikel 217 (6:217 BW)
Aanbod en aanvaarding
Een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en de aanvaarding daarvan.
Bouwwerk (artikel 7:758, lid 4 Burgerlijk Wetboek)
Bijbehorend bouwwerk
Vroeger maakte men in wet- en regelgeving onderscheidt tussen de termen, bijgebouw, aanbouw en uitbouw. Thans is dat, vanwege de discussies hieromtrent, gewijzigd in bijbehorend bouwwerk, waarvan de definitie is: "Uitbreiding van een hoofdgebouw of functioneel met een zich op hetzelfde perceel bevindend hoofdgebouw verbonden, daar wel of niet tegen aangebouwd gebouw, of ander bouwwerk, met een dak".
Bijbetaling
Wat is nu precies het verschil tussen bijbetaling en meerwerk in de context van de UAV 2012? Het verschil zit hem ondermeer in de aannemersvergoeding waarvan de winst een veronderstelt bestanddeel is. In bijvoorbeeld meerwerk ten gevolge van een stelpost of een verrekenbare hoeveelheid zit een aannemersvergoeding besloten. Zo zit er in een stelpost die betrekking heeft op de aanschaffing van een bouwstof 10% aannemersvergoeding conform paragraaf 37, lid 3b van de UAV 2012 en word in de verrekenprijs behorende bij een verrekenbare hoeveelheid conform paragraaf 39, lid 5 van de UAV 2012 een aannemersvergoeding geacht te zijn begrepen.
In bijbetaling zit in beginsel geen aannemervergoeding. Het begrip bijbetaling komt zowel voor in de UAV 2012 als in de standaard technische bepalingen uit de STABU standaard 2019.
In paragraaf 26, lid 7 van de UAV 2012 staat:
“Wijzigingen door de directie in het goedgekeurde algemene tijdschema of gedetailleerde werkplan aangebracht geven de aannemeraanspraak op bijbetaling, indien van hem meer wordt verlangd dan redelijkerwijs van hem kan worden gevergd.”
in de STABU standaard bij de standaard technische bepaling 01 onder artikel 05.0.40 staat:
“Het drooghouden van het werkterrein of delen daarvan door een andere bemaling dan open bemaling kan, tenzij dit in het bestek is voorgeschreven, niet zonderbijbetalingvan de aannemer worden verlangd.”
Bijbetaling lijkt dus een soort financiële tegemoetkoming of compensatie voor de aannemer te zijn voor “onvoorziene zaken” terwijl meerwerk veelal (b)lijkt te zijn gekoppeld aan extra werk.
Bijbetaling heeft ook geen invloed hebben op het saldo meer en minderwerk als omschreven in paragraaf 35, lid 5 van de UAV2012. Daar staat namelijk dat:
“Indien bij de eindafrekening van het werk blijkt, dat het totaal van het reeds verrekende en het nog te verrekenenminder werkdat van het reeds verrekende en het nog te verrekenenmeer werkovertreft, heeft de aannemer recht op een bedrag gelijk aan 10% van het verschil van deze totalen.”
Overigens staat in de openingszin van paragraaf 35, lid 2 van de UAV 2012 dat:
“De verrekening van het meer werk geschiedt door bijbetaling, …”!!!
BIBOB
De Wet Bibob staat voor 'Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur'. Deze wet geeft overheidsinstanties (zoals een gemeente) de mogelijkheid om de achtergrond van bedrijven (aannemers en onderaannemers) en personen met wie zij direct en indirect zakendoen, te screenen. Landelijk Bureau Bibob gebruikt verschillende bronnen om te controleren of deze partijen en hun diens zakelijke omgeving in het verleden strafbare feiten hebben gepleegd of crimineel voordeel hebben verkregen. Men moet daarvoor een Bibob-vragenformulier invullen. Een gemeente kan bijvoorbeeld informatie opvragen bij justitie, politie of de Belastingdienst over uw zakenrelaties. De overheidsinstantie mag ook mensen uit uw zakelijke netwerk controleren. Het Landelijk Bureau Bibob (LBB) heeft in principe 8 weken de tijd om het advies voor de overheidsinstantie af te ronden. Deze termijn mag eenmalig worden verlengd met 4 weken.
Het is dus om die reden dat de aanbesteder al reeds tijdens de aanbesteding van de ondernemers nog voordat zij inschrijver zijn kan vernemen welke onderdelen van het werk zij gaan uitbesteden naar bepaalde onderaannemers en leveranciers.
BIM-Basis ILS
De BIM Basis ILS heeft als doel om met z'n allen dezelfde taal spreken. Op deze manier kan men we informatie efficiënter en effectiever borgen en daardoor ook hergebruiken. De opbouw is als volgt:
1. Waarom we informatie uitwisselen
Het doel van eenduidig uitwisselen is informatie over een bouwwerk efficiënt en effectief (her)gebruiken Makkelijker communiceren = beter samenwerken. Met de BIM-Basis ILS maakt men afspraken over de basisstructuur. Het is een set afspraken, waarmee je met elkaar vastlegt waar het gehele BIM aan moet voldoen. Doordat iedereen dezelfde taal spreekt, kan elke betrokken partij met de gegevens in het BIM uit de voeten. Van belang is dat men ook heldere afspraken maakt over wie bepaalde gegevens aanlevert of invult en wanneer die gegevens bekend moeten zijn.
2. Hoe we informatie uitwisselen
Van en voor iedereen. Om ervoor te zorgen dat informatie uitwisselbaar is en blijft, ongeacht welke software wordt gebruikt, kiest men voor IFC, een internationale open data structuur. Deze standaard wordt ontwikkeld en beheerd door BuildingSMART International. Door het afspreken van een gemeenschappelijke taal, op basis van een open standaard, blijft de gedeelde informatie in modellen ook op langere termijn beschikbaar.
Op dit moment is de meest gebruikte IFC versie IFC2x3 TC1, gevolgd door IFC4. Veel applicaties zijn in staat om zowel IFC2x3 als IFC4 te gebruiken, omdat deze eenzelfde structuur kennen. Kijk voor meer info over de internationale open standaarden op buildingSMART.org
Een 3D gebouwmodel bestaat meestal uit meerdere aspectmodellen, opgedeeld naar discipline (bouwkundig, constructief en installaties) en/of bouwdeel. Ook binnen één discipline kunnen er meerdere aspectmodellen bestaan. Vanuit disciplinemodellen kunnen aparte aspectmodellen worden geëxporteerd. Deze kunnen uit één bronbestand komen. Spreek daarom af welk deel van het model je exporteert. Raadpleging van de handleidingen van de diverse software is van belang.
3. Wat we afspreken over eenduidig uitwisseling?
De structuur van de aspectmodellen dient zo te worden opgezet dat verschillende aspectmodellen uitwisselbaar en interpreteerbaar worden.
Invulling
De structuur van BIM ligt vast, de invulling ervan is projectspecifiek. Men spreekt daarom af aan welke voorwaarden ieder aspectmodel minimaal moet voldoen. Omdat een model niet het geheel of één bepaalde discipline hoeft te vertegenwoordigen, maar een ‘aspect’ hiervan kan representeren, noemen we dit aspectmodellen. Het is dus mogelijk dat elke discipline meerdere aspectmodellen heeft binnen een project.
Cruciale afspraken
De afspraken hierna zijn stuk voor stuk bedoeld voor een heldere en optimale samenwerking. Het is geen kwestie van kiezen. Na zorgvuldige afstemming met de sector is men gekomen met een set cruciale afspraken, waarvan je er daarom niet één of meer kunt overslaan. Wenselijk is om alle afspraken in hoofdstuk 3 met het projectteam door te nemen zodra je gezamenlijk aan een project start.
3.1 Bestandsnaam
Zorg altijd voor een uniforme en consistente bestandsnaamgeving van de aspectmodellen binnen een project.
Consistente naamgeving
Deze afspraak is bedoeld om de gebruiker van de aspectmodellen, zowel tijdens als na een project, te faciliteren. Consistente naamgeving van aspectmodellen creëert eenduidigheid in een project; de bestandsnaam is altijd direct herleidbaar tot de inhoud van het bestand. Door het aanbrengen van een uniforme structuur kunnen bovendien geautomatiseerde controles worden uitgevoerd.
Formulering
Spreek binnen het projectteam af hoe benamingen worden geformuleerd. Er zijn verschillende mogelijkheden:
Eenvoudige formulering:
Uitgebreide formulering:
3.2 Locale positie
Coördineer onderling de locale positie van het aspectmodel. Deze ligt vlakbij het nulpunt.
Positie aspectmodellen
Omdat we werken met meerdere aspectmodellen – in plaats van één allesomvattend model – is het nodig om de positie van de verschillende aspectmodellen ten opzichte van het nulpunt te coördineren.
Praktische overwegingen:
3.3 Bouwlaagindeling en -naamgeving (zie Bouwlaag)
Juiste bouwlagen
We creëren uniformiteit en consistentie in bouwlagen van de aspectmodellen, zodat de aspectmodellen en hun IFC-extracten eenduidig op een project bruikbaar zijn. Zorg voor een gelijke naamgeving en peilmaten van de bouwlagen over verschillende aspectmodellen. Uitgangspunt bij consistente naamgeving is dat aspectmodellen numeriek te sorteren zijn, aangevuld met een tekstuele omschrijving.
Wat is een verdieping?
Een verdieping is een toegankelijke laag. Bovenkant afgewerkte vloer is de begrenzing BuildingStorey, waardoor het BuildingStorey meteen ook de ruimtebegrenzing is. Er kan in IFC-bestanden per verdieping dus maar één BuildingStorey voorkomen. Hulpverdiepingen (denk aan: bk. constructieve vloer) mogen enkel bestaan in de bronbestanden.
Maak afspraken over het Peil t.o.v. de BuildingStoreys, zodat elke partij dezelfde hoogte t.o.v. Peil=0 gebruikt.
De naamgeving van BuildingStoreys is projectgebonden. Een bouwlaagbenaming is bijvoorbeeld als volgt opgebouwd:
<code><evt. tussenverdiepingletter>spatie<omschrijving>
3.4 Correct gebruik entiteiten
Gebruik voor het object de meest geëigende Entity en vul waar mogelijk aan met een TypeEnumeration.
Correct gebruik entiteiten
Bij het toepassen van IFC hoort ook het gebruik van het IFC-schema waarbinnen de entiteiten (Entity) en de types (TypeEnumeration) twee van de belangrijkste elementen zijn.
Entity
Door entiteiten correct te gebruiken, weet de software die je gebruikt wat voor soort object iets is. Daarnaast bepaalt de entiteit de standaardset eigenschappen die in IFC zijn gedefinieerd. Bronapplicaties zullen Entities grotendeels goed exporteren en importeren. Maar er zijn genoeg mogelijkheden om deze instellingen aan te passen of een element op een andere manier te modelleren. Zonder de correcte exportinstelling, wordt dit element vaak een BuildingElementProxy. Dit voorkom je door op de juiste manier te exporteren.
Een Entity is bijvoorbeeld:
TypeEnumeration
TypeEnumerations pas je toe wanneer je verder onderscheid wilt maken binnen een bepaalde Entity. IFC voorziet hierin met een set Enumerations per Entity. Past een element niet binnen de voorgedefinieerde TypeEnumerations, dan kun je altijd gebruik maken van USERDEFINED. Gebruik dit alleen als het strikt noodzakelijk is, om wildgroei aan nieuwe termen te voorkomen. Kun of wil je nog geen keuze maken, gebruik dan NOTDEFINED. Dit geeft aan dat je alleen de Entity exporteert (de default TypeEnumeration van een Entity is namelijk niet altijd de juiste).
Voorbeelden van Entity met TypeEnumerations:
Onderstaand voorbeeld schetst het onderscheid in gebruik van Entity en TypeEnumeration:
Handig: alle TypeEnumerations van IfcCovering op een rij:
* Deze TypeEnumeration is beschikbaar vanaf IFC4
3.5 Structuur en naamgeving
Voorzie objecten consistent van de eigenschappen Name en Type. Zo maakt de combinatie duidelijk wat het representeert.
Door gestructureerd te werken kan de ontvanger, zoals de bouwspecificatiedeskundige en kostendeskundige, uitgewisselde informatie goed en makkelijk interpreteren. Daarom is het belangrijk dat de manier waarop de naamgeving tot stand komt helder is. Als je de inhoud van een object herleidbaar maakt in de naamgeving, creëer je eenduidigheid in een project. Het maakt de elementstructuur tijdens de hele cyclus bovendien duidelijk en inzichtelijk.
Name als eigenschap
De eigenschap Name is de naam van het unieke element, maar die naam kan vaak voorkomen. In de bronapplicaties is het de naam van de verzameling die de vorm bepaalt (denk aan een ronde brandklep). Die naam is te overschrijven als dat de leesbaarheid van de IFC-export ten goede komt (denk aan het ontcijferen van een naamgeving die specifiek is voor een bepaalde bronapplicatie).
Type als eigenschap
De eigenschap Type van bijvoorbeeld de ronde brandklep is de verzameling van dezelfde vorm met andere eigenschappen. Het gaat hier met name om andere afmetingen, dus verschillende diameters en diepten t.b.v. de leiding en wanddikte.
Tip: Je kunt volgens een standaard werken. Kies je hier niet voor, bedenk dan een methode die een consistente en gestructureerde uitkomst oplevert voor het hele projectteam.
3.6 Classificatiesystematiek
Voorzie objecten, de variant elementen, altijd van een viercijferige NL/SfB code uit tabel 1, de Elementenmethode NL-SfB, volgens de laatst gepubliceerde versie vanuit digiGO.
Classificatie
Het classificeren van objecten heeft verschillende voordelen, zoals eenvoudig en snel kunnen filteren, communiceren en interpreteren. Verder biedt het mogelijkheden om de link te leggen met andere systemen, voor bijvoorbeeld ramingen, Facility Management Informatie Systeem (FMIS) of specificaties.
Coderen
Het correct gebruiken van entiteiten en eventuele types geeft al een grove filter in de IFC. Samen met eventuele eigenschappen als IsExternal en LoadBearing kan er veel informatie uit het model gehaald worden. Baseer hierop de codering. Andersom kan ook: begin met de codering en stem hier vervolgens de eigenschappen op af. Afhankelijk van het gebruikte softwarepakket moet de classificatie op een bepaalde plek worden ingevuld. Het resultaat is een classificatie die in de IFC is weggeschreven en direct gebruikt kan worden in de IFC-viewer/checker zoals Solibri of BIM Colab Zoom (BCZ).
Code:
Voorbeelden
Naam van de classificatie: NL/SfB, tabel 1.
NB omdat computers vaak niet overweg kunnen met de schuine streep (/) hanteert men we het minteken, dus: "NL-SfB" (in plaats van NL/SfB). Bij de naam van de variant element, na de elementnaam een ; gebruiken.
Tip: Ga je exporteren? Handig om erop te letten dat ook de omschrijving van de gekozen code mee wordt geëxporteerd!
3.7 Gebruik propertysets
Gebruik voor het uitwisselen van eigenschappen wanneer mogelijk de PropertySets die BuildingSMART voorschrijft in de internationale standaard.
Vaste plaats
Bij het toepassen van IFC, hoort ook het gebruik van de Propertysets met bijbehorende Properties. Doordat we een internationale standaard gebruiken, hebben alle hierin opgenomen eigenschappen een vaste plaats en is het mogelijk om eigenschappen terug te vinden op dezelfde plek in alle aspectmodellen.
Voorgedefinieerd
IFC voorziet in voorgedefinieerde eigenschappen in eigenschappensets die bij specifieke entiteiten horen: de Common PropertySets. Wanneer entiteiten verder zijn getypeerd door het gebruik van TypeEnumerations komen er soms extra eigenschappensets beschikbaar.
Eigenschappen in PropertySets (Pset)
Een entiteit (Entity) heeft verschillende eigenschappen (Properties) die in een set zijn samengebracht. Elke entiteit heeft een verzameling eigenschappen die zijn afgestemd op de entiteit waaraan een waarde kan worden gekoppeld. De meest herkenbare zijn Common PropertySets zoals: PsetWallCommon, waarin eigenschappen als FireRating, LoadBearing, IsExternal staan:
Voorbeelden
Pset_CoveringCommon (geldt óók voor IfcCovering.FLOORING) bevat de volgende eigenschappen:
Pset_Covering.Ceiling (geldt alléén voor plafonds) bevat de volgende eigenschappen:
Verschillen in IFC2x3Tc1 en IFC4
Let op dat er verschillen in Propertys en PropertySets zijn tussen de verschillende IFC-versies. Bijvoorbeeld in het geval van IfcPile: deze entiteit heeft in IFC2x3Tc1 geen LoadBearing eigenschap in de Pset_PileCommon. Wanneer je wilt aangeven dat deze funderingspaal wel of juist niet constructief dragend is, geef je dit in IFC2x3Tc1 aan in een eigen PropertySet.
3.8 Doublures en doorsnijdingen
Betrouwbare modellen
De kwaliteit van het model is belangrijk voor de betrouwbaarheid van de informatie-uitwisseling. Doublures en doorsnijdingen zijn belangrijke onderwerpen om zekerheid te krijgen over de waarde van bijvoorbeeld hoeveelheden.
Doublures
Er is sprake van een doublure wanneer hetzelfde object op dezelfde locatie én binnen hetzelfde aspectmodel vaker voorkomt. Doublures zijn nooit toegestaan, aangezien daardoor andere analyses als hoeveelhedenextractie en planningssimulaties niet meer kloppen.
Doorsnijdingen
In principe zijn doorsnijdingen niet toegestaan als die van invloed zijn op de afstemming met andere aspectmodellen of de maakbaarheid in de praktijk. Overleg is erg belangrijk om verwachtingen omtrent doorsnijdingen met de betrokken partijen af te stemmen. Het aantal acceptabele doorsnijdingen hangt af van het soort aspectmodel en natuurlijk van het moment waarop informatie wordt gedeeld.
4. Welke informatie minimaal nodig is in één van de aspectmodellen
Maak afspraken over welke informatie door wie wordt aangeleverd en wanneer. Begin met de thema’s in dit hoofdstuk en vul aan indien nodig.
Informatiebehoefte
Voor ieder projectteam is het belangrijk om de informatiebehoefte helder met elkaar vast te leggen. De BIM basis ILS benoemt een aantal thema’s die een goed startpunt vormen, die je ook kunt zien als het minimaal noodzakelijke.
Onderlinge afstemming
De onderdelen in dit hoofdstuk zijn niet voor iedereen relevant om in het eigen aspectmodel in te vullen, maar de informatie moet in principe wel aanwezig zijn in op zijn minst één van de aspectmodellen. Het is dus niet de intentie van dit hoofdstuk om alle informatie in één aspectmodel te borgen, maar om een zorgvuldige afweging te kunnen maken in welk aspectmodel bepaalde informatie geborgd moet zijn.
4.1 Ruimten
Volumes en oppervlakken
Ruimten zijn volumes en oppervlakken die gebruikt worden als hulpmiddel in verschillende processen gedurende de levenscyclus van een bouwwerk. Ruimten zijn namelijk erg belangrijk voor het hergebruik van informatie. De toepassing is enorm divers, maar kan worden ingezet voor onder andere:
Ruimten (volumes):
Ruimten (oppervlakken):
Ruimtelijk en registratief
Ruimten zijn onder te verdelen in ruimtelijke-, en registratieve elementen. Ruimtelijke elementen zijn de ruimten zelf, begrensd en exclusief scheidingsconstructie. Registratieve elementen zijn oppervlakken en compartimenten.
Ruimtelijke elementen, bouwwerkkundig:
Ruimtelijke elementen, installatietechnisch:
Registratieve elementen:
Ruimten en oppervlakken (IfcSpace)
Ruimten leveren belangrijke bouwwerkinformatie, die bepalend zijn voor veel andere onderdelen van het gebouw. Dit kan door verschillende betrokkenen hergebruikt worden voor de eigen werkzaamheden (bijvoorbeeld: het berekenen van de grootte van luchtkanalen door een installateur).
Het toevoegen van informatie aan een ruimte wordt niet van alle betrokkenen verwacht, denk bijvoorbeeld aan een wandenleverancier. Deze leverancier kan zelf wel weer informatie halen uit de ruimten die worden gescheiden door diens wanden. Denk aan brandklasse, inbraakwerendheid of gebruik (bijvoorbeeld een badkamer).
Gebruik
Spreek van tevoren met elkaar af hoe je ruimten en oppervlakken wilt gebruiken. Het gebruik dicteert immers aan welke spelregels zoals wet- en regelgeving, deze moeten voldoen, bijvoorbeeld het hanteren van nationaal geldende regels voor het bepalen van oppervlakken. Een ruimte heeft een naam (Name) en een type (ObjectType). Bij een naam kun je denken aan toilet of woonkamer. Deze twee namen hebben ieder een andere functie; ze zijn van een ander type. Het type is de gebruiksfunctie volgens het geldende bouwbesluit thans Bbl. In de voorbeelden toilet en woonkamer zijn dat respectievelijk ‘toiletruimte’ en ‘verblijfsruimte’.
Zonering (IfcZone)
Door ruimten te groeperen in zones kunnen filters gemaakt worden. Zo is een woning een verzameling klassieke ruimten en Bbl begrippen zoals:
Termen die in het Bbl worden gebruikt voor ruimten en opstelplaatsen zijn:
Door elk van deze ruimten te voorzien van een naam (Name) is het mogelijk om alle ruimten van één woning, bouwwerk met een woonfunctie, apart te selecteren. Sommige zones komen vaker voor, zoals bij een bepaald woningtype of typologie. Namen van zones mogen niet nietszeggend zijn, zoals ‘A’. Hiervoor dient de type-eigenschap ObjectType. Daarin wordt aangegeven dat de naam ‘A’ bij het ObjectType ‘woningtype’ hoort. Een woonkamer als verblijfsruimte is bijvoorbeeld onderdeel van een verblijfsgebied, bouwnummer, woningtype, (sub)brandcompartiment en/of gebouwdeel. Elke zone heeft een naam en bijbehorend type waarin dit staat omschreven. Elke ruimte kan daarmee deel uitmaken van meerdere zones. Etc.
4.2 Installatietechnische systemen
Wat zijn de systemen?
Deze afspraak is bedoeld om de onderlinge relatie tussen installatietechnische objecten inzichtelijk te krijgen binnen het BIM, beredeneerd vanuit installatietechnische systemen (wat in IFC onder IfcSystem valt).
Een systeem is een georganiseerde combinatie van gerelateerde installatieonderdelen, die samengesteld voor een gemeenschappelijk doel of functie een dienst verlenen. Een systeem is dus een functioneel gerelateerde verzameling van producten. De IfcSystem is een relatiedefinitie of groeperingsrelatie.
Onderscheid
Verschillende typen onderdelen worden met elkaar gegroepeerd met behulp van een IfcSystem. Bijvoorbeeld bron+distributie+afgiftepunt worden met elkaar gegroepeerd met de relatiedefinitie IfcSystem. We onderscheiden drie soorten installatietechnische objecten:
Bron
Bijvoorbeeld: een electra verdeelkast, luchtbehandelingskast, warmtepomp:
Distributie
Bijvoorbeeld: leidingen, kanalen en kabels:
Afgiftepunten
Bijvoorbeeld: roosters, wandcontacten, armaturen, toiletpotten.
4.3 Dragend/niet dragend
LoadBearing
Als projectteam wil je kunnen filteren welke onderdelen bijdragen aan de standzekerheid, sterkte en stabiliteit, van een bouwwerk. De eigenschap LoadBearing (dragen=TRUE / niet-dragend=FALSE) geef je alleen mee aan de primaire (dragende) en secundaire (ondersteunende) constructieve onderdelen. Een voorbeeld:
Maatgevend
Zijn elementen deels dragend en worden ze niet opgedeeld gemodelleerd, dan geldt het dragende deel als maatgevend. Let op: ook bij bestaande bouw moet goed onderscheid worden gemaakt tussen dragend en niet dragend. Een binnen spouwblad op de gevel kan zowel dragend als niet dragend zijn, afhankelijk van het bouwsysteem.
Uitgangspunt
Je geeft de eigenschap LoadBearing bij voorkeur mee aan elementen uit de volgende NL-SfB hoofdstukken:
Tip: IFC2x3Tc1: IfcPile heeft geen LoadBearing eigenschap in de Pset_PileCommon. Wanneer je wel wilt aangeven dat deze funderingspaal (wel of juist niet) constructief dragend is, dien je IFC4 te gebruiken of dit aan te geven in een eigen PropertySet. Praktijkvoorbeelden:
4.4 Inwendig/uitwendig
IsExternal
De eigenschap IsExternal wordt gemarkeerd als TRUE (buiten/uitwendig) of FALSE (binnen/inwendig) om een grove demarcatie te maken in de modellen. Denk aan materiaalconservering en de mogelijkheid om de thermische schil te scheiden van het casco voor bijvoorbeeld planning (wind-, en waterdicht) en bouwfysische berekeningen.
Is een object IsExternal:TRUE, dan kan dat gevolgen hebben:
Vuistregels
Er zijn verschillende manieren om IsExternal te beredeneren. Als vuistregel kan worden aangehouden: beredeneer vanuit de ruimtefunctie waaraan het object grenst of waarbinnen het object zich bevindt. Een andere nuttige vuistregel: gebruik IsExternal voor objecten met materialen die een mate van conservering behoeven, zoals metalen, beton, hout en kunststoffen.
Het Bbl spreekt generiek over "uitwendige scheidingsconstructie", welke kan bestaan uit:
Tip: Thermische isolatie is altijd IsExternal=TRUE.
4.5 Brandveiligheid
Prestatie-indicatoren voor brandveiligheid
Om uniformiteit en consistentie in de aspectmodellen te creëren zodat de aspectmodellen en hun IFC-extracten eenduidig op een project bruikbaar zijn. Dit biedt vervolgens meerdere mogelijkheden zoals het filteren op bouwlaag.
Weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (WBDBO)
De eigenschap FireRating geeft invulling aan de waarde van weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (WBDBO). Op projectniveau moeten alle betrokken partijen inzicht krijgen in de brandscheidingen tussen verschillende (sub)brandcompartimenten. Het verwerken van de juiste waarde van de eigenschap FireRating is daarom noodzakelijk.
Weerstandstijd tot bezwijken
Weerstandstijd tot bezwijken is een maat voor de tijd die een constructie heeft, voordat deze bezwijkt onder invloed van een brand. Constructieve instabiliteit garandeert namelijk geen standhouding van brandscheidingen, maar heeft invloed op de standhoudingsduur van constructies.
Verwerking
Bij het invullen van het thema brandveiligheid, zijn er daarom minimaal twee eigenschappen nodig: één voor WBDBO en één voor constructieve brandveiligheid. In de toekomst kan dit aangevuld worden met bijvoorbeeld de eigenschappen brandcriteria en vlambaarheid.
Voorbeeld
Een mogelijke invulling kan zijn: het toekennen van twee eigenschappen (i.p.v. één):
Tip: Leeswijzer Brandwerende Eisen
Brandwerende eisen kunnen verschillen binnen één element. Denk aan een wand die voor een deel een corridor van een woning scheidt (WBDBO = 30) en voor een deel twee woningen scheidt (WBDBO = 60). De leeswijzer Brandwerende Eisen in afbeelding 4.5.1 geeft een handreiking hoe hiermee om te gaan.
4.6 Bouwfysische eigenschappen
Bouwfysica
Bouwfysica is een belangrijk onderdeel van het integraal ontwerp. Het verwerken van het bouwfysisch advies in de aspectmodellen zorgt ervoor dat de informatie beter vindbaar en daardoor bruikbaarder wordt voor de rest van de keten.
Fysische eigenschappen
Bouwfysica is de ‘fysica van de gebouwde omgeving’: de fysische aspecten van de gebouwde ruimte, van gebouwconstructies en installaties. Deze fysische aspecten zijn licht, warmte, lucht, vocht en geluid. Voor deze aspecten zijn door BuildingSMART Propertys gedefinieerd die hiervoor gebruikt dienen te worden.
Voorbeeld
Het toekennen van eigenschappen kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien:
Tip: Leeswijzer Bouwfysische eigenschappen
Bouwfysische eisen kunnen verschillen binnen één element. Denk aan een wand die voor een deel binnen, en voor een deel buiten staat. De eis voor de Rc-waarde is verschillend binnen deze wand. Dit element heeft een prestatie-eis voor de Rc-waarde maar ook een werkelijke U-waarde, van elk onderdeel in deze wand die opgeteld ten minste de vereiste U-waarde moet hebben. Beide waarden kunnen niet tegelijk voorkomen in één aspectmodel, maar wel in de samenvoeging van aspectmodellen. De leeswijzer Bouwfysische Eisen in afbeelding 4.6.1 geeft een handreiking hoe hiermee om te gaan.
4.7 Materiaal
Identificatie
Ieder object heeft een eigenschapsrelatie met een materiaal. Weten van welk materiaal een object is gemaakt, zorgt ervoor dat er gecontroleerd kan worden of het voldoet aan de gestelde (esthetisch, fysische en onderhouds-) eisen. Het kunnen identificeren van materiaal is ook belangrijk voor onder andere visualisatie, materialenpaspoort en inkoop.
Losse materialen
In IFC zijn losse materialen gekoppeld aan het element. Wanneer dit niet het geval is, kun je het dominante materiaal kiezen. Denk aan een translucente kunststofafdekkap of het witte aluminium van een luchtbehandelingskap. Let extra goed op bij samengestelde objecten, zoals HSB-wanden of verlichtingsarmaturen: indien de losse onderdelen aparte materialen hebben, worden deze als zodanig geëxporteerd naar IfcMaterial.
Naamopbouw
Prestatie-eisen worden bij voorkeur niet opgenomen in de materiaalnaam maar kan soms ten behoeve van de classificatie. Dit zijn separate eigenschappen die toegepast worden op het element. Bijvoorbeeld: een wand, die een 60 minuten WBDBO-eis heeft, kan in eerste instantie kalkzandsteen zijn en tijdens het proces worden aangepast in beton. De WBDBO-eis van 60 minuten blijft van toepassing op dit ene exemplaar van de wand. Het is nu mogelijk om dit te veranderen door het wandtype aan te passen of alleen het materiaal. Elementencoderingen (zoals NL/SfB Tabel 1) worden niet opgenomen in het materiaal. Op deze manier kan een materiaal zoals hout toegepast worden in een binnenwandopening, maar ook in een buitenwandafwerking of hoofddraagconstructie.
Voorkom dubbele informatie
Fabrikant en leverancier worden ieder op een andere plaats ingevuld, zodat ze kunnen worden geëxporteerd naar PsetManufacturerTypeInformation – Manufacturer. Een veel toegepaste uitzondering hierop is kleur: binnen het IFC-schema zijn er geen eigenschappen beschikbaar waarmee kleur en afwerking worden aangegeven. Daarnaast worden materialen binnen de aspectmodellen vaak gebruikt om het bouwwerk te visualiseren. In het algemeen adviseren wij: houd het zo eenvoudig en uniform mogelijk en houd rekening met sortering.
Tip: werk volgens de standaard NAA.K.T.
Hét ezelsbruggetje voor eenduidige materiaalbenaming.
Eenduidig samenwerken vraagt om eenduidige materiaalbenaming. Daarom is er een standaard ontwikkeld waarvan de bibliotheek zó helder en eenvoudig is dat die voor iedere BIM-gebruiker duidelijk is. Een eenduidige materiaalbenaming, generiek genoeg om branche breed toe te passen en specifiek genoeg om van toegevoegde waarde te zijn. Het aanhouden van een vaste volgorde in de naamgeving zorgt voor betrouwbare data. Maar hoe onthoud je die volgorde? Simpel, met het ezelsbruggetje NAA.K.T.: NAAm_Kenmerk_Toepassing. In drie makkelijk te onthouden stappen leg je de essentie van een materiaal voortaan altijd helder vast. Bekijk hier de NAA.K.T. standaard.
4.8 Projectspecifiek
Optimaliseren
Het is nodig om projectspecifiek na te denken over de informatiebehoefte. De BIM-basis ILS alleen is niet voldoende om alle projectdoelstellingen te behalen. Leg daarom voor een optimale samenwerking en het beste resultaat met het projectteam vast wie welke informatie waar en wanneer deelt.
Denk allereerst goed na over de projectdoelstellingen en hoe het proces georganiseerd gaat worden. Door te bepalen welke BIM-toepassingen kunnen bijdragen de projectdoelstellingen te halen, wordt duidelijk in welke mate informatie verwerkt moet worden in de aspectmodellen. Afhankelijk van de betrokken organisaties bij het project kunnen deze BIM-toepassingen bepaalde voorwaarden met zich meebrengen. Kijk bijvoorbeeld naar de BIM-toepassingen op BIM Loket, thans digiGO.
Voorbeelden projectspecifieke ILS
In de markt zijn er meerdere ontwikkelingen die als basis kunnen dienen voor het opstellen van een project specifieke ILS. Voorbeelden van mogelijke uitwerkingen:
In het ESS kunnen items uit de BIM basis ILS overgenomen via een ex- en -import functie.
Bimcollab Zoom
BIMcollab Zoom (BCZ) van systeemhuis KUBUS BV is een gratis IFC viewer, met beperkte mogelijkheden, welke model checking biedt geïntegreerd met clash- en issuemanagement om efficiënt teamwerk mogelijk te maken met modellen van hoge kwaliteit als resultaat. Met deze applicatie kun je ook een IFC (2x3) bestand uitlezen en onder meer bekijken welke propertys aan een object/component/entiteit gekoppeld zijn.
BIM koppelen aan Specificaties
De belofte van BIM (Building Information Modeling) is dat alle project- en objectgegevens zich in het model kunnen bevinden en door iedereen voor ieder doel daaruit kunnen worden geëxtraheerd. De realiteit is dat nuttige gegevensextractie volledig afhankelijk is van geldige en complete gegevensinvoer primair door de modelleur. Het is tijdrovend werk en zit vaak niet in de opdracht omdat de opdrachtgever de meerwaarde ervan niet inziet. In een iteratief proces echter kunnen deze aanvullende werkzaamheden ook gedaan door de modelleur in samenspraak met de bouwspecificatiedeskundige mits de data uitisselbaar is. Zo kan dan de Bouwspecificatiedeskundige bepaalde zaken specificeren, conform de propertysets van de IFC standaard van Building SMART in het Technisch Specificatiesysteem en vervolgens uploaden via de Assembly code, in dit geval dan wel de Nederlandse Elementenmethode, naar het 3D-model en visa versa.
Modellen beginnen generiek
BIM is gebouwd met elektronische objecten die functionele elementen van gebouwen vertegenwoordigen. Ontwerpteams selecteren en plaatsen generieke elementen om te beginnen met het maken van het 3D model. Deze generieke elementen bepalen het volume dat nodig is voor elk element en de relatie met aangrenzende elementen - niet de details van de uiteindelijke constructie.
Wanneer een buitenmuurobject voor het eerst in een model wordt geplaatst, zal de ontwerper de ultieme Technische Oplossing nog niet kennen. De modelleur weet misschien dat de muur ongeveer 40 cm dik is, een dikte die voldoende is om verschillende Technische Oplossingen mogelijk te maken.
Het buitenmuurobject, de elementcluster, toont de elementgrenzen, het buitenvlak, het binnenvlak, de hoogte en de lengte. De modelleur kan ervoor zorgen dat het object weet dat het een "buitenmuur" is." Met behulp van Revit is de opdracht eenvoudig. Stel de assemblagecode in het familie-eigenschappenvenster in om te beginnen met B2010 – Buitenmuren conform Uniformat II Elemental Classification for Building Specifications, cost estimating, and cost Analysis
Revit Assembly Codes
De Revit assemblage codes zijn in basis een alfanumerieke aanduiding van 8 tekens, gebaseerd op UniFormat™. UniFormat II is een Noord Amerikaanse Elementclassificatie voor Bouwwerken van functionele elementen eender de NL/SfB, tabel 1 (de Elementenmethode)
De eerste vijf tekens in een Revit-assemblagecode zijn een UniFormat-elementnummer. De laatste drie tekens zijn door de gebruiker gedefinieerd om veel configuraties (variaties) van hetzelfde functionele basiselement mogelijk te maken.
Resume:
De Revit-assemblagecodes zijn in basis een alfanumerieke aanduiding van 8 tekens, gebaseerd op UniFormat™ versie II. De eerste vijf tekens in een Revit-assemblagecode zijn een UniFormat-elementnummer, waarvan hierna wat voorbeelden:
Elk element van niveau 1 is verder onderverdeeld in elementen van niveau 2 en niveau 3 met een beperktere reikwijdte, die overeenkomen met het detailniveau dat nodig is om kostenramingen te maken voordat deze gedetailleerd worden beschreven.
Generieke BIM-objecten missen gegevens. Dat klopt! En dat zou ook zo moeten zijn in het begin van de ontwerpfase. Het BIM-object moet dan ook generiek blijven, zodat het ontwerpteam alternatieve ontwerpoplossingen voor het specifieke project kan verkennen. Het is niet nodig om het modelobject te laden met specifieke gegevens over de materialen waaruit het object bestaat. De juiste assemblagecode biedt alles wat nodig is.
PPDFormaat,voorlopige projectbeschrijvingen (PPDs) vergemakkelijken een beter begrip van een ontwerp voor alle partijen voor een bouwwerk (project) in een vroeg stadia. PPDFormat coördineert met UniFormat, MasterFormat, en de andere standaarden van CSI en biedt richtlijnen voor het schrijven en organiseren van PPD-inhoud.
De assemblagecode koppelt het object met gegevens in een PPD. De PPD definieert dat "ongeveer 15 inch dikke buitenmuur", zelfs als de Technische Oplossing nog onbekend is. PPD's, geschreven volgens PPDFormat, beschrijven prestatie-eisen, ontwerpvereisten, componenten en attributen voor elk functioneel element. Bovendien stellen PPD's het ontwerpteam in staat potentiële opties voor het ultieme ontwerp te documenteren zonder elke optie te modelleren.
3D model en PPD - Een krachtige combinatie
Denk eens aan de mogelijkheden. Generieke modellen ontwikkelen. Definieer modelobjecten extern in een PPD die als standaard kan dienen. Modelleren, calculeren en specificere kunnen gelijktijdig doch iteratief en enigszins onafhankelijk plaatsvinden. Thermische weerstand, luchtlekkage, waterpenetratie en prestatie-eisen voor windweerstand voor de buitenmuur zijn niet afhankelijk van een specifieke ontwerpoplossing. Prestaties kunnen worden gedefinieerd nog voordat een bouwstof in het model wordt geplaatst, zijnde het bouwdeel.
De enige gegevens die nodig zijn in het 3D-model zijn correct toegewezen assemblagecodes
Als modelleurs zich niet op hun gemak voelen bij het bepalen van deze assemblagecode, kunnen Bouwspecificatiedeskundigen wellicht hierbij helpen door een de lijst met assemblagecodes van de toegepaste generieke objecten te verstrekken waarna de modelleeur deze kan koppelen aan het 3D model. Immers, er is al gespecificeerd in het Pve en het SO. De output hiervan is de input voor de modelleur.
Alternatieve Oplossingsanalyse
Ontwerpteams willen mogelijk alternatieven overwegen en kunnen daartoe gedwongen worden vanwegevalue engineering. Het hebben van de PPD-beschrijvingen van bouwelementen en de schatting van de bouwkosten, georganiseerd door hetzelfde UniFormat-classificatiesysteem, maken deze analyse veel eenvoudiger.
Het ontwerpteam kan erop vertrouwen dat beschrijvingen en kosten van bouwelementen voor elk element op slechts één plaats worden gerapporteerd, namelijk in het TS systeem. Voor buitenmuren zal ieder bouwdeel die het wandelement vormt, worden verantwoord in één enkele PPD-beschrijving en één enkel kostenramingspost. Overweegt met alternatieve bouwdelen binnen het systeem, hoeft men enkel de prijs aan te passen en kan alles opnieuw doorgerekend worden, het uitgangspunt bij Value Engineering.
PPD's - De BIM naar Specs Rosetta Stone
BIM zijn objecten die functionele elementen vertegenwoordigen die uit meerdere materialen en producten bestaan. PPD's beschrijvenfunctionele elementen en hun componenten, inclusief materialen en producten. Constructiespecificaties definiëren veel materialen en producten die worden gebruikt om de werkresultaten te bereiken die nodig zijn voor het voltooien van de constructie.
PS. Dus een bouwdeel is een component van een functioneel variant-element? Dan is een variant-elementcomponent een bouwdeel. maar dan ga je onder de laag van variant-elementen nog een laag bedenken van variant-variant-elementen, derhalve 3 getallenparen in plaats van 2.
De 3D naar PPD link is een één-op-één relatie. Een directe link van 3D naar het Technisch Specificatiesysteem is een één-op-veel-relatie. Deze vele en gevarieerde relaties zijn moeilijk om mee te werken in een 3D model vanwege de rekenkracht en benodigde opslagcapaciteit.
Is de BIM basis ILS niet te zwaar voor deze doelstellingen? of kan je deze ook gefaseerd invullen?
BIM modelleerrichtlijnen België
Voor overdracht van ontwerp naar uitvoering naar gebouwbeheer. Om de informatie efficiënt uit te wisselen aan de hand van o.a. 3D-bouwinformatiemodellen en specificaties daarin of daaraan gekoppeld, dienen er vooraf afspraken gemaakt te worden rond hoe deze informatie opgebouwd dient te worden zodat deze voor ander actoren betrokken bij het project bruikbaar zijn. Bij een contractvorm waarbij de contractuele knip achter het TO zit, is dit echter moeilijk, aangezien het uitvoeringsteam pas betrokken wordt bij het bouwproces als het ontwerp nagenoeg geheel is gerealiseerd, hetgeen ook het geval is bij de overgang van de uitvoering naar de gebouwbeheerders/gebruikers. Om dit enigszins te verhelpen, zijn BIM-modelleerrichtlijnen opgesteld in België.
Blowerdoortest en thermo-grafisch onderzoek
Een Blowerdoor test, ook wel luchtdichtheidstest genoemd, wordt uitgevoerd om te controleren of de gebouwschil voldoende luchtdicht is in de gebruiksfase. Hiervoor wordt een aangepaste ventilator in een “afgesloten” deuropening geplaatst die lucht in of uit het gebouw blaast totdat een zeker drukverschil wordt bereikt van 50 Pa (Pascal) tussen de schil van het gebouw en de buitenlucht. Dit komt overeen met een kunstmatige constante wind van 4 à 5 Beaufort op de gebouwschil. Omdat het gebouw luchtlekken vertoont zal de ventilator moeten blijven draaien om ontsnapte lucht terug aan te vullen. Hoe meer lekken, hoe meer debiet hij moet leveren. Debiet is een term uit de stromingsleer en staat voor de hoeveelheid doorstromend medium (vloeistof of gas) per tijdseenheid.
Luchtlekken kunnen gelokaliseerd worden met behulp van:
Bij goed luchtdicht bouwen is het van belang om op het juiste moment de gebouwschil op luchtdichtheid te testen. Als men de test te vroeg doet, bijvoorbeeld direct nadat het casco wind- en waterdicht is, kunnen sommige latere afwerkingen de luchtdichtheid:
Contractueel zou men kunnen bedingen dat de testen geschieden bij:
Bij een passiefwoning is het zelfs een verplichting om de Blowerdoor test 2 maal te doen. De 1e keer bij het wind en waterdicht plus moment en een 2e keer daarna, na de herstellingen uit 1e keer doch, nog voordat de opneming geschied ten behoeve van de oplevering, zodat de tekortkomingen nog eenvoudig en kostenvriendelijk kunnen worden hersteld.
Dat betekent enerzijds dat de gevel als onderdwel van de schil (het luchtdichtheidsscherm), inclusief kozijnen, ramen en deuren bij de 1e keer “kierdicht” afgewerkt aanwezig moeten zijn (het wind- en waterdicht plus) en dat dus bij voorkeur de 1e meting pas plaatsvindt nadat o.a. de verwarming, de ventilatie en de voorzieningen voor het later af te monteren sanitair en de elektriciteit, ook zijn aangebracht. Dit zou je zoals gezegd wind- en waterdicht plus kunnen noemen. De 2e keer net voordat het werk voltooid is, bij de beproeving.
In de UAV 2012 staat
Paragraaf 1 lid 3
Indien in het bestek een afzonderlijke termijn is gesteld, binnen welke de uitvoering van het werk tot een bepaalde stand moet zijn gevorderd, voordat de oplevering plaats vindt, is het bepaalde in de §§ 8, 8a, 9 en 42 van overeenkomstige toepassing.
Hiermee kun je de wind- en waterdicht plus termijn regelen
Paragraaf 8a lid 1
Beproeving van het technische installatiewerk of een of meer onderdelen daarvan vindt plaats, indien dit is overeengekomen. De beproeving geschiedt door de aannemer in aanwezigheid van de directie en dient om vast te stellen of het technische installatiewerk, of het desbetreffende onderdeel daarvan, op het gebied bestreken door de beproeving, voldoet aan hetgeen is overeengekomen voor zover dit op het tijdstip van de beproeving mogelijk is.
Dit lid is erg eng en zou dus omtrent de Blowerdoortest uitgebreid kunnen worden met de navolgende 90 bepaling:
In uitdrukkelijke afwijking van paragraaf 8a lid 1 van de UAV 2012 geldt dat de beproeving ook dient te geschieden voor de luchtdichtheid van de schil van het werk. Ook deze beproeving, blowerdoortest en bijbehorend thermo-grafisch onderzoek, geschiedt door de aannemer in aanwezigheid van de directie en dient om vast te stellen of de schil van het bouwwerk, op het gebied bestreken door de beproeving op luchtdichtheid, voldoet aan hetgeen is overeengekomen voor zover dit op het tijdstip van de beproeving mogelijk is.
Meetwaarden zijn:
Om gebouwen makkelijk te kunnen vergelijken wordt het het lekdebiet V50 geregeld omgerekend naar het gemeten lekdebiet per vierkante meter verliesoppervlakte. Deze v50-waarde (met kleine letter v) wordt berekend door de V50-waarde te delen door de verliesoppervlakte van de gebouwschil. De verliesoppervlakte is de som van de oppervlaktes van muren, daken, vloeren en ramen. De eenheid hiervan is m³/h/m².
De waarde n50 geeft weer hoeveel keer per uur de hoeveelheid lucht in het gemeten volume wordt vervangen bij een drukverschil van 50 Pascal. De eenheid van n50 is m³/h/m3.
Wanneer de woning een luchtdichtheid heeft van 3, dan wil dit zeggen dat het hele volume van de woning 3 maal vervangen zal zijn in 1 uur tijd bij een drukverschil van 50 Pascal. Bij passiefhuizen wordt de n50-waarde gebruikt. Als je een passiefhuiscertificaat wil behalen, wordt een n50-waarde van maximum 0,6 per uur geëist;
Waarden:
In Nederland is de luchtdichtheid op basis van NEN 2687:1989 onderverdeeld in klassen, waarbij geldt hoe hoger de klasse hoe meer luchtdicht het gebouw:
Voldoet aan het Bouwbesluit geen bijzondere eisen
Energiezuinig bouwen
Passief bouwen of andere vormen van zeer energiezuinig bouwen
Ultragrafie inspectie
In plaats van de eerste luchtdichtheidstest kan men ook een ultragrafie inspectie uitvoeren. Bij een ultragrafie inspectie van een Passiefhuis maakt men gebruik van een van een ultrasoon camera en een toongenerator die een hoogfrequent geluid produceert. Dit geluid is niet hoorbaar voor mensen, maar is wel met en speciale camera te detecteren en is te fotograferen. Op deze wijze kan men onze luchtlekken niet alleen opsporen, maar ook haarscherp in beeld brengen.
BNB
Beroepsvereniging Nederlandse Bouwspecificatiedeskundigen, voorheen Bond van Nederlandse Bestekdeskundigen, is in 2001 opgericht. De BNB is een beroepsvereniging voor personen primair, maar ook voor bedrijven, die het vak van specificeren in de dagelijkse bouwpraktijk uitoefenen, zowel direct als indirect. De bouwspecificatiedeskundige is een deskundige en adviseur op het gebied van:
Voor:
Gedurende de hele lifecycle van (bouw)werken in zowel de:
Daarom zijn de belangrijkste taken van de BNB:
De BNB wenst:
De BNB:
Borgstelling/borgtocht
Borgtocht of borgstelling houdt in dat er een partij garant staat voor de betaling van de schuld van de schuldenaar. De partij die garant staat, noemen we de borg (ook vaak borgsteller genoemd). Als de schuldenaar niet tot betaling van de vordering van de schuldeiser overgaat, dan kan de schuldeiser de borg tot betaling aanspreken.
Bouwdeel
Volgens opvatting EcoQuaestor geldt:
Volgens EcoQuaestor geldt dat achter hun oplossingsgerichte afwijkende variant element, het Bouwdeel, zit welke bestaat uit:
Volgens EcoQuaestor geldt dat achter hun oplossingsgerichte Bouwdeel de reguliere STABU-2 kortteksten komen te zitten.
De auteur van dit schrijven kan zich niet vinden in deze benaderingswijze omdat:
Een andere oplossing is om van Variant Element naar Bouwdeel te komen is:
Je hebt dan echter geen gradatie tussen het Bouwdeel en haar Componenten tenzij je de componenten noemt in de hoofdbouwstof specificatie zoals tapijtlijm als secundaire bouwstof bij de primaire bouwstof tapijt.
Volgens de onduidelijke oude leer van de oorspronkelijke NL/SfB geldt:
Elementcluster =Clustering van Variant-Elementen naar bv Gevel;
X-.--.-- =Elementengroep
XX.--.-- = Element, bijvoorbeeld een Buitenwand en Buitenwandopening;
XX.X-.-- =Variant Elementengroep, bijvoorbeeld dragend en niet dragend en gevuld met deuren, gevuld met ramen;
XX.XX.-- =Variant Element (STAGG), wordt gebruikt in de BIM-basis ILS, dit staat thans te boek als de elementenmethode, bijvoorbeeld Daken, constructief, vlakke daken en Daken, constructief, hellende daken;
XX.XX.X- =Sub-Elementengroep (verdere verdeling naar Functie, bv H&S bij schuiframen (31.24)
XX.XX.XX =Sub Element, verdere verdeling naar type of soort (kan materiaalnaam in voorkomen)
De benadering was de auteur van dit stuk niet bekend en werd gevonden in documenten in zijn archiefkast.
Insteek Aspectibus:
Aspectibus stelt dat de taak/activiteit, in tegenstelling tot EcoQuaestor, pas in beeld moet komen na het bouwdeel en eventuele component. Het Bouwdeel is enkel te zien als het fysieke en gematerialiseerde variant-element. Reden daarvoor is dat je op en aan het bouwdeel en component nog moet kunnen koppelen:
In IFC is er geen expliciete 1 op 1 relatie met de NL/SfB, tabel 1, de Elementenmethode. De modelleur kan (moet) ten behoeve van de BIM-basis ILS de variant-element als variabele (property) meennemen. Enkele entiteiten die de IFC kent om de SBS in het ESS invulling te geven zijn:
In een bouwkostenraming (NEN 2699) kunnen kosten worden gegroepeerd op basis van elementen (cluster) zoals funderingen, structuur, gevel, dak, installaties, enzovoort. Deze elementgroepen bieden een gestructureerde manier om kosteninformatie te presenteren en maken het mogelijk om specifieke kostenposten te identificeren en te analyseren binnen het grotere geheel van een bouwproject. Deze cluster hebben wel verwantschap met een aantal IFC entiteiten.
Bouwdeelnaam
Volgens insteek Aspectibus is de naam van het bouwdeel een samenstelling van de:
Bouwdeelcode
Volgens insteek Aspectibus is de code van het bouwdeel de samentrekking van de code behorende bij de namen als hiervoor geopperd.
Bijvoorbeeld bouwdeelcode 43.22.e2 is dan de lezen als bouwdeelnaam vloerafwerkingen, niet verhoogd, bekledingen van marmer. Op deze wijze was vroeger de NBD de Nederlandse Bouwdocumentatie ingericht en later ook de Nijgh periodieken Aan de bouwdeelcode en naam dient nog een locatieparameter te worden toegevoegd.
Definitief van het begrip Bouwdeel welke in omloop zijn/waren:
Concreet object met een specifieke prestatie, gedefinieerd door de aard van de technische oplossing en constructiewijze.
Hiermee worden de (concrete) onderdelen van een (bouw)werk aangeduid die op basis van een geleverde prestatie invulling geven aan een of meer verlangde functies en tevens kunnen worden onderscheiden naar samenstelling of constructiewijze, bijv. aluminium vliesgevel, gewapend elementenvloer van beton of warmwaterverwarmingsinstallatie. (NEN 2660).
Definitief van het begrip component welke in omloop zijn/waren:
In de BIM basis ILS is volgens opvatting auteur onjuist het begrip Bouwdeel gebruikt voor het begrip Elementcluster zoals een Gevel. Gebruik van het begrip Gebouwdeel ware beter geweest daar dat zich beter voegt in de objectenboom na het object Gebouw.
In het ESS is een sterke voorkeur voor het NIET gebruiken van de aggregatie conform de NEN 2699 daar deze niet gebaseerd is op objecten zoals bedoeld in een SBS conform SE.
Bouwconstructie (Bbl)
Onderdeel van een bouwwerk voor het dragen van belastingen.
Bouwhistorische waarde (URL 2007)
De bouwhistorische waarde van een gebouwd object wordt bepaald door het materiaalgebruik, de toegepaste bouwtechniek en de afleesbaarheid van de bouwgeschiedenis, ofwel de “historische gelaagdheid”. Deze categorieën worden bij een waardestelling beoordeeld op zeldzaamheid en gaafheid/authenticiteit.
Bouwkosten (model ABK)
Een aannemingssom valt lang niet altijd samen met het begrip bouwkosten. Regelmatig worden werkzaamheden met betrekking tot het bouwrijp maken van het bouwterrein aan het bouwbedrijf opgedragen. Dat zijn geen bouwkosten, maar grondkosten: het bouwen begint op een bouwrijp terrein.
Bouwschil (Bbl)
De geïntegreerde onderdelen die de binnenruimte van een gebouw scheiden van de daar buiten gelegen onderdelen van de fysieke leefomgeving.
Bouwstoffen (UAV 2012)
De in het werk te brengen materialen, voorwerpen, onderdelen, installaties of onderdelen daarvan, grond van allerlei soort en dergelijke
Bouwwerkinstallatie (Bbl)
Voor het functioneren van een bouwwerk of een gedeelte daarvan noodzakelijke voorziening van niet-bouwkundige aard.
Bouwrijp maken (STABU-STANDAARD)
Onder het bouwrijp maken wordt verstaan het vrijmaken van een terrein door het verwijderen van beplanting en obstakels (met uitzondering van sloopwerk),
Bouwwerk geen gebouw zijnde (Bbl)
Bouwwerk of gedeelte daarvan, voor zover dat geen gebouw of onderdeel daarvan is.
Bouwwerkperceel (Bbl)
Perceel dat als uitgangspunt dient bij het toetsen van een bouwwerk aan de regels van dit besluit.
Bouweenheid
Volgens de (NEN 2660) een uitvoeringseenheid. Bouweenheden worden gedefinieerd op basis van hun functie en positie binnen de structuur van een gebouw. Ze kunnen worden beschouwd als de verschillende delen of elementen waaruit een bouwwerk bestaat. Bouweenheid lijkt dus qua betekenis verwantschap te hebben met:
Bouwlaag
IFC entiteit "IfcBuildingStorey" is de verwijzing naar een specifiek niveau of verdieping binnen een gebouw of bouwwerk. Het komt terug in de objectenboom (SBS) als entiteit. Het is eveneens een belangrijk item, bouwlaagindeling en naam, in de BIM-basis ILS. Volgens de Rijksvastgoed BIM Specificatie (RBS) is een bouwlaag de groepering van alle bouwwerkelementen die bij een te onderscheiden verdieping van het bouwwerk behoren. Een Bouwwerkelement is een ruimtelijk of materieel onderdeel van het bouwwerk. Bouwwerkelementen zijn de ruimtelijke, bouwkundige, constructieve en installatietechnische elementen of componenten, alsook inventaris-, uitrustings- en inrichtingselementen.
Levels zijn in Revit niet alleen hoogtemarkeringen, ze zijn ook de opsplitsing van het model in de hoogte. Gebouwelementen (clusters) worden veelal gerelateerd aan een Level. Levels kunnen worden voorzien van Views, dit wordt vaak gedaan om handig elementen te kunnen plaatsen op een Level.
Levels en grids vormen samen met eventuele Reference Planes als het ware het geraamte van het 3D-model en:
In het ESS is het object/entiteit bouwlaag een onderdeel van de objectenboom (SBS).
Bouwproduct
Definities die in omloop zijn, zijn:
In het Technisch Specificatiesysteem is de kolom Materiaal (PBS) de mogelijkheid, om zowel merkloos als merk gebonden, invulling te geven aan de Technische Oplossing.
Bouwrijp maken
Bouwrijpmaken van een stukgrondbetekent dat men hetmaaiveldgaat bewerken voordat er met bouwen begonnen kan worden. Een bouwrijp terrein is een terrein zonder verhardingen, funderingsresten, gebouwen, bomen en wortels, struiken en andere obstakels die de aanvang van de werken in de weg kunnen staan. Dit is bijvoorbeeld nodig bij het bouwen bouwwerk. Het maaiveld wordt ook wel aangeduid met de afkorting ‘mv’ . Bij een bouwrijpe kavel zijn de bouwrijpbewerkingen al gedaan zoals:
Het verwijderen van beplanting en obstakels en het opschonen van het terrein kan onder 12.30 “BOUWRIJP MAKEN”. Voor de overige werkzaamheden die eventueel ook bij het bouwrijp maken kunnen behoren, zoals het dichten van sloten, het graven van nieuwe afwateringsmogelijkheden, grondophoging, verleggen van terreinleidingen etc., kan men terecht in de hoofdstukken 12 “GRONDWERK” en 14 “BUITENRIOLERING EN DRAINAGE”.
Bouwsector
Specificaties, welke gebruikt worden in de B&U-sector, als onderdeel van de bouwsector die als geheel bestaat uit de:
Bouwstof, constructiemiddel of productiemiddel
De definitie van het begrip "bouwstof" is:
In de B&U-sector kunnen bouwstoffen ingedeeld zijn conform de volgende classificaties:
IfcMaterial
Binnen IFC kan de entiteit materiaal beschreven, eventueel aangevuld met de toepassing van TypeEnumerations wanneer je verder onderscheid wilt maken binnen een deze Entity. Andere IFC entiteiten aangaande Materiaal zijn:
Met behulp van diverse vooraf gedefinieerde verschillende attributen, zoals naam van het materiaal, is deze entiteit in het 3D-model te specificeren. Daarnaast zijn er Property Sets voor Objecten waarmee er diepgaander kan worden gespecificeerd.
In het ESS zijn het object bouwdeel en het materiaal 2 belangrijke items. Het ESS kan IFC bestanden uitlezen waardoor dubbel werk kan voorkomen. In het ESS kan vervolgens de Bouwspecificatiedeskundige zaken uitwerken (verrijken) waarna het weer geüpload zou kunnen worden naar het 3D-model en visa versa, het iteratieve werken zoals SE dat voor ogen heeft.
Bouwstoffen STABU
B-categorie in de STABU-2 thans online database, is in basis enkel bekend bij Ketenstandaard, de beheerder van de STABU-2 (maar ook van ETIM) en haar STABU-licentiehouders. In de STABU besteksystematiek is de data (content) ingedeeld in diverse categorien waarvan de bouwstofcategorie een belangrijke is. Een bestekpost immers, een beschrijving van een bouwdeel van het werk, wordt gevormd uit data uit die B-categorie en de R-categorie (resultaat of prestatie), beiden dan rubrieken geheten. In beginsel is de B-categorie ingedeeld naar bouwstoffelijkheid, doch op sommige plaatsen, vanwege het gebruiksgemak, ook naar functie. Daar het geen open standaard is, wordt deze niet algemeen gebruikt en is om die reden ingehaald door NAA.K.T. Helaas, want bouwstoffen zijn al decennia lang eenduidig geclassificeerd en gecodeerd door de toenmalige Stichting STABU.
Bouwstoffenbesluit
Bouwstoffenbesluit bodem- en oppervlaktewaterenbescherming, kortweg Het Bouwstoffenbesluit, was de voorganger van het Besluit Bodemkwaliteit. Het was Nederlandse wetgeving die was bedoeld om verontreiniging van de bodem en/of het oppervlaktewater te voorkomen door eisen te stellen aan de samenstelling of de uitloging van bijvoorbeeld zware metalen uit bouwmaterialen. Het bouwstoffenbesluit is niet meer van kracht.
Bouwteam(overeenkomst)
Kenmerkende van een bouwteam is dat de of een aannemer al in een vroege fase van de uitwerking van het PvE, zijn uitvoeringsexpertise, als een soort “adviseur uitvoering”, inbrengt in het multidisciplinaire ontwerpteam, de reguliere adviseurs, aangaande zijn deskundigheid op het gebied van (niet limitatief):
Derhalve zou de opdrachtgever bij de samenstelling van het ontwerpteam een of meerdere, wellicht later de, aannemers zitting kunnen laten nemen, aannemers op het gebied van:
Hierdoor kunnen ontwerpbeslissingen nog meer onderbouwd worden. In het specificatiesyseem is hiermee rekening gehouden. Na het ontwerptraject zou de opdrachtgever de gefilterde output van het ontwerpteam kunnen ombouwen tot aanbestedingsstukken en een aanbesteding kunnen houden waarbij de aannemer(s) in het ontwerpteam als inschrijver mee kan dingen naar de opdracht. Aanbesteding technisch zitten hier overigens wel wat haken en ogen aan bij een aanbestedingsplichtige opdrachtgever. De aannemer zou als lid van het ontwerpteam, eender de andere adviseurs, gecontracteerd kunnen worden op basis van de DNR en bijbehorende STB en de Model Basis Opdracht. De latere aannemingsovereenkomst kan:
De Beide modellen die nu in omloop zijn gaan hier echter niet vanuit. Als de aannemer in het ontwerpteam de met name prestatie-eisen heeft gehaald, zeker die op het gebied van kosten (taakstellend budget), mag hij als eerste en enige gerechtigde het ontwerp ook uitvoeren en komt de aannemingsovereenkomst vanwege een opschortende voorwaarde, automatisch tot stand.
Ook de rolverdeling is anders dan regulier. De adviseurs in het ontwerp team worden nu neergezet als hulppersonen of deelnemers voor enkel de duur van het ontwerp, daar de overeenkomst primair afgesloten wordt tussen de opdrachtgever en de aannemer. Deze hulppersonen worden dan ook ingeschakeld (en betaald) door wie ze inzet en worden bedankt voor hun inzet na de ontwerpfase, die sommigen bouwteamfase noemen en kennelijk geen rol meer hebben in de uitvoeringsfase. De ontwerpfase wordt in het model geduid als een overeenkomst van opdracht conform boek 7, titel 7 van het BW. De modellen zijn een soort van 2 fasen contracten te weten:
Met noemt sub 2 ook wel de contractvormingsfase hetgeen suggereert dan dit een harde knip is.
In het model wordt nauwelijks iets gezegd over de kernbedingen aangaande de DNR en UAV/UAV gc, zoals:
In het model wordt een bestek als output gesuggereerd van de TO fase. Dat is vreemd want een bestek is een contractvorm terwijl er al een contract is. TO in plaats van bestek ware beter geweest.
Of suggereert men dat de output moet zijn:
Kortom, onduidelijk allemaal. Enerzijds is het model een soort raamovereenkomst voor ontwerp en uitvoering waarna in nadere overeenkomsten (NOK) het ontwerp en de uitvoering uitgewerkt worden. De raamovereenkomst verbindt dan beide contracten met de opschorten voorwaarden. Anderzijds is het model ook een vorm van geïntegreerde overeenkomst waarbij de aannemer, waar dan ook de zachte knip zit, bij zowel het ontwerp als uitvoering betrokken is:
Model bouwteam DG 2020 kent geen SO en TO!
Model Bouwteamovereenkomst 2021 van Koningklijk Bouwend Nederland
In 1992 werd door VGBouw een Model Bouwteamovereenkomst (het Model 1992) gepubliceerd. Het Model 1992 voorzag in een duidelijke behoefte. Weliswaar werd er toen al regelmatig met bouwteams gewerkt bij de voorbereiding van bouwprojecten, maar een modelovereenkomst, waarin de rechten en plichten van de opdrachtgever en de aannemer als lid van het bouwteam waren geregeld, bestond nog niet. Hoewel het oorspronkelijke Model uit 1992 nog regelmatig – al dan niet aangepast – wordt gebruikt, is het na bijna dertig jaar toe aan aanpassing/modernisering. De met het Model 1992 in de praktijk opgedane ervaringen en de ontwikkeling in de bouwbranche, waardoor in toenemende mate aan de aannemer ontwerpwerkzaamheden worden opgedragen, hebben gezorgd voor een nieuwe modelovereenkomst. Gestreefd is te komen tot een voor de bouwpraktijk van nu begrijpelijk en dus werkbaar contract.
Het compacte model bestaat uit:
Model Bouwteamovereenkomst van Duurzaam Gebouwd) DG 2020 (eerdaags 2025)
Dit Model is geschreven door eenspecial interest groupbinnen Duurzaam Gebouwd. Met dit nieuwe Model willen de auteurs de toepassing van bouwteams bevorderen. Achterliggende doelen zijn het verbeteren van de samenwerking in het bouwproces en het vergroten van de synergie tussen opdrachtgever, ontwerpers en aannemers.
Het Model voorziet in een werkwijze die nadrukkelijk aandacht heeft voor onder meer kosten en risico’s. Na afloop van de contractvormingsprocedure, zoals nader uitgewerkt in het Model, kan een overeenkomst gesloten worden onder vigeur van de UAV 2012 of de UAV-GC 2022. De aansprakelijkheid van de aannemer gedurende de bouwteamfase is in het model gebaseerd op het aansprakelijkheidsregime van de DNR 2011
Het compacte model bestaat uit:
Net als bij het model van Bouwend Nederland is er sprake van een bouwteamfase en een uitvoeringsfase. Dit suggereert dat het bouwteam en dus ook de bouwteamovereenkomst ophoudt te bestaan na de ontwerpfase terwijl de output daarvan nog maar beperkt bruikbaar is voor de uitvoering. Daarnaast is de vraag wie toezicht houdt op de aannemer dan wel opdrachtnemer. Ook een regulier klassieke adviesopdracht stopt niet na het TO. Het model lijkt ook te suggereren dat het ontwerptraject stopt na het DO in plaats van het TO. Ook kent het model geen SO fase.
PS met noemt de bijlagen een appendix.
Bouwveiligheidsplan
Eenbouwveiligheidsplan gaat over de maatregelen voor het waarborgen van de veiligheid en het beschermen van de gezondheid in de directe omgeving van het werkterrein en bouwterrein. Naast het bouwveiligheidsplan kunnen ook aanvullend afspraken met andere partijen nodig zijn, bijvoorbeeld als voor de veiligheid van de omgeving wegen, fietspaden of voetpaden tijdelijk worden afgesloten.
In de bouwwetgeving staat onder andere dat gevaar en hinder voor de omgeving moet worden voorkomen. Om dit aan te tonen, kan een veiligheidsplan worden gevraagd. Dit is verbonden aan de omgevingsvergunning. Het veiligheidsplan wordt in de spreektaal, ook wel Bouwveiligheidsplan of BLVC plan genoemd. Dit plan heeft betrekking op de omgeving van de bouwplaats. Steeds vaker is stedelijk bouwen een complexe logistieke exercitie. Waarbij met ‘just in time’ leveranties vanuit hubs de bouwmaterialen op tijd op de bouwplaats worden gebracht om te worden verwerkt. Veel ruimte voor opslag is er vaak niet op de bouwplaats. Door de hoogte van de stedelijke bebouwing komen de contouren van de bouwveiligheidszone steeds vaker in het publieke domein van de omgeving terecht. Dit geldt zeker voor de hijszones en de trefzones van omvallende arbeidsmiddelen zoals kranen en funderingsmachines.
Bbl artikel 7.8. (aanwezigheid gegevens en bescheiden bouwwerkzaamheden)
Tijdens het verrichten van bouwwerkzaamheden zijn, voor zover deze documenten zijn opgesteld, de volgende gegevens en bescheiden of een afschrift daarvan op hetbouwterreinaanwezig:
In hetBouwveiligheidsplanstaan zaken als:
Bouwveiligheidszone, het gebied dat wordt gebruikt om veilig te kunnen bouwen/slopen, groter dan het eigen bouwterrein, wordt er hoger gebouwd/gesloopt dan direct aanpalende bouwwerken of wordt er gebouwd/gesloopt waardoor bouwwerken of bedrijven zoals chemie,
data-centrum, spoor, tram, scholen risico lopen om te worden beïnvloed door de werkzaamheden?
Bouwproduct
Definities die in omloop zijn, zijn:
In het ESS heeft de kolom Materiaal (PBS) de mogelijkheid, om zowel merkloos als merk gebonden, invulling te geven aan de Technische Oplossing.
Bouwverzekeringen
In de UAV 2012 staat:
Paragraaf 43b. Verzekering
In de UAV gc staat:
HOOFDSTUK 13 ZEKERHEIDSTELLING, VERZEKERING
Paragraaf 39 Verzekering
Er zijn diverse soorten bouwverzekeringen, zeker door toedoen van geintegreerde contractvormen, zoals:
Bouwwerk
Conform de NEN 2660, uitwisseling van informatie binnen de gebouwde omgeving: "Gebouwd (geconstrueerd) object dat invulling geeft aan een gevraagde (huisvestings) functie. Hiermee worden gebouwde of te bouwen constructies aangeduid die één geheel vormen en een specifieke functie vervullen, bijvoorbeeld een woonfunctie."
De definities in het kader van de CPR, de Europese productenverordening (CE-markering): "Elk product of kit dat wordt vervaardigd en in de handel wordt gebracht om blijvend te worden verwerkt in bouwwerken of delen ervan en waarvan de prestaties gevolgen hebben voor de prestaties van het bouwwerk met betrekking tot de fundamentele eisen voor bouwwerken".
Bouwwerk
Conform de NEN 2660,uitwisseling van informatie binnen de gebouwde omgeving: "Gebouwd (geconstrueerd) object dat invulling geeft aan een gevraagde (huisvestings) functie. Hiermee worden gebouwde of te bouwen constructies aangeduid die één geheel vormen en een specifieke functie vervullen, bijvoorbeeld een woonfunctie."
De definities in het kader van de CPR, de Europese productenverordening (CE-markering): "Elk product of kit dat wordt vervaardigd en in de handel wordt gebracht om blijvend te worden verwerkt in bouwwerken of delen ervanen waarvan de prestaties gevolgen hebben voor de prestaties van het bouwwerk met betrekking tot de fundamentele eisen voor bouwwerken".
Elke constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die op de plaats van bestemming hetzij direct hetzij indirect met de grond verbonden is, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond, bedoeld om ter plaatse te functioneren.
Bouwwerkinstallatie
Eenbouwwerkinstallatieis, conform bijlage I van het Bbl,een voor het functioneren van een bouwwerk of een gedeelte daarvan noodzakelijke voorziening van niet-bouwkundige aard.
Breakdown structuren (#BS)
Het in Nederland veelvuldig gebruikte woord voor een breakdown structure is "boom" waarin een decompositie of aggregatie van zaken kan worden gevisualiseerd. Naast de bekende bomen vanuit Systems Enigineering (SE) kan men ook andere bomen bedenken waardoor er een lijst ontstaat zijnde:
In het ESS kunnen bomen onderling worden gekoppeld, daar waar nodig of aangereikt. Door bomen onderling te koppelen onstaan er triples, hiermee wordt metadata kennisdata, als onderdeel van LinkedData. Het totaal van onderlinge koppelingen noemen we een spin.
Branche of beroepsvereniging, gilde en bond
Een brancheorganisatie is:
Een beroepsvereniging is;
Gilden
Gilden zijn een soort beroepsverenigingen: In de middeleeuwen sloten veel mensen zich aan bij een 'gilde'.. Er was er een voor barbiers, voor manemakers, voor bakkers. Alleen mocht lang niet iedereen lid worden van zo'n gilde en om toegelaten te worden moest je een 'meesterproef' doen. Een gilde is een beroepsgroep of beroepsvereniging die als fenomeen opkwam in de Middeleeuwen en bestaan heeft tot in de achttiende eeuw. Gildes waren bedoeld om kennis en ervaring te delen. Personen met hetzelfde beroep volgden via het gilde een opleiding en werden zo vakmensen. Ook kwam een gilde op voor de belangen van de leden: een gilde had dikwijls een spaarpot voor bijvoorbeeld zieken en bood zo een vorm van sociale zekerheid. De gilden kunnen in die zin beschouwd worden als een soort voorloper van de vakbond. Wie in een stad een bepaald vak uit wilde oefenen, ging – vaak op jonge leeftijd – als ‘gezel’ in de leer bij een gildemeester. Na een opleiding van gemiddeld vijf tot negen jaar, kon de gezel als hij geoefend genoeg was een ‘meesterproef’ afleggen. Na het succesvol afleggen van de meesterproef trad hij als vakman toe tot de gilde en mocht hij een eigen bedrijf beginnen. De gilden hadden in de stad het monopolie op de productie van goederen. Ook stelde een gilde de prijzen vast. Door dit monopolie konden gilden de prijzen hoog houden en voorkwamen ze concurrentie tussen de gildeleden. Daardoor kon er op vrij grote schaal gewerkt worden. Nadelen van het gildemonopolie waren het feit dat de prijzen van producten kunstmatig hoog konden werden gehouden en een gebrek aan concurrentie tot kwaliteitsverlies kon leiden.
Variant op de gilde
Al in de tijd van de Romeinen bestonden er gilden, de zogenoemde collegia. De collegia kunnen beschouwd worden als een soort voorlopers van de gilden. Anders dan de gilden in de Middeleeuwen, was toetreding tot collegia niet verplicht, maar een vrijwillige keuze. Verder regelden deze collegia niet de concurrentie tussen de gildeleden door prijscontrole.
Vanaf het einde van de achttiende eeuw raakten de gilden in verval. In 1798 werden de eerste opgeheven. In Nederland gebeurde dit voor het eerst in 1798 tijdens de Bataafse Republiek. In de jaren die daarna volgden werden de gilden verschillende keren afgeschaft en weer in ere hersteld. Ten slotte werden ze definitief afgeschaft door het net nieuwe Koninkrijk in 1818. Twee jaar later werd wettelijk bepaald dat de overgebleven gildekassen en andere bezittingen van de gilden toekwamen aan de stadsbesturen.
Vanaf het einde van de negentiende eeuw kwamen er vakbonden op, waarvan de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond (ANDV) uit 1894 meestal beschouwd wordt als eerste echte vakbond. Aanvankelijk waren vakbonden verboden, maar in de twintigste eeuw werden ze toegestaan. Vakbonden komen net als de gilden op voor de belangen van hun leden en vormen in sociaal opzicht een vangnet.
Brandcompartiment (Bbl)
Gedeelte van een of meer bouwwerken bestemd als maximaal uitbreidingsgebied van brand.
Brandvoorschriftengebied (Bbl)
Brandvoorschriftengebied als bedoeld in bijlage I bij het Besluit kwaliteit leefomgeving.
Brandweerlift (Bbl)
Lift die met een eenvoudige handeling ter beschikking van de brandweer kan worden gesteld voor het vervoer van materieel en manschappen.
BREEAM
BREEAM staat voor "Building Research Establishment Environmental Assessment Method". Het is een beoordelingsmethode en certificeringssysteem dat wordt gebruikt om de duurzaamheid van gebouwen te beoordelen en te certificeren. BREEAM is ontwikkeld door het Building Research Establishment (BRE) in het Verenigd Koninkrijk en wordt wereldwijd erkend als een van de meest vooraanstaande beoordelingsmethoden voor duurzaam bouwen. De BREEAM-NL methode is specifiek gericht op de Nederlandse wet- en regelgeving, praktijkrichtlijnen en bouwpraktijk en kan zowel bij nieuwbouw als bij renovatie worden aangewend. Dutch Green Building Council (DGBC) is een onafhankelijke stichting die het BREEAM-NL duurzaamheidkeurmerk beheert voor Nederlandse gebouwen en gebieden.
Het doel, de functie, van BREEAM is zoals gezegd om de duurzaamheid van gebouwen te beoordelen aan de hand van verschillende criteria, waaronder energiegebruik, watergebruik, materialen, afvalbeheer, ecologie, vervuiling, transport, gezondheid en welzijn, en managementprocessen, waaraan prestatiecriteria zijn gekoppeld. Gebouwen worden beoordeeld op basis van hun prestaties in deze verschillende categorieën, waarbij punten worden toegekend voor het voldoen aan bepaalde duurzaamheidsstandaarden. BREEAM-certificering wordt toegekend op verschillende niveaus, variërend van "Pass" tot "Outstanding", afhankelijk van de totale prestatiescore behaald door het gebouw tijdens de beoordeling. Het certificeringsproces omvat een onafhankelijke beoordeling door gekwalificeerde BREEAM-assessoren die de prestaties van het gebouw evalueren en een rapport opstellen.
BREEAM-certificering wordt wereldwijd gebruikt en heeft een aanzienlijke impact gehad op de manier waarop gebouwen worden ontworpen, gebouwd en beheerd. Het stimuleert de implementatie van duurzame bouwpraktijken en draagt bij aan het verminderen van de ecologische voetafdruk van gebouwen en het bevorderen van een gezondere leefomgeving.
Binnen het BREEAM-certificeringssysteem worden gebouwen beoordeeld op verschillende niveaus op het gebied van duurzaamheid. Hieronder volgt een uitleg van de verschillende BREEAM-niveaus:
Pass (Pass): Dit prestatieniveau geeft aan dat het gebouw voldoet aan de basisvereisten voor duurzaamheid volgens BREEAM. Het voldoet aan een minimumniveau van de prestatie-eisen van duurzaamheid, maar heeft mogelijk nog ruimte voor verbetering;
Good (Goed): Gebouwen op dit niveau tonen een bovengemiddeld prestatieniveau van duurzaamheid. Ze hebben significante inspanningen geleverd om te voldoen aan de duurzaamheidsstandaarden van BREEAM en hebben mogelijk verschillende duurzame kenmerken en praktijken geïmplementeerd;
Very Good (Zeer goed): Gebouwen op dit prestatieniveau laten een aanzienlijk hoger prestatieniveau van duurzaamheid zien. Ze hebben uitgebreide maatregelen genomen om de impact op het milieu te verminderen en hebben mogelijk geavanceerde duurzame technologieën en ontwerpprincipes geïntegreerd;
Excellent (Uitstekend): Dit prestatieniveau vertegenwoordigt een uitzonderlijk hoog niveau van duurzaamheid. Gebouwen op dit niveau zijn voorlopers op het gebied van duurzaam bouwen en hebben mogelijk innovatieve oplossingen geïmplementeerd die verder gaan dan de standaardpraktijken;
Outstanding (Uitmuntend): Dit is het hoogste prestatieniveau van BREEAM-certificering en vertegenwoordigt buitengewone prestaties op het gebied van duurzaamheid. Gebouwen op dit niveau zijn toonaangevend in de industrie en hebben mogelijk een aanzienlijke positieve impact op het milieu en de maatschappij.
De niveaus zijn gebaseerd op het totale aantal punten dat een gebouw behaalt tijdens de BREEAM-beoordeling. Hoe hoger het aantal behaalde punten, hoe hoger het niveau van certificering. BREEAM-certificeringen op hogere prestatieniveaus vereisen doorgaans meer inspanningen, investeringen en toewijding aan duurzame praktijken van de kant van de gebouweigenaar en het ontwerpteam.
Vastgoedprojecten, het gerealiseerde gebouw en bouwkavel beoordeel je in de ontwikkel- en opleverfasen, op basis van onderwerpen in de volgende categorieën:
Het systeem kent 3 typen nieuwbouw, de scoop:
Een volledige beoordeling omvat in ieder geval de onderdelen uit tabel 1 van NL/SfB, de zogenaamde elementenmethode, welke in Nederland de meest gebruikte methode voor de classificatie van elementen in de bouwsector is. Een vinkje in de kolom ‘Volledig gebouw’ betekent dat het element binnen het algehele kader (scope) van BREEAM-NL Nieuwbouw valt. Beoordeel je een project volgens type ‘volledig gebouw’, dan zijn alle criteria in deze scope in de te gebruiken Beoordelingsrichtlijn "BREEAM-NL Nieuwbouw 2020" van toepassing.
Een doel of doelstelling (functie-eis) is bijvoorbeeld:
Het stimuleren van bouwprojecten in de nabijheid van lokale voorzieningen waardoor files en transport gerelateerde emissies worden gereduceerd.
De verifieerbare criteria (prestatie eisen) om hieraan kunnen voldoen zijn:
BREEAM kan dus in het ESS zowel terugkomen in de:
Briefbuilder
Briefbuilder is een krachtige tool vooreisenmanagementin de bouwindustrie, de AEC sector.Het acroniemAEC staat voor Architecture, Engineering, and Construction, de pijlers die gezamenlijk onze gebouwde omgeving vormgeven:
AEC is een gezamenlijke inspanning waarbij architecten ontwerpen, ingenieurs verfijnen en aannemers ideeën omzetten in tastbare structuren. Deze industrie is verantwoordelijk voor het creëren en onderhouden van de kritieke infrastructuur van ons land, van gebouwen tot wegen.
Eisenmanagement helpt bij het voorkomen van faalkosten en kwaliteitsproblemen doordat eisen, en eventuele wijzigingen daarin, eenduidig worden vastgelegd doordat eisen gekoppeld zijn.Briefbuilder streeft ernaar om eisenmanagement een integraal onderdeel van elk bouwproject te laten zijn. De stappen hierbij zijn:
Stap 1: Eisenanalyse
De eisen van een moeten eerst geanalyseerd worden. In deze analyse wordt onder andere bekeken of de eisen duidelijk zijn, risico’s met zich meebrengen en of dat lacunes in het eisenpakket zitten (SMART). In BriefBuilder worden de eisen opgenomen hetgeen de meest optimale eisenanalyse oplevert.
Stap 2: Eisen toewijzen
In de meeste projecten is een veelheid aan partijen betrokken die ieder hun eigen verantwoordelijkheden en taken hebben met betrekking tot de eisen. BriefBuilder kan gebruikt worden omper eis vast te leggen wie er verantwoordelijk voor is en welke verificaties die partij daarvoor moet uitvoeren.
Stap 3: Aanvullende eisen
Er kan besloten worden om de klanteisen (KES) uit te breiden met aanvullende (interne) eisen. Zo staan er bijvoorbeeld in handboeken van aannemers beschreven dat en hoe zij voldoen aan veiligheidsvoorschriften. Dergelijke informatie kan als aanvullende eis(en) vastgelegd worden in BriefBuilder, zodat ook deze eisen zichtbaar geverifieerd worden. Hetzelfde geldt voor eisen uit wet- en regelgeving en marktconforme eisen.
Stap 4: Eisenbeheer
Wanneer alle eisen integraal in BriefBuilder zijn vastgelegd, vormt dit een goede basis voor het beheer van de eisen. Alle wijzigingen wordentraceerbaar vastgelegd. Er kan eenvoudig bekeken worden welke eisen er allemaal gewijzigd zijn en wie de wijziging heeft doorgevoerd. Zo is er voor iedereen en altijdduidelijk wat er gemaakt moet worden.
Stap 5: Testen
Elke eis in BriefBuilder kan voorzien worden van eentest. In een test wordt aangegevenhoe de eis gecontroleerd moet worden. Daarbij wordt vastgelegdwie er verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de test (verificatie), volgens welke methode er getest moet worden, welke bewijslast er aangeleverd moet worden en wat de status van de test is. Tijdens de daadwerkelijke verificatie kunnen uitkomsten en opmerkingen toegevoegd worden. Een eis kan ook meerdere malen, in verschillende fasen, getoetst worden. Er ontstaat een testplan dat helpt om zeer gestructureerd en transparant te controleren of partijen daadwerkelijk leveren wat er gevraagd is. Daarmee is BriefBuilder een instrument dat naadloos past bij wet kwaliteitsborging (WKB);
Koppeling met BIM
Bovendien is een koppeling tussen BriefBuilder en het 3D model mogelijk. Eisen kunnen vanuit BriefBuilder geëxporteerd worden naar een 3D model. Eisen worden in BriefBuilder expliciet vastgelegd en niet als document of tekst. Dat zorgt ervoor dat bijvoorbeeld een ruimte al een object is voorzien van diverse kenmerken. Een van die kenmerken is een unieke URL naar het desbetreffende object in BriefBuilder. Zo zijn alle eisen ook in het 3D-model direct voorhanden.
Met de Revit-add-in kan numerieke informatie tussen 3D-model en BriefBuilder automatisch getoetst worden. Daarmee kan gecontroleerd worden of bijvoorbeeld alle ruimten in het ontwerp verwerkt zijn, of getekende oppervlaktes kloppen met de gevraagde, of alle gevraagde wandcontactdozen ingetekend zijn en of meubilair goed verwerkt is in de tekeningen.
BRK
De Basisregistratie Kadaster (BRK) bevat informatie over:
Daarnaast staan er kadastrale kaarten in met:
Deze gegevens kunnen onderdeel zijn (attributen en property) van de IFC entiteiten IfcBuilding, IfcSite en IfcProject.
BRL
Een veel gebruikte afkorting voor het woord beoordelingsrichtlijn is BRL. In de BRL wordt beschreven aan welke technische en organisatorische eisen een organisatie / product moet voldoen om in aanmerking te komen voor een (product of proces) certificaat. Deze beschrijvingen worden uitgewerkt in protocollen.
Een beoordelingsrichtlijn (BRL) is een document dat informatie bevat voor de beoordelingvan een bepaald product, bouwproces, of dienst. De opgenomen eisen kunnen betrekking hebben op zowel het privaatrecht (kwaliteitseisen van de markt) als het publiekrecht (eisen van de overheid). Een BRL is dan ook de basis voor de afgifte en het behoud van een certificaat.
Bruto-vloeroppervlakte (Bbl)
Bruto-vloeroppervlakte als bedoeld in NEN 2580.
BTW
Btw is de afkorting vanbelastingtoegevoegdewaarde en wordt ook wel omzetbelasting genoemd. Dit is een belasting die men o.a. moet betalen aan de aannemer voor zijn geleverde inspanning. Deze omzetbelasting wordt vervolgens door hem afgedragen aan de overheid. Er zijn verschillende belastingtarieven, 21-9-0%, waarbij het algemene Btw-tarief 21% is. In een aantal gevallen betaalt niet de aannemer maar de opdrachtgever zelf de omzetbelasting aan de belastingdienst. In dat geval wordt de btw verlegd via de verleggingsregeling en krijgt de opdrachtgever een zogenaamde 0-factuur waarop expliciet staat BTW VERLEGD. Daarnaast vermeld de aannemer het btw-identificatienummer van de opdrachtgever op de factuur. Het btw-identificatienummer is het nummer met een landcode ervoor, bijvoorbeeld ‘NL’.
Onder meer de UAV 2012 laten open hoe de aannemingssom verrekend moet worden tussen partijen.
Paragraaf 40. Betaling
Lid 1
Het ingevolge de overeenkomst aan de aannemer toekomende bedrag is het saldo, gevormd door de aannemingssom, verhoogd onderscheidenlijk verlaagd met hetgeen overigens aan of door hem ter zake van de overeenkomst verschuldigd is.
Lid 2
Indien de aannemer volgens de overeenkomst recht heeft op betaling in termijnen, heeft met het oog op het verschijnen van een betalingstermijn opneming van het uitgevoerde gedeelte van het werk plaats.
Paragraaf 41 Omzetbelasting
Lid 1
De ter zake van het werk verschuldigde omzetbelasting is niet begrepen in de tussen opdrachtgever en aannemer overeengekomen of overeen te komen bedragen en prijzen, doch het bedrag daarvan wordt door de aannemer in zijn prijsopgaven afzonderlijk vermeld.
Lid 2
De opdrachtgever vergoedt de aannemer de ter zake van het werk verschuldigde omzetbelasting.
Lid 3
De aannemer ontvangt echter geen vergoeding van de ter zake van het werk verschuldigde omzetbelasting voor zover deze van de opdrachtgever wordt geheven.
Lid 4
De berekening van hetgeen de aannemer ingevolge de overeenkomst toekomt geschiedt met inachtneming van bedragen en prijzen, waarin de omzetbelasting niet is begrepen; de berekening van de door de opdrachtgever aan de aannemer te vergoeden omzetbelasting geschiedt afzonderlijk.
Lid 5
De vergoeding van omzetbelasting aan de aannemer geschiedt gelijktijdig met de ter zake van het werk aan hem te verrichten betalingen.
Conform de UAV 2012 zou je met de wetenschap dat het BTW tarief op korte termijn zou kunnen stijgen, bij de contractvorming daarvoor, kunnen regelen dat er in 1 termijn, vooraf aan de BTW verhoging, wordt betaald of een variant daarop bij betaling in meerdere termijnen. Daar heeft de fiscus ooit een stokje voor gestoken. Thans is niet de datum van betaling van belang, wat de UAV 2012 in paragraaf 41, lid 5 wel suggereert, maar het moment van de belaste prestatie die wordt verricht. Vooruitbetaling mag dus wel maar de BTW daaraan koppelen niet, met riskeert dan een navordering tot bijbetaling en wellicht een boete. Ook een afspraak tussen partijen om de btw-verhoging niet door te berekenen, is derhalve ongeldig
(Btw-)verleggingsregeling (WKA)
Deze houdt in dat bij onderaanneming en uitlening van personeel de heffing van btw wordt verlegd ( de onderaannemer of de uitlener) naar degene die de prestatie afneemt (aannemer of de inlener).
Buitenriolering en drainage (STABU-STANDAARD)
Het hoofdstuk Buitenriolering en drainage betreft het geheel van leveranties en werkzaamheden, nodig voor het in het werk brengen en bedrijfsgereed maken van buiten het gebouw gelegen leidingen en goten, putten en afscheiders voor het afvoeren en behandelen van afval-, hemel- en grondwater.
Buitenruimte (Bbl)
Een woonfunctie heeft een rechtstreeks bereikbare buitenruimte. Een woonfunctie heeft een niet-gemeenschappelijke buitenruimte met een vloeroppervlakte van ten minste 4 m² en een breedte van ten minste 1,5 m, die rechtstreeks bereikbaar is vanuit een niet-gemeenschappelijk verblijfsgebied van die woonfunctie.
In afwijking van het eerste lid kan bij een woonfunctie met een gebruiksoppervlakte van niet meer dan 50 m² de buitenruimte gemeenschappelijk zijn als de vloeroppervlakte aan buitenruimte ten minste 1 m² per op die buitenruimte aangewezen woonfunctie bedraagt, met een minimum van 4 m² en een breedte van ten minste 1,3 m. De buitenruimte is rechtstreeks vanuit de woning bereikbaar of via gemeenschappelijke ruimten.
BUP
Soms kan het binnen een BIM project best lastig zijn om helder te krijgen wie wat precies gaat doen. Om een BIM project snel en efficiënt te laten verlopen, is het verstandig van tevoren een BIM uitvoeringsplan (BUP) op te stellen. In een BIM uitvoeringsplan staan de ‘spelregels’ van het project. Door van tevoren spelregels op te stellen creëert u duidelijkheid en zorgt u ervoor dat alle neuzen dezelfde kant op wijzen. U kunt het BIM uitvoeringsplan als het ware vergelijken met een handleiding voor een gezelschapsspel. De handleiding moet ervoor zorgen dat iedereen het ‘spel’ goed begrijpt en speelt met dezelfde regels.
Het BIM UitvoeringsPlan (BUP) bevat de afspraken die opdrachtgever en opdrachtnemer(s) onderling moeten maken om te komen tot een succesvol BIM-project. dat is het doel. De afspraken dienen om te kunnen voldoen aan de vastgestelde doelen, wensen, ambities, informatiebehoeften en levermomenten.
Het BUP wordt meestal ingevuld en bijgehouden door de BIM-regisseur, die nauw samenwerkt met de BIM-coördinatoren binnen het projectteam. Gezamenlijk borgen zij de afspraken in het BUP. Het Model BUP is daarbij sterk gericht is op de praktische toepasbaarheid van 3D modellen. Het BUP is niet te verwarren met een BIM-protocol.
Volgens de NEN EN ISO 19650-2, de internationale norm voor informatiemanagement in BIM-projecten, moet u idealiter een eerste, globale versie van het BUP bij de tenderstukken, c.q. de offerte voegen die u als opdrachtnemende partij uitbrengt aan de opdrachtgever. Er is dan gelegenheid om de afspraken over bijvoorbeeld in te zetten informatiestandaarden, informatieleveringen, methoden en procedures goed met de opdrachtgever af te stemmen voordat de contracten worden gesloten.
Om u te helpen met het opstellen van een BIM Uitvoeringsplan én om meer eenheid in documenten te verkrijgen, biedt het digi-GO BIM Loket het “Model BIM Uitvoeringsplan” (BUP) aan. Dit model kunt u gebruiken als templatevoor uw eigen, projectspecifieke BUP. De KPCV Taakgroep Digitale Ontwikkelingen heeft Aanbevelingen BIM opgesteld, die u in overweging kunt nemen bij de inhoudelijke invulling van het BUP. En denk ook eens aan toepassing van dekennis scansom na te gaan of alle ontwerpteamleden zich voldoende bewust zijn van hun invloed op de constructieve veiligheid.
In een BIM uitvoeringsplan (BUP), een levend document, staan afspraken over:
Zou je analoog aan de BUP ook een SUP kunnen maken, een Specificatie Uitvoerings Plan.
Calculatie
Calculatietermen zijn:
Net als bij het modelleren van het 3D model, de visualisatie, kan ook de specificatie en calculatie een bepaalt detailniveau hebben passend bij de fase waarin het project is ingedeeld.Er bestaat namelijk een belangrijke relatie tussen de fase waarin een project zich bevindt, de scope en het detailniveau van de raming of begroting. Iedere gedefinieerde of zelf bepaalde fase vraagt om een raming waarin de accenten liggen op de details die bij die specifieke fase horen en die aansluiten op die benodigde besluitvorming van dat moment. Een kostenraming is onderdeel van de afweging bij het identificeren en oplossen van een probleem (verkenning), maar ook voor het bepalen van het budget in de aanloop tot realisatie of voor de expoitatie.
Een Work Breakdown Structure (WBS) is meestal de basis voor zowel de planning als de raming. Opvallend is wel dat het WBS wordt genoemd, maar in de praktijk heel vaak een Product Breakdown Structure (PBS) is, waarbij elk product ook wordt voorzien van een Product Description. Dicht tegen Prince2 aan dus.
Je kunt op diverse manieren begroten:
Begroten gebaseerd op factoren. Op het moment dat er een idee of plan is ontstaan voor een nieuw project, dan is een grove inschatting van de kosten nodig om te bepalen of dat project haalbaar en realistisch is. Op dat moment is het nog niet nodig om veel tijd te steken in een projectontwerp en van daaruit een begroting te maken. Vaak kun je volstaan met een vergelijking met eerder gerealiseerde projecten.
Als je in het verleden soortgelijke projecten hebt uitgevoerd, hoef je enkel nog rekening te houden met eventuele verschillen in capaciteit, locatie en projectspecifieke afwijkingen. Met behulp van één of meerdere kostenfactoren, kun je veel van die verschillen meenemen in de initiële begroting.
Parametrisch begroten. Betreft het analyseren van projectdata, zoals kosten en technische specificaties, om kostendrijvers te identificeren en van daaruit kostenmodellen te ontwikkelen. De essentie van deze methode is het vinden van een correlatie tussen kosten en manuren enerzijds en projectparameters anderzijds. Dit resulteert in een aantal formules, ook wel kostenrelaties genoemd. Deze kunnen gebruikt worden om de verschillende onderdelen van een kostenraming op te stellen. Parametrisch begroten maakt vaak gebruik van regressieanalyse (zowel lineair als non-lineair) om de meest geschikte algoritmes te bepalen voor een kostenmodel.
Gedetailleerdebegroting ofcalculatie. Wordtgebruikt kort voorafgaand aan de uitvoering van het project,wordt een inschatting gemaakt van de totale kosten op het niveau van werkorders en individuele activiteiten. Deze kostbare en tijdrovende manier van ramen heeft veel weg van werkvoorbereiding. Om zinvol te zijn, vereist deze methode een goede kennis van het project en de benodigde werkzaamheden, evenals een redelijk gedetailleerde definitie van het project.
Deterministisch of probabilistisch begroten. Het verschil tussen deze twee methoden is de wijze waarop wordt omgegaan met de post ‘onvoorzien’. De bepaling van alle andere onderdelen van de raming, gebeurt op basis van aantallen maal prijs.
In het geval van deterministisch ramen, wordt de onzekerheid die met een project gemoeid gaat, ingeschat op basis van ervaring en de nacalculaties van voorgaande projecten. Die inschatting bepaald de hoogte van de post onvoorzien.
Probabilistisch ramen heeft een meer gedetailleerde benadering hiervan: voor iedere kostenpost wordt een inschatting gemaakt van de onzekerheden, de waarde daarvan en het risico. De som van deze onzekerheden, vormt de post onvoorzien. Bijzondere gebeurtenissen zijn onzekerheden binnen het project die geen deel uitmaken van de onvoorziene bepaling en kunnen meegenomen worden als management reserve. Ondanks de verschillende aanpak, is geen van de twee methoden per definitie nauwkeuriger dan de ander.
Begrippen:
CPO: Centrale projectorganisatie, voorheen ook koepelkosten. Dit zijn de kosten die betrekking hebben op de centrale projectorganisatie die nodig zijn om het project centraal aan te sturen, niet zijnde de kosten genoemd in de ABK;
DBK: Directe Bouwkosten zijn kosten die direct verband houden met de onderdelen van het bouwobject;
IBK: Indirecte Bouwkosten zijn kosten die direct samenhangen met het bouwproject, maar geen direct verband hebben met de onderdelen van het bouwobject. (ABK, opslagen etc.);
TCO: Total Cost of Ownership, dit is een methode voor het bepalen van een totaalbedrag aan kosten voor een product gedurende de gehele levenscyclus/gebruiksperiode, dus van aanschaf tot het moment van afstand doen
Stappenplan begroting (calculatie) MAMO regels, directe kosten:
Stappenplan begroting (calculatie), indirecte (staart)kosten (voorbeeld):
De kosten voor een (CAR) verzekering zitten in:
Paragraaf 31. Verband met andere werken
In het bestek wordt vaak de taak als bedoeld in lid 2 doorgezet naar de nevenaannemer die het meest invloed en aawezig is, vaak de bouwkundig aannemer.
Paragraaf 6, lid 13
De gevolgen van de naleving van wettelijke voorschriften of beschikkingen van overheidswege, die na de dag van aanbesteding in werking treden,komen voor rekening van de opdrachtgever, tenzij redelijkerwijs moet worden aangenomen dat de aannemer die gevolgen reeds op de dag van aanbesteding had kunnen voorzien. Indien echter in de overeenkomst bepalingen zijn opgenomen betreffende de verrekening van wijzigingen van lonen en sociale lasten of van prijzen, huren en vrachten, komen de gevolgen daarvan slechts voor rekening van de opdrachtgever, indien en voor zover zulks uit die bepalingen voortvloeit.
In het bestek wordt vaak de 1e zin van deze bepaling omgebogen, waardoor het bedoelde risico in beginsel komt voor rekening komt van de aannemer. In een dergelijk geval zal de aannemer dit risico kapitaliseren en zonder winstbejag meenemen in zijn calculatie.
CAO
Een Collectieve Arbeids Overeenkomst (CAO) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden staan. Bijvoorbeeld over loon, toeslagen, betaling van overwerk, werktijden, proeftijd, opzegtermijn of pensioen. Een cao geldt voor een grote groep mensen. De afspraken in een CAO zijn vaak gunstiger dan afspraken over arbeidsvoorwaarden in de wet. De afspraken in een CAO mogen nooit in strijd zijn met dwingend recht in de wet, maar wel van het regelend recht, wat vaak een ondergrens is.
Er bestaan 2 soorten cao’s:
De afspraken in een cao gaan voor op de afspraken in een individuele arbeidsovereenkomst. De bepalingen in een arbeidsovereenkomst mogen niet nadelig afwijken van de bepalingen uit de cao. Vallen de afspraken in de arbeidovereenkomst voor de werknemer werknemer gunstiger uit, dan mag dat wel.
In de UAV 2012, paragraaf 1, lid 1 staat bij Aanduidingen, begripsbepalingen
Werkdag: een kalenderdag, tenzij deze valt op:
In de wet staat datzon- en feestdagen niet als werkdag worden beschouwd. In een CAO kan het echter wel geregeld zijn dat de zaterdag ook een rustdag is
InDuitslandbestaat onderscheid tussenWerktageenArbeitstage:
In deDuitse wet- en regelgevingis vaak sprake vanWerktage, en dit geldt ook voorverkeersbordenwaarop bijvoorbeeld een geldigheidsperiode genoemd wordt.
CAR (Model ABK)
Construction Allrisk verzekering is een schadeverzekering die schade dekt ontstaan gedurende het bouwen, oprichten, construeren en monteren van (bouw)werken.
Cardinaliteit
Het minimaal en maximaal aantal waarden dat het attribuut mag hebben.
Catalogus resultaatsbeschrijvingen
De RAW-besteksystematiek is een stelsel juridische, administratieve en technische voorwaarden dat in Nederland worden gebruikt voor het samenstellen van bestekscontracten in de grond-, weg- en waterbouwsector (GWW). De afkorting RAW staat voor Rationalisatie en Automatisering Grond-, Water- en Wegenbouw. Het stelsel als geheel – de RAW-systematiek – vormt de basis voor het maken van Infra bestekken volgens een gestandaardiseerde, uniforme methode. De RAW geldt als het belangrijkste standaardbestek in de GWW-sector en wordt al deccenia lang toegepast voor bouwprojecten in Nederland.
Een RAW Standaardbestek omvat de volgende onderdelen:
Causaal verband
Met causaal verband wordt bedoeld dat een gebeurtenis het directe gevolg is van een andere gebeurtenis (oorzaak en gevolg). Men noemt dit causaliteit. Het verschil tussen causaliteit en correlatie is dat jebij correlatie enkel en alleen aantoont dat er een relatie is. Bij correlatie kun je verder geen uitspraken doen over wat voor soort verband er is, dat heb je (nog) niet aangetoond, dat kan daarentegen bij causaliteit wel. Daarom is correlatie altijd noodzakelijk voor causatie, terwijl causatie juist niet noodzakelijk is voor een correlatie.
CCV-inspectieschema (Bbl)
Inspectieschema dat door het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid is uitgegeven.
Celeenheid (Bbl)
Voor een enkel persoon of een afzonderlijke groep personen bestemd gedeelte van een celfunctie.
Celfunctie (Bbl)
Gebruiksfunctie voor dwangverblijf van personen.
Celgebouw (Bbl)
Gebouw of gedeelte daarvan met alleen een of meer celfuncties en nevengebruiksfuncties daarvan.
Certificaten en keurmerken
In de bouwsector zijn vele keurmerken en certificaten operationeel aangaande bouwproducten, te weten
Overige keurmerken:
Verschil attest en certificaat
Een KOMO-productcertificaat verklaart dat het betreffende product (grondstoffen, hulpstoffen, bouwproducten), bouwelement of bouwsysteem overeenstemt met de technische specificatie die in het certificaat is opgenomen en voldoet aan de vermelde eisen in het certificaat en/of beoordelingsrichtlijn. Het certificaat is gebaseerd op de eisen die zijn opgenomen in de beoordelingsrichtlijn die voor het betreffende product van toepassing is. In een KOMO-beoordelingsrichtlijn is het volgende geregeld:
Een KOMO-attest is een kwaliteitsverklaring die de prestaties in de toepassing (met andere woorden: in het bouwwerk of een deel daarvan) beschrijft van een bouwproduct, een bouwelement of een bouwsysteem. Deze prestaties omvatten alle aspecten in de toepassing t.a.v. het onderwerp die voor de bouw van belang zijn om kwalitatief hoogwaardige bouwwerken te realiseren en faalkosten te reduceren.
Ook is in een KOMO-attest aangegeven onder welke voorwaarden het betreffende bouwproduct, bouwelement of bouwsysteem geschikt is voor de in de verklaring aangegeven (beschreven) toepassing. Uiteraard behoort het product, bouwelement of bouwsysteem te worden gemonteerd/aangebracht volgens de bijbehorende montagevoorschriften/verwerkingsvoorschriften.
Het attesteringsonderzoek betreft een eenmalige beoordeling van de prestaties in de toepassing waarbij, zo nodig een type-test wordt uitgevoerd. Bij het onderzoek worden de prestaties vastgesteld waaraan het toe te passen product, bouwelement, bouwsysteem of bouwdeel moet voldoen, waarbij wordt nagegaan of deze de vereiste prestaties kan leveren. Dit onderzoek moet ten minste eens in de 5 jaar worden herhaald.
Een attest is eveneens een bewijs dat het bouwproduct, bouwelement of bouwsysteem in zijn toepassing kan voldoen aan de relevante Nederlandse regelgeving, zoals het huidige Bbl. In de kern bevat een KOMO-attest de volgende basiselementen:
Beoordelingsrichtlijn
Een beoordelingsrichtlijn (BRL) is een document dat alle informatie bevat voor de beoordeling van een (certificatie)systeem voor een bepaald product/realisatieproces/persoon/dienst. De opgenomen eisen kunnen betrekking hebben op zowel het privaatrecht (kwaliteitseisen van de markt) als het publiekrecht (idem, van overheden). Als resultaat van de beoordeling kunnen zowel KOMO-attesten, als KOMO product-, proces-, persoons- of management-systeemcertificaten afgegeven worden. Er zijn momenteel ruim 400 KOMO Beoordelingsrichtlijnen. Zie voor meer gedetailleerde informatie over het begrip Beoordelingsrichtlijn dit artikel.
Keurmerken etc. en aanbestedingsplichtige partijen
De gewijzigde Aanbestedingswet 2012 maakt het voor aanbestedende diensten mogelijk om onder voorwaarden specifieke keurmerken (en hierbij behorende certificaten) uit te vragen bij een aanbesteding. Het betreft hier keurmerken op het gebied van milieu, duurzaamheid (bijv. de levenscyclus van een werk) en binnen het sociaal domein (bijv. het voldoen van een werk aan toegankelijkheid voor personen met een handicap). Met een keurmerk kunnen inschrijvers aantonen te voldoen aan de uitgevraagde eisen. De Aanbestedingswet verbindt voorwaarden aan het uitvragen van specifieke keurmerken, waarvan de belangrijkste is dat een keurmerk alleen mag worden uitgevraagd indien de (onderliggende) keurmerkeisen betrekking hebben op de criteria die verband houden met het werk c.q. eisen die gesteld worden aan het werk. Indien dit niet het geval is mag alleen worden geëist dat de inschrijving voldoet aan de onderliggende keurmerkeisen, waarbij geldt dat deze verband dienen te houden met het werk. Ook hier geldt het principe “of gelijkwaardig” en dient de aanbestedende dienst altijd een ander keurmerk of (indien de inschrijver niet tijdig een keurmerk kan verkrijgen) een ander bewijsmiddel te aanvaarden waaruit volgt dat de inschrijving voldoet aan de gestelde eisen.
CEW 2024-1
In het verleden had de toenmalige Rijksgebouwendienst (RGD) voor eenvoudige werken, waarbij een STABU-bestek met verwijzing naar de destijds operationele UAV 1989 te zwaar aangezet zou zijn, een lichte variant bedacht, de Verkorte Voorwaarden. Thans heeft het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) daar een hedendaagse versie van gemaakt, het Contract voor Eenvoudige Werken CEW 2019.
Het model bestaat uit:
Flets voorbeeld aangaande de aanpassing van de betalingstermijn in het CEW:
In BW boek 6, artikel 119a staat samengevat onder meer:
Indien geen uiterste dag van betaling is overeengekomen, is de wettelijke rente van rechtswege verschuldigd vanaf 30 dagen na de aanvang van de dag, volgende op die waarop de schuldenaar de factuur heeft ontvangen, of
Paragraaf 40, lid 6 van de UAV 2012
De uitbetaling van een termijn zal plaats vinden binnen vier weken, nadat bij de opneming, bedoeld in het tweede lid, is gebleken, dat de aannemer recht heeft op betaling van die termijn. Indien in het bestek is bepaald, dat de betaling van een termijn eerst zal geschieden nadat de aannemer een declaratie (factuur) heeft ingediend, zal de betaling plaats vinden binnen vier weken nadat de declaratie (factuur) in goede orde bij de directie is ingekomen.
Resume:
De wettelijke betalingstermijn van een factuur bedraagt 30 dagen als geen betalingstermijn is overeengekomen. Het is mogelijk om een kortere betaaltermijn af te spreken, maar de wet stelt grenzen aan langere betaaltermijnen. De UAV 2012 is iets wat “strenger” dan de wet. Specifieke wetgeving, wat de UAV 2012 in beginsel voor een aanbestedingplichtige partij eigenlijk is, gaat in beginsel boven generieke wetgeving. Het door RVB uitdrukkelijk afwijken van de UAV 2012 is in die zin niet correct in de zin van de Gids Proportionaliteit en Boek 6. De motivatie is niet steekhoudend.
Circulair slopen (RRU)
Circulair Slopen = oogsten = demonteren = amoveren = ruimte maken = ontmantelen = deconstrueren = delven.
Bij Circulair Slopen worden de vrijkomende materialen:
- Als bouwproduct of productonderdeel direct hergebruikt of
aangeboden op een marktplaats.
- Tot kwalitatief hoogwaardige secundaire grondstoffen gerecycled
door gekwalificeerde sorteer- en recyclingbedrijven.
Coins
In de ontwerp-, realisatie-, en onderhoudsfases van (ver)(bouw)projecten wisselen partijen heel diverse informatie uit, die wel met elkaar verbonden is. Denk aan eisen- en functiespecificaties, objectenbomen, GIS-data, 2D-tekeningen, 3D-modellen, IFC-modellen en objecttype-bibliotheken. De uitwisseling van deze informatie gaat vaak moeizaam, omdat partijen verschillende software gebruiken waardoor de informatie niet uitwisselbaar of leesbaar is. De bouwstandaard COINS (Constructieve Objecten en de Integratie van Processen en Systemen) maakt het mogelijk om data over objecten, opgeslagen in verschillende digitale formaten die voldoen aan verschillende standaarden, in onderlinge samenhang en systeemonafhankelijk uit te wisselen. Dankzij COINS kunnen partijen die software van verschillende leveranciers gebruiken gemakkelijker samenwerken. De Nederlandse COINS, versie 2.0, is inmiddels ingehaald door de standaard ICDD (Information Container for Data Delivery) en de NTA8035 (Modelleren van de gebouwde omgeving) en wordt in de B&U-sector beperkt gebruikt.
Het ESS heeft een sterk verwantschap met de doelstellingen van COINS.
Combinant (ARN 2016)
Een ondernemer die deelneemt aan een combinatie.
Combinatie (ARN 2016)
Een samenwerkingsverband van ondernemers.
Combinatieovereenkomst (ARN 2016)
Een overeenkomst die is toegestaan of is vrijgesteld op grond van de Beleidsregels combinatieovereenkomsten 2013 van 31 maart 2013 (Staatscourant 2013; 9223).
Commerciële garantie (BW)
Iedere verbintenis van de handelaar of een producent om, naast de wettelijke verplichting om een zaak te leveren die voldoet aan de overeenkomst, de consument de betaalde prijs terug te betalen of de zaken op enigerlei wijze te vervangen, herstellen of onderhouden, wanneer die niet voldoen aan specificaties of aan enige andere vereisten die geen verband houden met de hiervoor genoemde wettelijke verplichting, die vermeld zijn in de garantieverklaring of in de desbetreffende reclameboodschappen op het moment van of vóór het sluiten van de overeenkomst.
Commissioning
Is een proces om vast te leggen, te valideren en te garanderen dat aan alle functionele en gebouw prestatie-eisen van de opdrachtgever is voldaan en welke in het ontwerp zijn vastgelegd. Hierover vallen de kosten voor inbedrijfstelling, validatie en rapportage. Commissioning is het proces waarin gecontroleerd wordt dat alle systemen en componenten van een gebouw of industriële installatie ontworpen, geïnstalleerd, getest, bediend en onderhouden worden zoals het in het programma van eisen bedacht is of omschreven is.
Commissioning (Model ABK)
Commissioning is een proces om vast te leggen, te valideren en te garanderen dat aan alle functionele en gebouw prestatie-eisen van de opdrachtgever is voldaan en welke in het ontwerp zijn vastgelegd. Hierover vallen de kosten voor inbedrijfstelling, validatie en rapportage.
Compatibiliteit (BW)
Het vermogen van de digitale inhoud of digitale dienst om te functioneren met hardware of software waarmee digitale inhoud of digitale diensten van hetzelfde type gewoonlijk worden gebruikt, zonder dat die digitale inhoud of digitale dienst moeten worden omgezet.
Complex of Bouwcomplex
NEN 2660
Gebouwen en terreinen. Een bouweenheid van een groep panden, die met elkaar "verbonden" zijn. Verzameling van bij elkaar behorende (bouw)werken. Hiermee worden verzamelingen van bij elkaar behorende (bouw)werken aangeduid, waarbij deze verzameling een specifieke functie vervult, bijvoorbeeld luchthaven, snelweg, hoogspanningsnet of winkelcentrum.
Tabel 0.0 Planologische Gebieden (NL/SfB).
NEN 2767
Een complex of traject bestaat uit een verzameling samenhangende beheerobjecten die elkaar ondersteunen om een gezamenlijke functie te vervullen of in logische zin samen horen bij elkaar.
In de SBS van de ESS een topvermelding van de entiteiten/objecten
Conceptuele waarden (URL 2007)
De waarden van een idee, filosofie, ontwerpconcept of architectuuropvatting dat of die zijn weerslag vindt in het gebouwde object.
Concessieopdracht voor diensten (ARW 2016)
Een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel die is gesloten tussen een of meer dienstverleners en een of meer aanbesteders en die betrekking heeft op het verlenen van andere diensten dan die welke vallen onder opdrachten voor werken, en waarvoor de tegenprestatie bestaat uit hetzij uitsluitend het recht de dienst die het voorwerp van de overeenkomst vormt, te exploiteren, hetzij uit dit recht en een betaling.
Concessieopdracht voor werken (ARW 2016)
Een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel die is gesloten tussen een of meer aannemers en een of meer aanbesteders en die betrekking heeft op:
Conditie (NEN 2767)
De technische kwaliteit of toestand (als onderdeel van de staat) van het object "bouwdeel" met/of "componenten". Een conditiemeting kan, doch niet per definitie, conform de NEN 2767 op een "objectieve" en eenduidige manier worden vastgelegd. De NEN 2767 maakt onderscheid in:
Conditiescore
De conditiescore komt tot stand door "samenvoeging" van de drie aspecten, Ernst, Intensiteit en Omvang (EIO) (zie tabel).
Conditiescore overall:
Ernst van het gebrek:
Intensiteit van het gebrek:
Omvang van het gebrek:
Om de omvang van het gebrek te bepalen kijkt men naar het percentage wat is aangetast is door het gebrek. Aan de hand van dit percentage plaatsen we de omvang in een van de bovengenoemde 5 niveaus:
Bepaling conditiescore
Als het gebrek ernstig is, zich bevindt in het eindstadium, maar echter een heel klein deel van het bouwdeel inneemt en het overige deel vertoont geen gebreken (dus incidenteel), krijgt dus de conditiescore 2.
Bij de bepaling van de technische conditie van een woning of woningcomplex wordt vaak de conditie van alle bouwdelen in de berekening meegenomen. Dit geeft over het algemeen een te positief beeld over de ontwikkeling van de onderhoudstoestand doordat veel bouwdelen, met name de constructies en fundering, langdurig in een uitstekende conditie blijven. Beter is naast de algehele conditie van een woning of woningcomplex ook een “onderhoudsconditie” te bepalen op een selectie van bouwdelen die binnen een bepaalde periode (bijvoorbeeld 50 jaar) ook echt onderhoud behoeven. Men noemt dit de onderhoud behoevende bouwdelen.
IFC kent diverse entiteiten aangaande de conditie
IfcCondition vertegenwoordigt de fysieke of functionele toestand van een object. Het kan verschillende toestanden beschrijven, zoals nieuw, gebruikt, beschadigd of onderhoud nodig. Deze informatie is waardevol voor het beheer van de levenscyclus van objecten, van hun prestaties en het plannen van onderhouds- of renovatieactiviteiten. IfcCondition kan worden gebruikt om de huidige staat van een bouwdeel aan te geven, zoals een stenen muur of een houten balk, of het in goede staat verkeert, reparatie nodig heeft, of vervanging vereist. Deze informatie kan vervolgens worden gebruikt door belanghebbenden gedurende de levenscyclus van het gebouw voor besluitvormingsdoeleinden.
"IfcBuildingCondition" is een specifieke entiteit binnen het Industry Foundation Classes (IFC) schema en vertegenwoordigt de conditie of staat van een gebouw als geheel, in plaats van individuele bouwelementen.
IfcConditionCriterium
Wordt gebruikt om de criteria te definiëren die worden gebruikt om de toestand of conditie van een bouwelement, een bouwdeel feitelijk, te beoordelen. Deze criteria kunnen variëren afhankelijk van het type element en het beoogde gebruik. Ze kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op structurele integriteit (conditie score), esthetische aspecten (beeldkwaliteit), functionele prestaties etc.
In het ESS zijn meerdere kolommen ingeruimd voor de staat waarin het gebouw zich bevindt, namelijk voor de:
Dit is met name bij de gebruiksfase handig om dit bij een opname van een object in te vullen om daarna de gewenste ingreep, de technische oplossing, eenduidiger te bepalen. Een MJOP in aanzet. Bij restauratie en instandhouding kan dan de restauratieladder de basis zijn voor de technische oplossing, de ingreep of taak als repareren, conserveren enz.
Conformiteitsbeoordelingsinstantie (ARW 2016)
Een instantie die conformiteitsbeoordelingsactiviteiten verricht en die geaccrediteerd is overeenkomstig verordening (EG) nr. 765/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 tot vaststelling van de eisen inzake accreditatie en markttoezicht betreffende het verhandelen van producten en tot intrekking van verordening (EEG) nr. 339/93 (PbEU 2008, L 218).
Conditiën
Thans spreken we over “voorwaarden” in relatie tot een (bouw)contract doch vroeger sprak men over “conditiën”, het oud-hollandse woord voor “voorwaarden” of “bepalingen”. Bestek en conditiën was een begrip in het tijdperk dat een bestek enkel de beschrijving van het werk was. Een dergelijk document zouden we heden ten dage het bestekboek noemen. In dat zelfde tijdperk sprak men ook over bestektekeningen. Bestek en tekening was dan ook vroeger eveneens een bekende kreet. Zowel de voorwaarden als de tekeningen zijn nu 1 van de onderdelen van een bestek. Al vanaf de allereerste UAV uit 1968 is de begripsomschrijving van het bestek immers:
het bestek: de beschrijving van het werk, de daarbij behorende tekeningen, de voor het werk geldende voorwaarden, de nota van inlichtingen en het proces-verbaal van aanwijzing;
In Nederland is er sprake van steeds meer verengelsing. Wellicht dat we in de nabije toekomt het conditions gaan noemen.
In de STABU besteksystematiek zijn de voor het werk geldende voorwaarden vervat in 4 (van de 6) bestekdelen, te weten:
STABU gebruikt derhalve structureel het woord “bepalingen” terwijl de UAV 2012 spreekt over “voorwaarden”.
Constructieonderdeel (Bbl)
Onderdeel van een bouwwerk voor het voldoen van het bouwwerk aan de technische eisen van de hoofdstukken 3 tot en met 5.
Convenant
Kenmerken van een convenant zijn:
Voordelen
Nadelen
Bij het opstellen van convenanten moet je de Aanwijzingen voor convenanten (2003) volgen. Deze aanwijzingen zijn ook een verplichte kwaliteitseis. De aanwijzingen zijn als volgt verdeeld:
Component of Bouwdeelcomponent
Een component of bouwdeelcomponent is een fysiek en gematerialiseerd onderdeel van een bouwdeel, zoals metalen hang- en sluitwerk bij een houten deur. Bij renovatie (klein onderhoud) kan het aanpakken van bouwdeelcomponenten vanuit financiële en organisatorische overwegingen (fasering) bewonersvriendelijker zijn dan complete ruimtes of woningen aanpakken (planmatig onderhoud).
In het ESS kun je tot op het boutje en moertje beschrijven, doch dat is onpraktisch. Uitgangspunt voor de goede uitwerking is het gewenste aantal MAMO regels:
Daar de modelleur niet alle componenten modelleert (tapijtlijm, spijkerlatten), is het van belang dat deze zaken wel in het ESS wel worden gespecificeerd, waarna ze weer kunnen worden geüpload naar het model.
Considerans
Aan belangrijke overeenkomst wordt vaak een considerans toegevoegd als meerwaarde die moet helpen om de bedoelingen van partijen te kunnen duiden of interpreteren. De bepalingen van de considerans zijn echter niet bindend en maken zelfs geen deel uit van de juridisch afdwingbare afspraken. Toch raden juristen aan om in belangrijke overeenkomsten een considerans op te nemen. Een considerans is eenuitleg die aan de overeenkomst wordt gegeven door partijen. Het geeft weer:
Het woord “considerans” hoeft daarbij niet voor te komen, het volstaat bijvoorbeeld om de afwegingen vooraf te laten gaan door termen als:
Een rechter zal met de considerans rekening houden wanneer hij een bepaald beding moetinterpreteren. De considerans is ook een reddingslijn voor wanneer de bepalingen van de overeenkomst niet overeen zouden stemmen met de veronderstellingen van een partij. In dat geval kan de consideranshelpen om dwaling in te roepen. Dwaling is een wilsgebrek waarbij, indien de partij de overeenkomst afsloot op basis van verkeerde informatie of veronderstellingen, de overeenkomst kan worden vernietigd. Hierdoor moeten de partijen alle prestaties ongedaan maken.
Een overeenkomst kan volledig vormvrij worden gesloten en een considerans opnemen is dus zeker niet verplicht. Bovendien is het ook op andere manieren mogelijk om de bedoelingen en doelstellingen van de partijen aan te tonen.
Consortium
De afkorting PPS staat voor Publiek Private Samenwerking. PPS is een samenwerkingsverband tussen overheid en bedrijfsleven om gezamenlijk een project te realiseren met zowel maatschappelijke als commerciële doelen. Een PPS gebeurt via een bepaalde contractvorm; dat omvat dan meestal ontwerp, bouw, financiering, onderhoud en exploitatie van het te realiseren object (DBMFO). Genoemde componenten zijn de verantwoordelijkheid van de projectbeheerder, die ze weer kan delegeren aan haar subcontracten. Hiermee worden verantwoordelijkheden overgedragen aan marktpartijen met bedoeling dat meerwaarde wordt gerealiseerd. De overheid ziet hierin een manier om projecten van een bepaalde kwaliteit te realiseren tegen een lagere prijs of van betere kwaliteit tegen een gelijke prijs. Bovendien kunnen projecten door deze werkwijze sneller worden opgeleverd. Risico's die samenhangen met overdracht tussen ontwerp, bouw en onderhoud worden volledig bij de marktpartij (consortium) neergelegd en door één aanbesteding voor al deze onderdelen worden ook de transactiekosten lager. Een consortium is een tijdelijk samenwerkingsverband tussen verschillende partijen. Meestal is het een vereniging, maar het kan ook een contractuele samenwerking zijn. Het consortium wordt gevormd om iets te bereiken. Het is een gelegenheidscombinatie.
Consument (BW)
Natuurlijk persoon die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.
Consument
Consumenten worden extra beschermd door de wetgever. Dewetzegt dat iemand die handelt voor doeleinden die buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit vallen, een consument is. Anders gezegd: een consument is iemand die niet handelt in uitoefening van een beroep of bedrijf.
Onder de definitie van consument dienen natuurlijke personen te vallen die buiten hun handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit handelen.
In de Wkb wordt ook het woord “consument” gebruikt. De wet schrijft voor dat aannemers bij oplevering twee dossiers moeten overhandigen:
De dossiers hebben enige overlap omdat bepaalde gegevens zowel voor de consument als voor het bevoegd gezag van belang zijn.
Met artikel 7:757a BW introduceert de Wkb het consumentendossier in het BW. Dit is een geheel nieuw artikel, met als uitgangspunt dat de aannemer bij oplevering zoveel mogelijk informatie over het opgeleverde werk aan opdrachtgever, zowel professioneel als particulier, verstrekt. De strekking van de wettekst in aanpaste vorm:
In geval van aanneming van een bouwwerk legt de aannemer bij de kennisgeving dat het werk klaar is om te worden opgeleverd, bedoeld in artikel 758, lid 1, een dossier aan de opdrachtgever over met betrekking tot het tot stand gebrachte bouwwerk. Het dossier bevat gegevens en bescheiden die volledig inzicht geven in de nakoming van de overeenkomst door de aannemer en de te dien aanzien uitgevoerde werkzaamheden en bevat in ieder geval van het tot stand gebrachte bouwwerk:
Woongedeelte van een bejaardentehuis of een verzorgingstehuis;
gezinsvervangend tehuis voor verstandelijk gehandicapten (kan ook onder een gezondheidsfunctie vallen);
Woon-zorgcomplex (kan ook deels bestaan uit een gezondheidszorgfunctie);
Opmerkingen
Een ruimte van een woonboot valt niet onder een woonfunctie. Een woonboot is namelijk geen bouwwerk in de zin van de Woningwet.
Congrescentrum;
Kerk;
Wijkgebouw;
Bioscoop;
Theater;
Casino;
Café;
De eetzalen van een restaurant;
Kantine;
Discotheek;
Schouwburgzaal;
Cursusruimte;
Vergaderzaal van een kantoor of restaurant;
Tentoonstellingsgebouw;
Museum;
Kinderdagverblijf;
Kinderopvangruimte van een crèche;
Tribune in een sportgebouw;
Ruimte voor kaart- en bordspelen;
Bibliotheek (kan ook onder een winkelfunctie vallen);
Muziekstudio (kan ook onder een industriefunctie vallen);
Expositieruimte.
Opmerkingen
Een verpleeghuis heeft over het algemeen naast de gezondheidszorgfunctie, tevens een woonfunctie.
De regelgeving voor de gezondheidszorgfunctie richt zich op de gezondheidszorg voor mensen. Een dierenkliniek is dus niet per se een gezondheidszorgfunctie.
Opmerkingen
Als sub gebruiksfunctie wordt een lichte industriefunctie genoemd in het Bouwbesluit.
Een lichte industriefunctie is een industriefunctie waarin activiteiten plaats vinden, waarbij het verblijven van mensen een ondergeschikte rol speelt. Een lichte industriefunctie heeft geen relatie met de omvang van een bouwwerk.
Opmerkingen
Een tot een school behorend gymnastieklokaal is een sportfunctie
Opmerkingen
Een ruimte voor toeschouwers valt onder de bijeenkomstfunctie. Kaart- en bordspelen zijn bijeenkomstfuncties. Een enkele biljarttafel in een café is geen sportfunctie maar een bijeenkomstfunctie.
Onder een bouwwerk wordt verstaan elke constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die op de plaats van bestemming hetzij direct hetzij indirect steun vindt in of op de grond, bedoeld om ter plaatse te functioneren.De definitie van een bouwwerk bestaat uit 4 voorwaarden:
Constructie:
Een constructie is een driedimensionaal gebouwd object. Het aanleggen van een weg is bijvoorbeeld geen driedimensionaal object (wordt als tweedimensionaal object aangelegd) en is dus ook geen constructie. Een zandkasteel, berg met aarde, leidingen, mestzakken zijn ook geen constructies.
Enige omvang:
Onder enige omvang moet ongeveer een object worden verstaan van minimaal 2 m2.
Direct of indirect steun vindt in of op de grond:
Een boot die drijft en vaart op water is niet verbonden of verankerd met de grond. Een boot kan in dat geval niet als bouwwerk worden gezien. Is de boot echter verankerd aan een wal (bijvoorbeeld in het geval van woonboten), dan moet de boot wel degelijk als bouwwerk worden beschouwd mits de woonboot ook de functie heeft om ter plaatse te functioneren.
Om ter plaatse te functioneren:
Een verplaatsbaar object zoals een caravan, bloemenkraan, demontabele schuur, keetwagen, frietkraan moet als bouwwerk gezien worden indien het object plaatsgebonden is. Een object is over het algemeen plaatsgebonden indien het object meer dan 31 dagen op dezelfde plaats staat. Maar ook hier is de precieze begrenzing moeilijk vast te stellen. Een tent die bijvoorbeeld ergens 2 maanden staat zal waarschijnlijk niet als bouwen worden aangemerkt.
Gegevens en bescheiden die nodig zijn voor gebruik en onderhoud van het bouwwerk.
Artikel 7:757a BW treedt nog niet op 1 januari 2024 in werking, omdat er nog geen overgangsrecht opgesteld is. Wanneer het artikel wel in werking treedt, is niet bekend.
Op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hebben belangenvertegenwoordigers uit de bouwwereld en belangenvertegenwoordigers namens de consument samen inhoudelijke richtlijnen benoemd voor deze afspraken tussen aannemer en consument. NEN heeft dit proces begeleid en deze richtlijnen vastgelegd in NPR 8092 ‘Consumentendossier’.
Configuratiemanagement
Zorgt dat er continu een actueel en kloppend beeld is van de gemaakte afspraken. Dit door het expliciet maken, vastleggen en bewaken van de geldende stand van zaken en het vastleggen van samen overeengekomen wijzigingen daarin. Daardoor hebben betrokkenen zicht op de actuele scope van het complete systeem.
Configuratiemanagement is een discipline binnen projectbeheer die zich richt op het systematisch beheren van de wijzigingen aan de configuratie van een object gedurende de levenscyclus ervan. Het omvat het identificeren, controleren, documenteren en beheren van wijzigingen aan de configuratie om ervoor te zorgen dat het voldoet aan de gestelde eisen en specificaties. Enkele belangrijke aspecten van configuratiemanagement zijn:
Configuratie-identificatie: Het proces van het identificeren en vastleggen van de configuratie-items (CI's), oftewel de onderdelen van het product of systeem die moeten worden beheerd, inclusief hun versies en relaties;
Configuratiebeheerplanning: Het ontwikkelen van een plan dat de procedures en richtlijnen bevat voor het uitvoeren van configuratiemanagementactiviteiten gedurende de levenscyclus van het product of systeem;
Configuratiebeheerregistratie: Het bijhouden van een configuratiebeheerdatabase of register waarin alle configuratie-items en hun kenmerken worden gedocumenteerd, inclusief wijzigingsaanvragen en -goedkeuringen;
Wijzigingsbeheer: Het proces van het beoordelen, beheren en implementeren van wijzigingsaanvragen voor de configuratie-items, inclusief het evalueren van de impact van wijzigingen en het vaststellen van wijzigingsbeleid;
Configuratie-audits en -reviews: Het uitvoeren van periodieke controles en evaluaties van de configuratie om ervoor te zorgen dat deze consistent is met de specificaties en vereisten, en om naleving van het configuratiebeheerproces te waarborgen;
Versiebeheer: Het bijhouden van de verschillende versies van configuratie-items en het beheren van wijzigingen tussen deze versies, inclusief het labelen, controleren en archiveren van versies;
Statusrapportage en -beheer: Het verstrekken van regelmatige updates over de status van configuratie-items en wijzigingsaanvragen aan belanghebbenden, en het beheren van de goedkeurings- en implementatiestatus van wijzigingen.
Een configuratiemanager is verantwoordelijk voor het coördineren en uitvoeren van configuratiemanagement activiteiten binnen een organisatie of project. Deze persoon zorgt ervoor dat het configuratiebeheerproces effectief wordt geïmplementeerd en dat wijzigingen aan de configuratie op een gecontroleerde en geautoriseerde manier worden doorgevoerd.
Contractuele knip
Werkzaamheden worden vaak gefaseerd uitgevoerd onder het mom van: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Er kan dan sprake zijn van:
Vaak zit bij klassieke overeenkomsten de harde knip, vanuit het verleden ingegeven, tussen het ontwerp en uitvoering.Tussen ontwerpen en uitvoering. Thans zit de harde knip, met name in de GWW -sector Ergens in het onwerp, bijvoorbeeld het SO.
Contract compliance
Opdrachtgevers met een maatschappelijke taak, zoals gemeenten en woningcorporaties, kunnen sociale voorwaarden verbinden aan opdrachten, vergunningen en subsidies. Dit wordt aangeduid met termen als ‘contract compliance’, ‘social return’ en ‘sociaal bestek’. Contract compliance was erg populair in de jaren tachtig, maar raakte in onbruik toen de economie aantrok. Toch zijn er nog steeds een aantal opdrachtgevers geïnteresseerd in contract compliance in aannemingsovereenkomsten.
Juridisch gezien kan het sociale voorwaarden verbinden aan een aannemer middels een bestek door de beugel, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Zo kan een gemeente, als opdrachtgever, niet als voorwaarde stellen dat werklozen uit de eigen gemeente in dienst worden genomen. Wel mag de voorwaarde worden gesteld dat de deelnemers staan ingeschreven bij het plaatselijke CWI.
Van aannemers wordt middels de aannemingsovereenkomst verwacht dat ze stageplekken creëren of werklozen aan een baan helpen. Zo hanteert men dikwijls de besteksvoorwaarde dat de aannemer vijf procent van de aannemingssom moet gebruiken om werklozen in dienst te nemen.
De gemeente Rotterdam werkt sinds 1996 met de 5%-regeling (voluit: 5%-Regeling Additioneel Bestek). Met deze regeling draagt de gemeente bij aan de bevordering van de werkgelegenheid onder langdurig werklozen in de gemeente Rotterdam. Het doel van de regeling is om zoveel mogelijk werklozen door middel van werkervaring, scholing en/of begeleiding een kans te bieden op een structurele plaats op de arbeidsmarkt.
De 5%-regeling houdt in het kort in dat een opdrachtnemer, die in opdracht van de gemeente Rotterdam investeringsprojecten uitvoert met een aanneemsom boven € 225.000,-, verplicht is 5% van dit bedrag te besteden aan lonen van mensen die langer dan zes maanden als werkloos ingeschreven staan en deze mensen voor minimaal een half jaar in te schakelen.
In het bestek zou men deze verplichting van de aannemer kunnen opnemen met de volgende aanvullende administratieve bepaling onder bijvoorbeeld 01.02.06 “VERPLICHTINGEN VAN DE AANNEMER”:
“Het voorliggende werk is aangemerkt met het oogmerk werkgelegenheid te creëren voor langdurig werklozen. In dat kader is de aannemer verplicht minimaal 5% van de aanneemsom te verlonen door middel van de inzet van werklozen. Het gaat hierbij om werklozen die langer dan een half jaar werkloos zijn en voor minimaal een half jaar worden ingeschakeld. Indien de aannemer niet voldoet aan deze bepaling zal een bedrag op zijn betaling worden ingehouden ter grootte van het deel van de aanneemsom dat ten onrechte niet is verloond aan werklozen.’’
Coördinerend constructeur
De adviseur die in de fase Uitvoering gereed Ontwerp (detail-engineering) de detailuitwerkingen van DEELCONSTRUCTEURS inhoudelijk toetst en de constructieve samenhang bewaakt.
Coördinerend constructeur (CEW)
Adviseur die in de fase Uitvoeringsgereed Ontwerp (detailengineering) de detailuitwerkingen van deelconstructeurs inhoudelijk toetst en de constructieve samenhang bewaakt.
Coordinerend en ontwerpend constructeur (RRU)
Onder coördinerend constructeur wordt, zoals beschreven op het "Kennis portaal Constructieve Veiligheid", verstaan:
Onder ontwerpend constructeur wordt, zoals beschreven op het "Kennis portaal Constructieve Veiligheid", verstaan:
Correctief onderhoud
Het reactief en herstellend onderhoud aan machines, installaties, gebouwen of systemen, nadat een technisch deskundig persoon of een geautomatiseerd meetsysteem een storing heeft geconstateerd.
CPO (Model ABK)
Centrale projectorganisatie, voorheen ook koepelkosten. Dit zijn de kosten die betrekking hebben op de centrale projectorganisatie die nodig zijn om het project centraal aan te sturen, niet zijnde de kosten genoemd in de ABK.
CPR fundamentele eisen en essentiële kenmerken (functionele- en prestatie eisen)
CPR staat voor "Construction Products Regulation" (Verordening Bouwproducten) en heeft als doel om de prestaties van bouwproducten te harmoniseren en te verbeteren binnen de Europese Unie (EU). De CPR omvat een reeks fundamentele eisen die bouwproducten moeten naleven om ervoor te zorgen dat ze geschikt zijn voor hun beoogde gebruik en bijdragen aan een veilige en duurzame gebouwde omgeving, zijnde de volgende functionele eisen op productniveau:
Mechanische weerstand en stabiliteit: Bouwproducten moeten voldoende sterkte en stabiliteit bieden om de belastingen waaraan ze tijdens het gebruik kunnen worden blootgesteld, te weerstaan, dit omvat bijvoorbeeld eisen met betrekking tot de structurele integriteit van dragende constructies;
Brandveiligheid: Bouwproducten moeten bijdragen aan de preventie van brand en de verspreiding ervan binnen gebouwen beperken. Dit omvat bijvoorbeeld eisen met betrekking tot brandklassen en brandwerendheid van bouwproducten;
Hygiëne, gezondheid en milieu: Bouwproducten mogen geen schadelijke stoffen uitstoten die de gezondheid van mensen kunnen schaden of het milieu kunnen vervuilen. Dit omvat bijvoorbeeld eisen met betrekking tot de emissie van vluchtige organische stoffen (VOS) en andere schadelijke stoffen;
Veiligheid en toegankelijkheid in gebruik: Bouwproducten moeten veilig zijn voor gebruik en mogen geen onnodig risico vormen voor de gezondheid of veiligheid van mensen die ze gebruiken. Dit omvat bijvoorbeeld eisen met betrekking tot slipweerstand van vloeren en trappen, evenals toegankelijkheid voor mensen met een handicap;
Bescherming tegen geluidshinder: Bouwproducten moeten bijdragen aan het verminderen van geluidshinder binnen gebouwen en het bieden van een comfortabele leef- en werkomgeving, dit omvat bijvoorbeeld eisen met betrekking tot geluidsisolatie tussen ruimtes;
Energie-efficiëntie en warmtebehoud: Bouwproducten moeten bijdragen aan het verminderen van energieverbruik en het verbeteren van de energie-efficiëntie van gebouwen, dit omvat bijvoorbeeld eisen met betrekking tot thermische isolatie van gebouwschillen als wand, vloer en dak;
Om aan de hiervoor genoemde fundamentele functionele eisen voor bouwwerken te kunnen voldoen, moeten bouwproducten een zekere prestatie hebben op bepaalde producteigenschappen, de zogenaamde "essentiële kenmerken". Deze essentiële kenmerken worden vastgesteld op basis van de beoogde toepassing en prestaties van het bouwproduct en zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat het product geschikt is voor het beoogde gebruik en voldoet aan de relevante wettelijke vereisten.
Enkele voorbeelden van essentiële kenmerken kunnen zijn:
Brandwerendheid: Het vermogen van het bouwproduct om de verspreiding van brand te vertragen of te voorkomen, zoals gespecificeerd in de relevante Europese normen voor brandclassificatie;
Mechanische sterkte: De capaciteit van het bouwproduct om de vereiste mechanische belastingen te weerstaan zonder structurele mislukking, zoals bepaald door tests voor mechanische weerstand en stabiliteit;
Thermische isolatie: De mate waarin het bouwproduct warmteoverdracht beperkt, gemeten door thermische geleidbaarheid of isolatiewaarden, om de energie-efficiëntie van gebouwen te verbeteren;
Waterdichtheid: De weerstand van het bouwproduct tegen binnendringend water, beoordeeld door middel van waterdichtheidstests volgens de relevante normen;
Geluidsisolatie: De mate waarin het bouwproduct geluidsoverdracht tussen ruimtes beperkt, beoordeeld door geluidsisolatietests volgens de relevante normen;
Duurzaamheid: De levensduur van het bouwproduct en het vermogen om te weerstaan aan de invloeden van weersomstandigheden, chemische belasting, veroudering en andere degradatieprocessen;
Milieuprestaties: De impact van het bouwproduct op het milieu gedurende de gehele levenscyclus, inclusief grondstoffen, productie, gebruik en verwijdering, gemeten aan de hand van milieu-impactbeoordelingen.
Het is belangrijk dat fabrikanten, of zij die de verantwoordelijkheid hiervan overnemen zoals importeurs, van bouwproducten de relevante essentiële kenmerken identificeren en aantonen dat hun bouwproducten aan deze kenmerken voldoen door middel van een prestatieverklaring de zogenaamde Declaration of Performance (DoP). Dit stelt bouwprofessionals in staat om weloverwogen beslissingen te nemen bij het selecteren en gebruiken van Bouwproducten.
In het ESS kunnen op alle object niveaus, dus niet op productniveau, functionele eisen worden gesteld (FBS) alsmede daaraan gekoppelde prestatie-eisen (RBS).
Tip. Laat de DOP, de "ingevulde" Annex ZA van een productfamilie terugkomen in een (zelf gemaakte) IFC property-set.
CPV (aanbestedingswet 2012)
De gemeenschappelijke woordenlijst overheidsopdrachten, vastgesteld bij verordening (EG) nr. 2195/2002 van het Europees Parlement en de Raad van 5 november 2002 betreffende de gemeenschappelijke woordenlijst overheidsopdrachten (CPV) (PbEG 2002, L 340);
CPV code
De CPV-code staat voor "Common Procurement Vocabulary" en wordt bij inkopen/aanbestedingen binnen de Europese Unie (EU) gebruikt als gestandaardiseerd classificatiesysteem voor de aanduiding van o.a.:
De code bestaat uit acht cijfers en wordt ingedeeld in:
Aan de eerste 2 cijfers van de code kun je zien over welk type hoofdopdracht het gaat:
Er bestaan geen codes die beginnen met de cijfers 46, 47 en 49.
Voorbeeld
Wat is de code voor het verwijderen van verontreinigde grond, 90522200-4?
Antwoord
De afdeling is 90000000 (Diensten inzake afvalwater, afval, reiniging en milieu);
De groep is 90500000 (Diensten op het gebied van vuilnis en afval);
De klasse is 90520000 (Diensten op het gebied van radioactief, toxisch, medisch en gevaarlijk afval);
De categorie is 90522000 (Diensten in verband met vervuilde grond);
De (eerste en in dit geval enige) precisering is 90522200 (Verwijderen van verontreinigde grond);
Het controlecijfer is 4. Mochten de twee getallen voor het controlecijfer een ander getal dan 0 zijn, dan kan er
een tweede en derde precisering volgen.
Bijvoorbeeld, een CPV-code kan er als volgt uitzien:
Afdeling: 45000000 - Bouwwerkzaamheden;
Groep: 45200000 - Compleet of gedeeltelijk bouwen en verbouwen van woningen en gebouwen;
Klasse: 45210000 - Bouwen van woningen en gebouwen.
In het ESS juridisch kan de betekenis van de CPV code meegenomen worden in de aanhef van de overeenkomst door de code in deCPV-code zoekmachinete stoppen.
CPV code
De CPV-code staat voor "Common Procurement Vocabulary" en wordt bij inkopen/aanbestedingen binnen de Europese Unie (EU) gebruikt als gestandaardiseerd classificatiesysteem voor de aanduiding van o.a.:
De code bestaat uit acht cijfers en wordt ingedeeld in:
Aan de eerste 2 cijfers van de code kun je zien over welk type hoofdopdracht het gaat:
Er bestaan geen codes die beginnen met de cijfers 46, 47 en 49.
Voorbeeld
Wat is de code voor het verwijderen van verontreinigde grond, 90522200-4?
Antwoord
Bijvoorbeeld, een CPV-code kan er als volgt uitzien:
Zie hier voor de CPV zoekmachine.
In het ESS kan de CPV code meegenomen worden bij:
CSV
Een CSV-bestand (door komma’s gescheiden waarden) is een speciaal bestandstype dat u in Excel kunt maken of bewerken maar ook in Revit. CSV-bestanden slaan informatie niet op in kolommen, maar door deze te scheiden door komma’s. Als tekst en getallen zijn opgeslagen in een CSV-bestand, kunt u deze makkelijk verplaatsen tussen verschillende programma's, zoals KUBUS Spexx. CSV is naast TXT eenvoudig tekstformaat.
Vanuit het 3D model kan een bestand worden gegenereerd met daarin de variant element code, XX.XX, van de gemodelleerde objecten. Het bestandsformaat is ASCII ende extensie is *.TXT of *.CSV.
Cultureel erfgoed (URL 2007)
Uit het verleden geërfde materiële en immateriële bronnen, in de loop van de tijd tot stand gebracht door de mens of ontstaan uit de wisselwerking tussen mens en omgeving, die mensen, onafhankelijk van het bezit ervan, identificeren als een weerspiegeling en uitdrukking van zich voortdurend ontwikkelende waarden, overtuigingen, kennis en tradities, en die aan hen en toekomstige generaties een referentiekader bieden. Cultuurhistorische waarde Waarden die zijn toegekend aan sporen, objecten en structuren die onderdeel uitmaken van onze leefomgeving en een beeld geven van een historische situatie of ontwikkeling.
Curator curatele bewind
Bewind is bedoeld voor wie zijn financiële zaken niet zelf kan regelen. Mentorschap gaat over het nemen van beslissingen over de verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding van de betrokkene. Curatele is bedoeld voor mensen die hun financiële en persoonlijke zaken niet zelf kunnen regelen. Iemand die onder curatele staat is handelingsonbekwaam. De curator is de wettelijk vertegenwoordiger van de betrokkene. Alle ondercuratelestellingen staan in het openbare curatele- en bewind register. Bij curatele regelt een curator alle persoonlijke zaken en geldzaken van iemand die dat zelf niet kan. Alleen een persoon van 18 jaar of ouder kan onder curatele staan. Curatele vraagt u aan bij de rechter. Curator, bewindvoerder en mentor nemen beslissingen voor anderen. De curator neemt beslissingen voor anderen op het financiële en het persoonlijke vlak. De bewindvoerder neemt alleen beslissingen over geld en goederen en de mentor neemt alleen beslissingen op het persoonlijke vlak. Eencuratorheeft onder meer de volgende taken en verplichtingen:
De curator betrekt de betrokkene zoveel mogelijk bij zijn taken. Een betrokkene kan 1 of 2 curatoren hebben.
Dag (ARN 2016)
Kalenderdag.
Dag (UAR 2001)
Kalenderdag.
Dag (UAV 2012)
Kalenderdag.
Dag (UAV gc)
De betekenis van de term dag is binnen het bouwrecht belangrijk. Meestal wordt de periode waarbinnen de aannemer het bouwwerk dient te realiseren uitgedrukt in werkbare werkdagen. Bij overschrijding van de uiterste dag waarop het werk opgeleverd had moeten worden, is de opdrachtgever normaliter gerechtigd om een korting op te leggen. Dit artikel gaat nader in op het begrip dag in de UAVGC 2005 (Uniforme Administratieve Voorwaarden voor Geïntegreerde Contractvormen 2005).
De UAV-GC 2005 zijn voorwaarden die in de bouw gehanteerd worden. Deze voorwaarden zijn met name geschikt als de aannemer niet enkel uitvoert, maar ook ontwerpt. Dit wordt ook wel geintegreerd contracteren genoemd. Omdat de aannemer bouwt en ontwerpt, wordt hij niet met aannemer aangesproken. Hij is opdrachtnemer. Naast ontwerpen en bouwen kan aan de opdrachtnemer ook het onderhoud gedurende meerdere jaren worden opgedragen. Bij de UAV-GC 2005 hoort een model basisovereenkomst. Hoewel de UAV-GC 2005 niet expliciet een verplichting bevat voor partijen om dit model basisovereenkomst te hanteren, is gebruik van het model wel het uitgangspunt van de UAV-GC 2005.2 In het model basisovereenkomst wordt de UAV-GC 2005 van toepassing verklaard. Het model basisovereenkomst en de UAV-GC 2005 zijn derhalve twee verschillende documenten3, maar horen bij elkaar. In het model basisovereenkomst en de UAV-GC 2005 worden begrippen die een specifieke bet
nis hebben met een hoofdletter geschreven.4 Voor de leesbaarheid zal ik dit gebruik van hoofdletters niet volgen in onderhavig artikel. 2. De ene dag is de andere niet De UAV-GC 2005 definiëren niet het begrip dag. De keuze voor het begrip dag wordt overgelaten aan partijen. In het model basisovereenkomst van de UAV-GC 2005 is in art. 4 lid 1 een keuzeoptie opgenomen waarbij partijen het begrip dag definieren. Lid 1 van artikel 4 luidt: ‘Partijen verstaan onder ‘dag’ in de zin van de Overeenkomst:- kalenderdag.- kalenderdag, tenzij deze valt op een algemeen of ter plaatse van het Werk erkende, of door de overheid dan wel bij of krachtens collectieve arbeidsovereenkomst voorgeschreven rust- of feestdag, vakantiedag of andere niet individuele vrije dag. -anders, namelijk: (……)’ Het model basisovereenkomst geeft derhalve twee mogelijkheden die enkel aangekruist hoeven te worden en geeft nog een derde mogelijkheid waarbij partijen zelf een invulling aan het begrip kunnen geven. De eerste optie is kalenderdagen en de tweede optie is kalenderdagen, tenzij deze vallen op een algemeen of ter plaatse van het werk erkende, of door de overheid dan wel bij of krachtens collectieve arbeidsovereenkomst voorgeschreven rust- of feestdag, vakantiedag of andere niet-individuele vrije dag. Deze tweede optie zal ik hierna samenvatten als werkdagen. Aan de derde optie zal in dit artikel geen aandacht geschonken worden. Dat partijen een keuze maken, is door het format behoorlijk dwingend. Om geen keuze te maken, moeten partijen echt een keuze onaangekruist laten. Als door partijen geen keuze gemaakt is, is er van contractswege toch een keuze gemaakt. In voetnoot 9 van het model basisovereenkomst is namelijk opgenomen dat in dat geval partijen geacht worden de optie kalenderdag te hebben aangekruist.
sisovereenkomst gekozen optie van toepassing. In de UAV-GC 2005 zijn geen uitzonderingen opgenomen. De gevolgen van de keuze voor het begrip dag zijn verstrekkend. De lengte van een termijn in kalenderdagen is beduidend korter dan de termijn in werkdagen. In een week zitten 7 kalenderdagen, in een maand 28 tot en met 31 kalenderdagen. Het aantal werkdagen in een week is tegenwoordig11 maximaal 5, terwijl het aantal werkdagen varieert van 0 tot 23 per maand. Dit is een significant verschil dat door de gehele UAV-GC 2005 doorwerkt en waar partijen zich niet altijd van bewust zullen zijn. De UAV-GC 2005 kennen zes paragrafen die de term dag hanteren in de zin van een tijdsperiode. Dat zijn de paragrafen 24, 27, 30, 36, 38 en 42. Deze zes paragrafen worden later in dit artikel besproken. De term dag komt op diverse plaatsen terug in de UAV-GC 2005. Niet iedere keer wordt met de term dag, zoals gekozen door opdrachtgever en opdrachtnemer, een bepaalde termijn aangegeven. Met dag wordt een enkele keer een tijdstip bedoeld. Zo is in par. 11 lid 1 UAV-GC 2005 opgenomen dat opdrachtnemer bekend wordt geacht te zijn met de voor de werkzaamheden van belang zijnde wettelijke voorschriften en beschikkingen van overheidswege, voor zover deze op de dag waarop hij zijn aanbieding heeft gedaan in werking zijn getreden. Voor dit gebruik van het begrip dag is het niet relevant welke optie partijen in art. 4 hebben gekozen. Het blijft dezelfde dag of het nu een ka
lenderdag (optie 1), een werkdag (optie 2) of nog een andere variant (optie 3) is.12 Voorts wordt in par. 27 lid 3 en par. 29 lid 3 de term dag gehanteerd in de zin dat opdrachtnemer gehouden is gebreken te herstellen die aan de dag treden. Hierbij wordt de term dag gebruikt in zin van aan het licht treden, ontdekt worden. Vanzelfsprekend ziet de gekozen optie in art. 4 basisovereenkomst hierop niet. 6. Par. 24 Keuring, aanvaarding en oplevering van het werk ARTIKEL Par. 24 handelt over de keuring, aanvaarding en oplevering van het werk. Op het moment dat opdrachtnemer van oordeel is dat het werk gereed is voor de aanvaarding, zendt opdrachtnemer een schriftelijk verzoek aan opdrachtgever.13 Opdrachtgever zal vervolgens moeten gaan beslissen of hij wel of niet het werk wil gaan keuren. Als opdrachtgever gebruik wil maken van zijn recht op keuring, dan moet hij binnen 7 dagen na de dag van verzending van het verzoek van opdrachtnemer mededeling doen dat hij wil keuren. Als opdrachtgever niet binnen deze termijn van 7 dagen de mededeling doet dat hij wil keuren, verliest opdrachtgever dat recht.14 Indien in art. 4 basisovereenkomst is aangekruist dat een dag een kalenderdag is, dan heeft opdrachtgever na de mededeling een periode van 7 kalenderdagen, zijnde één kalenderweek, om te beslissen of hij het werk wil keuren én zo ja, om dat aan opdrachtnemer kenbaar te maken. Indien in art. 4 de tweede optie is aangekruist, heeft opdrachtgever een langere periode. In een periode van 7 werkdagen valt immers minimaal één weekend en mogelijk zelfs twee weekenden. Ook wordt de periode langer indien in deze periode van 7 werkdagen de kerstvakantie is gelegen of de bouwvak. Zo kan het gebeuren dat opdrachtgever een periode tot zijn beschikking krijgt van circa 5½ kalenderweek. Het is goed voorstelbaar dat opdrachtnemer zich hier niet van bewust is en juist denkt nog net voor, of aan het begin van de bouwvak te kunnen opleveren. Indien opdrachtgever niet reageert op het verzoek tot aanvaarding van opdrachtnemer, kan opdrachtnemer na 15 dagen een hernieuwd verzoek
tot aanvaarding doen. Opdrachtgever heeft alsdan een nieuwe periode van 7 dagen. Echter, in deze periode mag hij niet alsnog keuren, dat recht heeft hij prijsgegeven door niet binnen 7 dagen na het eerste verzoek de mededeling te doen dat hij wil keuren. Maar opdrachtgever kan wel alsnog laten weten of hij het werk aanvaardt of niet.15 Als opdrachtgever niet reageert binnen deze 7 dagen, dan is het werk aanvaard. Al met al een minimale periode van 15 dagen (minimale termijn tot het doen van een hernieuwd verzoek) + 1 dag (dag dat hernieuwd verzoek gedaan wordt16) + 7 dagen (termijn waarna werk als aanvaard geldt na het doen van het hernieuwde verzoek) = 22 dagen. Dit lijkt op drie kalenderweken en een dag, maar dat is enkel zo indien partijen de optie kalenderdagen hebben gekozen. Anders is deze periode van 22 werkdagen ongeveer een maand. Als in deze periode een vakantie valt, is de periode van 22 werkdagen langer, bijvoorbeeld anderhalve maand of twee maanden. 7. Par. 27 Onderhoudstermijn Het overeenkomen van een onderhoudstermijn na de oplevering is binnen de UAV-GC 2005 facultatief. De term onderhoudstermijn is misleidend, maar ingeburgerd in de bouwwereld. In de onderhoudstermijn wordt door opdrachtnemer geen onderhoud gepleegd, maar de opdrachtnemer is tijdens deze periode gehouden om gebreken te herstellen die aan de dag treden, tenzij hij niet verantwoordelijk of aansprakelijk is voor deze gebreken. Opdrachtnemer is gehouden om ten minste 20 dagen voor het einde van de onderhoudstermijn een verzoek tot aanvaarding van het werk aan opdrachtgever te zenden. Vervolgens heeft opdrachtgever 10 dagen om het werk te keuren. Ook bij deze periodes van 20 dagen en 10 dagen is het relevant of het gaat om kalenderdagen of om werkdagen. 8. Par. 30 Aanvaarding van het gerealiseerde Meerjarig Onderhoud Voor de Aanvaarding van het Meerjarig Onderhoud zijn in par. 30 met de hiervoor besproken oplevering (par. 24) vergelijkbare regelingen opgenomen. Grotendeels zijn de regelingen zelfs identiek. Bespreking van de aanvaarding van het meerjarig onderhoud wordt daarom nagelaten.
late oplevering. De boete voor te late oplevering is indirect geregeld in de UAV-GC 2005. De UAVGC 2005 hanteren mijlpaaldata. Bij overschrijding van een mijlpaaldatum kan door opdrachtgever een boete per dag worden opgelegd. De datum van oplevering wordt voor de toepasselijkheid van de boeteregeling beschouwd als een mijlpaaldatum.17 De hoogte van de boetebedragen wordt in de basisovereenkomst in art. 16 ingevuld. De boete wordt verder uitgewerkt in par. 36. De berekening van de boete geschiedt per dag, zodat op deze regeling de keuze van art. 4 voor kalenderdagen of werkdagen van toepassing is. De UAV-GC 2005 kennen ook een bonussysteem. Dit is een omgekeerde korting voor te late oplevering. In dit bonussysteem krijgt opdrachtnemer een bonus voor iedere dag dat hij eerder oplevert dan de overeengekomen opleverdatum. De hoogte van het bonusbedrag wordt ingevuld in art. 16 lid 3 basisovereenkomst. In par. 36 lid 7 UAV-GC 2005 is de bonusregeling verder uitgewerkt. Het verschil tussen kalenderdagen of werkdagen kan, als het bonusbedrag fors is, financieel een groot verschil uitmaken. Zowel de boeteregeling als de bonusregeling is facultatief. Partijen kunnen kiezen om geen bedragen in te vullen in art. 16 basisovereenkomst. In het geval geen bedrag voor de boete is ingevuld, dan is er geen overeengekomen boete voor het overschrijden van een mijlpaaldatum en dus ook niet voor de oplevering. Dit klinkt voor opdrachtnemer sympathieker dan het waarschijnlijk is. Als er wel een vast boetebedrag is opgenomen voor te late oplevering, dan is een dergelijk bedrag een gefixeerde schadevergoeding18. Als de schade voor opdrachtgever groter is dan het boetebedrag, kan opdrachtnemer niet gehouden worden om dit hogere schadebedrag te vergoeden. Opdrachtnemer is de contractuele boete verschuldigd, niets minder maar ook niets meer. Het is namelijk een boetebeding waarop art. 6:91 BW en 6:92 BW van toepassing zijn. Art. 6:92 lid 2 BW bepaalt dat hetgeen ingevolge een boetebeding verschuldigd is, in de plaats treedt van de schadevergoeding op grond van de wet. Dit wetsartikel heeft echter geen werking indien er geen boetebeding is overeengekomen. Indien in art. 16 basisovereenkomst UAV-GC geen boetebedrag is opgenomen voor overschrijding van de opleveringsdatum (mijlpaaldatum), dan is er geen boetebeding overeengekomen en zal opdrachtnemer gehouden zijn om de werkelijke schade van opdrachtgever te
De vraag die dan rijst is of de bank rekening mag of moet houden met de door de partijen gemaakte keuze van de betekenis van de term dag door de keuze in art. 4 basisovereenkomst. Of dat de bank juist géén rekening mag houden met deze door partijen gemaakte keuze. De tekst van de bankgarantie dient uitgelegd te worden. De uitleg van een bankgarantie geschiedt volgens de Haviltex-norm, aldus de Hoge Raad in Haefner/ABN-AMRO21: ‘3.4 (…) Of een bankgarantie voor de uitgevende bank beroep op de achterliggende overeenkomst al dan niet uitsluit, moet van geval tot geval worden beslist door na te gaan welke zin betrokkenen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan de bewoordingen van de garantie mochten toekennen en wat zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten (vgl. HR 13 maart 1981, nr. 11647, NJ 1981, 635).’ ARTIKEL Bij de uitleg dient wel de nodige terughoudendheid te worden betracht. Het kan niet zo zijn dat via uitleg bepalingen worden toegevoegd aan een abstracte bankgarantie of dat via uitleg wordt afgeweken van duidelijke bepalingen.22 De voorwaarden voor betaling dienen zo veel mogelijk objectief te worden uitgelegd. In beginsel ligt die uitleg van een bepaling voor de hand die het meest aansluit bij de letterlijke bewoordingen van de bankgarantie.23 Zie in dit kader de Hoge Raad in de zaak Anthea Yachting/ ABN AMRO24: ‘3.4.2 Bij de beoordeling van dit onderdeel moet worden vooropgesteld dat het hof kennelijk en terecht tot uitgangspunt heeft genomen dat, gelet op het karakter van een bankgarantie als de onderhavige en de functie die dergelijke garanties in het handelsverkeer vervullen en gelet op de positie van de bank die zowel de belangen van degene die de opdracht gaf tot het stellen van de garantie, als van degene te wiens gunste de garantie is gesteld, in het oog moet houden, een strikte toepassing door de bank van de in de garantie gestelde voorwaarden geboden is.’ De periodes van 14 dagen die genoemd worden in de bankgarantie die bij de UAV-GC 2005 hoort, zouden kunnen duiden op twee kalenderweken. In twee kalenderweken zitten 14 kalenderdagen. Voor mensen die niet werkzaam zijn in de bouw, zoals een bankmedewerker, zal een termijn van 14 dagen niet duiden op 14 werkdagen. Deze termijn van 14 dagen wordt (voor hen) eerst onduidelijk als bekendheid verworven wordt met het achterliggende 21 HR 25 september 1998, ECLI: NL: HR: 1998: ZC2716, NJ 1998/892 (Haefner/ABN-AMRO). 22 S.A. Kruisinga, ‘Uitleg van bankgaranties’, NTBR 2007/9, p. 383. 23 N.H.A. Kampschreur a.w., p. 302-303. 24 HR 26 maart 2004, ECLI: NL: HR: 2004: AO2778, NJ 2004/309, m.nt. Van Schilfgaarde (Anthea Yachting/ABN AMRO). Contract: een bouwcontract waar het begrip dag gedefinieerd wordt. Een logische uitleg van de te stellen bankgarantie is dat de bank na 14 kalenderdagen gehouden zal zijn om tot uitbetaling over te gaan. Deze termijn van 14 kalenderdagen zal de bank ook moeten aanhouden als in art. 4 van de basisovereenkomst de optie werkdagen is aangekruist, want dat de bank naar het achterliggende contract mag kijken om de (duidelijke) bepalingen van de bankgarantie in te vullen, lijkt niet in lijn met de jurisprudentie van de Hoge Raad25. Geheel uitgesloten is zulks evenwel niet, zodat op dit moment er geen zekerheid is. Bij de keuze in art. 4 basisovereenkomst voor werkdagen verdient de termijn in de te stellen bankgarantie daarom aandacht.26 Het is verstandig om in de tekst van de bankgarantie de gekozen definitie van dag te verwerken. Dit voorkomt misverstanden. 11. Par. 42 In gebreke blijven, onvermogen of overlijden van de opdrachtgever De laatste bepaling van de UAV-GC 2005 waar de term dag wordt gebruikt is par. 42 lid 2. Deze paragraaf gaat over het uitblijven van betaling of het uitblijven van het afgeven van een prestatieverklaring. Indien opdrachtgever een factuur heeft ontvangen en niet binnen 4 weken tot betaling27 overgaat, dan is opdrachtgever rente verschuldigd. Bij uitblijven van betaling kan opdrachtnemer na 14 dagen een schriftelijke aanmaning verzenden. Na verloop van 14 dagen na verzending van deze aanmaning wordt het rentepercentage met twee verhoogd. De opdrachtnemer is tevens gerechtigd om de werkzaamheden te schorsen of tot ontbinding over te gaan, indien opdrachtgever nog immer niet heeft betaald en opdrachtnemer in zijn aanmaning heeft vermeld dat hij (mogelijk) overgaat tot schorsing en/of ontbinding. Voor het ten onrechte uitblijven van het afgeven van een prestatieverklaring gelden deze bepalingen eveneens. In par. 42 lid 2 zijn derhalve cumulatief twee periodes van 14 dagen opgenomen. Tussen deze twee periodes van 14 dagen is minimaal één dag gelegen: opdrachtnemer kan zijn aanmaning namelijk eerst zenden na verloop van 14 dagen waarop de betaling (of afgifte prestatieverklaring) uiterlijk had moeten plaatsvinden. Als opdrachtnemer goed op de termijnen let, kan hij bij het uitblijven van de betaling of de prestatieverklaring na 14 dagen + 1 dag + 14 dagen = 29 dagen het werk stilleggen. Als met art. 4
basisovereenkomst gekozen is voor kalenderdagen, betekent dit dat opdrachtnemer na krap een maand het werk stil kan leggen. In het geval de keuze is gemaakt voor werkdagen in art. 4 basisovereenkomst, is deze termijn beduidend langer. 12. Slot Bij een eerste kennismaking met de mogelijkheid van de UAV-GC 2005 om een keuze te maken voor kalenderdag (optie 1: kalenderdag) of werkdag (optie 2: kalenderdag, tenzij deze valt op een algemeen of ter plaatse van het Werk erkende, of door de overheid dan wel bij of krachtens collectieve arbeidsovereenkomst voorgeschreven rust- of feestdag, vakantiedag of andere niet individuele vrije dag.), zal veelal gedacht worden dat deze keuze enkel impact heeft op de korting wegens te late oplevering. Immers, als partijen een discussie hebben over kalenderdagen of werkdagen, dan is dat nagenoeg altijd28 gerelateerd aan de bouwtermijn en de boete wegens te late oplevering. Het lijkt ook logisch dat de keuze voor kalenderdag of werkdag enkel voor de werking van de boete en bonus werking heeft en voor het overige geen impact op de bepalingen zou hebben. Het onderwerp boete/bonus heeft een duidelijke relatie met het werk en de voortgang ervan. De overige onderwerpen lijken meer in de administratieve hoek te zitten, waardoor niet direct een link met de keuze tussen kalenderdagen of werkdagen gemaakt zal worden. In de UAV-GC 2005 gaat de keuze voor het begrip dag evenwel verder dan enkel het boete-bonusbeding. Ook de overige hier genoemde vijf paragrafen die meer zien op administratieve bepalingen, die niet direct het werk raken en geen of weinig relatie hebben met de voortgang van het werk, worden beïnvloed door deze keuze. L
Dagvaarding
U heeft een rekening niet betaald
Een organisatie eist dat u de rekening betaalt.
Welk bedrag staat in dedagvaarding?
Een persoon of organisatie eist iets van u
Een persoon of organisatie kan eisen dat u:
U kunt daarop reageren. Om te weten hoe u dat doet, kijkt u in dedagvaardingom wat voor soort zaak het gaat (een spoedprocedure of een uitgebreide procedure) en met welke rechter (een civiele rechter of eenkantonrechter).
Kantonrechter
Civiele rechter
U kreeg eendagvaardingvan hetopenbaar ministerie
Deofficier vanjustitievan hetOpenbaar Ministerieverdenkt u van iets strafbaars. In dedagvaardingstaat:
Dagwaarde (Bbl)
De waarde van het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau voor geluid tussen 07.00 tot 19.00 uur op de gevel van een woonfunctie, bijeenkomstfunctie voor kinderopvang, gezondheidszorgfunctie of onderwijsfunctie, of op de grens van een geluidsgevoelig terrein, met inbegrip van een eventuele toeslag voor impulsachtig geluid, berekend volgens de bij ministeriële regeling gestelde regels.
Daknok (Bbl)
Hoogste punt van een schuin dak.
Dakvoet (Bbl)
Laagste punt van een schuin dak.
Dashboard
Volgens Stephan Few, uitgeroepen goeroe op het gebied van dashboards en schrijver van vele boeken op dit gebied, is een Dashboard 'Een visuele weergave van de belangrijkste informatie die nodig is om één of meer doelstellingen te behalen, geconsolideerd en gerangschikt op één enkel scherm, zodat de informatie in een oogopslag kan worden bekeken.'
De belangrijkste kenmerken van een dashboard zijn als volgt:
Visuele analyse tools
Visuele analyse tools worden gekenmerkt door de mogelijkheid om verschillende perioden te selecteren, verschillende producten te kiezen of andere gedetailleerdere gegevens te selecteren.
De belangrijkste kenmerken zijn als volgt:
Dashboard ESS scherm:
Maximaal aantal kolommen moet in 1 opslag kunnen worden getoond
Met kan zelf:
Een fase gerelateerd dashbord maken:
Fase
Een type inkoop
Type werk
deelFase van van
Omdat er veel info op het scherm getoond moet kunnen worden zonder onnodig veel te scrollen is het ESS is opzet voor minimaal:
Omdat er veel info op het scherm getoond moet kunnen worden zonder onnodig veel te scrollen is het ESS is opzet voor minimaal:
Omdat er veel info op het scherm getoond moet kunnen worden zonder onnodig veel te scrollen is het ESS is opzet voor minimaal:
Datagedreven
Wat hebben succesvolle organisaties zoals bol.com, Coolblue & Google met elkaar gemeen? Er worden hier geen beslissingen genomen op onderbuikgevoel of doordat de wind naar het Zuidoosten waait. Deze organisaties baseren hun keuzes en doelstellingen op basis van data, en werken dus datagedreven. Maar wat is datagedreven werken en wat houdt dat in?
Alle organisaties sturen toch in hogere mate op cijfers? Klopt, maar ze doen dit:
Datapool
Een data pool is eencentrale omgeving waarin verschillende leveranciers al hun product data kunnen verzamelen. Hierin levert leverancier A bijvoorbeeld alle informatie over een flesje cola van merk X aan en leverancier B alle informatie over een flesje cola van merk Y aan.
Een datapool is een centrale hub waarin bedrijven gestandaardiseerde productinformatie kunnen opslaan en delen met andere bedrijven, zoals leveranciers, retailers en distributeurs. Deze systemen zorgen ervoor dat productinformatie consistent en betrouwbaar is, ongeacht de bron of bestemming van de gegevens.
Bijvoorbeeld, GS1, een wereldwijd erkende standaard voor productgegevensuitwisseling, zorgt ervoor dat bedrijven overal ter wereld dezelfde taal spreken als het gaat om productinformatie. Evenzo biedt ETIM standaarden specifiek gericht op de technische sector, terwijl 2BA zich richt op de installatiebranche, met een focus op producten in bouw en techniek.
Waarom zijn datapools belangrijk? Ze stellen bedrijven in staat om foutmarges te verkleinen, omdat alle partijen toegang hebben tot dezelfde, up-to-date informatie. Hierdoor wordt de communicatie tussen leveranciers en afnemers gestroomlijnd, wat tijd en geld bespaart.
DBK (Model ABK)
Directe Bouwkosten zijn kosten die direct verband houden met de onderdelen van het bouwobject.
DBMFO
Deze afkorting staat voor de volgende aspecten:
Een contractvorm in de bouwsector waarbij meer dan 1 aspect van bovenstaand wordt samengevoegd noemen we een geïntegreerd contract. Het tegenovergestelde hiervan is een gecoördineerde overeenkomst, waarde ieder aspect separaat (partieel) worden gecontracteerd.
Niet alle aspecten hoeven in 1 overeenkomst terug te komen wil het geïntegreerd zijn. Populaire combinaties zijn:
Decompositie
Een decompositie (ook wel ontleding) is een hiërarchische verzameling van onderdelen die zijn ontstaan door het uiteenrafelen van een systeem tot begrijpbare en kenmerkende onderdelen. Decompositie kan zowel bestaan uit:
Bijvoorbeeld een warmwaterverwarmingsinstallatie kan worden gedecomponeerd in ketel, leiding en verwarmingslichaam, of uit welke taken een bepaalde activiteit bestaat, bijvoorbeeld draadtrekken en lasverbindingen maken zijn handelingen binnen de activiteit van het aanleggen van elektrische leidingen. Een decompositie van objecten noemen we een objectenboom (SBS), die weer gekoppeld kan zijn aan het 3D model, de geometrie.
Hier zijn enkele van de belangrijkste "bomen":
Object Tree (Objectenboom): Een object tree toont de hiërarchische structuur van objecten binnen een systeem. Het begint vaak met het hele systeem op het hoogste niveau, het complex of gebouwtype, en wordt vervolgens opgedeeld in steeds kleinere onderdelen op lagere niveaus, tot de bouwstof;
Interface Control Tree (ICT): Een ICT organiseert de interfaces tussen verschillende subsystemen en componenten van het systeem. Het helpt bij het identificeren en beheren van de interfaces en communicatiekanalen tussen verschillende delen van het systeem;
Product Breakdown Structure (bouwstof- of productenboom) (PBS): Een PBS toont een hiërarchische weergave van de fysieke en gematerialiseerde zaken van een systeem. Het is een soort shoppinglist. Het kan worden gebruikt om de structuur van het product te visualiseren en te beheren, inclusief de onderdelen, assemblages en subassemblages;
Work Breakdown Structure (WBS) (Activiteitenboom): Een WBS organiseert het werk dat moet worden uitgevoerd om een project te voltooien in een hiërarchische structuur. Het is een soort to-do-list. Het begint vaak met het project als geheel op het hoogste niveau en wordt vervolgens opgedeeld in steeds kleinere taken en activiteiten op lagere niveaus. Belangrijk is de rangschikking op basis van tijd en plaats.
De voorgenoemde bomen (verticale kolommen) vormen in het ESS een belangrijk onderdeel van het gekozen dashboard aangaande werken"". Ze zijn naar keuze in te voegen in een volgorde die overeenkomt het type overeenkomst, de fase en de werkvolgorde daarin. Overige telkens veronderstelde terugkerende bomen zijn de test- en toetsboom.
Deelopdracht CROW/raamovereenkomst)
Opdracht aan de aannemer tot uitvoering van werkzaamheden onder de voorwaarden gesteld in de RAW-raamovereenkomst.
Definitiefase
Projectfase die voorafgaat aan ontwerpfase
Definities begrippen in een contract
Er zijn grofweg drie manieren om definities op te nemen in een contract:
Gebruikelijk is een contract, eender wet- en regelgeving, algemene voorwaarden en kernbedingen te openen met een artikel of paragraaf met definities, aanduidingen, begripsbepalingen o.g. Hiermee zijn deze termen direct bekend en zijn ze bovendien meteen te vinden bij latere lezing. Dit maakt het contract wel lastiger te lezen. Om hieraan deel tegemoet te komen is het raadzaam om in de tekst de begrippen die zijn gedefinieerd te beginnen met een hoofdletter.
Definities begrippen in aangaande een contract:
Het proportionaliteitsbeginsel is één van de beginselen van het aanbestedingsrecht. De toepassing van dit beginsel is uitgewerkt in de Gids Proportionaliteit. Conform hetAanbestedingsbesluitis de Gids Proportionaliteit een verplicht te volgen richtsnoer en van toepassing op de gehele procedure. De verplichting geldt bij Europese, nationale en meervoudig onderhandse aanbestedingen. Deze verplichting geldt ook voor speciale sector-bedrijven.
Motivering bij afwijken
In hoofdstuk 3 en 4 van de Gids Proportionaliteit zijn voorschriften opgenomen die aanbestedende diensten moeten volgen. Afwijken hiervan is mogelijk, maar dit moet je toelichten in de aanbestedingsstukken en niet enkel als er vragen over gesteld worden. Je moet motiveren:
De Gids Proportionaliteit bevat praktische handvatten voor een proportionele toepassing van rechtsverwerkingsclausules. Bijvoorbeeld ten aanzien van het redelijk opstellen van aanbestedende diensten bij het stellen van (te late) vragen en het van de inschrijvers verwachten van een proactieve houding. De Gids Proportionaliteit raadt het gebruik van meerdere nota’s van inlichtingen aan bij complexe of grote aanbestedingen. Bij het hanteren van wettelijke termijnen, kan het zijn dat inschrijvers te weinig tijd hebben. Een aanbestedende dienst moet een evenwicht vinden tussen de belangen.
Belangrijkste onderwerpen in de Gids voor aanbestedingsplichtige partijen aangaande de inhoud van het contract zijn:
Wellicht het belangrijkste in de Gids met betrekking tot het contract is het volgende voorschrift:
Voorschrift 3.9 C:
In gevallen waarin voor een bepaalde soort overeenkomst contractmodellen of algemene voorwaarden bestaan die paritair zijn opgesteld, past de aanbestedende dienst deze integraal toe.
In gevallen waarin voor een bepaalde soort overeenkomst contractmodellen of algemene voorwaarden bestaan, die paritair zijn opgesteld, dienen deze in beginsel integraal te worden toegepast nu het daarbij gaat om een evenwichtig pakket van voorwaarden. Denk hierbij aan de UAV versies 1989 en 2012 en de UAV-GC 2005. Project specifieke situaties kunnen het noodzakelijk maken om van die modellen of voorwaarden af te wijken, maar die afwijkingen dienen dan wel te kunnen worden gemotiveerd. Wanneer in een aanbesteding het indienen van varianten wordt toegestaan, dient de inschrijver de ruimte te krijgen suggesties te doen ten aanzien van het standaardcontract of van de standaardvoorwaarden van de aanbestedende dienst af te wijken. Een variant is immers in dat geval slechts haalbaar als er bij die aanbieding passende voorwaarden worden overeengekomen. Naast het bieden van de mogelijkheid om suggesties in te dienen is het ook een mogelijkheid om vooraf geen contract op te leggen, maar na gunning een contract op te stellen uitgaande van bestek en offerte. Hierbij kan ervoor worden gekozen om in de aanbestedingstukken een voorstel voor contract of een modelcontract op te nemen dat als uitgangspunt dient om bestek en offerte in te verwerken.
De markt, tenzij
Adiagum (wijsgerige spreuk) van Rijkswaterstaat na het verschijnen van de UAV-GC 2005, de destijds eerste paritaire standaardvoorwaarden voor geïntegreerde contracten. Met de introductie van 'de markt, tenzij', sloeg Rijkswaterstaat destijds de weg in naar vermeende innovatieve contracten (alsof dat een projectdoel was), met gesuggereerde kortere doorlooptijd en goedkopere projecten en werden gelijker tijd UAV bestekscontracten afgeserveerd als traditioneel en oubollig zo van “doe jij nog een bestekcontract?” “De bijzin van destijds, “de opdrachtgever op afstand” is nu veranderd in “Samen met de markt”.
Samenwerken en contractvorming is maatwerk waarbij “one price fits all” (UAV-GC) niet werkt.
Derden
Enerzijds contractuele partijen van de opdrachtgever dienietbinnen dezelfde uitvoeringsduur, zoals bij nevenaannemers wel het geval is, een werk, dienst of levering doen richting deze opdrachtgever. Hierbij kan men denken aan het hovenierswerk na de primaire oplevering of het funderingswerk voorafgaand. Deze partijen kunnen dan wel meegenomen worden in het gehele "specificatiedocument" doch daarna eruit gefilterd worden door middel van een sorteercode. Anderzijds is ook de betekenis van het begrip derden de partijen waarmee de opdrachtgever geen contractuele relatie heeft zoals omwonenden.
Derden
Enerzijds contractuele partijen van de opdrachtgever die niet binnen dezelfde uitvoeringsduur, zoals bij nevenaannemers wel het geval is, een werk, dienst of levering doen richting deze opdrachtgever. Hierbij kan men denken aan het hovenierswerk na de primaire oplevering of het funderingswerk voorafgaand. Deze partijen kunnen dan wel meegenomen worden in het gehele "specificatiedocument" doch daarna eruit gefilterd worden door middel van een sorteercode. Anderzijds is ook de betekenis van het begrip derden de partijen waarmee de opdrachtgever geen contractuele relatie heeft zoals omwonenden.
Detailbegroting (ProRail)
Heeft de betekenis zoals eraan gegeven in de Vraagspecificatie.
DICO
De DICO Standaard is een set afspraken die spelregels biedt voor de elektronische uitwisseling van informatie tussen fabrikanten, groothandels, bouw-, onderhouds- en installatiebedrijven en woningcorporaties. Bijna alle softwareleveranciers uit de sector hebben de DICO standaard geïntegreerd in hun softwarepakketten. De DICO Standaard is geschikt voor iedere fase en bruikbaar voor het versturen van:
DGA (WKA)
De directeur-groot aandeelhouder van een BV of NV, die als enige werknemer voor zijn vennootschap werkzaam is. Veelal is de DGA niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen. Voor de overige loonheffingen is zijn vennootschap wel inhoudingsplichtig. Hij moet wel over een geldige VAR-DGA beschikken om te voorkomen dat hij geacht wordt werknemer te zijn van de aannemer/inlener.
Dienstbetrekking (WKA)
Hiervan is in ieder geval sprake als er een arbeidsovereenkomst is gesloten.
digiGO
digiGO, het voormalige BIM-loket, is hét platform voor digitaal samenwerken in de gebouwde omgeving en beheerder van open standaarden. Het is een netwerk van, voor en door professionals in de ontwerp-, bouw-, en technieksector (OBT), de bouwsector, die gezamenllijk streven naar versnelling van ketenbrede digitalisering. Digitalisering is eenbelangrijk hulpmiddel bij het oplossen van maatschappelijke opgaven enbij formuleren van antwoorden op al deze vraagstukken, samen met de hele keten, van ontwerp tot onderhoud en sloop. digiGO wil een‘clubhuis’ zijn voor iedereen die graag wil digitaliseren, van bestuur en directie tot uitvoering. Dat betekent veel ambitie, veel dynamiek en beweging.Maatschappelijke opgaven waaraan digiGO bijdraagt:
Hoe is digiGO georganiseerd?
Opdrachtgever van digiGO isde Bouwdigitaliseringsraad. Hierin zijn alle partijen vanuit de hele keten in de gebouwde omgeving vertegenwoordigd. Samen hebben zij een uitvoeringsagenda voor digiGO bepaald en monitoren zijn de voortgang van de hierboven genoemde activiteiten. Financiering vindt plaatst vanuit overheid, subsidies en vanuit de sector zelf.
Wat is een open standaard?
Een standaard is een verzameling centrale informatie- en procesafspraken, vastgelegd in een document. Wie in de bouw open standaarden toepast bij het werken met BIM, zorgt voor een uniforme structuur en eenheid in gegevens. Binnen een project, maar ook over projecten heen.
Met open standaarden voorkom je spraakverwarring, wissel je data soepel uit (dat noemen we ook wel interoperabiliteit) en vind je projectinformatie gemakkelijk terug. Met als ultiem resultaat een efficiënte, snelle, goedkope én innovatieve Nederlandse bouwsector.
Digitale twin
Een digital twin is een digitale representatie van de echte wereld. Deze virtuele modellen bestaan uit data, informatiemodellen, rapportages, analyses en gebruikerservaringen. Ze worden ingezet om de huidige situatie vast te leggen, statussen te monitoren en toekomstige scenario's te voorspellen.
Het concept Digital Twin werd in 2002 geïntroduceerd door Michael Grieves. De betekenis van digital twin is letterlijk digitale tweeling. Een digital twin is een digitale replica van objecten uit de echte wereld. Digital twinning is dus het genereren van een digitale kopie van de werkelijkheid. In een digital twin model kun je een levensechte visualisatie uitvoeren om tot nieuwe inzichten te komen, betere oplossingen te vinden en meer steun te krijgen voor besluitvorming. En het beste? Je hoeft geen expert te zijn om de digital twins, of digitale tweelingen te gebruiken om software te creëren, een knowledge base te bouwen of om een simulatie te bouwen. Digital twinning is een innovatief concept en maakt gebruik van machine learning en real time gegevens. Dit wordt gebruikt om 'virtuele tweelingen' te analyseren. Hierdoor helpt het bij het monitoren en beheren van verschillende toepassingen in de virtuele wereld. Het kan daarom een belangrijke rol spelen bij productontwikkeling en onderhoudsmanagement.
Een specifieke toepassing van een virtual twin is om veranderingen in een proces of object real time te monitoren. Deze digitale transformatie is van immens belang bij veranderingen. Hierdoor kunnen verschillende afdelingen goed samenwerken, wat een waardevolle aanpak biedt voor complexe systemen.
Directielevering
BOUWSTOFFEN die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van het WERK, welke door of namens de DIRECTIE of door of namens de OPDRACHTGEVER, “ter beschikking worden gesteld” aan de AANNEMER.
Directielevering
Conform paragraaf 6, lid 3a van de UAV 2012 geldt:
De verplichtingen van de aannemer omvatten mede de levering van de nodige bouwstoffen en het verrichten van de nodige werkzaamheden;
Conform paragraaf 17 van de UAV 2012 geldt:
Met inachtneming van § 5, derde en vierde lid, alsmede § 6, zevenentwintigste lid, staat de aannemer in voor de goede hoedanigheid van de bouwstoffen, voor de geschiktheid voor hun bestemming en het voldoen aan de gestelde eisen, alsmede voor de tijdige levering.
Hierbij wordt er vanuit gegaan dat het de aannemer is die de bouwstoffen regelt doch ook de opdrachtgever kan bouwstoffen aanschaffen/bezitten en ter verwerking verstrekken aan de aannemer.
Conform paragraaf 5, lid 1d van de UAV 2012 geldt:
De opdrachtgever zorgt er voor, dat de aannemer tijdig kan beschikken over de verstrekkingen, die de opdrachtgever ingevolge de overeenkomst doet.
Het leveren van bouwstoffen, door of namens de opdrachtgever ten behoeve van het werk, wordt klassiek een Directielevering genoemd. Wellicht omdat de directie ook al uitvoeringstekeningen en berekeningen levert aan de aannemer namens de opdrachtgever. Feitelijk is het een vreemd woord omdat:
Directievoeren
Directievoering, UAV 2012 begrip, is het namens de opdrachtgever begeleiden van en toezien op de uitvoering van het werk conform de contractstukken. Ze vertegenwoordigt de opdrachtgever in een groot aantal zaken (niet alles) die de uitvoering van het (ver)bouwproject betreffen. Toezicht op onder meer het gebied van architectuur/bouwkunde, interieur, bouwfysica en akoestiek, landschapsarchitectuur, constructies en installaties. Tevens verzorgt de directie het opnemen van het werk zoals bij de voltooiing van het werk met de bijbehorende oplevering.
De directie oefent, conform hoofdstuk II, paragraaf 3, lid 6 van de UAV 2012, het toezicht uit op de:
Hiervoor laat zij zich bijstaan door 1 of meerdere technisch toezichthouders (opzichter). Uit de UAV 2012 en de kernbedingen die hierop aansluiten zijn al het overgrote deel van de geopperde taken te destilleren. Deze zouden moeten matchen met de taken als genoemd in de STB behorende bij de DNR. In de praktijk zijn het de technisch toezichthouders die de prestatie eisen verifiëren. De uiteindelijke validatie, het opleveren, hierna is meer een directietaak. Zie GOTIK.
Directievoeren
Directievoering, UAV 2012 begrip, is het namens de opdrachtgever begeleiden van en toezien op de uitvoering van het werk conform de contractstukken. Ze vertegenwoordigt de opdrachtgever in een groot aantal zaken (niet alles) die de uitvoering van het (ver)bouwproject betreffen. Toezicht op onder meer het gebied van architectuur/bouwkunde, interieur, bouwfysica en akoestiek, landschapsarchitectuur, constructies en installaties. Tevens verzorgt de directie het opnemen van het werk zoals bij de voltooiing van het werk met de bijbehorende oplevering.
De directie oefent, conform hoofdstuk II, paragraaf 3, lid 6 van de UAV 2012, het toezicht uit op de:
Hiervoor laat zij zich bijstaan door 1 of meerdere technisch toezichthouders (opzichter). Uit de UAV 2012 en de kernbedingen die hierop aansluiten zijn al het overgrote deel van de geopperde taken te destilleren. Deze zouden moeten matchen met de taken als genoemd in de STB behorende bij de DNR. In de praktijk zijn het de technisch toezichthouders die de prestatie eisen verifiëren. De uiteindelijke validatie, het opleveren, hierna is meer een directietaak. Zie GOTIK.
DeDNRis een gezamenlijk initiatief van de Bond van Nederlandse Architecten (BNA) en NL ingenieurs (voorheen ONRI). Daarmee werd deDNRde opvolger van de Regeling van de Verhouding tussen Opdrachtgever en adviserend Ingenieursbureau (RVOI), destijds een uitgave van het Kivi en NL ingenieurs. Eind 2000 namen de Koninklijke Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse Architecten (BNA) en de toenmalige Organisatie van advies- en ingenieursbureaus (ONRI), thans NL ingenieurs, het initiatief om een nieuwe regeling te ontwikkelen voor de relatie tussen opdrachtgever en adviseur. Dit initiatief werd ingegeven door het feit dat de verschillende disciplines in de bouw actief met ontwerp, advies en management steeds vaker vroegtijdig met elkaar aan tafel zitten om te komen tot een geïntegreerd ontwerp. Hoewel adviesdisciplines buiten de bouw (bijvoorbeeld de industriële, infrastructuur- en milieusectoren) hiermee minder vaak te maken hebben, werd branche breed de noodzaak tot een nieuwe regeling onderkend. Er was dus plaats voor één eenduidige en vervangende regeling voor de SR 1997 en de RVOI 2001, die gelijkluidend de verhouding opdrachtgever en ontwerpende partijen zou regelen. Tot op dat moment was het gebruik dat een opdrachtgever met de raadgevend ingenieur contracteerde op basis van de RVOI 2001 en met de architect op basis van de SR 1997. Uitgangspunt was te komen tot één nieuwe gezamenlijke regeling die eenzijdig door BNA en ONRI zou worden vastgesteld en die bestemd zou zijn voor gebruikers in de volle breedte van de door BNA en ONRI/NL ingenieurs gedekte branche. Bij de totstandkoming van de regeling waren eveneens betrokken de Nederlandse Vereniging voor Tuin- en Landschapsarchitecten (NVTL), de Beroepsvereniging van Nederlandse Interieurarchitecten (BNI), de Nederlandse Vereniging van Bouwkostendeskundigen (NVBK) alsmede de Vereniging van samenwerkende architecten en bouwadviseurs (SAB). Partijen die nog gemist worden zijn de:
Document
een informatiedrager zoals een tekst, tekening, berekening, regeling, staat, correspondentie, verslagen, lijsten, rapporten, productcertificaten, garantieverklaringen, gebruiksaanwijzingen, onderhoudsvoorschriften en dergelijke. Bij een aanbesteding conform het ARW 2016 wordt gesproken over aanbestedingsdocumenten. In een aannemingsovereenkomst zijn dit de contractdocumenten.
Documenten (UAV gc)
Alle informatie door of namens de Opdrachtnemer geproduceerd in het kader van de Werkzaamheden, ongeacht de aard van de informatiedrager waarop of waarin deze informatie is vastgelegd.
Documenten (DNR)
Informatiedragers in welke vorm dan ook;
Doorlening (doorlener) (WKA)
Iemand die werknemers inleent van een derde en vervolgens weer uitleent aan een inlener.
Doorlooptijd/uitvoeringsduur/bouwtijd
De doorlooptijd is de totale tijd die een product door een proces aflegt, van begin tot het einde. Het is de tijd tussen het plaatsen van een order tot en met het afleveren van de bestelling. De doorlooptijd wordt veelal uitgedrukt in uren of dagen, maar kan ook in minuten worden uitgedrukt. Tijd van order tot levering. In de context van een bouwwerk “als te maken product” spreekt men over uitvoeringsduur, de termijn van aanvang van het werk tot en met de oplevering.
Doorlooptijd
De doorlooptijd is de totale tijd wat iets, bijvoorbeeld een bouwproject, door een proces aflegt, van begin, initiatief, tot het einde (oplevering).
DoP & CE
Voor elk bouwproduct welke onder de CPR valt dient conform de Europese bouwproductenverordening een Prestatieverklaring of DoP (Declaration of Performance), vroeger conformiteitsverklaring geheten, te worden opgesteld, welke moet worden “verstrekt” aan de afnemer. Een Prestatieverklaring bevat verplicht de volgende gegevens:
CE-markering
Ieder bouwproduct welke onder de CPR valt wordt voorzien van een verplichte CE-markering, die gekoppeld is aan de bijbehorende Prestatieverklaring. Zonder deze Prestatieverklaringmag de CE-markering niet worden aangebracht.DeCE-markering, niet te verwarren met het China Export logo, hoeftniet altijd op het bouwproduct zelf te zelf te worden aangebracht maar mag ook op label of verpakking staan. De CE-markering bevat verplichte elementen als:
Dossier
Opleverdossier of Consumentendossier
7:757a van het Burgerlijk Wetboek (hierna: ‘BW’). De tekst van dit wetsartikel luidt als volgt:
“In geval van aanneming van een bouwwerk legt de aannemer bij de kennisgeving dat het werk klaar is om te worden opgeleverd, bedoeld in art. 758 lid 1, eendossier aan de opdrachtgever over met betrekking tot het tot stand gebrachte bouwwerk.Het dossier bevat gegevens en bescheiden die volledig inzicht geven in de nakoming van de overeenkomst door de aannemer en de te dien aanzien uitgevoerde werkzaamheden en bevat in ieder geval:
Artikel 758
NPR 8092 versie oktober 2021
Doel van het dossier is tweeledig:
Dossier bevoegd gezag
Het dossier Bevoegd Gezag bevat documenten vanalle fasen uit het bouwproces, maar heeft met name betrekking op veiligheid. Via het dossier Bevoegd Gezag moet worden aangetoond dat het bouwwerk voldoet aan de eisen uit het Bouwbesluit thans Bbl.
In het Bbl staan alle bouwtechnische voorschriften voor alle bouwwerken in Nederland. Er wordt vooral naar verwezen als het om wet- en regelgeving in de bouw gaat. Dit dossier bestaat naast het consumentendossier & wordt bijgehouden door de Kwaliteitsborger.
Om dit te kunnen aantonen verzameld de Kwaliteitsborger informatie van partijen.
Wat staat er in het dossier Bevoegd Gezag?
In het dossier wordt informatie bijgehouden uit alle verschillende fases van het bouwproces. Denk hierbij informatie uit de ontwerpfase, de bouwfase & de opleveringsfase. Hieronder kun je een overzicht vinden van informatie dat je in het dossier kunt vinden.
Zodra bouw bijna is afgerond is afgerond wordt het dossier met de Verklaring van de Kwaliteitsborger door de opdrachtgever ingediend bij de gemeente moet binnen 10 werkdagen controleren of de gereed melding juist en volledig is. Zodra men akkoord ontvangt mag het bouwwerk in gebruik genomen worden.
Draaiboek
Document waarin voor een bepaalde activiteit tot in detail om- en beschreven staat, stap voor stap, wat er gebeuren moet, welke (hulp)middelen daarvoor nodig zijn en wie welke taken heeft, daarin opgenomen zaken als tekening(en), tijdelijke voorzieningen, logistieke bouwstroom, een gedetailleerde uitvoeringsplanning en dergelijke, die afgerond moet worden met een uitgebreidere planning dan het algemeen tijdschema. Het komt overeen met wat in paragraaf 26, lid 6 van de UAV 2012 een gedetailleerd werkplan noemt.
"Indien van de aannemer wordt verlangd, dat hij in plaats van of naast het in deze paragraaf bedoelde algemene tijdschema eengedetailleerd werkplanaan de directie overlegt, wordt zulks,onder vermelding van de aan dit werkplan te stellen eisen, in de overeenkomst vermeld. Voor zover de overeenkomst niet anders vermeldt, is het bepaalde in het eerste tot en met het vijfde lid alsdan van overeenkomstige toepassing."
Drempelwaarde 2024-2025
Is de Geraamde of geschatte Opdracht Waarde (GOW) in euro’s exclusief BTW evenveel of meer dan het drempelbedrag? Dan moet uEuropees aanbesteden.De Europese Commissie stelt deze drempelwaarden elke2 jaar vast:
Werken 5.538.000,--
Leveringen en diensten voor centrale overheid 143.000,--
Leveringen en diensten voor decentrale overheid 221.000,--
Overheidsopdrachten voor sociale en andere specifieke diensten 750.000,--
Prijsvragen voor centrale overheid 143.000,--
Prijsvragen voor decentrale overheid 221.000,--
Voor meer dan 50% door aanbestedende diensten gesubsidieerde werken 5.538.000,--
Voor meer dan 50% door aanbestedende diensten gesubsidieerde diensten die verband houden met werken 221.000,--
Drempel:
Tel de waarde bij elkaar op om te bepalen of uw opdracht boven of onder de drempel valt. Het is verboden om te splitsen of samen te voegen zonder goede redenen.
Duur Uitvoeringsduur looptijd
Er zijn geen beperkingen voor de duur van een overeenkomst, behalve bij raamovereenkomsten en bij voorbehouden opdrachten gebaseerd op artikel 2.82a van de Aanbestedingswet 2012.
Duurzaam houtkap
Om ervoor te zorgen dat in (overheids)projecten alleen aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout wordt toegepast is het niet voldoende het gebruik ervan alleen op te nemen als doelstelling in het beleid. Het moet ook leiden tot het daadwerkelijk duurzaam inkopen van hout door het stellen van eisen aan de duurzame herkomst van het hout in contractsbepalingen of inkoopvoorwaarden voor een werk, gunning etc. Op basis hiervan kunnen aanbestedingen en de uitvoering van werken ook aan deze eisen worden getoetst. De duurzame herkomst van hout wordt in de praktijk meestal aangetoond door levering van hout en houtproducten met een
Aanbestedingsplichtige partijen zoals overheden mogen echter in hun (inkoop)voorwaarde in beginsel niet verwijzen naar één van deze specifieke keurmerken! Dit is namelijk juridisch onhoudbaar op basis van artikel 23, lid 6 van de aanbestedingsrichtlijn 2004/18/EG. Er mag alleen verwezen worden naar een onderliggende set criteria die niet strijdig zijn met de beginselen van transparantie, proportionaliteit en non-discriminatie. Tenzij deze criteria niet “leesbaar” zijn mag wel worden verwezen naar een keurmerk mits hieraan "Of gelijkwaardig" wordt toegevoegd.
In het geval van duurzaam geproduceerd hout moet daarom in de contractsbepalingen en inkoopvoorwaarden verwezen worden naar de criteria voor duurzaam geproduceerd hout volgens ‘Dutch Procurement Criteria for Timber’ (‘minimum-eisen’), zoals vastgesteld op 24 juli 2008 door de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Kamerstukken II, 2007-08, 30196, 35, inclusief bijlage 2.
Wel mag worden aangegeven welke keurmerken in ieder geval aan de gestelde criteria voldoen. Ondanks dat een keurmerk als mogelijk bewijsmiddel geldt moet een inkoper van de overheid ook alternatieve bewijsmiddelen toestaan: Centrum Hout Postbus 1380 / P.O. Box 1380 1300 BJ Almere The Netherlands tel.: +31(0)36 5329821 fax: +31(0)36 5329571 houtinformatie@centrum-hout.nl www.centrum-hout.nl Stichting Probos Hollandseweg 7g Postbus 253 / P.O. Box 253 6700 AG Wageningen The Netherlands tel.: +31(0)317 466555 fax: +31(0)317 410247 mail@probos.nl www.probos.nl Voorbeeldbestekbepalingen: duurzaam geproduceerd hout - overheden ‘Te leveren hout of hout verwerkt in te leveren (hout)producten, [optioneel voor werken: voor zover die dient ten behoeve van de realisatie van het werk en dit in het werk achterblijft], dient te voldoen aan de Dutch Procurement Criteria for Timber ten aanzien van duurzaam bosbeheer en de handelsketen, volgens de bijbehorende beoordelingsmethode, zoals op 24 juli 2008 vastgesteld door de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Kamerstukken II, 2007-08, 30196, 35, inclusief bijlage 2 (minimumeis). De criteria zijn te vinden op www.tpac.smk.nl, onder: ‘Documents’. Bewijsmiddelen: De opdrachtnemer overlegt de directie een bewijsmiddel waaruit blijkt dat het door hem te leveren hout of houtproduct voldoet aan de minimumeis. Indien het hout wordt geleverd onder een certificatiesysteem wordt in ieder geval aan de minimumeis voldaan, indien de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu (I&M) het betreffende certificatiesysteem heeft toegelaten tot het inkoopbeleid. Een overzicht van toegelaten en door TPAC beoordeelde certificatiesystemen vindt u op www.tpac.smk.nl, onder ‘judgement’. Daarnaast kan de inschrijver ander bewijs leveren, voorzien van uitgebreide, gedocumen-
Standaard biedt STABU op tal van plaatsen al de schraptekst “Hout leveren met FSC-keurmerk (Forest Stewardship Council)” aan. Bijvoorbeeld bij “gezaagd gemodificeerd hout” in hoofdstuk 24 en bij “houten pui/kozijn” in hoofdstuk 30. Als de bestekschrijver nog een stap verder wil gaan kan hij op een aangeboden invulplaats desgewenst ook verwijzen naar het PEFC-certificaat en het CoC.
FSC staat voor Forest Stewardship Council (Raad voor Goed Bosbeheer) en is een wereldwijde, onafhankelijke organisatie, zonder winstoogmerk. FSC werd in 1993 opgericht door uiteenlopende partijen, als natuur- en milieuorganisaties, boseigenaren, mensenrechtenorganisaties, vertegenwoordigers van lokale bevolkingsgroepen, en vooruitstrevende houthandelaren. Een product dat het FSC-keurmerk draagt, is gegarandeerd vervaardigd uit hout afkomstig uit een goed beheerd bos.
Het Pan European Forest Certificate is een vrijwillige initiatief uit de particuliere sector en biedt de verzekering aan de klanten van boseigenaren dat de producten die zij kopen, gecertificeerd zijn door onafhankelijke partijen, op basis van de Pan Europese criteria. Deze criteria richten zich op het duurzame beheer van bos. Het doel van het PEFC-boscertificaat is de promotie van een internationaal geloofwaardig frame voor boscertificeringskeurmerken en -initiatieven in Europa en daarbuiten en de wederzijdse erkenning van de keurmerken.
Chain of Custody (CoC) is onafhankelijk auditeren van de complete weg die het hout of houtprodukten aflegt, van het gecertificeerd bos tot het laatste verkoopspunt van het eindproduct. Chain of Custody certificatie garandeert dat houtproducten die het FSC logo dragen, afkomstig zijn van gecertificeerde bossen.
Dwaling
Wanneer de wil om een overeenkomst aan te gaan door bepaalde oorzaken onjuist gevormd is, kan er sprake zijn van een wilsgebrek. Dwaling is een voorbeeld van een dergelijk wilsgebrek. Dwaling is één van de vier wilsgebreken die de wet kent. Het is dus een gebrek bij het vormen van de wil van de verkoper of van de koper. Dat gebrek kan op meerdere manieren tot stand zijn gekomen, maar bij dwaling komt het er altijd op neer dat een van beide partijen van de verkeerde informatie uitging. Wanneer er sprake is van dwaling, is de rechtshandeling die is gesloten vernietigbaar. Dat houdt in dat de partij die heeft gedwaald (en zich dus heeft ‘vergist’), deze rechtshandeling kan vernietigen. Dat houdt in dat de rechtshandeling juridisch gezien nooit plaats heeft gevonden. Er is sprake van vernietigbaarheid wegens dwaling wanneer de wederpartij een inlichting heeft gedaan waardoor er ‘gedwaald’ werd en bij een juiste voorstelling van zaken de overeenkomst niet zou zijn gesloten. Er is sprake van een wilsgebrek bij:
Een dwangsom is de verplichting een bepaalde geldsom te betalen als niet volgens een bepaalde gerechtelijke of bestuurlijke beslissing wordt gehandeld. In Nederland onderscheidt men de volgende dwangsommen:
Dwingend en regelend recht
Dwingend recht zijn wettelijke bepalingen waarvan niet mag worden afgeweken door partijen. Deze regels dienen veelal ter bescherming van een “zwakkere” partij. De tegenhanger van dwingend recht is het regelend recht. Van bepalingen van regelend recht mogen partijen afwijken.In principe gelden bepalingen van regelend recht slechts indien partijen niet iets anders zijn overeengekomen.
De wetgever gaat uit van de veronderstelling dat partijen zelf het beste in staat zijn om hun afspraken vorm te geven, hetautonomiebeginsel.
De wetgever heeft zich echter ook gerealiseerd dat overeenkomsten niet altijd tussen gelijkwaardige partijen worden gesloten. Dat heeft de wetgever gedaan door bij dat soort overeenkomsten expliciet te bepalen dat van bepaalde artikelen niet mag worden afgeweken. Die artikelen vormen dan dwingend recht. Of een rechtsregel dwingend of regelend is, is niet altijd eenvoudig uit de tekst van de wet op te maken. De wetgever heeft verschillende formuleringen bedacht om aan te geven of een bepaalde regel dwingend is of niet. Vaak staat aan het einde van een paragraaf dat van bepaalde artikelen in die paragraaf niet kan worden afgeweken. Daarbij komen, vooral in het arbeidsrecht, ook variaties voor, afwijking is alleen toegestaan bijCAO, of, afwijking mag wel ten nadele van de werkgever, maar niet ten nadele van de werknemer. In zo'n geval wordt gesproken van half-dwingend recht.
Voorbeelden dwingend recht uit Boek 7, titel 12 Aanneming van werk
Artikel 754, lid 2
Bij aanneming van een bouwwerk geschiedt een waarschuwing als bedoeld in lid 1 schriftelijk en ondubbelzinnig en wijst de aannemer de opdrachtgever tijdig op de mogelijke gevolgen voor de deugdelijke nakoming van de overeenkomst. Van dit lid kan niet ten nadele van de opdrachtgever worden afgeweken, voor zover de opdrachtgever een natuurlijk persoon is die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.
Artikel 755
In geval van door de opdrachtgever gewenste toevoegingen of veranderingen in het overeengekomen werk kan de aannemer slechts dan een verhoging van de prijs vorderen, wanneer hij de opdrachtgever tijdig heeft gewezen op de noodzaak van een daaruit voortvloeiende prijsverhoging, tenzij de opdrachtgever die noodzaak uit zichzelf had moeten begrijpen. Van deze bepaling kan niet ten nadele van de opdrachtgever worden afgeweken, behoudens bij een standaardregeling als bedoeld inartikel 214 van Boek 6.
Artikel 758, lid 4
In afwijking van het derde lid, is bij aanneming van bouwwerken de aannemer aansprakelijk voor gebreken die bij de oplevering van het werk niet zijn ontdekt, tenzij deze gebreken niet aan de aannemer zijn toe te rekenen. Van dit lid kan niet ten nadele van de opdrachtgever worden afgeweken, voor zover de opdrachtgever een natuurlijk persoon is die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf. In andere gevallen kan van dit lid alleen ten nadele van de opdrachtgever worden afgeweken, indien dit uitdrukkelijk in de overeenkomst is opgenomen.
EAV
Entity-Attribute-Value (EAV) is een flexibele en efficiënte aanpak voor gegevensmodellering die voornamelijk wordt gebruikt in situaties waarin de attributen en eigenschappen van entiteiten de neiging hebben zeer dynamisch of schaars te zijn. In de context van datamodellering duidt de term:
Deze kunnen onderverdeeld zijn in 4 soorten attributen:
De naam van de kenmerken is een afgeleide van de entiteit:
Dus een product, een ding, als entiteit (E), heeft attributen (A) als productkenmerken, A, N, L, R,
Een Value, "waarde" of "eigenschap waarde" is de invulling van het attribuut, bv het productkenmerk:
Samen slaat het EAV-model deze drie componenten op als triplets (ook bekend als triples), een semantische driedeling (RDF), om gegevens in een zeer flexibele en aanpasbare structuur weer te geven. Hierbij worden gekoppeld:
De vraag die gesteld kan worden in deze is:
Op het internet wordt eveneens de vraag gesteld of je van een EAV een RDF triple kan maken.
Paragraaf 8. Uitvoeringsduur, uitstel van oplevering
Lid 1 Termijn waarbinnen het werk moet worden opgeleverd
Uitvoeringsduur, uitstel van oplevering, de termijn, binnen welke het werk moet worden opgeleverd:
Entiteit is combinatie van paragraaftitel en verzonnen lid lidtitel en staat in de kernbedingen (MBO)
Attributen zijn de mogelijkheden, in dit geval a t/m e.
Waarden zijn de projectspecifieke invulling van 1 van de attributen.
Als invulling op paragraaf 8 lid 1 sub a van de UAV 2012 geldt dat de termijn binnen welke het werk moet worden opgeleverd, in een aantal werkbare werkdagen, is: 180.
EAV staat ook bekend alsobject–attribute–value model,vertical database modelenopen schema.
Je maakt een tabel met 3 kolommen, zijnde de 3 niveaus
De 1ekolom is een combi van de paragraaftitel en het lid, het 1edeel van het kernbeding
De 2ekolom zijn de attributen, het 2edeel van het kernbeding
De 3ekolom zijn de waarden, het 3edeel van het kernbeding
Dus kernbeding bestaat uit:
EAV
Entity-Attribute-Value (EAV) is een flexibele en efficiënte aanpak voor gegevensmodellering die voornamelijk wordt gebruikt in situaties waarin de attributen en eigenschappen van entiteiten de neiging hebben zeer dynamisch of schaars te zijn. In de context van datamodellering duidt de term 'entiteit' doorgaans op een object, ding of concept dat in de echte wereld bestaat en duidelijk kan worden geïdentificeerd door een machine of mens.
Een entiteit is iets dat een bestaan heeft. In het Latijn is een ens een zijnde en is de entitas het er zijn van een zijnde. Een entiteit kan zijn:
Een entiteit is iets dat men kan beschrijven en waarover men kan praten of anderszins kan communiceren.
Een Entiteit kan ook zijn:
Een "Attribuut" of parameter verwijst naar een:
Deze kunnen onderverdeeld zijn in:
De naam van de kenmerken is een afgeleide van de entiteit. Gaat het over producten als dingen dan heten de kenmerken productkenmerken.
Gaat het over juridische entiteiten dan heten de kenmerken juridische kenmerken.
Een Value, "waarde" of "eigenschapwaarde" is de invulling van het attribuut.
Samen slaat het EAV-model deze drie componenten op als triplets (ook bekend als triples), een semantische driedeling (RDF), om gegevens in een zeer flexibele en aanpasbare structuur weer te geven. Hierbij worden gekoppeld:
De vraag die gesteld kan worden in deze is:
Op het internet wordt eveneens de vraag gesteld of je van EAV een RDF triple kan maken
Het ESS is gebaseerd op het EAV-model. De #BS bomen zijn te beschouwen als entiteiten. Een ruimte (entiteit) is koppelbaar aan het kenmerk volume wat als waarde 50m3 kan hebben.
EcoQuaestor
Op de website staat: Met EcoQuaestor krijgt men niet alleen een goed inzicht in de milieu/CO2-impact en energie-effecten maar ook in de bouwkosten van een project en ziet men direct wat de effecten van verlaging van de milieu/CO2-impact en energieverbruik op de bouwkosten zijn en andersom. Ideaal voor iedereen in de bouw, waaronder architecten en bouwkostenadviseurs, maar ook handig voor gemeenten voor een correcte bepaling van milieulasten conform het bouwbesluit en van bouwleges.
In KUBUS Spexx is het mogelijk om een elementenbestek, via het Ecoquaestor Bouwdeel (vooralsnog enkel op deze wijze), naar de werksoort, te schrijven, in plaats van een klassiek werksoortenbestek direct, op basis van de:
"De elementen in EcoQuaestor zijn gecodeerd volgens NEN 2699, terwijl de specificaties van die elementen aansluiten op de coderingen van de STABU-besteksystematiek." De NEN 2699 staat voor "Investerings- en exploitatiekosten van onroerende zaken". In deze norm staat op niveau 4 e.v. voor de omschrijving een code tussen haakjes. Dit is de code van de elementenmethode volgens de NL-SfB-codering. Alleen daar waar een directie koppeling met de NL – SfB-codering mogelijk is, is deze code in de tabel opgenomen". De NEN 2699 gaat uit van diverse op geld gebaseerde gekoppelde aggregatieniveau's namelijk:
Rubrieken, niveau 1, zijn:
Rubriek Bouwkosten is opgedeeld in clusters (niveau 2):
Cluster Bouwkundige werken is opgedeeld in Elementclusters (niveau 3):
Elementcluster Dakafbouw/dakafwerking is opgedeeld in Elementen (niveau 4):
Element Dakafwerkingen is opgedeeld in Technische Oplossingen (niveau 5)
De Technische Oplossing is opgedeeld in STABU specificaties (kortteksten) (niveau 6):
Als property van een object in het 3D-model kan ingevuld worden:
In het ESS, welke dus afwijkt van EcoQuaestor, zijn opgenomen (deel):
Waarin de Elementgroepen in het ESS zijn (conform de NL/SfB, tabel):
Elementen, conform NL/SfB, tabel 1 daarbinnen in het ESS zijn bijvoorbeeld:
Binnen de elementen is er in het ESS weer sprake van Variant Elementgroepen, conform de NL/SfB, tabel 1:
Binnen de Variant-Elementgroepen is er in het ESS weer sprake van Variant Elementen, conform de NL/SfB, tabel 1:
Uitgangspunten zijn dus de 4-cijferige Variant Elementen:
De gemene deler van de NL/SfB, tabel 1 en de EcoQuaestor/NEN 2699 zijn derhalve de 2 cijferige Elementen. Daarna lopen beide classificaties uiteen.
Eigendom en bezit
Een veel voorkomende onduidelijkheid rondom het juridische begrip eigendom draait om het dagelijks spraakgebruik van de woorden eigendom en bezit. Hoewel beide termen in het dagelijks spraakgebruik hetzelfde betekenen, zijn ze juridisch gezienniethetzelfde. Bezit is namelijk het voor jezelf houden van een goed, zoals een bouwstof, dat niet van jezelf is. Iemand is dus géén eigenaar, maar gedraagt zich wel zo. Dat kan te goeder trouw zijn (omdat hij écht denkt dat hij eigenaar is) of te kwader trouw (terwijl hij weet dat hij de eigendom niet heeft). Het onderscheid van eigendom en bezit, is voornamelijk (maar niet alleen) van belang wanneer het gaat over verjaring van eigendom.
Het verkrijgen van de eigendom van zowel onroerende als roerende zaken, kan gebeuren door overdracht van de zaak. Het is voldoende om vast te stellen dat overdracht kan plaatsvinden indien de eigendom van de zaak wordt overgenomen van iemand die bevoegd is om erover te beschikken (meestal de huidige eigenaar) en een titel (reden) voor overdracht is (vaak bijvoorbeeld de koopovereenkomst) en het goed wordt geleverd aan de nieuwe eigenaar. In de UAV 2012 paragraaf 19 gewijd aan het eigendom van bouwstoffen. Daarin staat:
Het in dit lid bepaalde lijdt nochtans uitzondering met betrekking tot die bouwstoffen, welke de opdrachtgever aan de aannemer heeft betaald.
Eigenbouwer (WKA)
Is degene die zonder opdracht van een opdrachtgever in de normale uitoefening van zijn bedrijf (!) een werk van stoffelijke aard (voor de btw: op het gebied van onroerende zaken) uitvoert. De eigenbouwer wordt als aannemer aangemerkt. Overigens hoeft de eigenbouwer zelf het werk niet feitelijk uit te voeren, voldoende is ook indien hij de algehele leiding heeft bij het tot stand brengen van werken. Een woningcorporatie kan, mits aan bovenstaande voorwaarden wordt voldaan, dus als eigenbouwer worden aangemerkt. Een projectontwikkelaar is veelal eigenbouwer.
Volgens deBelastingdienstis een eigenbouwer een ondernemer die zonder opdracht van een opdrachtgever in de normale uitoefening van zijn bedrijf een project uitvoert. Een eigenbouwer wordt ook als aannemer aangemerkt.
Als de ondernemer de werkzaamheden helemaal uitbesteedt, is hij alleen in 1 van de volgende gevallen eigenbouwer:
Aan de hand van concrete omstandigheden van het betrokken bedrijf én van de werkzaamheden zal steeds worden beoordeeld of er daadwerkelijk sprake is van eigenbouwerschap. Als een eigenbouwer het werk door een ander laat uitvoeren, geldt de eigenbouwer als aannemer. Degene aan wie hij het werk uitbesteedt, is dan de onderaannemer. De onderaannemer verlegt de btw naar de eigenbouwer/aannemer.
Eigendomsvoorbehoud
Eigen verklaring (ARW 2016)
De verklaring als bedoeld in artikel 2.84, van de Aanbestedingswet
Eindafrekening
Bij de opstelling van de eindafrekening worden de volgende kostenposten betrokken:
Eigenaren VvE
Partijen die gezamenlijk eigenaar zijn van object, zoals bij een Vereniging van Eigenaren bij een appartementencomplex met gemengd eigendom. Op deze wijze kunnen items, vaak gemeenschappelijke zaken, naar rato, bv conform een splitsingsakte, verdeeld of toebedeeld worden.
In een Vereniging van Eigenaren (VvE) zijn de eigenaren de leden van de VvE. Elke eigenaar van een appartement of een andere unit in het gebouw is automatisch lid van de VvE. De eigenaren zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de gemeenschappelijke delen van het gebouw, zoals de hal, het dak, de lift, eventuele gemeenschappelijke tuinen, parkeerplaatsen, enzovoort. Daarnaast kunnen er ook commissies worden gevormd binnen de VvE, bijvoorbeeld een technische commissie voor onderhoudszaken, een financiële commissie voor budgettering en financieel beheer, of een activiteitencommissie voor sociale activiteiten in het gebouw. Kortom, de eigenaren zijn de kernleden van de VvE en hebben inspraak in belangrijke beslissingen met betrekking tot het beheer en onderhoud van het gebouw.
In het ESS kunnen deze ook opgenomen kunnen worden als entiteit Actor, in de Actor kolom, IfcActor.
Eigenschap of Property
IFC BuildingSMART is een (database) structuur waarin ieder object een entiteit (wat voor soort object het is) waarvan er nu (anno 2024) minimaal 776 zijn. In een Entiteit wordt ook de TypeEnumeration aangegeven. Dit is om een onderscheid te kunnen maken binnen een entiteit. IFC voorziet in een set Enumerations per entity. Zo kan aan de entiteit IfcCovering de TypeEnummerations FLOORING of CEILING worden "gehangen".
Bij een entiteit horen attributen, de properties (eigenschappen), waarvan er een aantal, in geharmoniseerde eigenschap sets (property-sets), zijn voorgeselecteerd, daar deze eigenschapsets "eigenschapsets", gelabeld met het voorvoegsel Pset_. Standaard worden objecten niet gekoppeld met individuele eigenschappen maar met sets. De extensie van een objectbeschrijving is *.ifc, een ASCII formaat. Ieder object in IFC bestaat dus uit een:
In de Eigenschapsets kunnen de volgende datatypen (waarden) zijn meegenomen:
In het ESS kan in de kolom PBS (producten) of materiaalboom bijbehorende IfcEntiteiten en hun attributen gekoppeld worden, dus met hun:
Eindafrekening
Bij de opstelling van de eindafrekening worden de volgende kostenposten betrokken:
Let op: saldering conform paragraaf 35 lid 5
Let op: uitzondering bij een geval als paragraaf 35 lid 5, laatste zin.
Elektronisch dataverkeer
SCHRIFTELIJKE berichtenverkeer, ander dan via de post, zoals per e-mail en daarmee vergelijkbare vormen van data transmissie, welke gelijk wordt gesteld aan klassieke SCHRIFTELIJKE stukken.
Elektronische factuur (Aanbestedingswet 2012)
factuur die is opgesteld, verzonden en ontvangen in een gestructureerde elektronische vorm die automatische en elektronische verwerking ervan mogelijk maakt;
Elektronisch middel (ARW 2016)
Een middel waarbij gebruik wordt gemaakt van elektronische apparatuur voor gegevensverwerking (met inbegrip van digitale compressie) en gegevensopslag, alsmede van verspreiding, overbrenging en ontvangst door middel van draden, straalverbindingen, optische middelen of andere elektromagnetische middelen.
Elektronisch systeem voor aanbestedingen (ARW 2016)
TenderNed (www.tenderned.nl)
Elektrisch voertuig (Bbl)
Elektrisch voertuig als bedoeld in artikel 1 van het Besluit infrastructuur alternatieve brandstoffen.
Elektronische veiling (ARW 2016)
Een zich herhalend elektronisch proces voor de presentatie van nieuwe, verlaagde prijzen of van nieuwe waarden voor bepaalde elementen van de inschrijvingen, dat plaatsvindt na de eerste volledige beoordeling van de inschrijvingen en dat klassering op basis van automatische beoordelingsmethoden mogelijk maakt;
Element
Een Element is:
De bouwstenen van een 3D-model. Ze vertegenwoordigen de echte componenten die een ontwerper aan het model toevoegt. Sommige elementen, zoals muren, ramen en balken, zijn 3D en worden in alle weergaven weergegeven. Je kunt deze elementen zien als componenten die in een gebouw bestaan (Revit);
Een fysiek bestaand object dat deel uitmaakt van een faciliteit. Het kan worden gedefinieerd als een elementassemblage, een groep semantisch en topologisch verwante elementen die een hoger niveau deel uitmaken van het product. Elementen kunnen permanent zijn of slechts tijdelijk, zoals bekisting. IfcElementType definieert een lijst met algemeen gedeelde definities van eigenschappensets van een element en een optionele set productrepresentaties (IFC)
In het ESS is het Element een belangrijk onderdeel van de objectenboom (SBS). In het werk/project zullen waarschijnlijk vele varianten komen van de Variant Elementen qua invulling (materiaal) en locatie. Hoewel dit zal leiden tot vermeende dubbelingen en "dikke" output, is het wel van belang om dit zuiver op te pakken ten behoeve van (toekomstig) gebruik van de data.
Element of Bouwelement
Aanwijsbaar deel van een beheerobject dat uitsluitend op basis van de verlangde functie wordt onderscheiden en bestaat uit een of meerdere bouwdelen, bijvoorbeeld installaties, constructies of afscheiding (NEN 2767)
Elementcluster of bouwelementcluster
Een "elementcluster" verwijst naar een groepering of cluster van elementen die samen een functionele eenheid vormen van een gebouw. Dit kunnen bijvoorbeeld alle elementen zijn die samen een gevel vormen:
Maar ook als de gevel uit meerdere elementen bestaat, niet op 1 plaats, zoals:
Wet en regelgeving, zoals het Bbl, eist vaak functionele- en prestatie eisen op dit niveau.
In het Bbl wordt de gevel gedefinieerd als de buitenste begrenzing van een gebouw die de scheiding vormt tussen het binnen- en buitenmilieu. Dit omvat alle constructieve elementen die de buitenste begrenzing vormen, inclusief maar niet beperkt tot gevelmuren, gevelopeningen (zoals ramen en deuren), gevelbekleding, en eventuele andere elementen die deel uitmaken van de buitenwandconstructie.
De gevel speelt een cruciale rol bij het bieden van bescherming tegen de buitenomgeving en het definiëren van het uiterlijk en de functie van een gebouw. Daarom stelt het Bbl verschillende eisen aan de gevel om ervoor te zorgen dat deze voldoet aan de vereisten op het gebied van onder meer brandveiligheid, thermische isolatie, geluidsisolatie en constructieve veiligheid.
De definitie van de gevel is belangrijk omdat het de basis vormt voor de interpretatie en handhaving van de verschillende voorschriften en eisen die van toepassing zijn op dit deel van een gebouw. Het omvat alle elementen die deel uitmaken van de buitenste begrenzing van het gebouw en die van invloed zijn op de prestaties en functionaliteit ervan.
Functionele eisen aangaande gevels, IfcWall, in deze zijn:
Groep van elementen met bepaalde bij elkaar behorende kenmerken (NEN 2699).
Encyclopedie
Een encyclopedie is een doorgaans alfabetisch gerangschikte verzameling lemma’s met informatie over allerlei gebieden van kennis of over een gespecialiseerd terrein, vaak met aanvullingen zoals afbeeldingen en voorbeelden. Een lemma is meestal het eerste, vaak vetgedrukte, woord van een item in een encyclopedie. Waar een woordenboek zich beperkt tot het geven van een definitie, synoniemen en taalkundige informatie over het woord, biedt een encyclopedie feitelijke kennis over het met dat woord aangeduide onderwerp, verklaart het belang en de ontwikkeling ervan, verhaalt hoe het onderwerp zich verhoudt tot een meer algemeen kennisgebied en verwijst naar eventuele onderdelen, afgeleiden en deelgebieden.
Een thesaurus is een naslagwerk met de exacte woorden voor een voorwerp (een bepaalde vakterm) of een woord met de gewenste connotatie (uit stijloverwegingen). Met behulp van een thesaurus kan onder meer de catalogus van een bibliotheek beter toegankelijk gemaakt worden
Energielabel (Bbl)
Schriftelijke verklaring over de energieprestatie van een gebouw.
Energielabel
Methode om de energieprestatie van bestaande en nieuwe gebouwen te beoordelen. Voor bestaande bouw en nieuwbouw zijn er verschillende methodes. Voor nieuwbouw kan de energieprestatie worden afgeleid van de EPC berekening (A++ of beter), voor bestaande bouw resulteert de methodiek in een label A tot en met G. Er kan een minimaal Energielabel worden geëist.
Toepasbaar bij een focus op energie voor bestaande en nieuwe gebouwen. In beperkte mate vindt er een onafhankelijke toetsing van de resultaten plaats.
Energieprestatie (Bbl)
Berekende of gemeten hoeveelheid energie die nodig is om aan de vraag naar energie te voldoen bij een genormaliseerd gebruik van een gebouw, waaronder energie die wordt gebruikt voor verwarming, koeling, ventilatie, warmwatervoorziening en verlichting.
Energieprestatiecontract (Bbl)
Energieprestatiecontract als bedoeld in artikel 2, onderdeel 27, van de richtlijn 2012/27/EU van het Europees parlement en de Raad van 25 oktober 2012 betreffende energie-efficiëntie tot wijziging van Richtlijnen 2009/125/EG en 2010/30/EU en houdende intrekking van de Richtlijnen 2004/8/EG en 2006/32/EG.
Entiteit
Revit objecten hierarchie bestaat uit:
Walls;
Doors;
Floors;
Stairs;
Air Terminals;
Lighting Fixtures.
Families in Revit kunnen worden voorzien van parameters.
BuildingSMART, de beheerder van de IFC standaard, heeft een zeer groot aantal IFC-entiteiten gedefinieerd. Deze entiteiten kunnen in verschillende werkgebieden gebruikt worden. Als er gekeken wordt naar de bouwsector, is dit aantal entiteiten verder beperkt. Revit ondersteund 100 IFC-classes en 33 van deze classes zijn voor elementen zoals muren, deuren en kolommen. Aan de meeste Revit families wordt automatisch een IFC-entiteit gekoppeld. Bij het gebruik van generieke modellen wordt de entiteit IfcBuildingElementProxy gebruikt, het is mogelijk dit aan te passen bij de export options in Revit. Iedere IFC-entiteit heeft een aantal vaste parameters die automatisch worden meegenomen met een export, overige eigenschappen of data kunnen aan de hand van Revit parameters mee worden geëxporteerd.
De families die bij Revit worden geleverd sluiten niet altijd aan op de Nederlandse bouwwijze. Onze muren, daken, deuren en ramen zijn anders. Marktpartijen bieden derhalve bibliotheken aan met unieke BIM-modellen en Revit Families.
Een gebouw kent al gauw meer dan 117 IFC entiteiten die ook kunnen worden voorzien van een viercijferige code conform Nl/SfB tabel 1, de elementenmethode. Eventueel kan deze elementencodering ook de basis vormen voor de omzetting naar een IFC entiteit (Type Mapping).
Voorbeeld: wand als wall-object, tekst als text-entiteit, etc.:
Entiteit
Conform de NEN 2660-2 uit 2022
Entiteit:
Schaalniveaus bij decompositie zijn typisch functionel entiteiten, bijvoorbeeld:
Hoofdtoestanden van entiteiten:
Er bestaat ook zoiets als een Geometrische Entiteit (GeometricEntity)
Functionele objecten (schaalniveaus) relevant voor de conditiemeting:
Gemodificeerd naar de toekomst:
Ik mis nog de ILS/IFC info zoals:
Je kunt kennelijk theoretisch dus varieren in:
In IFC gebruikt men de term Building hetgeen meer lijkt op Gebouw dan op Bouw of bouwwerk, dan zou de decompositie er als volgt uitzien:
Bovenstaandelijkt "dubbel" soms doch laat wel toe om de objecten te decomponeren naar objectnaam, bijvoorbeeld:
Doch omdat dit allemaal Bouwwerken zijn, zijn je wellicht beter die term kunnen gebruiken, krijgt dan:
Om voor ieder type object een andere benaming te krijgen lijkt niet handig Het generieke woord is Bouwwerk in de wet en regelgeving, dus:
Doch dit lijkt ook niet praktijkgericht. Derhalve is de compromie welke ook bruikbaar is in de GWW-sector wellicht:
Om de bouwdelen weer te differentieeren naar componenten lijkt onpraktisch. Bovendien is het woord "component" niet enkel te associeren met een bouwdeel, daar alles een onderdeel (component) is van iets. Component en onderdeel zijn zogezegd synoniemen.
ETIM
De internationale classificatiestandaard voor de bouw- en installatiebranche, in beginsel van artikelen of bouwproducten. Een hiërarchische indeling van producten in verschillende artikelklassen met selectieve producteigenschappen. Elke klasse kent diverse synoniemen waardoor het juiste product eenvoudiger kan worden gevonden en zijn onderling vergelijkbaar. De ETIM-classificatie wordt in 22 landen als standaard gebruikt: Canada, Finland, Mexico, Oostenrijk, Slowakije, Denemarken, Frankrijk, Nederland, Polen, Spanje, Duitsland, Italië, Noord-Amerika, Portugal, Zweden, Engeland, Litouwen, Noorwegen, Slovenië, Zwitserland, Australië en Nieuw Zeeland. ETIM gebruikt een duidelijke en overzichtelijke structuur met één niveau van groepering. Dit betekent dat elk product wordt ingedeeld in een specifieke klasse die de essentie van het product weergeeft. Deze benadering vermijdt overmatige complexiteit en maakt het gemakkelijker om producten accuraat te beschrijven en te zoeken. Elke ETIM-klasse kent meerdere synoniemen, wat bijdraagt aan een verbeterde zoekervaring. Dit aspect is vooral belangrijk in e-commerce en online databases, waar gebruikers verschillende terminologieën kunnen gebruiken om hetzelfde product te vinden. ETIM onderscheidt verschillende soorten productkenmerken om een uitgebreide beschrijving van producten mogelijk te maken. Deze kenmerken zijn onderverdeeld in drie hoofdcategorieën:
ETIM gaat feitelijk uit van 4 lagen:
In vergelijk met andere bouwstof en product databases.
NAA.K.T. , hierbij gaat men niet uit van attributen (kenmerken) met waarden, maar van:
Vragen:
STABU-2, B-categorie gaat uit van bouwstoffelijkheid en indien nodig functie in de Bouwstofspecificatienamen:
STABU kent dus bij de bouwstoffen meerdere varianten aan kenmerken (attributen) en waarden (values).
NL/SfB gaat in tabel 3, constructiemiddelen, gaat uit van Bouwstoffelijkheid waarbij iedere hoofdgroep (welke ongecodeerd is) weer onderverdeeld is, gebruikmakend van 1 letter, a t/m z en 1 cijfer, 1 t/m 9):
De tabel gaat uit van:
De naam wordt dan:
HOUT, Naaldhout (bewerkt), grenen
Constructiemiddel is wellicht een ongelukkig gekozen naam (vertaling?) want constructie heeft hier niet de betekenis van dragend of niet, zoals bij tabel 1 wel het geval is.
De tabel gaat enkel uit van de benaming van de bouwstof, niet van attributen/kenmerken, eventueel geclusterd (propertyset) met waarden.
Alle IFC-klassen (entiteiten) hebben attributen. Attributen bevatten een naam en een waarde.
Een eerste wens zou zijn een integratie van de namen van:
Afkomstig uit:
Een tweede wens zou zijn een integratie van de attributen/kenmerken en de waarden van bouwproducten c.q. artikelen in de diverse databases. Dus daarmee wordt een volgende indeling gedacht
Bij een entiteit horen attributen (eigenschappen, kenmerken of properties), waarvan er een aantal die gelijksoortig zijn of thematisch in sets, zijn voorgeselecteerd. Daar deze eigenschapsets vaker terugkomen, kunnen ze worden opgenomen in zgn. "eigenschapsets", gelabeld met het voorvoegsel Pset_. Standaard worden objecten niet gekoppeld met individuele eigenschappen maar met sets. De extentse van een objectbeschrijving is *.ifc, een ASCII formaat. Ieder object in IFC bestaat uit een:
Het woord aspect wordt ook gebruikt in relatie tot het woord aspectmodel. Hierbij staat het woord aspect voor discipline, zoals bouwkundig, constructief, interieur, installatietechnisch etc.
Dus je hebt een materiaal waaraan eigenschappen (attributen) of kenmerken aan gekoppeld kunnen zijn. Deze eigenschappen/attributen of kenmerken zijn in IFC “naar smaak” gegroepeerd oftewel je hebt propertysets, kenmerken van gelijk allooi zoals:
Bij NAAKT is de toepassing eigen hetzelfde als het beoogde gebruik zoals opgenomen in de DoP, conform de Annex ZA
In het ESS kan op product- of artikelniveau een koppeling gemaakt worden met deze databases.
Europese aanbesteding (ARW 2016)
Een aanbesteding voor het verlenen van opdrachten als bedoeld in hoofdstuk 2.1 van de Aanbestedingswet
Is een overheidsopdracht gelijk aan of hoger dan de Europese drempelwaarden? Dan loopt de opdracht via een Europese aanbestedingsprocedure. Hierdoor maken bedrijven meer kans op internationale opdrachten. De Europese Unie (EU) stelt de drempelwaarden iedere 2 jaar opnieuw vast. De Europese aanbestedingsregels moeten zorgen voor 1 interne markt voor overheidsopdrachten binnen de EU. Door Europese aanbestedingen kunnen Nederlandse bedrijven meedoen met een aanbesteding in andere EU-lidstaten. Zo maken ze meer kans op buitenlandse opdrachten. Voor bedrijven uit andere lidstaten die meedoen met een aanbesteding in Nederland geldt hetzelfde.
De belangrijkste aanbestedingsregels staan in Europese richtlijnen voor aanbestedingen:
Deze richtlijnen zijn omgezet in de Aanbestedingswet 2012.
Exploot
Een exploot is een schriftelijk document (akte) dat wordt opgesteld door een gerechtsdeurwaarder waarin bijvoorbeeld staat beschreven wat de ambtelijke handeling van de gerechtsdeurwaarder is geweest. Het bekendste voorbeeld van eendeurwaardersexplootis de betekening van een voor iemand belangrijke brief door de gerechtsdeurwaarder. Je kunt dan denken aan het opzeggen van een (huur) overeenkomst perdeurwaardersexploot. De ontvangende partij kan dan niet betwisten dat de voor u belangrijke brief niet ontvangen zou zijn.Een ander voorbeeld van een veel voorkomend deurwaardersexploot is eensommatie-exploot. De gerechtsdeurwaarder bezoekt dan de schuldenaar persoonlijk op zijn woon- of zakelijk adres en sommeert hem te betalen door middel van een schriftelijke akte, het deurwaardersexploot, te overhandigen. De gerechtsdeurwaarder schrijft altijd de locatie, tijd en datum op in zijn deurwaardersexploot wanneer hij de ontvangende partij uw belangrijke brief heeft afgegeven. Daarnaast beschrijft de deurwaarder aan wie hij de belangrijke brief heeft afgegeven, bijvoorbeeld aan de schuldenaar persoonlijk, of aan zijn echt- of huisgenote.
Mocht het de gerechtsdeurwaarder niet lukken om uw belangrijke brief persoonlijk af te geven, bijvoorbeeld omdat er niet open wordt gedaan, dan mag de gerechtsdeurwaarder de brief in een gesloten deurwaardersenvelop achter laten. De brief is dan evengoed rechtsgeldig betekend en de ontvangst kan niet worden ontkend. De rechters gaan er namelijk vanuit dat degene voor wie de brief bestemd is, de kans heeft gekregen om kennis te kunnen nemen van de inhoud van de brief. Daarmee voorkomt men datongewild aan een nieuwe huurperiode aan vast zitomdat de verhuurder ontkent de opzeggingsbrief te hebben ontvangen. Het deurwaardersexploot ondersteunt u dan in de bewijsvoering dat men tijdig de huur heeft opgezegd.
Het deurwaardersexploot is een zogenaamde “authentieke” akte, wat betekent dat dit een officieel (gerechtelijk) document is, dat als het ware vergelijkbaar is met een notariële akte. Wanneer een notaris een notariële akte opmaakt, twijfelt niemand aan de echtheid, de inhoud of de strekking van deze akte. Zo werkt dat ook bij een deurwaardersexploot. Niemand zal twijfelen aan hetgeen de gerechtsdeurwaarder in zijn deurwaardersexploot heeft opgeschreven. Zowel de notaris als de gerechtsdeurwaarder hebben een eed afgelegd en zijn beëdigd door een rechter. Daardoor hebben zij de status van onafhankelijk openbaar ambtenaar. Zij dienen daardoor altijd onafhankelijk te zijn bij het opstellen van hun aktes.
Deurwaardersexploot versus aangetekende brief Een deurwaardersexploot heeft een enorme meerwaarde en extra zekerheid ten opzichte van het aangetekend opsturen van een belangrijke brief. Het aangetekend opsturen van een brief, zegt alleen iets over de envelop, maar zegt niets over de inhoud van de aangetekende brief. Daar zijn inmiddels diverse gerechtelijke procedures op stuk gelopen of juist gewonnen. Er kon namelijk niet worden aangetoond dat de betreffende brief (die aangetekend was verstuurd) daadwerkelijk de ontvangende partij (tijdig) had bereikt. Dit voorkomt men als men de belangrijke brief laat betekenen per deurwaardersexploot.
De betekenis van een exploot
Zo worden bijvoorbeeld mensen voor een gerechtelijke procedure opgeroepen perdagvaarding, wat ook een exploot is. Hetvonnisdat daar op volgt wordt eveneens door de gerechtsdeurwaarder afgegeven aan de veroordeelde partij. Daarvan zal de gerechtsdeurwaarder een exploot van “Betekening & Bevel” opmaken. De veroordeelde partij kan dan niet meer ontkennen dat hetvonnisaan hem is afgegeven. Het is niet noodzakelijk dat de ontvangende partij het exploot ook daadwerkelijk zelf aanneemt van de gerechtsdeurwaarder. Wordt er niet open gedaan, of wanneer een huisgenoot het deurwaardersexploot aanneemt van de gerechtsdeurwaarder, is het toch officieel afgegeven. Belangrijke wettelijke termijnen (om bijvoorbeeld in verzet of hoger beroep te gaan) beginnen dan ook te lopen. Het deurwaardersexploot is dan ook het officiële bewijs dat belangrijke documenten (uw brief, een dagvaarding of vonnis) zijn afgegeven of de (beslagleggingofontruiming) procedure is begonnen.
Explosievoorschriftengebied (Bbl)
Explosievoorschriftengebied als bedoeld in bijlage I bij het Besluit kwaliteit leefomgeving.
Extra beschermde vluchtroute (Bbl)
Buiten een brandcompartiment gelegen gedeelte van een beschermde vluchtroute.
Fabrikant/importeur/tussenleverancier/leverancier
Wie is volgens CPR de fabrikant? Volgens CPR is de fabrikantdiegene die het product op de markt in de EU plaatst. Dit kan de werkelijke fabrikant zijn, maar ook een importeur.
Als fabrikant wordt degene aangemerkt die het product binnen de EU in handel brengt. De fabrikant is degene die het product binnen de EU in de handel brengt. Een importeur kan dus ook aangemerkt worden als fabrikant.
Fabricaat/fabrikant/met fabrieksnaam aangeduide
Distributeur
Factuur
Formeel financieel administratief DOCUMENT, wat aan wettelijke eisen moet voldoen, waarop de AANNEMER een overzicht geeft van zijn gedane werkzaamheden en dergelijke en wat de OPDRACHTGEVER daar voor moet betalen.
Faillissement/insolventie
Insolventieis de toestand waarin een bedrijf zich bevindt wanneer het niet meer aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen, terwijlfaillissementde juridische procedure is waarbij een bedrijf wordt ontbonden en de activa worden verkocht om de schuldeisers te betalen.
Op het moment dat een bedrijf of organisatie niet langer aan financiële verplichtingen kan voldoen is sprake van insolventie. Vaak is deze situatie het voorportaal van een faillissement. Het rechtsgebied dat zich bezighoudt met insolventie wordt insolventierecht of faillissementsrecht genoemd. Een insolventieadvocaat is gespecialiseerd in faillissementsrecht, surseances van betaling en schuldsanering. Bedrijven en ondernemingen die in acute financiële problemen verkeren kan een schuldeiser eenfaillissement aanvragen. De term, afgeleid van het Latijnse werkwoord ‘solvere’ (betalen), wordt in Europa gebruikt voor het benoemen van alle mogelijke regelingen voor het financieel onvermogen van ondernemingen en particulieren.
De Nederlandse wet kent drie regelingen voor insolventie:
Een bedrijf met betalingsproblemen en openstaande schulden kan overwegen zelf faillissement of uitstel van betaling aan te vragen. Dit laatste wordt ook wel het aanvragen van een surseance genoemd. Surseance van betaling wordt verleend door de rechtbank, het bedrijf krijgt hiermee de ruimte om een faillissement te voorkomen en orde op zaken te stellen. Vaak gebeurt dit door het sluiten van eencrediteurenakkoordmet schuldeisers om het voortbestaan van de organisatie veilig te stellen. Zijn de betalingsproblemen te groot of komt het bedrijf er niet uit, dan wordt een bedrijffailliet verklaard.
In de UAV 2012 staat hieromtrent het volgende in paragraaf 45:
lid 4
Indien de opdrachtgever in staat van faillissement wordt verklaard, is de aannemer bevoegd de curator te sommeren om binnen acht dagen te verklaren of hij bereid is het werk te doen voortzetten onder zodanige genoegzame zekerheidstelling als de aannemer blijkens de sommatie verlangt. Indien de curator zich bereid verklaart het werk te doen voortzetten, is hij verplicht bij die verklaring de verlangde zekerheid te stellen. Indien de curator niet bereid is het werk te doen voortzetten, is de aannemer gerechtigd het werk in onvoltooide staat te beëindigen. Met betrekking tot de beëindiging in onvoltooide staat is het bepaalde in § 14 van overeenkomstige toepassing.
lid 5
Ingeval de opdrachtgever onder curatele wordt gesteld, is het bepaalde in het vierde lid van overeenkomstige toepassing. Ingeval de opdrachtgever surseance van betaling wordt verleend of hij met rechterlijke machtiging in een psychiatrisch ziekenhuis wordt geplaatst, is het bepaalde in het vierde lid eveneens van overeenkomstige toepassing, met dien verstande dat voor ‘de curator’ wordt gelezen ‘de opdrachtgever en de bewindvoerder’ onderscheidenlijk ‘de provisionele bewindvoerder of de curator’.
In de UAV 2012 staat hieromtrent het volgende in paragraaf 46:
Lid 3
Ingeval de aannemer in staat van faillissement wordt verklaard, is de opdrachtgever bevoegd de curator te sommeren om binnen acht dagen te verklaren of hij bereid is het werk voort te zetten onder zodanige genoegzame zekerheidstelling als de opdrachtgever blijkens de sommatie verlangt. In afwachting van de beslissing omtrent de voortzetting van het werk is de opdrachtgever in dringende gevallen gerechtigd voor rekening van de aannemer zodanige maatregelen te nemen als hij ten nutte van het werk dienstig oordeelt. Indien de curator zich bereid verklaart het werk voort te zetten, is hij verplicht bij die verklaring de verlangde zekerheid te stellen. Indien de curator niet bereid is het werk voort te zetten, is de opdrachtgever gerechtigd het werk voor rekening van de aannemer te voltooien of te doen voltooien, onverminderd des opdrachtgevers recht op schadevergoeding.
Lid 4
Ingeval de aannemer onder curatele wordt gesteld, is het bepaalde in het derde lid van overeenkomstige toepassing. Ingeval de aannemer surseance van betaling wordt verleend of hij met rechterlijke machtiging in een psychiatrisch ziekenhuis wordt geplaatst, is het bepaalde in het derde lid eveneens van overeenkomstige toepassing, met dien verstande dat voor ‘de curator’ wordt gelezen ‘de aannemer en de bewindvoerder’ onderscheidenlijk ‘de provisionele bewindvoerder of de curator’.
Een curator heeft onder meer de volgende taken en verplichtingen:
Fase (DNR)
Een afgebakend stadium met een gedefinieerd en toetsbaar resultaat;
Het meervoud van stadium (‘fase in een ontwikkelingsproces’) is stadia of stadiums. Stadia is de oorspronkelijke Latijnse meervoudsvorm, stadiums is de vernederlandste vorm. In het compostkijkkastje kun je de verschillende stadia / stadiums van het composteringsproces bekijken.
Het woord stadium komt uit het Grieks (στάδιον), en betekent letterlijk: de plaats waar mensen staan. Het oudste stadium is dat van Olympia op de Peloponnesus. Tijdens de vroegste Olympische Spelen werd er bijvoorbeeld hardgelopen over de hele breedte van het στάδιον: een afstand van iets meer dan 190 meter.
In het Nederlands kennen we een stadium als een bepaalde fase van een aan de gang zijnd proces of een onderdeel van een dynamische structuur.
Faunavriendelijke verlichting (CEW)
Verlichting die geschikt is voor een leefomgeving voor nachtfauna o.a. vleermuizen. Eigenschappen van faunavriendelijke verlichting zijn:
Fictieve dienstbetrekking (WKA)
Wie (bijvoorbeeld) op grond van een overeenkomst tot aanneming van werk persoonlijk een bepaald werk tot stand brengt staat in fictieve dienstbetrekking tot de opdrachtgever. Let op: er bestaan meer vormen van fictieve dienstbetrekkingen!
Fictieve hoeveelheid resultaatsverplichting (CROW/raamovereenkomst)
Een bij de inschrijving gehanteerde hoeveelheid resultaatsverplichting die geen deel uitmaakt
van de RAW-raamovereenkomst.
Fidic
DeInternational Federation of Consulting Engineers(algemeen bekend alsFIDIC, acroniem voor deFransenaamFédération Internationale Des Ingénieurs-Conseils) is de belangrijkste internationale overkoepelende organisatie van nationale verenigingen van adviserende ingenieurs in de bouw. FIDIC heeft zijn kantoor inGenève. Hiernaast is de organisatie gekend voor de FIDIC-sjablonen voorcontractmanagement.
Geschiedenis
FIDIC werd opgericht tijdens deWereldtentoonstellinginGentin juli 1913.[1]Hiervan waren er 19 officiële afgevaardigden uit de VS, België, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Nederland en Zwitserland, terwijl de rest afkomstig was uit Oostenrijk – Hongarije, Canada, Rusland en het VK. De stichtende leden van FIDIC waren België, Frankrijk en Zwitserland.
FIDIC heeft als missie de ingenieursbedrijven wereldwijd te vertegenwoordigen,[2]onder meer door de belangen te behartigen van bedrijven, organisaties en ingenieur die adviserende diensten leveren.
De organisatie publiceerde in 1999 een "veelkleurige waaier" van standaardcontracten, waarin een verschillende contractvoorwaarden werden vastgelegd, afhankelijk van de aanpak van deze werken:
De fidic modellen zijn Algemene voorwaarden en kernbedingen in een.
Functiehuis Architectenbureaus (BNA)
Per 1 januari 2024 is het Functiehuis Architectenbureaus het ijkinstrument om functies in architectenbureaus in te delen en in te schalen. Het functiehuis is de geactualiseerde, vereenvoudigde opvolger van het Functiehandboek (voluit: handboek functie-indeling architectenbureaus).
Bij indiensttreding en functiewijziging worden functie-inhoud en het bijbehorende salaris vastgesteld. Dat gaat met behulp van het Functiehuis Architectenbureaus, kortweg: functiehuis. De hierin omschreven functies zijn gewogen, qua indeling en salaris aan elkaar gerelateerd. Dit samenhangende functiebouwwerk is gemaakt als ijkpunt voor in de praktijk voorkomende functies. Doel is om gelijk(waardig) werk gelijk te belonen. Voor -via derden ingehuurde arbeidskrachten geldt dat principe ook.
Bij de cao-onderhandelingen van 2019 hebben cao-partijen afgesproken om het functiehandboek te herzien.In de daaropvolgende cao-ronde van 2021 hebben cao- partijen het streven neergelegd om de nieuwe functie- en salarisindeling na extern deskundigenadvies en ledenraadpleging, op te nemen in de cao. Het nieuwe systeem moest zoveel mogelijk bruikbaar zijn voor zowel kleine, als middelgrote als grote bureaus. Daarnaast moesten eenvoud en gebruiksgemak voorop staan.
Stapsgewijs
De functie- en salarisindeling bij een nieuwe werknemer of bij groei naar een hogere functie verloopt in drie stappen:
1
Omschrijf de eigen functie zoals deze in de praktijk in het architectenbureau dient te worden vervuld, gebruik bijvoorbeeld de sjabloon functieomschrijving. Soms helpt het om een organogram van je organisatie te maken. Dat helpt om een beeld te krijgen van de onderlinge verhoudingen.
SJABLOON FUNCTIEOMSCHRIJVING (punten) OM DE EIGEN FUNCTIE TE OMSCHRIJVEN OM DAARNA TE VERGELIJKEN MET IJKFUNCTIES
2
Vergelijk de eigen functieomschrijving met de ijkfuncties binnen de passende functiefamilie. De ijkfunctie waarmee de eigen functieomschrijving het meest overeenkomt, bepaalt het functieniveau (aangeduid met cijfer).
3
Dit functieniveau bepaalt de salarisschaal, 1 t/m 10 maximaal doch vaak minder. Dat is de hoofdregel: functie-indeling is salarisindeling. Alleen voor in de cao omschreven uitzonderingen is tijdelijk een lagere salarisindeling mogelijk. De salaristabel kent op zijn beurt weer salaristredes van 0 t/m
Werkgever en werknemer leggen de indeling schriftelijk vast in de arbeidsovereenkomst.
Er zijn inmiddels 10 functiefamilies:
De naam van de Functiefamilie Technisch Ontwerp lijkt wat ongelukkig gekozen want dat staat voor:
Aantal functieniveaus
Er zijn 9 functieniveaus. De niveaus binnen de functiefamilies zijn omschreven in ijkfuncties, aangeduid met een cijfer (1 t/m 9). Het nummer van het functieniveau 1 tot en met 9 correspondeert met het nummer van de salarisschaal (1 tot en met 9).
De functiefamilie Technisch ontwerp is gericht op het technisch uitwerken van ontwerpen op het gebied van architectuur, stedenbouw of interieur. De ontwerpen worden doorgaans in projectvorm gerealiseerd. De functies uit de functiefamilie zijn hiërarchisch geplaatst onder de directie en komen voor in kleine, middelgrote en grote bureaus.
De functiefamilie Technisch Ontwerp kent zes ijkfuncties (4, 5, 6, 7, 8 en 9 van ligt tot zwaar), welke je kan koppelen aan je eigen functieomschrijving welke weer gebaseerd is op een het sjabloon functieomschrijving.
Theoretisch zou je derhalve maximaal 6+1 niveaus bouwspecificeerders kunnen opperen
Aantal salarisniveaus of salarisschalen (BNA)
Er zijn 10 salarisniveaus, niet 9, aangeduid met de cijfers 1 t/m 10. De nieuwe salarisschaal 1 heeft het minimum en maximumbedrag van de huidige/oude salarisschaal D. Het hoogste salarisniveau, salarisschaal 10, kent geen omschrijving in een ijkfunctie. Cao-partijen hebben hiervoor gekozen in het kader van de vereenvoudiging. Niveau 10 is bijvoorbeeld mogelijk bij het mede-leidinggeven aan een bureau,
Competentie (BNA)
Bekwaamheid. Een competentie is een combinatie van vaardigheden (kunde), kennis en houding (attitude) die nodig is voor een succesvolle uitoefening van een functie met bijbehorende taken.
FUNCTIEOMSCHRIJVING OM TE VERGELIJKEN MET IJKFUNCTIES items zijn (BNA):
Competenties (BNA)
Een competentie is een combinatie van:
Deze zijn nodig is voor een succesvolle uitoefening van een functie.
De competentiebeschrijving voor architectenbureaus bevat:
De 33 competentiebeschrijvingen en graden zijn: 4 5 6 7 8 9
Belangrijk: houd het aantal competenties per functie beperkt! Focus op de meest essentiële
Functie familie Technisch ontwerp is weer op te delen in 6 ijkfuncties. Iedere ijkfunctie kent 4 graden
We kennen officieel 33 competenties, elk met 6 gradaties
Functionele eis
In het algemeen beschrijven functionele eisen "wat" het systeem moet doen, het doel of de doelstelling, terwijl prestatie eisen specificeren "hoe goed" het systeem dat moet doen. Samen helpen functionele en prestatie eisen om de vereisten van een systeem volledig te specificeren en te definiëren wat er moet worden bereikt om aan de verwachtingen, de klant-eisen (KES/PvE), te voldoen.
Een functionele entiteit is vaak te herkennen aan zijn naamgeving, bijvoorbeeld: xxxSysteem, xxxVoorziening, xxxFaciliteit, 'xxxing' (eindigend op de uitgang ‘-ing’). Soms hebben ze ook een verwijzing naar een functie in hun naam, zoals bij de Bbl, de gebruiksfunctie=woonfunctie. In tegenstelling tot een technische entiteit daarentegen welke vaak een verwijzing naar een technische invulling heeft, bijvoorbeeld een nietmachine, of zijn herkenbaar aan uitgangen als xxxWerk (bouwwerk), xxxConstructie (wegconstructie) of xxxInstallatie. Ze zijn dan het resultaat van een activiteit als bouwen, construeren, installeren, repareren etc. Net als een activiteit/taak heeft deze functie altijd de vorm van een werkwoord (geen zelfstandig naamwoord) zoals ‘verbinden’, ‘pompen’ of ‘kopen’. Een technische entiteit moet worden geïnterpreteerd als een ‘functievervuller’ of ‘oplossing’. Het vervullen van functies op een lager niveau moet leiden tot het vervullen van de functie op hoger niveau.
Voorbeeld functionele eis: "Een te bouwen bouwwerk is zodanig dat het ontstaan van een brandgevaarlijke situatie voldoende wordt beperkt."
Iedere functionele eis dient de volgende eigenschappen (SMART) te bezitten:
Gehele project of een deel daarvan op een bepaald tijdstip opgeslagen.
Het kan alles wat in het project zit bevatten, zoals balken, taken, links, hulpmiddelallocaties, bibliotheken, histogrammen en notities.
Functionele-eisen, in de zin van:
In het ESS zou op de achtergrond een Tool meegenomen kunnen worden waarmee men kan bepalen of een eis SMART is alvorens deze naar het dashboard gaat.
Functiegebied (Bbl)
Gebruiksgebied of een gedeelte daarvan, waar de voor die gebruiksfunctie kenmerkende activiteiten anders dan het verblijven van personen plaatsvinden.
Functieruimte (Bbl)
In een functiegebied gelegen ruimte.
Functionaliteit (BW)
Het vermogen van de digitale inhoud of digitale dienst om zijn functies te vervullen met betrekking tot het doel ervan.
Functionaliteit (RICHTLIJN (EU) 2019/771)
Moet worden geacht betrekking te hebben op de manieren waarop de goederen met betrekking tot hun doel hun functies kunnen vervullen.
Garantie
Europa maakt:
De rechten en garanties voor consumenten staan in 2 Europese richtlijnen voor als je:
in een winkel koopt: deEuropese richtlijn Koop en garantie;
op afstand koopt: deEuropese richtlijn Kopen op afstand.
Richtlijn (EU) 2019/771 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2019 betreffende bepaaldeaspecten van overeenkomsten voor de verkoop van goederen, tot wijziging van Verordening (EU) 2017/2394 en Richtlijn 2009/22/EG, en tot intrekking van Richtlijn 1999/44/EG (Voor de EER relevante tekst.) In de richtlijnen staat:
Om de transparantie te waarborgen, moet worden voorzien in bepaalde vereisten voor commerciële garanties, naast de vereisten inzake precontractuele informatie over het bestaan en de voorwaarden van commerciële garanties als vermeld in Richtlijn 2011/83/EU. Om de rechtszekerheid te versterken en te voorkomen dat consumenten worden misleid, moet deze richtlijn bovendien bepalen dat wanneer de commerciële garantievoorwaarden in reclame ter zake gunstiger zijn voor de consument dan die welke in het garantiebewijs zijn opgenomen, de gunstiger voorwaarden moeten gelden. Tot slot dient deze richtlijn regels te bevatten over de inhoud van het garantiebewijs en de wijze waarop dat aan de consument ter beschikking wordt gesteld. Het garantiebewijs moet bij voorbeeld de commerciële garantievoorwaarden bevatten en verklaren dat de commerciële garantie de wettelijke conformiteitsgarantie onverlet laat, en tevens duidelijk maken dat de commerciële garantievoorwaarden een verbintenis vormen die bovenop de wettelijke conformiteitsgarantie komt. Het moet de lidstaten vrij staan om regels vast te stellen inzake andere aspecten van commerciële garanties die niet onder deze richtlijn vallen, zoals de mogelijkheid om andere schuldenaren dan de garant aan de commerciële garantie te verbinden, mits deze regels consumenten niet de bescherming ontnemen die de volledig geharmoniseerde bepalingen van deze richtlijn inzake commerciële garanties hun bieden. De lidstaten moeten de vrijheid behouden om te vereisen dat commerciële garanties kosteloos zijn maar tevens dienen zij ervoor te zorgen dat elke verbintenis van de verkoper of de producent die valt onder de definitie van commerciële garanties zoals uiteengezet in deze richtlijn voldoet aan de geharmoniseerde voorschriften van deze richtlijn.
Op grond van hiervoor genoemde Richtlijnenmoet men als verkopende partij de consument minstens 2 jaar garantie bieden.Dit is de wettelijke garantie die de consument kan inroepen als producten niet goed werken of niet overeenkomen met de beschrijving. Maar in sommige landen geldt een langere garantieperiode vanwege nationale wetgeving.
Bij alles wat een consument koopt, of dat nu nieuw of gebruikt is, mag hij er vanuit gaan dat dit geschikt is voor het normaal gebruik. Het product moet conform de verwachting zijn. Is dat niet het geval, dan spreken we van non-conformiteit (art. 7:17 BW). Wat je mag verwachten van een gebruikt product, hangt allereerst af van de aard van het product, de prijs en de leeftijd.
Bij de aankoop van een product bestaat altijd recht op deze wettelijke garantie. Dit betekent dat de koper recht heeft op een goed product, een product dat enige periode zonder noemenswaardige problemen functioneert. Deugt het product niet dan heeft hij recht op een gratis reparatie, een nieuw product of teruggave van de koopsom. In Nederland geldt geen wettelijke garantietermijn. In de Europese regels wordt veelal gesproken over een termijn van twee jaar. Maar in Nederland staat geen vaste wettelijke garantietermijn in de wet. Hoelang deze termijn dan is hangt af van de eigenschappen van het product. Dat is voor kledingstukken natuurlijk anders dan voor een televisie. Gaat het product eerder kapot dan verwacht mag worden bij normaal gebruik, dan bestaat er volgens de wet recht op reparatie of vervanging.
Natuurlijk kan het zijn dat een op zichzelf deugdelijk product niet meer goed werkt omdat de koper het product niet goed heeft gebruikt. Dit omvat het laten vallen van een product, beschadiging dan wel gebruik in strijd met duidelijke verkoopinstructies. In dat geval geldt de wettelijke garantie niet. Echter, indien er iets mis is met het product binnen zes maanden na aankoop, dan moet, in geval van een consumentenkoop (de koop van een roerende zaak door een particulier van een professionele verkoper) de verkoper bewijzen dat dit de schuld is van de koper. Gaat het product pas na zes maanden kapot dan moet de koper bewijzen dat dit niet zijn schuld is en dat het aan het product ligt.
Een fabrieksgarantie of verkoopgarantie is een aanvulling op de wettelijke garantie die de koper als consument al heeft. Deze extra garantie geldt voor de aangegeven tijd. Soms kan er tegen betaling extra garantie worden aangekocht, vaak een verzekerde garantie. Het gebeurt soms dat deze garantie niet meer rechten geeft dan de koper heeft volgens de wet omdat er in dat geval dus sowieso al aanspraak op de wettelijke garantie bestaat. Dit heet exonoratie. Het bijkopen is dus alleen verstandig als deze garantie meer biedt dan de wettelijke garantie. Wel is het zo dat in deze fabrieksgarantie of verkoopgarantie van invloed is op de bewijslastverdeling. Gaat het product stuk meer dan zes maanden na aankoop maar binnen de garantietermijn dan behoeft de koper niet aan te tonen dat het niet zijn schuld is. De bewijslast hiervoor ligt gedurende de gehele garantietermijn bij de verkoper.
Bij een wettelijke (conformiteit)garantie of verkoopgarantie moet de verkoper worden aangesproken. Bij een fabrieksgarantie moet men zich richten tot de producent van het product.
De consument is dus redelijk goed bescherm vanuit de wet en regelgeving. Een professionele bouwconsument echter niet. Ondanks dat met in de Wkb spreekt over een consument.
Dewetzegt dat iemand die handelt voor doeleinden die buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit vallen, een consument is. Anders gezegd: een consument is iemand die niet handelt in uitoefening van een beroep of bedrijf.
Wil die kapper een beroep doen op de extra bescherming die consumenten genieten? Dan zal de kapper zelf moeten aantonen dat hij niet handelde in uitoefening van beroep of bedrijf en dat de kapper als consument kan worden aangemerkt.
Onder de definitie van consument dienen natuurlijke personen te vallen die buiten hun handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit handelen. Bij gemengde overeenkomsten, waar een overeenkomst wordt gesloten voor doeleinden die deels binnen en deels buiten de handels activiteit van de persoon liggen en het handelsoogmerk zo beperkt is dat het binnen de globale context van de overeenkomst niet overheerst, dient die persoon echter ook als consument te worden aangemerkt.
Met andere woorden: koopt je klant deels in uitoefening van het beroep of bedrijf, maar voor het overgrote deel voor privédoeleinden? Dan is de koper gewoon volledig consument. Grote kans dus dat je levert aan consumenten en dat je aan consumentenwetgeving moet voldoen.
In de Wkb wordt ook het woord “consument” gebruikt. De wet schrijft voor dat aannemers bij oplevering twee dossiers moeten overhandigen:
Het privaatrechtelijke ‘Consumentendossier’. De aannemer toont in dit (digitale), richting de opdrachtgever zowel professioneel als particulier, dossier aan dat hij heeft gerealiseerd wat is overeengekomen. Ook neemt hij de garantiebepalingen en aanwijzingen voor gebruik en onderhoud op in dit dossier.
Het begrip consumentendossier druist in tegen de algemene opvatting dat de wetgever een onderscheid maakt tussen professionals en consumenten en dat deze laatste extra bescherming behoeven. Een woningcorporatie is geen consument en heeft dus contractueel, bij een overeenkomst van aanneming van werk, geen garantie, doch hij krijgt wel een consumentendossier vanuit de Wkb met daarin opgenomen commerciële garanties.
Garantie heeft, zo blijkt, verschillende betekenissen namelijk:
Garanties in algemene voorwaarden
UAV 2012
Hoofdstuk VII. Bouwstoffen
Paragraaf 22. Garantie voor een onderdeel
Lid 1stelt dat je van lid 3 t/m 4 mag afwijken. In afwijking van…volstaat in dat geval Had dit lid er niet gestaan dan had men explicieter moeten afwijken vanwege het gestelde in paragraaf 2, lid 1 van de UAV 2012, waar staat:
Paragraaf 2. Van toepassing zijnde voorschriften, tegenstrijdige bepalingen
Lid 2stelt de volgende zaken:
In lid 2 sub 1 staat dat als de opdrachtgever garantie wenst, hij dat expliciet in de kernbedingen van de aannemingsovereenkomst moeten regelen want:
In lid 2 sub 2 spreekt de UAV 2012 over een of meer onderdelen van het werk, begrippen die elders ook worden gebruikt in de UAV 2012 doch niet zijn gedefinieerd. Hier kan de SBS objectenboom van nut zijn. Een dakrol kan waterdicht zijn doch al het slecht is aangebracht is het dakbedekking systeem lek en dat was nou net de functionele eis die eraan gesteld was. Het is overigens wel vreemd dan paragraaf garantie in de UAV 2012 opgenomen zit in hoofdstuk bouwstoffen, dus die dakrol. Je zou de garantie paragraaf eerder verwachter bij paragraaf 11 en 12, de onderhoudstermijn en “verborgen gebreken”.
In lid 2 sub b staat dat de aannemer:
een gebrek zo spoedig mogelijk moet herstellen;
de kosten van het herstellen van gebreken voor zijn rekening komen;
In lid 2, sub c staat:
dat de opdrachtgever aannemelijk moet maken dat die met grote mate van waarschijnlijkheid moeten worden toegeschreven aan een omstandigheid, die aan de aannemer kan worden toegerekend.
Lid 3stelt dat je in het bestek ook de eis kunt stellen als opdrachtgever dat de geclaimde garantie wordt verstrekt door de onderaannemer of leverancier, partijen waar de opdrachtgever geen contractuele relatie heeft. De UAV 2012 houdt er kennelijk geen rekening mee dat je van een andere partij dan deze 2, via de aannemer, garantie vraagt. Ook suggereert de UAV 2012 dat je een keuze hierin moet maken, doch gelukkig is er lid 1 waarmee je “op meerdere paarden kunt wedden”;
Dat de aannemer hiervoor zorgdraagt;
Dat indien deze garantie niet door de onderaannemer of leverancier wordt verstrekt, een dienovereenkomstige garantie door de aannemer dient te worden verstrekt.
Lid 4stelt dat, omdat conform de filosofie van de UAV 2012 de opdrachtgever reeds eigenaar is van de bouwstof bij de levering op het werkterrein, dan ook de garantie zou moeten ingaan. Typisch is dat de UAV 2012 in deze paragraaf hier spreekt over periode, dar waar ze elders in de UAV 2012 spreekt van een termijn. Dit is administratief gezien onhandig want dan gaat de garantieperiode van alle gevraagde onderdelen ingelijk in. In de context van lid 1 is het wellicht handiger om de garantie welliswaar formeel te laten ingaan conform lid 4 doch dat de in het bestek genoemde garantieperiode gaat lopen bij oplevering. Je hebt dus als opdrachtgever altijd een plus. Als de opdrachtgever ook ondernemer is in de zin van een koop/aannemingsovereenkomst richting een consument, de verkrijger, is het goed om rekening te houden met het feit dat in dat contract de garanties beginnen te lopen na de onderhoudstermijn. Als de opdrachtgever "doorgeefluik" wenst te zijn bij een garantie gebrek dient hij dus in het bestek richting de aannemer niet dezelfde periode noemen maar deze oplengen met die onderhoudstermijn die de consument heeft.
Aandachtpunten bij het meenemen van garantie in bijvoorbeeld een bestek zijn klassiek:
Als de Ondernemer de tekortkoming onder de garantie erkent, zal hij de herstelwerkzaamheden direct, maar uiterlijk binnen vier (4) weken na de in artikel 11.1.3. bedoelde mededeling uitvoeren. De Ondernemer is in verzuim als hij deze verplichtingen niet of niet tijdig nakomt, tenzij er sprake is van overmacht, vakantiesluiting en/of weersomstandigheden. in 11.1.3 staat:
Direct, maar uiterlijk binnen vier (4) weken na ontvangst van het verzoek tot herstel van de Garantiegerechtigde door de Ondernemer, deelt deze schriftelijk aan de Garantiegerechtigde mee of de tekortkoming onder de Woningborg-garantie wordt erkend en welke herstelwerkzaamheden er verricht gaan worden.
Verkoopt men producten of digitale diensten aan consumenten dan heeft men recht op wettelijke garantie als een product:
Deze criteria kun je ook aanhouden bij de claim vanuit de opdrachtgever versus de garantiegever zoals de aannemer, onderaannemer, leverancier of een andere partij.
In de STABU-2 besteksystematiek zitten de kernbedingen voor het overgrote deel in subparagraag 01.02. Het volledige artikelnummer is grotendeels afgestemd op de UAV 2012 paragrafen. Met de wetenschap dan garantie in de UAV 2012 zit onder paragraaf 22, kun je in de kernbedingen, bepalingen geheten, plaatsen onder 01.02.22.
Gebouw
Een gebouw is elkbouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke overdekte geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt. Onder toegankelijk moet worden verstaan dat het bouwwerk voor volwassenen begaanbaar moet zijn, in die zin dat zij erin kunnen staan en lopen (vrije hoogte > 1,5 meter). Onder gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte wordt verstaan dat het bouwwerk minimaal 2 wanden moet hebben om een gebouw te zijn. Een overkapping met een open constructie en met maar 1 wand is dus geen gebouw. Elk gebouw is dus een bouwwerk, echter niet alle bouwwerken zijn een gebouw. Ondereen 'bouwwerk' verstaat de Omgevingswet: 'constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die op de plaats van bestemming hetzij direct of indirect met de grond verbonden is, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond, bedoeld om ter plaatse te functioneren. Voorbeelden:
Gebouw
Elk bouwwerk dat een voor mensen toegankelijke overdekte geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt. OPMERKING Deze term is overgenomen uit de Woningwet. IfcBuilding, de gebouwen of blok, vertegenwoordigd een object, zoals een gebouw, een complex van gebouwen of een andere bouwconstructie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Gebouw".
In het ESS komt dit terug in de objectenboom (SBS) op nagenoeg altijd de 1e plek, mits het een onderdeel is van een complex van gebouwen.
Gebouw
Een gebouw is een bouwwerk dat een voor mensen toegankelijke, overdekte, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt (bijlage I, onderdeel A, Omgevingswet). Andere begripsomschrijvingen hierin zijn:
Gebouwdeel
Een deel van het Gebouw. Niet te verwarren met het begrip Bouwdeel wat een gematerialiseerd deel is van een Variant Element. Zo spreekt BREEAM over:
"Men kan er voor kiezen om niet het gehele gebouw in een keer te certificeren, maar slechts een gebouwdeel, mits wordt voldaan aan de minimum vereisten uit paragraaf 2.2. Dit kan bijvoorbeeld één verdieping van een kantoorgebouw zijn of één winkelunit in een winkelcentrum. De afbakening van het gebouwdeel dient duidelijk te kunnen worden gedefinieerd door een fysieke scheiding, zoals bijvoorbeeld muren of vloeren. Alle vragen zijn dan alleen van toepassing op dat fysiek afgebakende deel, de asset.".
In de BIM-Basis ILS spreekt met over het begrip Bouwdeel, wat onduidelijkheid in de hand werkt.
Gebouweenheid
In België gebruikt men het begrip gebouweenheid zijnde de kleinste eenheid binnen een gebouw die geschikt is voor woon-, bedrijfsmatige, of recreatieve doeleinden of een gemeenschappelijk deel is en die ontsloten wordt via een eigen afsluitbare toegang vanaf de openbare weg, een erf of een gedeelde circulatieruimte. Een gebouweenheid is in functioneel opzicht zelfstandig.
Gebouwerf (Bbl)
Bebouwd of onbebouwd perceel, of een gedeelte daarvan, dat direct is gelegen bij een hoofdgebouw en in feitelijk opzicht is ingericht ten dienste van het gebruik van dat gebouw, waarbij het omgevingsplan die inrichting niet verbiedt.
Gebouwtype of Bouwwerk of Beheerobjecten
Tabel 0 uit de NL/SfB heet "Gebouwen en ruimten" waarvan met name 2 t/m 8 gaat over "Gebouwentypen", welke is ingedeeld naar gebouwfunctie zijnde:
Iedere categorie is vervolgens weer ingedeeld naar varianten zoals bij "Woongebouwen algemeen":
Besluit bouwwerken leefomgeving
Het voormalige Bouwbesluit 2012 is met de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024, vervangen door het Bbl. In het Bbl onderscheid men de volgende gebruiksfuncties:
Iedere categorie is vervolgens weer ingedeeld naar varianten, nevengebruiksfuncties, zoals:
BREEAM
Breeam gebruikt termen als:
Funda
Opgericht door makelaars. De naam is afgeleid van 'fundum', het Latijnse woord voor 'landgoed'. De hoofdsite is funda.nl, met rond de 68 miljoen bezoeken per maand is het een van de drukst bezochte huizensites van Nederland. Op de website is het volledige Nederlandse koopwoningaanbod te vinden dat via makelaars wordt aangeboden. Funda maakt allereerst onderscheidt naar:
Binnen de categorie Woonhuis is er weer onderscheidt naar:
Bij Funda in business in er weer onderscheidt naar:
IFC BuildingSMART
Zover bekend bij de auteur kent BuildingSMART geen gebouwtype als entiteit.
Omgevingsplan (vervanger bestemmingsplan)
Opgenomen in het omgevingsplan worden gebieds-, locatie- of functieaanduidingen (aan een locatie), zoals:
Gebouwgebonden installaties
Gebouwgebonden Installaties zijn alle in een bouwwerk geïntegreerde installaties die nodig zijn om het beoogde gebruik, inclusief een passend comfortniveau en de bijbehorende regeling en besturing, te faciliteren.In de zorgsector beslaan de kosten voor de gebouwgebonden installaties al meer dan 45%. Niet gebouwgebonden installaties zijnhuishoudelijke apparatuur, computers, machines etc.
Gebouw gebonden installaties
De inzet van fossiele brandstoffen wordt vanwege schaarste en milieu-impact sterk gereduceerd, terwijl klimaatverandering en gebruikers van gebouwen hoge eisen stellen aan comfort en binnenklimaat. Gebouwgebonden Installaties zijn alle in een bouwwerk geïntegreerde installaties die nodig zijn om het beoogde gebruik, inclusief een passend comfortniveau en de bijbehorende regeling en besturing, te faciliteren.
Gebruiksfunctie (Bbl)
Gedeelten van een of meer bouwwerken die dezelfde gebruiksbestemming hebben en die samen een gebruikseenheid vormen.
Gebruiksgebied (Bbl)
Vrij indeelbaar gedeelte van een gebruiksfunctie waar voor de gebruiksfunctie kenmerkende activiteiten plaatsvinden, dat bestaat uit een of meer op dezelfde bouwlaag gelegen ruimten gelegen in een brandcompartiment die niet door een dragende scheidingsconstructie van elkaar zijn gescheiden en die geen toiletruimte, badruimte, technische ruimte of verkeersruimte zijn, tenzij die ruimte zelf een functieruimte is;
Gebruiksgereed, gebruiksklaar, bedrijfsgereed en bedrijfsvaardig etc.
Het doel is van de overeenkomst is derhalve het:
#
\Bedrijfsgereed en bedrijfsvaardig maken de installaties.
#
\Gebruiksklaar maken van het werk conform de gebruiksfunctie van het werk.
#
\Gebruiksgereed maken conform de eisen van de Wkb opdat het werk na de gereedmelding betrokken kan worden en kan worden geregistreerd bij het BAG.
#
\Gebruiksvergunningsgereed maken conform de aanvullende eisen van de wet opdat het werk brandveilig gebruikt kan worden voor zijn specifieke doel.
#
\Werk contractueel te kunnen opleveren..
Opleveren moet thans wel bedrijfsgereed want anders krijg je geen ingebruikname vergunning
Een gebruiksvergunningwasvereist in bouwwerken of inrichtingen waarin:
Indien je voldoet aan één van de hierboven geschreven voorwaarden, moet je een gebruiksvergunning aanvragen. Wanneer er meer dan vijftig personen tegelijk aanwezig zijn in het pand, geldt er een meldingsplicht.
Enkele gemeentes hebben hiernaast nog meer voorwaarden. Omdat dit verschilt per woonplaats, kan je het beste bij je eigen gemeente hier naar informeren. Je kan ook kosteloos een folder over de gebruiksvergunning aanvragen bij je gemeente. Voor nieuwbouw of bij wijziging van het gebruik van een bestaand pand moet u de vergunning aanvragen vóór de ingebruikname van het pand. Voor bestaande bouwwerken zal de gemeente de eigenaren of huurders van vergunning plichtige gebouwen aanschrijven en bezoeken. Zorg dat de brandweer altijd op de hoogte is van de actuele situatie, dus houdt de gemeente op de hoogte van grote veranderingen.
Onder de Omgevingswet zal de gebruiksvergunning komen te vervallen. Wel zal in bepaalde gevallen nog een gebruiksmelding verplicht zijn. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat onder de Omgevingswet geen oog meer is voor brandveiligheid.
Voor het brandveilige gebruik van een bouwwerk blijven nog steeds verschillende regels bestaan. Deze staan in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). In paragraaf 6.1.2 van het Bbl staan de regels over de meldingsplicht voor het gebruiken van een bouwwerk. Per gebruiksfunctie van een bouwwerk is vastgesteld vanaf welk aantal van mogelijk aanwezige personen, een meldingsplicht geldt voor het bouwwerk. In deze paragraaf is een duidelijke tabel opgenomen die aangeeft wanneer een melding verplicht is én welke informatie bij de melding moeten worden overgelegd. Voor een beperkt aantal gebruiksfuncties geldt dat gemeenten ervoor mogen kiezen om een ander aantal van personen te hanteren.
Wie
De gebruiker van het pand moet de vergunning aanvragen. Hij is immers verantwoordelijk voor het reilen en zeilen binnen het gebouw. Dit kan dus de eigenaar zijn, maar ook de huurder. De gebruiks vergunning is aan te vragen bij je gemeente. De Kamer van Koophandel geeft daarbij de volgende procedure mee: “Informeer bij de gemeente waar u bent gevestigd of zich gaat vestigen of u in aanmerking komt voor een gebruiksvergunning. De aanvraagformulieren kunt u bij de gemeente opvragen. In de Bouwverordening wordt aangegeven aan welke eisen de aanvraag moet voldoen. De behandeling van de aanvraag duurt dertien weken.
Het College van Burgemeester en Wethouders kan de gebruiksvergunning weigeren of verlenen onder voorwaarden. Bent u het niet eens met het besluit of de voorwaarden, dan kunt u een bezwaarschrift indienen. De brandweer controleert de naleving van de gebruiksvergunning.
Een onderneming oprichten en draaiende houden is natuurlijk een groot deel van wat een ondernemer doet. Maar vaak ben je afhankelijk van vastgoed om al je personeel en materiaal kwijt te kunnen. Aangezien dit een klein en specifiek onderwerp is, maar van hartstikke groot belang voor je onderneming, hebben wij samen met mkb.law een helpdesk opgezet voor de ondernemers die hiermee te maken krijgen.
Bouwmelding en gereed melding bij de technische bouwactiviteit
Een technische bouwactiviteit voor bouwwerken in gevolgklasse 1 is meldingsplicht. Voor zo'n bouwactiviteit is er geen preventieve toets meer met een vergunning. Wel controleert een kwaliteitsborger die activiteit onder het stelsel van kwaliteitsborging. De meldingsplicht bestaat uit een:
Kwaliteitsborger voert borgingsplan uit en signaleert strijdigheden
Tijdens de bouw voert de kwaliteitsborger het borgingsplan uit en ziet hij toe op het bouwplan. Bij strijdigheden informeert de kwaliteitsborger de aannemer en de opdrachtgever. Ontstaan problemen die onopgelost blijven? Dan moet de kwaliteitsborger ook de gemeente informeren (artikel 3.86, lid 1 Besluit kwaliteit leefomgeving Klik hier voor uitleg over dit. De gemeente kan dan besluiten om de bouw stil te leggen totdat het probleem alsnog is opgelost.
Kwaliteitsborger geeft verklaring af
Vindt de kwaliteitsborger na de bouw dat alles in orde is? Dan geeft de kwaliteitsborger een verklaring af (artikel 3.86, lid 2 Bkl). Het te gebruiken format voor de verklaring staat in de Omgevingsregeling (bijlage IVk).
Omgevingsvergunning
Als het om een meldingsplichtige bouwactiviteit gaat, is er geen omgevingsvergunning voor een technische bouwactiviteit nodig. Wel kan het zijn dat er een andere omgevingsvergunning nodig is. Zoals een omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit. Het is raadzaam om rekening te houden met de proceduretermijnen die gelden voor omgevingsvergunningen.
Gebouwinstallatie (BOEI)
Algemeen
installatie die voldoet aan de volgende criteria:
Gebruiksoppervlakte (Bbl)
Gebruiksoppervlakte als bedoeld in NEN 2580.
Gebrek (BOEI)
Omstandigheid van een bouwdeel waarbij de (technische) eigenschappen op een lager niveau liggen dan het oorspronkelijke niveau, die
bij oplevering van dat bouwdeel werd beoogd. Synoniem van een gebrek, kan ook gesproken worden over een tekortkoming.
Gecorrigeerde loopafstand (Bbl)
Loopafstand waarbij constructieonderdelen die geen onderdeel uitmaken van de bouwconstructie buiten beschouwing worden gelaten, waarbij de loopafstand voor zover deze door een gebruiksgebied voert met 1,5 wordt vermenigvuldigd.
Gedetailleerd werkplan
Van de aannemer wordt een algemeen tijdschema verlangd overeenkomstig paragraaf 26 van de UAV 2012. Wanneer van een aannemer een gedetailleerd werkplan wordt verlangd, dient dat in de overeenkomst (in dit geval een bestek) te worden gevraagd. Dit kan bijvoorbeeld een sloopplan of een legplan zijn. Tevens moeten de eisen zijn genoemd waaraan een werkplan moet voldoen. Een algemeen tijdschema van de aannemer moet zijn afgestemd op de aard van het werk en voorzien zijn van een ‘behoorlijke’ toelichting. In de Standaard RAW Bepalingen, onderdeel van de besteksystematiek voor de GWW-sector, wordt voor een aantal werkzaamheden altijd een gedetailleerd werkplan gevraagd (bijvoorbeeld in het geval van een bemalingsplan). Voor andere werkzaamheden zijn wel de eisen verwoord die aan het desbetreffende gedetailleerde werkplan worden gesteld, maar in het bestek moet nog wel worden aangegeven dat een dergelijk plan moet worden ingediend (bijvoorbeeld een plan voor omgaan met vrijgekomen materialen).
De eisen voor een gedetailleerd werkplan kunnen zijn:
Gedragsverklaring aanbesteden (ARW 2016)
De verklaring als bedoeld in artikel 4.1 van de Aanbestedingswet
Gegadigde (ARW 2016)
Een ondernemer die heeft verzocht om een uitnodiging, of is uitgenodigd, om deel te nemen aan een niet-openbare procedure, een procedure van de concurrentiegerichte dialoog, een mededingingsprocedure met onderhandeling, een onderhandelingsprocedure zonder aankondiging, een procedure van het innovatiepartnerschap of een concessieprocedure ;
Gegadigde (UAR 2001)
Natuurlijke persoon of rechtspersoon die zich bij een aanbesteding met voorafgaande selectie aanmeldt met het verzoek tot de
inschrijving te worden uitgenodigd.
Geld in de UAV 2012
1.1 Aannemingssom definitie N.v.t.
3.2 Niet aanwijzen directie voor aanvang van het werk Bijbetaling
5.6 Wettelijke voorschriften van overheidswege tijdens uitvoering Meerwerk
6.7 Onvoldoend werk herstellen, vanwege de opdrachtgever Meerwerk
6.9 Vrijwaring aanspraken derden mits toerekenbaar Schade als bijbetaling
6.12 Gevolgen voorschriften bijzondere aard Bijbetaling
6.13 Verrekening gevolgen naleving wettelijke voorschriften van overheidswege Bijbetaling
6.13 Risicoregeling Bijbetaling
6.15 Aanspraken aannemer jegens de opdrachtgever Bijbetaling
6.27 Voorgeschreven onderaannemer/leverancier, vordering cederen aannemer Meerdere kosten=bijbetaling
8a.3 Kosten primaire beproeving water en energie Kosten=bijbetaling
8a.5 Herhaalde beproeving kosten water en energie Rekening aannemer
10.3 Vervroegde ingebruikname, meer verlangen van aannemer Meerwerk
10.3 Schade door vervroegde ingebruikneming Schadebedrag=bijbetaling
11.4 Schade veroorzaakt door de opdrachtgever na oplevering in onderhoudstermijn Schade
11.5 Herstel gebreken, niet voor rekening aannemer Meerwerk
13.2 Wijziging tijdstippen van uitvoering door doorschuiven werkzaamheden Bestekswijziging=meer en minderwerk
14.4 Voorzieningen tijdens schorsing Meerwerk
14.4 Schade tijdens schorsing Bijbetaling
14.5 Verrekening bij niet voltooiing van het werk Deel van de betalingstermijn
14.10 Verrekening aannemingssom na beëindiging Verrekening
17.3 Vervanging goedgekeurde bouwstoffen Meerwerk
17.3 Vervanging goedgekeurde bouwstoffen Schadevergoeding=bijbetaling
18.5 Onderzoek bouwstoffen door derden Kosten=bijbetaling
18.6 Onderzoek voorgeschreven bouwstoffen door derden Bijbetaling
18.7 Verrekening kosten met paragraaf 42 "Kortingen" Verrekening inhouding met bijbetaling
24.2 Hulpmiddelen opdrachtgever die verloren zijn gegaan Schadevergoeding=bijbetaling
25.3 Omstandigheden voor rekening opdrachtgever bij gezonken materieel Kosten=bijbetaling
26.7 Wijzigingen directie in algemeen tijdschema of gedetailleerde werkplan Bijbetaling
29.1 Afwijking afmetingen in de beschrijving en die op tekening Bestekswijziging=meer en minderwerk
29.2 Afwijking afmetingen in het bestek en werkelijkheid Bestekswijziging=meer en minderwerk+bijbetaling
29.3 Afwijking bestek en de werkelijkheid Bestekswijziging=meer en minderwerk+bijbetaling
30.4 Ingrijpende voorzieningen die niet beschreven zijn Meerwerk
31.4 Gedoogplicht en aanspraak bijbetaling buitensporig gebruik Bijbetaling
33.0 Kosten vermoeden onvoldoend werk, niet voor rekening aannemer Meerwerk
33.0 Kosten vermoeden onvoldoend werk, niet voor rekening aannemer Schadevergoeding=bijbetaling
34.0 Wijziging in de uitvoering Bijbetaling
35.1 Vaststelling wat meer en minderwerk kan zijn, met name 35.1e
35.1 Aanspraken onverlet, schriftelijke opdracht
35.2 Meerwerk verekening Bijbetaling, maar ander soort!
35.2 Minderwerk verrekening Inhouding
35.3 Wijze en tijdstip verrekening meerwerk Meerwerk
35.4 Wijze en tijdstip verrekening minderwerk Minderwerk
35.5 Negatief saldo meer en minderwerk bij eindafrekening, tenzij Minderwerk
36.1a Bestekswijziging, prijsverhoging Verhoging van de prijs=meerwerk
36.3 Omvang bestekswijziging/wezenlijke wijziging ieder max 15% (is ook ww) en saldo 10%
36.4 Verrekening bestekswijziging, hoe bepalen, open begroting, indexering
36.4 Vergoeding prijsaanbieding (offertekosten) voor bestekswijziging Vergoeding
36.8 Niet bruikbare "goedgekeurde" bouwstoffen tgv bestekswijziging Overnemen of schadevergoeding=bijbetaling
37.1 Stelposten, bruto, waar terugkomend in de inschrijfbegroting
37.3 Stelposten aanschaffing van bouwstoffen Meer en minderwerk
37.5 Kosten van emballage en terugzending, bij onredelijkheid Bijbetaling
37.6 In het werk brengen van bouwstoffen uit stelpost, indien installaties Meerwerk
37.8 Stelposten verrichting werkzaamheden Meer en minderwerk
37.8b Kosten voor abk, ak en dergelijke bij onredelijke hoge kosten Meerwerk
37.10 Stelposten betaling aan derden Meer en minderwerk
38.1 Verrekenbare hoeveelheden Meer en minderwerk
38.2 Geschatte hoeveelheden Meer en minderwerk
38.2 Verrekening geschatte hoeveelheden Meer en minderwerk
38.3 Andere hoeveelheden, zonder label Bestekswijziging=meer en minderwerk
38.3 Verrekening andere hoeveelheden, bestekswijziging Bestekswijziging=meer en minderwerk
39.1 Verrekenprijzen, staat met Bruto bedragen
39.2 Gewijzigde verrekenprijzen Bruto bedragen
39.5 Opbouw verrekenprijzen Bruto bedragen
40.1 Aannemingssom
40.2 Betaling in termijnen/overwaarde/slottermijn Betalingstermijn
40.2 Opneming t.b.v. vaststelling claim betalingstermijn
40.2 Betalingsstaat, puntenverdeelstaat door aannemer
40.3 Meenemen waarde goedgekeurde niet verwerkte bouwstoffen, mits eigendom
40.6 Declaratie indienen bij directie
40.6 Facturatie indienen
40.9 Indien geen termijnen overeengekomen 4 weken na oplevering vooreindafrekening
40.11 Eindafrekening opstellen einde onderhoudstermijn
40.12 Opschorting betaling na ingebreke blijven van de aannemer
40.13 Vergoeding aan onderaannemers en leveranciers bij ingebrek aannemer
41.1 Vaststellen BTW tarief, voor sommige diensten (arbeid) 9% zoals isoleren en schilderen
41.3 BTW verlegd op factuur of gewoon BTW erop
41.5 Tijdstip vergoeding BTW
42.1 Korting wegens te late oplevering, generiek
42.1 Korting behorende bij paragraaf 1.2
42.1 Korting behorende bij paragraaf 1.3
42.2 Vaststellen kortingsbedrag per werkdag
42.3 Vaststellen aantal werkdagen overschrijding, overmacht en gedrag directie
42.4 Geen korting in verband eerdere termijn
42.6 Moment van inhouding, eerstvolgende betalingstermijn
42.9 Premie eerdere oplevering
43.0 Cederen/akte van sessie
43a.3 Bankgarantie
43a.6 Vervangende zekerheid
43a.7 Dubbele zekerheid, inhouding i.c.m. bankgarantie
43a.8 Genoegzame zekerheid opdrachtgever richting aannemer
44.3 Schade aan het door de aannemer gemaakte werk door buitengewone omstandigheden
44.6 Geldelijke vergoeding van de aannemer indien hij schade herstellen niet redelijk is Vergoeding naar opdrachtgever
44.7 Niet voor rekening van de aannemer komende schade Meerwerk
45.1 Vaststellen wettelijke rente
45.2 Ophogen wettelijke rente% na twee weken met 2%
46.1 Ingebreke stelling, kosten maatregelen en schadevergoeding
46.1 Maatregelen treffen in dringende gevallen Rekening naar aannemer
Maatregelen treffen in dringende gevallen aanvullend Schadevergoeding naar opdrachtgever
46.2 Maatregelen treffen voor rekening aannemer
47.1 Kostenverhogende omstandigheden, onvoorzien en aanzienlijke verhoging
47.2 Aanspraak aannemer Bijbetaling
47.3 Op de hoogte brengen door aannemer van een kostenverhogende omstandigheid
47.4 Alternatieven opdrachtgever in plaats van bijbetaling
47.5 Regeling verrekening kostenverhogende omstandigheid anders dan risicoregeling bij 6.13
50.2 Betaling bij een aanhangig geschil
Geluidsgevoelig terrein: (Bbl)
locatie die in het omgevingsplan is aangewezen als ligplaats voor woonschepen of als standplaats voor woonwagens;
Gemachtigde/lastgeving volmacht
Een gemachtigde is iemand die bevoegd is om een partij te vertegenwoordigen. In een juridische procedure kun je dan denken aan:
Wat mag iemand met een volmacht wel of niet doen met mijn rekening? De gevolmachtigde mag je rekening bekijken en geld overmaken van de rekening. De gevolmachtigde mag niet de limieten van je rekening veranderen, een betaalpas aanvragen of andere wijzigingen aan je rekening of passen doorgeven.
Soorten volmacht:
Het Nederlands recht kent een aantal soorten volmacht:
Als er blijkt dat er een overeenkomst is gesloten door iemand die stelde te handelen op basis van een volmacht, maar achteraf daar niet over bleek te beschikken, is de volmachtgever niet gebonden.
Het verschil tussenlastgevingenvolmachtis dat er bijlastgevingeen verplichting bestaat om rechtshandelingen te verrichten, en dat er bij eenvolmachteen bevoegdheid bestaat om rechtshandelingen te verrichten.
Wat moet er in een volmacht staan:
In de UAV 2012 is de volmacht namens de aannemer het volgende geregeld:
Paragraaf 4. Gevolmachtigde van de aannemer.
BIJLAGE A (simpele versie)
Volmacht
De ondergetekende.... 1)
aannemer van .......... 2)
Wijst als zijn gevolmachtigde aan ..... 3)
die hem in alle opzichten vertegenwoordigt voor alle zaken betreffende
.......... 4)
....., ..... 20.... 6)
De aannemer..... 7)
..... , ..... 20.... 6)
Goedgekeurd,
de Directie, ..... 7)
Gemeentelijk monument (Bbl)
Monument of archeologisch monument waaraan in het omgevingsplan de functie-aanduiding gemeentelijk monument is gegeven.
Gemiddelde consument (BW)
Het gemiddelde lid van een specifieke groep waarop de handelaar zich richt of het gemiddelde lid van een specifieke groep waarvan de handelaar redelijkerwijs kan voorzien dat die groep wegens hun geestelijke of lichamelijke beperking, hun leeftijd of goedgelovigheid bijzonder vatbaar is voor de handelspraktijk of voor het onderliggende product.
Gereedschapskist BNB
Geschillenbeslechting
In de UAV 2012 staat:
Paragraaf 49. Beslechting van geschillen
In de UAV-gc staat:
HOOFDSTUK 18 VASTLEGGEN VAN DE TOESTAND; BESLECHTING VAN GESCHILLEN
Paragraaf 47 Beslechting van geschillen
Geschiktheidseisen (ARN 2016)
De door het speciale-sectorbedrijf te stellen eisen, waaraan gegadigden en inschrijvers moeten voldoen om uitgenodigd te worden voor deelname aan een dialoog of onderhandelingen respectievelijk uitgenodigd te worden om een inschrijving in te dienen en om voor de gunning van de opdracht in aanmerking te kunnen komen.
Gevolgklasse WKB
Bouwen brengt risico’s met zich mee en daarom stelt de Wkb eisen aan de manier waarop de kwaliteitsborging moet worden uitgevoerd; hoe groter de gevolgen als er iets misgaat, hoe zwaarder de eisen. Deze eisen zijn onderverdeeld in drie zogenoemde gevolgklassen. De gevolgklassen, bepaald op basis van de mogelijke gevolgen voor gebruikers, bijvoorbeeld als gevolg van brand of het instorten van een (deel van een) gebouw, zijn:
Gewicht
Gewicht
Het bepalen van het stemgewicht of weging van de inbreng van de actoren bij de prioriteit:
Dat zou kunnen door iedere actor een cijfer, bijvoorbeeld van 1 t/m 10, naar belangrijkheid toe te bedelen en de gemaakte keuze daarmee te vermenigvuldigen, bijvoorbeeld:
Zodoende vergroot je de spreiding en meerwaarde van de uitslag van een:
Gezondheidszorgfunctie:
Gebruiksfunctie voor medisch onderzoek, verpleging, verzorging of behandeling.
GIS
GIS staat voor geografisch informatiesysteem. Een GIS maakt het mogelijk om diverse gegevens (data) te beheren, analyseren en te delen met anderen. GIS is geworteld in de geografie, waarbij locatie ten grondslag ligt aan de integratie van vele soorten data. Door de data via een actuele kaart te delen, worden complexe gegevens beter zichtbaar en visueel aantrekkelijk gemaakt. Zo onthult GIS diepere inzichten in data, zoals patronen, situaties en relaties, zowel bovengronds als ondergronds, waardoor gebruikers onderbouwde beslissingen kunnen nemen. GIS wordt bijvoorbeeld gebruikt voor:
Een GIS werkt met kaartlagen die je aan en uit kunt zetten al naar gelang je ze nodig denkt te hebben. Aan iedere laag kan informatie (data) worden gekoppeld en zichtbaar worden gemaakt als kaart van een gebied of plaats (locatie). Je koppelt dus, via geo-refereren, een hoeveelheid informatie aan een locatie. Zo gebruik je bijvoorbeeld postcodes of lengte- breedtegraden om die locatie te bepalen. De koppeling tussen locatie en informatie is dus bijzonder aan een GIS. Je kunt dan ook informatie:
Een belangrijk kenmerk van een GIS is dus dat je verschillende soorten gegevens kunt combineren, alles gaat via een centraal loket. Voordelen hiervan in de bouwsector specifiek zijn:
Efficiënter (samen) werken;
Goederen
Vermogensrecht: zaak; tastbare en niet-tastbare objecten. Bijv. het saldo van een bankrekening. Alle tastbare zaken die in het economisch verkeer een waarde bezitten. Goederen kunnen fysiek of niet-fysiek zijn. Dit onderscheid tussen goederen en diensten wordt wel gemaakt in het dagelijks spraakgebruik, maar niet in de economische wetenschap. Ook hoeven gelijke voorwerpen niet per se dezelfde economische goederen te zijn. Daardoor kan er een prijsverschil bestaan tussen dezelfde voorwerpen. In de UAV-gc staat:
De term "Goederen" is het meest omvattend en dekt, aldus de Toelichting op de UAV-GC alle zaken en vermogensrechten. Ook een gebruiksrecht op softwareprogramma’s valt hieronder.
In het ESS is op voorhand gekozen voor Materialen, doch juridisch kunnen "gelijkwaardige" namen gebruikt worden als:
GOTIK
De GOTIK-methode is een methode voor het beheersen van benoemde aspecten in het projectmanagement. De aspecten zijn: Geld, Organisatie, Tijd, Informatie en Kwaliteit. Deze methode wordt met name gebruikt bij het projectmatig werken aangaande een bouwproject. In sommige gevallen worden de letters op een andere manier gerangschikt. Projectmatig werken volgens de GOTIK-methode is in 1984 ontworpen door het adviesbureau Twynstra Gudde. Naast directe projectmanagement methodes zoals PRINCE2, is de GOTIK methode een veel voorkomende methode om een project te beheersen. GOTIK is een afkorting van de termen:
GOTIK staat voor:
GOTIK
DeGOTIK-methodeis een methode voor het beheersen van benoemde aspecten in hetprojectmanagement. De aspecten zijn: Geld, Organisatie, Tijd, Informatie en Kwaliteit.Deze methode wordt met name gebruikt bij het projectmatig werken aangaande een bouwproject. In sommige gevallen worden de letters op een andere manier gerangschikt. Projectmatig werken volgens de GOTIK-methode is in 1984 ontworpen door het adviesbureauTwynstra Gudde. Naast directe projectmanagement methodes zoalsPRINCE2, is de GOTIKmethode een veel voorkomende methode om een project te beheersen. GOTIK is een afkorting van de termen:
GOTIK staat voor:
GOW
Van belang bij aanbestedingsplichtige partijen voor de bepaling van de aanbestedingsprocedure. Voor het berekenen van de waarde van de opdracht (Geschatte Opdracht Waarde) gaat men uit van de totale waarde van de opdracht exclusief btw. Om de totale waarde te berekenen moeten ook eventuele opties of verlengingen bij de overeenkomst worden meegenomen. Voor de berekening moeten bovendien alle percelen van de opdracht worden opgeteld. Het toetsingsmoment voor bepalen van deze waarde is het moment van het versturen van de aankondiging naarTenderNed. Voor opdrachten met een periodieke prijs (bijvoorbeeld bedrag per maand) is het uitgangsbeginsel dat het maximaal aantal periodieken moet worden genomen vermenigvuldigd met de prijs per periodiek voor de berekening van het totaal. Aanbestedende diensten moeten de waarde van gegunde opdrachten openbaar maken op TenderNed door de aanbesteding af te melden met het standaardformulier. Men geeft in het formulier op perceelniveau informatie over de opdracht. Het is verplicht om deze gegevens te verstrekken. De GOW bij werken is zoals gezegd vvan belang bij het mede-bepalen van de aanbestedingsprocedure, rekening houdende met de om de 2 jaar bepaalde drempelbedragen. In de Gids Proportionaliteit, artikel 3.4A wordt hiervoor de aanzet (dwingende richtnoer) gegeven. Samengevat geldt voor aanbestedingsplichtige partijen:
GPR Gebouw
GPR staat voor Gemeentelijke Praktijk Richtlijn en is een methode om duurzaamheid van nieuwe gebouwen en renovatieplannen in breedste zin van het woord te beoordelen aan de hand van ontwerpkeuzes of het bestaande gebouw. Er wordt aandacht gegeven aan de categorieën:
Per categorie kan er een rapportcijfer op de schaal 1 tot 10
behaald. Er kan zowel een minimale gemiddelde score als een minimale score per categorie worden geëist. Toepasbaar bij een bredere focus op duurzaamheid. De methode heeft betrekking op nieuwbouw en grootschalige renovaties. Het instrument is geënt op de Nederlandse bouwpraktijk. Optioneel is ook een onafhankelijke toetsing van de resultaten mogelijk (assessment welke resulteert in een certificaat).Om tot een certificering te komen, worden verschillende fases doorlop, zijnde:
GPR Expert – ontwerpfase
In de ontwerpfase legr men samen met de opdrachtgever en het bouwteam de definitieve duurzaamheidsdoelstellingen vast en bepaald men welke maatregelen als uitgangspunt meegenomen moeten worden om de doelstellingen te bewerkstelligen. Tijdens deze fase blijft men betrokken om te toetsen of de maatregelen op juiste wijze geïntegreerd worden in het ontwerp. De documenten die in deze fase worden opgesteld worden gebundeld in een gebouwdossier. Hiermee kan het ontwerpcertificaat worden aangevraagd;
GPR Expert – opleverfase In de opleverfase, ook wel de realisatiefase genoemd, controleren men of daadwerkelijk wordt gebouwd zoals er is vastgelegd in het ontwerpcertificaat. Dit doet men door meermaals langs te komen op de bouwplaats en vragen te stellen over het bouwproces; loopt alles volgens planning? Zijn er uitdagingen met betrekking tot het ontwerp? Worden elementen anders gebouwd dan het plan was? Tijdens een opname zullen er foto’s gemaakt worden om het bestaande dossier aan te vullen zodat er voldoende bewijsmateriaal is om de punten in de software te kunnen toekennen.
Graaflocatie (WION)
De locatie waar graafwerkzaamheden worden verricht.
Graafmelding (WION)
De melding aan de Dienst van voorgenomen graafwerkzaamheden.
Graafpolygoon WION)
De weergave door een grondroerder van het gebied, waarbinnen de graaflocatie zich bevindt.
Graafwerkzaamheden (WION)
Het mechanisch verrichten van werkzaamheden in de ondergrond.
G-rekening (WKA)
Een geblokkeerde rekening waarop de inlener/ aannemer de bedragen aan loonheffingen en btw, die als gevolg van de inlening/aanneming door de uitlener/ onderaannemer betaald moeten worden, kan storten om zichzelf tot het bedrag van die stortingen te vrijwaren.
G-rekening/rechtstreekse storting bij fiscus
Een g-rekening is een geblokkeerde bankrekening. Als u overschotten heeft op de G-rekening dan kunt u normaal gesproken op verzoek en bij toewijzing van het verzoek door de Belastingdienst, de overschotten van de G-rekening laten uitbetalen op uw ondernemersrekening. Een g-rekening is een geblokkeerde rekening waarop alleen kan worden bijgeboekt. Afboeken van een g-rekening kan uitsluitend naar andere g-rekeningen of naar IBAN NL78INGB0000444040 van de Belastingdienst. Een g-rekening bevat altijd de cijfers 099 op de 9e t/m 11e positie van de IBAN (de eerste drie posities direct na de vierletterige business identifier).
Deze speciale rekeningen worden vooral gebruikt bij het aannemen of uitlenen van werk. De Invorderingswet (IW 1990) stelt namelijk de hoofdaannemer of inlener aansprakelijk wanneer de afdracht van loonheffingen door onderaannemers of uitleners niet gebeurt. Door dit deel van de kosten van een onderaannemer of uitleners op een g-rekening te storten, dekt de hoofdaannemer of inlener dit risico af, terwijl de onderaannemer of uitlener vanuit deze rekening aan zijn afdrachtsverplichting voor loonheffing kan voldoen.
Als de Belastingdienst akkoord gaat met je aanvraag, krijg je een ‘Overeenkomst g-rekening’ toegestuurd. Met deze overeenkomst kun je bij je bank een g-rekening openen. De kosten daarvoor bedragen ongeveer 5,90 euro per maand.4
Wat is een G-rekening?
Een G-rekening is een geblokkeerde bankrekening. Die gebruik je alleen voor de storting door je opdrachtgevers van loonheffingen en belastingen. Je kunt dat geld alleen maar overschrijven naar de Belastingdienst. Je bedrijf hoeft maar één G-rekening te hebben: die kan je voor verschillende projecten gebruiken.
Je opdrachtgever kan voorstellen dat je bedrijf en alle onderaannemers uit de keten een G-rekening openen. Het bedrag dat uiteindelijk naar de Belastingdienst moet, stort je meteen op de G-rekening van dat bedrijf.
Daarmee zorg je dat het geld veilig staat als je onderaannemer bijvoorbeeld geldproblemen heeft. Vanaf die rekening kan de onderaannemer het geld namelijk alleen overmaken naar de Belastingdienst. De rest van de betaling stort je op de normale rekening van het ingehuurde bedrijf.
Hoe open je een G-rekening?
Je vraagt een G-rekening aan bij de Belastingdienst. Als de Belastingdienst instemt met je aanvraag, stellen zij een G-rekeningovereenkomst op en sturen die per post naar je toe.
Binnen een maand moet je dan aan je bank vragen of het goed is dat je een G-rekening opent. Als je bank akkoord gaat, moet je samen met de bank de G-rekeningovereenkomst tekenen en terugsturen naar de Belastingdienst.
Heb je als zzp’er met ketenaansprakelijkheid te maken?
Meestal is een zzp’er in dit soort ketens de partij die wordt ingehuurd. Maar ook dan kun je met ketenaansprakelijkheid te maken krijgen. Dat gebeurt als:
• Je zelf weer een bedrijf inhuurt om het opgedragen werk uit te voeren en dit bedrijf daarvoor personeel inzet.
• Je iemand inleent van een uitzendbureau.
• Je een bedrijf inhuurt uit de kledingindustrie. Voor die industrie geldt aparte wetgeving.
Als een ingehuurd bedrijf of uitzendbureau geen loonheffing of btw betaalt, kan de Belastingdienst je aansprakelijk houden voor die kosten. Alleen als je dat risico loopt, kan je een G-rekening aanvragen.
In alle andere gevallen is het voor een zzp’er niet nodig een G-rekening te hebben. Want voor jezelf betaal je geen loonheffing. Ook een aannemer hoeft voor een zzp’er die hij inschakelt nooit loonheffing te betalen.
Hoe maak je de risico’s kleiner?
Je kan de risico’s van ketenaansprakelijkheid en inlenersaansprakelijkheid kleiner maken. Zo kan je aan een onderaannemer of uitlener vragen om een verklaring betalingsgedrag ketenaansprakelijkheid en aanvraag verklaring betalingsgedrag inlenersaansprakelijkheid. Deze verklaring geeft aan dat de onderaannemer of uitlener op dat moment alle loonheffingen en btw heeft betaald. Je weet dan dat de onderaannemer of uitlener tot nu toe zijn zaken netjes heeft geregeld.
Houd daarnaast zelf goed bij welk bedrag aan loon, loonheffing en btw de onderaannemer moet betalen. Kortom: houd een goede administratie bij. Ook kun je tot slot zoals hierboven staat een deel van het geld overmaken op de G-rekening van een bedrijf.
Stort een bedrag op de G-rekening van uw leverancier dat ruwweg overeenkomst met het aandeel omzetbelasting en loonheffingen in de factuur. Dat is, als het om arbeid gaat, ongeveer 55% van het factuurbedrag incl. BTW, of 40% van het factuurbedrag bij BTW verlegd. Als in de factuur ook bedragen zijn opgenomen die samenhangen met gebruik van apparatuur of aankoop van materialen, dan kan dat percentage lager zijn. Dit is het geval bij bouwondernemingen of gespecialiseerde schoonmaakbedrijven. Bespreek dit goed met uw leverancier. Vermeldt het desbetreffende factuurnummer bij de G-rekening storting.
De ketenaansprakelijkheidsregeling maakt de aannemer van een werk aansprakelijk voor de loonheffingen die zijn onderaannemer in verband met (een deel van) het werk moet afdragen. Op zijn beurt kan de onderaannemer (een deel van) het werk dat aan hem is uitbesteed, aan een ander uitbesteden. Zo kan een keten ontstaan van (onder)aannemers die allen betrokken zijn bij de uitvoering van een werk. De ketenaansprakelijkheidsregeling maakt elke schakel in de keten aansprakelijk voor alle volgende schakels.
G-rekening
Om het risico van aansprakelijkheid te beperken, kan de onderaannemer een geblokkeerde rekening (g-rekening) openen. De aannemer stort op deze g-rekening bedragen die overeenkomen met de loonheffingen die de onderaannemer in verband met het werk moet afdragen.
Loonheffingen zijn:
Verklaring betalingsgedrag
Zie brochure
G-rekening
Een g-rekening is een geblokkeerde rekening. Je kunt deze rekening alleen gebruiken voor het betalen van loonheffingen, premies en btw aan de Belastingdienst of onderaannemers. Je kunt er geen andere willekeurige betaling mee doen, zoals je dat bijvoorbeeld met een rekening courant wel kunt. De g-rekening heeft te maken met aansprakelijkheid. Als je een onderaannemer contracteerd als aannemer, ga je er misschien vanuit dat de onderaannemer de verschuldigde loonbelasting en premies (volksverzekering en werknemersverzekeringen) afdraagt aan de Belastingdienst. Maar als dat om wat voor reden niet gebeurt, houdt de Belastingdienst de aannemer (inlener) aansprakelijk. Vandaar dat een inlener aan een partij die op de Nederlandse markt personeel uitleent, uitzendt of detacheert kan vragen een g-rekening te openen.
Is een g-rekening verplicht?
De g-rekening is geen verplichte rekening, maar wel een waarmee je aansprakelijkheidsrisico’s kunt verkleinen. Met een g-rekening dekt de aannemer of inlener zich namelijk in tegen het aansprakelijkheidsrisico in verband met deWet ketenaansprakelijkheid. Daarom kiezen veel inleners ervoor om alleen in zee te gaan met bijvoorbeeld een uitzendbureau (uitlener) dat gebruikmaakt van een g-rekening. Hiermee zijn de risico’s van aansprakelijkheid zo klein mogelijk. Het is dus geen verplichte rekening, maar wel een die soms geëist wordt.
Wanneer gebruik je een g-rekening?
Een paar situaties waarin je een g-rekening nodig hebt:
Je huurt personeel in (inlener). Stel je huurt werknemers in via een uitzendbureau. Een deel van de factuur die het uitzendbureau stuurt, stort je dan op hun g-rekening. Daarmee betalen zij de verschillende premies en loonbelastingen. Het kan ook zijn dat je als aannemer in de bouw een onderaannemer met werknemers inhuurt om werkzaamheden namens jou te doen. Het kan dan verstandig zijn om te eisen van deze onderaannemer dat hij een g-rekening heeft waarop jij een deel van de factuur kunt storten. Zo ben jij niet aansprakelijk als de onderaannemer om wat voor reden maar ook geen premies e.d. afdraagt.
Je leent personeel uit (uitlener).Je runt een uitzendbureau en leent personeel uit aan een opdrachtgever. In zo’n situatie is een g-rekening bijna onmisbaar, want iedere opdrachtgever zal zo’n rekening van je eisen. Of je bent onderaannemer en laat je personeel werken voor de hoofdaannemer. Om aansprakelijkheid te voorkomen kan de hoofdaannemer van je verwachten dat je een g-rekening opent.
Je leent personeel door (doorlener).Je bent de tussenpersoon bij het inlenen van personeel: je leent personeel in van de uitlener en leent het uit aan de inlener. Ook dan is een g-rekening vaak vereist.
Groep (ARN 2016)
Een economische eenheid als bedoeld in artikel 2:24b BW.
Groepszorgwoning (Bbl)
Woonfunctie waarbij aan ten minste vijf bewoners professionele zorg wordt verleend met een vanuit het zorgaanbod georganiseerde koppeling tussen wonen en zorg.
Grondroerder (WION)
Degene onder wiens verantwoordelijkheid of leiding graafwerkzaamheden worden verricht.
GROTICK
De bekende GOTIK-methode is een methode voor het beheersen van benoemde aspecten in het projectmanagement. De aspecten zijn hierbij:
Deze methode wordt vooral gebruikt in de vastgoedontwikkeling, de bouwkunde en de aannemerij. Daarnaast wordt de GOTIK-methode ook gebruikt bij ICT-projecten en projecten van facilitaire organisaties. Een voordeel van de methode is de kernachtige manier waarmee de vijf aspecten gezamenlijk een gedegen basis leggen onder ieder project. Nadeel van de methode is dat zij alleen maar handvatten geeft om de vijf aspecten onder controle te houden.Het is in principe mogelijk om binnen de GOTIK-methode een goed project af te leveren dat uiteindelijk niet voldoet aan de vraagstelling van de klant die belang heeft bij het (slagen van) het project.
Een uitgebreidere versie is GROTICK. De aspecten zijn hierin:
Het 6e aspect is Risico, de R in GROTICK.geeft inzicht in en de beheersbaarheid van de risico’s. Het actief analyseren en beheersen van de risico’s en het toepassen van Risicomanagement. Er zijn veel modellen en overzichten voorhanden die als hulpmiddel gebruikt kunnen worden.
Het 7e aspect is communicatie, de C in GROTICK, gaat over hoe je de communicatie regelt.‘Wat vertellen we hierover buiten deze vergaderkamer?”.
Gunning (ARN 2016)
De aanvaarding van een inschrijving, als bedoeld in artikel 6:217, eerste lid, BW;
Gunningsbeslissing (ARW 2016)
De keuze van de aanbesteder voor de ondernemer aan wie hij voornemens is de opdracht te verlenen of de keuze om geen opdracht te verlenen;
Gunningscriteria (ARN 2016)
De criteria aan de hand waarvan het speciale-sectorbedrijf de inschrijvingen beoordeelt en de gunningsbeslissing neemt.
Gunningscriteria (ARN 2016)
De criteria aan de hand waarvan het speciale-sectorbedrijf de inschrijvingen beoordeelt en de gunningsbeslissing neemt.
Handelingsbekwaam
Handelingsbekwaamheidis dewettelijkgedefinieerde geschiktheid van een individu ofnatuurlijk persoon, om zelfstandigrechtshandelingente kunnen en mogen verrichten. Een persoon die niet in staat is zelf te beschikken wordthandelingsonbekwaamgenoemd.
Uitgangspunt van de Nederlandse wet ishandelingsbekwaamheid, met uitzondering van bij de wet genoemde situaties, artikel 32 Boek 3 (vermogensrecht) van hetBurgerlijk Wetboek:
Het is belangrijk dat juridisch niet volledig handelingsbekwamen toch in staat zijn bepaalde rechtshandelingen te verrichten, bijvoorbeeld een betaling voor een gekocht product of geleverde dienst. Anders zou een minderjarige bijvoorbeeld niet zelfstandig een broodje kunnen kopen, of kunnen reizen met hetopenbaar vervoer. Verricht een minderjarige of een onder curatele gestelde toch een rechtshandeling, is dezevernietigbaar. Dat betekent dat de rechtshandeling nooit heeft plaatsgevonden en geen rechtsgevolg heeft gehad.
Volgens artikel 1:234 BW (in Nederland) zijnminderjarigenhandelingsbekwaam, als zij met toestemming van hun wettelijke vertegenwoordiger handelen en mits de wet niet anders bepaalt. Het gaat dan om rechtshandelingen die normaliter door minderjarigen van zijn leeftijd zelfstandig kunnen worden verricht. Via dekantonrechterkan een zestien- of zeventienjarige verzoeken om de bevoegdheid tot het verrichten van rechtshandelingen vanmeerderjarigen. Dit heethandlichting(zie artikel 1:235 BW).
Eenmeerderjarigedie door bijvoorbeeld eenpsychische aandoeningof het stelselmatig consumeren van alcohol of drugs niet in staat is de eigen financiële en zakelijke belangen naar behoren te behartigen, kan door eenrechtbankondercuratelegesteld worden als de omstandigheden objectief aantoonbaar zijn (art. 1:378 BW). Het gevolg van de maatregel is, dat degene die onder curatele is gesteldhandelingsonbekwaamwordt en een ander de bevoegdheid krijgt het financieel en zakelijk beheer te voeren. De rechter stelt bij het verzoek steeds een psychiater aan om de persoon te onderzoeken, plus eencuratormet dezelfde bevoegdheden als eenvoogdbij minderjarigen. De curatele kan worden beëindigd middels een rechterlijkvonnistot opheffing, als de eerdere redenen zijn komen te vervallen.
Van belang is de afbakening tussen het begrip handelingsbekwaamheid en het begripwilsbekwaamheidof feitelijke bekwaamheid. Wilsbekwaamheid is het vermogen om in een bepaalde situatie en op een bepaald moment een beslissing te kunnen nemen en daarvan de gevolgen te overzien. Iemand die onder curatele staat, is handelingsonbekwaam, maar dat brengt niet automatisch met zich mee dat deze persoon ookwilsonbekwaamis. Zo werd een 105-jarige vrouw die onder curatele stond, op basis van een deskundigenrapport door de hoogste rechter bekwaam geacht haartestamentop te stellen. Wilsbekwaamheid is geenjuridischbegrip, handelingsbekwaamheid is dat wel. Wilsbekwaamheid is een norm die veel wordt gebruikt in relatie tot beslissingen over medische behandelingen of bij het opstellen van eennotariële aktezoals eentestament. Een arts of notaris dient bij twijfel aan de wilsbekwaamheid van een patiënt of cliënt aan de hand van een voor de beroepsgroep geldend stappenplan te toetsen of sprake is van wilsbekwaamheid.
Harde knip versus zachte knip, 1elijns en 2elijns.
Onder harde knip in het proces wordt verstaan een echt contractmoment wat bv via een aanbesteding tot stand komt. Een zachte knip is een vervolgopdracht binnen bestaande overeenkomst. Het ontwerp wordt vaak in fasen uitgewerkt. Als een opdrachtgever van mening is dat de output van een adviseur op het eind van een fase niet voldoet, dan kan hij de samenwerking stoppen. Voldoet de adviseur wel dan krijgt hij wel de goedkeuring om naar de volgende fase te mogen gaan. Dit laatste noemen we een zachte knip.
Globaal ziet het er zo uit bij een UAV 2012 contract:
Bij een UAV-gc contract kan het er zo uitzien:
Bij een Bouwteam kan het er zo uitzien:
Bij het voorgaande zijn de aannemer/opdrachtnemer 1elijns contractspartijen van de opdrachtgever. Als de opdrachtgever aanbestedingsplichtig is dan moeten die contracten, een overeenkomst van opdracht (dienst) en aanneming van werk, worden aanbesteed conform de “spelregels” zoals vervat in De Gids proportionaliteit en het ARW 2016. Als deze partijen zaken wensen uit te besteden, bijvoorbeeld de adviseur naar de lichtdrukker of de aannemer/opdrachtnemer naar een onderaannemer, dan hoeven beide partijen niet aan te besteden conform de wettelijke regels omdat er dan sprake is van 2elijns partijen.
DNR
Algemene verplichtingen van partijen
Artikel 11 Algemene verplichtingen van de adviseur
7 De adviseur vangt eerst aan met de volgende fase nadat de opdrachtgever daartoe schriftelijk zijn toestemming heeft verleend.
UAV-gc
voldoen aan de eisen die voortvloeien uit de Overeenkomst. Deze toetsing vindt plaats op basis van het toetsingsplan Ontwerpwerkzaamheden. De Opdrachtgever is slechts bevoegd tot toetsing van de in deze paragraaf bedoelde kwalificaties van hulppersonen en Ontwerpdocumenten, voorzover het toetsingsplan daarin uitdrukkelijk voorziet, behoudens het bepaalde in lid 2.
keuringsplan Uitvoeringswerkzaamheden en een keuringsplan Onderhoudswerkzaamheden ter Acceptatie voor aan de Opdrachtgever. Het bepaalde in § 23 is van toepassing.
voorziene keuring, de resultaten daarvan schriftelijk kenbaar aan de Opdrachtgever, tenzij in
overleg tussen partijen een termijn is overeengekomen. Daarbij dient de Opdrachtnemer te
vermelden:
Handtekening
Wettelijk gezien is een mondelinge overeenkomst rechtsgeldig en voldoende om iemand aan zijn verplichtingen te houden. Echter schort een mondelinge overeenkomst aan bewijslast, waardoor je bewijsrechtelijk gezien tegen problemen aanloopt.
Indien gewerkt wordt met in ingevulde MBO, een basisovereenkomst, vloeit hier uit voort dat als deze oas rechtgeldig is na de ondertekening ervan. Toch impliceert dat ook hier nog niet automatisch dat een contractspartij zomaar abrupt mag afhaken.
Eenhandtekening(ook:ondertekening, autogram, signatuurof informeelpoot, krabbel) is een met de hand geschreven krabbel op eenbriefofdocument, waarmee de plaatser aangeeft dat de inhoud juist is of dat hij daarmee akkoord gaat.
Een verkorte handtekening heetparaaf. In sommige gevallen wordt daarmee volstaan. Het in veel landen gebruikelijk om bij contracten iedere pagina te paraferen, en soms ook de tekst "GELEZEN EN AKKOORD" of iets in die strekking met de hand boven de handtekening te schrijven.
Een handtekening heeft twee functies:
In het geval van een digitale handtekening, deze moet in elk geval aan onderstaande drie technischeeisenvoldoen:
Plaatje van de handtekening
Er wordt weleens gedacht dat je bij een digitale handtekening op een document geen krabbel kunt zetten op dezelfde manier, zoals je dat gewend bent met een handgeschreven handtekening. Maar dat klopt niet. Ook bij een digitale handtekening kun je als het ware een plaatje van je handtekening zetten. De afbeelding wordt echter niet gebruikt voor de verificatie van de identiteit, zoals bij een handgeschreven handtekening. Bovendien is het aan te raden om gebruik te maken van een digitale stempel, zodat bij een afdruk van een document zichtbaar is dat het gaat om een elektronisch exemplaar.
Extra bewijs
Om meer zekerheid te hebben over de bewijsbaarheid van de identiteit van de ondertekenaar en de relatie tot de ondertekende documenten, kan je ook gebruik maken van een aanvullend ‘Detached Certificate’. Dat kan van belang zijn als je belangrijke documenten ondertekent, maar dit niet op het hoogste betrouwbaarheidsniveau doet (zie volgende paragrafen). Of als je een set aan documenten laat ondertekenen.
Eisen aan digitale handtekeningen vanuit de wet
Er zijn ook juridische aspecten waar je digitale handtekening aan moet voldoen. In Nederland zijn de eisen rondom de digitale handtekening vastgelegd in hetBurgerlijk Wetboek. Daarin wordt verwezen naar de Europese eIDAS-verordening. Dit Europese afsprakenstelsel, maakt onderscheid in drie niveaus van zekerheid. Per niveau gelden bepaalde (technische) eisen waar je aan moet voldoen. Het is verstandig om eerst de niveaus te kennen en te bedenken welk niveau je wilt gaan toepassen binnen je organisatie. De drie niveaus zijn:
Betrouwbaarheidsniveau:
In het Burgerlijk Wetboek staat:
“Evenals een elektronische gekwalificeerde handtekening als bedoeld in artikel 3, onderdeel 12, van verordening (EU) nr.910/2014 van het Europees parlement en de Raad van 23juli 2014 betreffende elektronische identificatie en vertrouwensdiensten voor elektronisch transacties in de interne markt en tot intrekking van richtlijn 1999/93/EG (PbEU 2014, L257) hebben een geavanceerde elektronische handtekening als bedoeld in onderdeel 11, en een andere elektronische handtekening als bedoeld in onderdeel 10, van artikel 3 van deze verordening dezelfde rechtsgevolgen als een handgeschreven handtekening, indien voor deze beide elektronische handtekeningen de methode voor ondertekening die gebruikt is voldoende betrouwbaar is, gelet op het doel waarvoor de elektronische handtekening is gebruikt en op alle overige omstandigheden van het geval.”
Hierin lees je dat de gewone en de geavanceerde handtekening ook gelijkgesteld kunnen worden aan de handgeschreven handtekening als:
Hieruit blijkt dat de keuze voor het type digitale handtekening dus afhangt van de juridische en operationele eisen aan het document of de transactie. Voor documenten met hogere risico’s, grotere belangen of waarbij wetgeving een gekwalificeerde handtekening vereist, kies je voor het hoogste niveau van zekerheid. Voor minder gevoelige documenten is een geavanceerde handtekening voldoende.
Moet bij de ondertekening van de aannemingsovereenkomst door partijen ook iedere pagina van het bestekboek geparafeerd te worden?
In het oude UAR 2001 stond:
Tegelijk met of zo spoedig mogelijk na de schriftelijke mededeling, bedoeld in het tweede lid (de opdrachtbrief), wordt aan de aannemer toegezonden:
Er staat dus niet dat sub 1 gewaarmerkt moet zijn en hoe. In het huidige ARW 2016 staat niets hierover.
Een gewaarmerkte kopie is een kopie van een document:
Het waarmerkstempel en de handtekening of paraaf verklaren dat de inhoud van de kopie gelijk is aan het origineel. Wij vragen om een gewaarmerkte kopie omdat dit document voldoende echtheidskenmerken heeft.
Een gewaarmerkt kopie/afschrift van een contract kun je bij de gemeente verkrijgen.
Handelaar (BW)
Natuurlijk persoon of rechtspersoon die handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf of degene die ten behoeve van hem handelt.
Haslinghaus
Edward Johannes Haslinghuis (Rotterdam, 26 juli 1881 - Den Haag, 16 mei 1972) was een neerlandicus en architectuurhistorisch publicist. Hij promoveerde te Leiden in 1912 cum laude in de Nederlandse letterkunde met zijn proefschrift De Duivel in het drama der Middeleeuwen. Haslinghuis zou diverse functies gaan bekleden. Van 1918 tot 1933 was hij onderdirecteur van het Rijksbureau voor de Monumentenzorg. Ook was hij onder meer secretaris bij de Rijkscommissie voor de Monumentenzorg. Van 1923 tot 1933 was hij redacteur van het Gildeboek, het tijdschrift voor kerkelijke kunst en oudheidkunde, orgaan van het Sint Bernulphusgilde. Wellicht zijn bekendste werk is Bouwkundige termen : woordenboek der Westerse architectuurgeschiedenis, dat in 1953 verscheen. In 2005 kende dat boek een 5e, bijgewerkte, druk; de ondertitel werd: Verklarend woordenboek van de westerse architectuur- en bouwhistorie. (ISBN 9059970330)
De totaal ca. 5800 trefwoorden in dit 659 pagina’s tellende boek behandelen materialen, technieken, onderdelen van gebouwen, gereedschappen en beroepen van hen die bij de bouw betrokken zijn. Tevens zijn er vier glossaria opgenomen (110 pag.): Nederlands-Engels-Frans-Duits en aparte glossaria Duits-Nederlands, Engels-Nederlands en Frans-Nederlands. 'Bouwkundige Termen' geldt onder bouwhistorici als een absoluut standaardwerk. Onmisbaar voor vertalers.
Haviltex
Sinds het Haviltex-arrest van de Hoge Raad is het bij de uitleg van overeenkomsten naar Nederlands recht vaste prik dat niet alleen de letterlijke tekst van hetcontractwordt meegewogen. De Hoge Raad bepaalde kort gezegd dat náást de tekst van de overeenkomst, ook de bedoelingen van partijen bij die overeenkomst van belang zijn. Daarbij moet worden gelet op alle betrokken, relevante omstandigheden. Omdat men wel degelijk ook naar de bedoeling van de overeenkomst kijkt, is het van belang om een considerans in te vlechten in de aanhef van de door partijen te ondertekenen overeenkomst.
Hergebruik (BOEI)
Het opnieuw gebruiken van bestaande bouw- of installatiedelen of componenten daarvan, na reparatie, revisie of het aanbrengen van
nieuwe afwerkingen. Zie verder 8.5 aanpassing van het oorspronkelijke (functionele) prestatieniveau van vastgoed of een gedeelte
daarvan.
Herstelmaatregel (BOEI)
Een herstelmaatregel is een maatregel die uitgevoerd dient te worden om het geconstateerde gebrek(en) te herstellen.
Hoeveelheden in het contract
Om bij de aanbesteding iedere inschrijver te laten uitgaan van dezelfde uitgangspunten is kan het opnemen in de aanbestedingdocumenten van hoeveelheden dienstig zijn. Echter dit doen is meer gemeengoed in de GWW-sector dan de B&U-sector, tenzij het een project is waarbij het uittrekken van de hoeveelheden door de inschrijvende aannemer, de basis van de inschrijfbegroting, bijna niet te doen is, zoals bij restauratie en renovatie. De kans bij die laatste 2 werksoorten op verkeerde aannames is dan relatief groot waardoor de aanbesteder feitenlijk apppels en peren zit te vergelijken bij de inschrijvingen van een aanbesteding. De UAV 2012 kent 3 soorten hoeveelheden in paragraaf 38 Hoeveelheden
Het is dus zaak om, indien gewenst, in de Technische oplossing van de Technische Specificatie, waarin het Specificatiesysteem voorzien:
Bij de aanbesteding is het handig om de verrekenbare hoeveelheden en waar ze op betrekking hebben als aanbestedingsdocument, gegroupeerd op te nemen in een zogenaamde hoeveelhedenstaat waarin de inschrijvers hun verrekenprijzen kunnen opnemen. In de UAV 2012 staat namelijk in paragraaf 39 Afwijkingen van verrekenbare hoeveelheden:
In het ARW 2016 staat bij Model G Inschrijvingbiljet:
"De door de inschrijver(s) op te geven verrekenprijzen, waarin geen bedragen voor omzetbelasting zijn begrepen, zijn vermeld op de hierbij gaande ondertekende staat (opnemen indien van toepassing)." Het ARW 2016 gaat er namelijk, in tegenstelling tot het UAR 2001 van uit dat de vroegere Staat met Verrekenprijzen integraal onderdeel is van het Inschrijfbiljet welke ondertekend dient te worden.
In het tijdperk van het UAR 2001, waarin een vergoeding voor de gemaakte inschrijvingkosten werd geopperd in artiekl 41, de hoogte daarvan conform facultatieve artikelen 42 en 43, bepaald werd aan de hand van 2 parameters:
In datzelfde oude UAR 2001 was een format opgenomen voor een separate door de inschrijver te ondertekenen Staat van Verrekenprijzen welke als zodanig niet is teruggekomen in het ARW 2016, waarin deze staat is geintegreerd in het te ondertekenen inschrijvingsbiljet. De kop van het sjabloon in het UAR 2001 kende de volgende kreten:
Deze zou je naar het heden kunnen modificeren in:
Het opnemen van een kolom (3) met hoeveelheden, voorkomend uit de hoeveelhedenstaat als aanbestedingsdocument, die in basis hetzelfde is ingericht op de verrekenprijs na, zou dan gewoon intact kunnen blijven bij het hergebruik, mits er
Hoge spanning: (Bbl)
Nominale wisselspanning van meer dan 1.000 volt of een nominale gelijkspanning van meer dan 1.500 volt.
Hoofdcode/deficode RAW
In de RAW standaard corresponderen in deel 3, de eerste 4 cijfers met de bestekpost in het bestekboek.
In de RAW standaard staan in deel 3, welke van toepassing is verklaard in het bestekboek::
Voor het maken van een bestekpost maak je in de RAW systematiek gebruik van een catalogus resultaatsbeschrijvingen. Elke resultaatsbeschrijving heeft een 6-cijferige hoofdcode. De koppeling tussen de resultaatsbeschrijvingen en de technische bepalingen uit de Standaard gebeurt door middel van de 1e 2 cijfers van de hoofdcode, het hoofdstuk
In een RAW bestek heb je basiskolommen:
De catalogus met werkbeschrijvingen is opgedeeld in deelcategorie, een werkcategorie of hoofdfstuk. Eeen werkcategorie is weer opgedeeld in subwerkcategorieen, zoals voegwerk in het hoofdstuk metselwerk bij STABU. Je kunt besteksposten bundelen om bijvoorbeeld systemen te beschrijven.
De beschrijving van het werk is conform de RAW opgedeeld in resultaatsverplichtingen dus prestaiegericht? Een resultaatsverplichting is een bestekpost of meerdere besteksposten Resultaatsverplichtingen worden geschreven naar werksoorten. De bestektekening is aanvullende op de resultaatsverplichting
Deel 1 Algemeen
Deel 2 Beschrijving
Deel 2.1 Algemene gegevens
Deel 2.2 Nadere beschrijving o.a de werkbeschrijving gebaseerd op de catalogus resultaatsverplichtingen
Deel 3 Bepalingen
Algemene en administratieve bepalingen
Technische bepalingen
RAW standaard noemt men ook wel de blauwe bijbel
HoofdconstructeurAdviseur die de functies van ONTWERPEND CONSTRUCTEUR en COÖRDINEREND CONSTRUCTEUR in zich verenigt.
De term hoofdconstructeur wordt van oudsher gebruikt voor de constructeur die het constructief ontwerp maakt en vervolgens supervisie houdt over de uitwerking en uitvoering. In de loop van de jaren is de omvang van het takenpakket echter nsteeds verder teruggebracht tot de absolute kern: ontwerpen en coördineren.
Onder het takenpakket van de hoofdconstructeur vallen dus niet de detailberekeningen (zelfs niet het in het werk gestort beton), bouwkundige constructies, hulpconstructies en het toezicht op de uitvoering. De hoofdconstructeur voert ook geen supervisie uit over deze werkzaamheden. Als onderdeel van de coördinerende rol worden alleen beperkt getoetst.
Bij moderne contractvormen tussen opdrachtgever en aannemer/opdrachtnemer mogelijk te maken is enkele decennia geleden de rol van hoofdconstructeur opgesplitst in ontwerpend constructeur en coördinerend constructeur. Wanneer het project overgaat van ontwerpen naar bouwen draagt de constructeur van de opdrachtgever het stokje over aan de constructeur van de aannemer/opdrachtnemer.
Als het gaat over constructieve veiligheid, heeft men vaak de neiging om daar direct de hoofdconstructeur aan te koppelen. Het beeld bestaat dat de hoofdconstructeur volledig eindverantwoordelijk is voor de constructieve veiligheid. Verantwoordelijk zijn betekent: “Taken en plichten van zowel jezelf als de personen of teams waar jij verantwoordelijk voor bent, naar behoren uit te (laten) voeren”. Werkzaamheden in een ontwerp- en bouwproces worden voor een groot deel uitgevoerd door partijen die contractueel niet onder de hoofdconstructeur vallen. De hoofdconstructeur kan daar dus ook niet verantwoordelijk voor zijn.
De constructeur is weldegelijk verantwoordelijk voor de constructieve kwaliteit van het project en voor de uitwerking door leveranciers. Maar dit blijft lastig, omdat hij vaak onvoldoende invloed heeft op de organisatie van een project. Naast de inhoudelijke uitwerking zijn er veel andere zaken van invloed, zoals belangen van de opdrachtgever, de ontwerpvisie van de architect, de planning, kosten, honoraria van deelconstructeurs, opdrachten van onderaannemers en de competenties van mensen waar wordt samengewerkt.
De hoofdconstructeur kan geen verantwoordelijkheid dragen voor werk van andere partijen in het ontwerp- en bouwproces. Alle partijen die betrokken zijn bij het realiseren van een project, hebben een rol en een verantwoordelijkheid m.b.t. constructieve veiligheid. Constructieve veiligheid is een ketenverantwoordelijkheid! Er zijn allerlei ontwikkelingen gaande die tot verschuivingen in de verantwoordelijkheden kunnen leiden, denk aan coördinerend constructeur nieuwe stijl, BRL5022 en de Wet kwaliteitsborging.
Hoe eerder de constructeur betrokken is des te beter. Vroegtijdige inschakeling zorgt ervoor dat de structuur vanaf het begin goed in het project komt en de architect dat verder als basis voor het ontwerp kan gebruiken. Zo kun men logische en “voorspelbare” constructies ontwerpen, wat de borging van de constructieve veiligheid in vervolgfasen ten goede komt. Dit wil overigens niet zeggen dat er geen complexe constructies zoude ontworpen mogen worden. Dat kan heel goed, mits het met beleid gebeurt en meerwaarde oplevert voor het project (esthetisch of functioneel).
"Leveranciers en aannemers moeten aan de slag kunnen met stukken die tot op besteksniveau zijn uitgewerkt"
Wanneer het ontwerp is afgerond, is het belangrijk dat dit goed wordt uitgewerk. Wanneer leveranciers en aannemer aan de slag gaan met stukken die nog niegoed zijn uitgewerkt, bemoeilijkt dit het proces en vergroot het de kans op verkeerde interpretaties en daarmee de kwaliteit van de engineering.
Wanneer de contractstukken voor de aannemer worden gemaakt, is het belangrijk ervoor te zorgen dat de in de uitvraag (bv het bestek) gevraagde werkzaamheden door of namens de aannemer aansluiten op de vervolgwerkzaamheden van de constructeur.
Na het sluiten van het contract is het van belang dat de constructeur checkt, in bijvoorbeeld een in een startbespreking met de aannemer, of alle werkzaamheden goed verdeeld bij partijen zijn ondergebracht en er geen zaken tussen wal en schip vallen. Tijdelijke constructies en werkplannen zijn hierbij ook belangrijke aandachtspunten.
De risicoanalyse die per fase is opgesteld, neemt de constructeur bij de start van de engineering- en uitvoeringfase door met de aannemer. De aannemer neemt de risicoanalyse over, vult deze aan vanuit zijn perspectief en bewaakt de beheersmaatregelen. De risicoanalyse neemt de constructeur ook mee in de startgesprekken ie gevoerd worden met de leveranciers en/of onderaannemers. Belangrijke onderdelen van deze gesprekken zijn de toets hoe zij omgaan met hun constructieve verantwoordelijkheid en hoe en door wie de engineering wordt gedaan.
De kwaliteitsborging op de bouw zelf blijft in de praktijk meestal beperkt tot het enkele keren keuren van de wapening door mde constructeur. Een grotere rol voor de constructeur is gewensd zodat die op dat vlak meer kunnen bijdragen en meer verantwoordelijkheid kunnen nemen
Kort samengevat gaat constructieve veiligheid vooral over het bewustzijn van de eigen verantwoordelijkheid en tegelijkertijd de gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle betrokkenen op een project. Constructeur hebben hierbij een rol in het creëren van dat gezamenlijke gevoel van verantwoordelijkheid. Juridisch is een volledige eindverantwoordelijkheid voor de hoofdconstructeu is discutabel.
Insiders opperen dat er bij projecten, onafhankelijk van de contractvorm, een coordinerend constructeur wettelijk verplicht zou moeten worden naast een gezonde veiligheidscultuur.
Hoofdgebouw (Bbl)
Gebouw, of bouwkundig en functioneel te onderscheiden gedeelte daarvan, dat noodzakelijk is voor het verrichten van andere activiteiten dan bouwactiviteiten die op grond van het omgevingsplan of een omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit op het perceel zijn toegestaan en, als meer gebouwen op het perceel aanwezig zijn, gelet op die toegestane activiteiten het belangrijkst is.
Huishoudelijk afvalwater (Bbl)
Huishoudelijk afvalwater als bedoeld in bijlage I bij het Besluit activiteiten leefomgeving.
Huisvesting in verband met mantelzorg (Bbl)
Huisvesting in of bij een woning van één huishouden van ten hoogste twee personen, van wie ten minste één persoon mantelzorg verleent aan of ontvangt van een bewoner van de woning.
Identiteitsbewijs WKA)
Als identiteitsbewijs bij indiensttreding kan gelden:
- Een paspoort van een land van de EU/EER;
- Overige nationale paspoorten met een door de Vreemdelingendienst aangetekende verblijfsvergunning;
- Een vluchtelingenpaspoort;
- Een vreemdelingenpaspoort;
- Een diplomatiek paspoort;
- Een Nederlandse/Europese identiteitskaart;
- Een verblijfsvergunning van de Vreemdelingendienst
Identiteitscontrole (WKA)
Iedere werknemer moet een geldig identiteitsbewijs bij zich hebben. De inhoudingsplichtige moet een deugdelijke kopie maken. Hieruit moet duidelijk de aard en het nummer van het bewijs blijken. Deze kopie moet worden bewaard bij de loonadministratie tot 5 jaar na het einde van het kalenderjaar waarin de dienstbetrekking is geëindigd. Voor vreemdelingen geldt dit ook voor de verblijfs- en werkvergunningen. Van paspoorten en vergunningen moeten alle pagina’s waarop informatie staat worden gekopieerd. De foto moet op de kopie helder en duidelijk zijn.
Identiteitskaart (WKA)
Dit is een identiteitsbewijs waarmee vooralsnog in de meeste landen van Europa kan worden gereisd. Identiteitskaarten met een uitgiftedatum vanaf 20 januari 2014 kwalificeren niet meer als officieel reisdocument. Buiten Europa is in ieder geval een paspoort nodig. Bij het identificeren moet van de voor- en achterkant een kopie worden gemaakt.
Identificatieplicht (WKA)
Geldt alleen voor werknemers die loon genieten uit tegenwoordige dienstbetrekking. Bij ingeleend personeel of personeel dat via onderaanneming werkt, geldt de identificatieplicht niet alleen voor de uitlener en de onderaannemer, maar ook voor degene bij wie de werkzaamheden feitelijk worden uitgevoerd. De inlener/aannemer mag echter geen volledige kopie van het identiteitsbewijs maken.
IDS
Information Delivery Specification (IDS) ontwikkeld door BuildingSMART, standaardiseert de manier waarop de vereisten aan de data in een BIM-model worden vastgelegd, wat bouwpartijen in staat stelt om op een uniforme manier informatie uit te wisselen. IDS maakt het mogelijk om automatisch te controleren of 3D-modellen aan de eisen voldoen. Partijen kunnen in de beginfase van een project vastleggen wat ze verwachten aan informatie in de BIM-modellen per fase. KUBUS heeft de standaard geïntegreerd in alle modules van zijn grotendeels betaalde software platform BIMcollab.
Alle partijen die betrokken zijn bij het (ontwerp)proces hebben daardoor al in een vroeger stadium betere informatie, waardoor ze op voorhand betere beslissingen kunnen nemen.
IFC BuildingSMART
IFC staat voor Industry Foundation Classes, het is een open bestandsformaat dat wordt gebruikt in de bouwsector voor het delen van bouwinformatie tussen verschillende softwareapplicaties. Het is een gestandaardiseerd formaat dat is ontwikkeld door de International Organization for Standardization (ISO) om interoperabiliteit te bewerkstellig. Het maakt het mogelijk om gegevens uit te wisselen tussen verschillende softwareplatforms zonder dat er informatie verloren gaat of dat er conversieproblemen optreden. De nieuwste IFC-standaard is IFC 4.3 welke door ISO als definitieve standaard is goedgekeurd.(Londen, 4 januari 2024) en wordt beheert en onderhouden door BuildingSMART. Dit betekent dat IFC 4.3 nu internationaal wordt geaccrediteerd als de nieuwste versie van de ISO 16739-standaard International.
De belangrijkste IFC entiteiten die een relatie met specificeren hebben, zijn:
IfcActor en IfcActorRole
Vertegenwoordigd betrokken mensen en/of organisaties en belanghebbenden. Dit kunnen individuen, organisaties, bedrijven, machines of andere entiteiten zijn die een rol spelen bij het ontwerp, de constructie, het beheer of de exploitatie van een gebouw. IfcActor kan bijvoorbeeld worden gebruikt om informatie vast te leggen over aannemers, architecten, ingenieurs, leveranciers, eigenaren, enzovoort. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Betrokkene".
IfcBuilding
De gebouwenof blok, als onderdeel van een complex.
Vertegenwoordigd een object, zoals een gebouw, een complex van gebouwen of een andere bouwconstructie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Gebouw".
IfcBuildingElement
Vertegenwoordigd individuele elementen binnen een gebouw, zoals muren, vloeren, deuren, ramen, trappen, enzovoort. Deze elementen kunnen worden gebruikt om het gebouw te modelleren op een gedetailleerd niveau. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Gebouwelement", een cluster van Variant Elementen.
IfcBuildingStorey
Vertegenwoordigd informatie over de hoogte, functie en andere relevante kenmerken van een verdieping. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Bouwlaag", "Etage" of "Verdieping".
IfcElementComponent
Vertegenwoordigd een samenstelling van bouwelementen binnen een gebouw vertegenwoordigt. Het wordt gebruikt om complexe bouwelementen te beschrijven die uit meerdere onderdelen bestaan, zoals bijvoorbeeld een raam dat bestaat uit een frame, glas en scharnieren. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "variant element component".
IfcElementPart
Vertegenwoordigd een afzonderlijk deel van een bouwelement binnen een gebouw vertegenwoordigt. Het wordt gebruikt om complexe bouwelementen op te splitsen in individuele onderdelen voor gedetailleerde modellering en specificatie. Bijvoorbeeld, binnen een deur kan een scharnier een afzonderlijk onderdeel zijn dat wordt vertegenwoordigd door een IfcElementPart-object. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Elementonderdeel".
IfcCondition
Vertegenwoordigd de actuele staat (onderhoudsscore, reinheid en beeldkwaliteit) van een bouwdeel in een gebouw. Deze informatie is waardevol voor het beheren van gebouwen gedurende hun levenscyclus, omdat het helpt bij het plannen van onderhouds- en renovatiewerkzaamheden. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Toestand", "Staat" of "Conditiestatus".
IfcConditionCriterium
Vertegenwoordigd de criteria te definiëren die worden gebruikt om de toestand of conditie van een bouwdeel te beoordelen. Deze criteria kunnen variëren afhankelijk van het type element en het beoogde gebruik. Ze kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op structurele integriteit, esthetische aspecten, functionele prestaties, enzovoort. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Conditiescore, Reinheidsgraad en beeldkwaliteit".
IfcGroup
vertegenwoordigt een verzamelingen van objecten met een specifiek doel.
IfcElement
Vertegenwoordigd individuele bouwelementen binnen een gebouw, zoals muren, vloeren, deuren, ramen, trappen, enzovoort. IfcElement wordt gebruikt om gedetailleerde informatie over deze elementen vast te leggen, zoals hun geometrie,materiaal, eigenschappen en relaties met andere elementen binnen het model. Dit concept maakt het mogelijk om een volledige en nauwkeurige digitale representatie van een gebouw te creëren, wat waardevol is voor ontwerp-, constructie- en onderhoudsprocessen. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Element".
IfcElement en IfcMaterial, twee belangrijke entiteiten die vaak met elkaar worden gekoppeld om de fysieke en materiële aspecten van variant elementen (tabel 1 NL/SfB, de elementenmethode) te beschrijven, het bouwdeel.
De koppeling tussen IfcElement en IfcMaterial wordt doorgaans tot stand gebracht door het attribuut "Material" in het IfcElement-object. Dit attribuut verwijst naar het materiaal dat wordt gebruikt voor het specifieke bouwelement. Het materiaal kan worden vertegenwoordigd door een afzonderlijk IfcMaterial-object of door een lijst van IfcMaterial-objecten als een bouwelement uit meerdere materialen bestaat.
Bijvoorbeeld, als een IfcWall-object een bakstenen muur vertegenwoordigt, zou het attribuut "Material" verwijzen naar een IfcMaterial-object dat de eigenschappen van baksteen definieert.
De koppeling tussen IfcElement en IfcMaterial is van cruciaal belang voor het nauwkeurig specificeren van bouwdelen binnen een BIM-model, omdat het helpt om informatie over het gebruikte materiaal vast te leggen en te beheren, wat belangrijk is voor analyses, simulaties, kostenramingen en andere aspecten van het bouwproces.
In Ifc kent men het begrip Bouwdeel niet, feitelijk is de Bouwdeelnaam een samenstelling van de Variant Elementnaam (Tabel 1, NL/SfB) met het attribuutnaam van het materiaal, (bijvoorbeeld NAA.K.T-naam).
IfcElementAssembly.
Vertegenwoordigd complexe constructies die bestaan uit meerdere afzonderlijke bouwelementen. Het kan bijvoorbeeld worden gebruikt omsamenstellingente definiëren zoals een brug, een gevelpaneel of een prefab module. IfcElementAssembly biedt een gestructureerde manier om informatie vast te leggen over de relatie tussen de verschillende elementen en hun geometrie, eigenschappen en functies binnen de constructie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Elementassemblage".
IfcElementComponent.
Vertegenwoordigd complexe bouwelementen die bestaan uit meerdere afzonderlijke componenten. Het kan worden gebruikt voor elementen zoals ramen, deuren, gevelelementen en andere samenstellingen waarbij verschillende onderdelen samenkomen om één functioneel element te vormen. IfcElementComponent maakt het mogelijk om informatie vast te leggen over de relatie tussen de verschillende componenten, hun eigenschappen, materialen en geometrie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Elementcomponent".
IfcElementComponentType.
Vertegenwoordigd verschillende types van complexe bouwelementen. Deze types kunnen worden toegepast op individuele bouwelementen binnen een BIM-model om hun eigenschappen, geometrie en gedrag te specificeren. IfcElementComponentType biedt een gestandaardiseerde manier om informatie over verschillende varianten van een bouwelement te organiseren en te beheren, zoals verschillende typen ramen, deuren, gevelelementen, enzovoort. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Type elementcomponent" of "Type bouwelementcomponent".
IfcMaterial etc.
Vertegenwoordigd de materialen die worden gebruikt in bouwprojecten, zoals beton, staal, hout, glas, enzovoort. IfcMaterial wordt gebruikt om gedetailleerde informatie van die materialen vast te leggen, zoals hun mechanische eigenschappen, thermische eigenschappen, brandwerendheid, enzovoort. Deze informatie is essentieel voor het modelleren, analyseren en beheren van bouwprojecten in alle fasen, van ontwerp tot constructie en exploitatie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Materiaal".
IfcProduct.
Vertegenwoordigd defabrieksmatig vervaardigde materialen, producten of artikelen genoemd, die worden gebruikt in bouwprojecten, zoals prefab, (vooraf vervaardigde), materialen. IfcProduct wordt gebruikt om gedetailleerde informatie van de maker/fabrikant vast te leggen. Deze informatie is essentieel voor het modelleren, analyseren en beheren van bouwprojecten in alle fasen, van ontwerp tot constructie en exploitatie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Product".
IfcProduct kan verschillende typen objecten omvatten, zoals IfcElement, IfcEquipment en IfcSpatialElement. Dit concept stelt gebruikers in staat om gedetailleerde informatie over individuele objecten vast te leggen en te beheren gedurende de levenscyclus van een bouwproject. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Product" of "Bouwproduct".
IfcObject.
Het bouwwerk of gebouw.
Vertegenwoordigd een abstractie van het bouwproject. Dit kan van alles zijn, van fysieke elementen zoals muren, ramen en deuren tot abstractere concepten zoals ruimtes, zones en schema's. IfcObject fungeert als een basiselement waarvan andere specifieke objecten, zoals IfcBuildingElement, IfcSpace en IfcZone, worden afgeleid. Het is een algemene classificatie die wordt gebruikt om alle bouw gerelateerde entiteiten te omvatten. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Object".
IfcObjectDefinition.
Vertegenwoordigd tastbare verschijningen van objecten en types, denk aan de geometrie van een muur.
wordt gebruikt om de gemeenschappelijke kenmerken van alle objecten binnen een bouwproject vast te leggen. Het dient als een overkoepelende classificatie voor alle objecten binnen de IFC-specificatie. IfcObjectDefinition omvat objecten zoals IfcObject en IfcTypeObject en biedt een gemeenschappelijke basis voor het vastleggen van eigenschappen, relaties en gedrag van bouwelementen. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Objectdefinitie" of "Bouwelementdefinitie".
IfcProject.
Het allerhoogste niveau.
Vertegenwoordigd een bouwproject binnen een IFC-model (Industry Foundation Classes). Dit element bevat informatie over het project als geheel, inclusief zijn naam, locatie, tijdschema, kosten en andere algemene gegevens. IfcProject fungeert als een container waarin alle andere elementen en informatie binnen het project worden georganiseerd en gedefinieerd. Het biedt een raamwerk voor het beheren en structureren van alle bouwgerelateerde gegevens en processen. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Project".
IfcSite
Terrein
Vertegenwoordigd de fysieke plaats waar een bouwwerk wordt gebouwd of staat, zoals een perceel/kavel grond. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Bouwplaats" of "Bouwlocatie".
IfcSpace
Vertegenwoordigd een afgebakende ruimte binnen een gebouw, zoals een kamer, gang of een andere gedefinieerde ruimte. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Ruimte".
IfcWork
Vertegenwoordigd werkgebieden binnen een bouwproject. Deze werkgebieden kunnen verschillende functies hebben, zoals productiegebieden, assemblagelijnen, kantoren, magazijnen, enzovoort. IfcWork wordt gebruikt om informatie over deze werkgebieden vast te leggen, inclusief hun locatie, afmetingen, gebruik en andere relevante eigenschappen. Het helpt bij het organiseren en beheren van de ruimtelijke indeling en functies van een bouwproject. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Werkruimte" of "Werkgebied".
IfcZone
Vertegenwoordigt een logische groepering van ruimtes binnen een gebouw die een gemeenschappelijk doel dienen of een gemeenschappelijke functie delen. Deze kunnen bijvoorbeeld zones zijn zoals "kantoren", "verkoopruimte" of "productiegebied". In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Zone".
IfcShareddbldgelements
Bouwdeel?????????????????
Component
In de IFC-specificatie is de term "component" een onderdeel van iets.
Een entiteit is bv IfcMaterial.
Een attribuut is dan "naam, de waarde is de merknaam
Zie website modelleerafspraken.nl
IFCentiteiten/entity(BuildingSMART), het soort object, in relatie tot zaken in de SBS, de objectenboom, zijn:
IFC BuildingSMART
IFC staat voor Industry Foundation Classes, het is een open bestandsformaat dat wordt gebruikt in de bouwsector voor het delen van bouwinformatie tussen verschillende softwareapplicaties. Het is een gestandaardiseerd formaat dat is ontwikkeld door de International Organization for Standardization (ISO) om interoperabiliteit te bewerkstellig. Het maakt het mogelijk om gegevens uit te wisselen tussen verschillende softwareplatforms zonder dat er informatie verloren gaat of dat er conversieproblemen optreden. De nieuwste IFC-standaard is IFC 4.3 welke door ISO als definitieve standaard is goedgekeurd.(Londen, 4 januari 2024) en wordt beheert en onderhouden door BuildingSMART. Dit betekent dat IFC 4.3 nu internationaal wordt geaccrediteerd als de nieuwste versie van de ISO 16739-standaard International.
De belangrijkste IFC entiteiten die een relatie met specificeren hebben, zijn:
IfcActor en IfcActorRole
Vertegenwoordigd betrokken mensen en/of organisaties en belanghebbenden. Dit kunnen individuen, organisaties, bedrijven, machines of andere entiteiten zijn die een rol spelen bij het ontwerp, de constructie, het beheer of de exploitatie van een gebouw. IfcActor kan bijvoorbeeld worden gebruikt om informatie vast te leggen over aannemers, architecten, ingenieurs, leveranciers, eigenaren, enzovoort. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Betrokkene".
IfcBuilding
De gebouwen of blok, als onderdeel van een complex.
Vertegenwoordigd een object, zoals een gebouw, een complex van gebouwen of een andere bouwconstructie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Gebouw".
IfcBuildingElement
Vertegenwoordigd individuele elementen binnen een gebouw, zoals muren, vloeren, deuren, ramen, trappen, enzovoort. Deze elementen kunnen worden gebruikt om het gebouw te modelleren op een gedetailleerd niveau. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Gebouwelement", een cluster van Variant Elementen.
IfcBuildingStorey
Vertegenwoordigd informatie over de hoogte, functie en andere relevante kenmerken van een verdieping. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Bouwlaag", "Etage" of "Verdieping".
IfcElementComponent
Vertegenwoordigd een samenstelling van bouwelementen binnen een gebouw vertegenwoordigt. Het wordt gebruikt om complexe bouwelementen te beschrijven die uit meerdere onderdelen bestaan, zoals bijvoorbeeld een raam dat bestaat uit een frame, glas en scharnieren. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "variant element component".
IfcElementPart
Vertegenwoordigd een afzonderlijk deel van een bouwelement binnen een gebouw vertegenwoordigt. Het wordt gebruikt om complexe bouwelementen op te splitsen in individuele onderdelen voor gedetailleerde modellering en specificatie. Bijvoorbeeld, binnen een deur kan een scharnier een afzonderlijk onderdeel zijn dat wordt vertegenwoordigd door een IfcElementPart-object. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Elementonderdeel".
IfcCondition
Vertegenwoordigd de actuele staat (onderhoudsscore, reinheid en beeldkwaliteit) van een bouwdeel in een gebouw. Deze informatie is waardevol voor het beheren van gebouwen gedurende hun levenscyclus, omdat het helpt bij het plannen van onderhouds- en renovatiewerkzaamheden. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Toestand", "Staat" of "Conditiestatus".
IfcConditionCriterium
Vertegenwoordigd de criteria te definiëren die worden gebruikt om de toestand of conditie van een bouwdeel te beoordelen. Deze criteria kunnen variëren afhankelijk van het type element en het beoogde gebruik. Ze kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op structurele integriteit, esthetische aspecten, functionele prestaties, enzovoort. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Conditiescore, Reinheidsgraad en beeldkwaliteit".
IfcGroup
vertegenwoordigt een verzamelingen van objecten met een specifiek doel.
IfcElement
Vertegenwoordigd individuele bouwelementen binnen een gebouw, zoals muren, vloeren, deuren, ramen, trappen, enzovoort. IfcElement wordt gebruikt om gedetailleerde informatie over deze elementen vast te leggen, zoals hun geometrie, materiaal, eigenschappen en relaties met andere elementen binnen het model. Dit concept maakt het mogelijk om een volledige en nauwkeurige digitale representatie van een gebouw te creëren, wat waardevol is voor ontwerp-, constructie- en onderhoudsprocessen. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Element".
IfcElement en IfcMaterial, twee belangrijke entiteiten die vaak met elkaar worden gekoppeld om de fysieke en materiële aspecten van variant elementen (tabel 1 NL/SfB, de elementenmethode) te beschrijven, het bouwdeel.
De koppeling tussen IfcElement en IfcMaterial wordt doorgaans tot stand gebracht door het attribuut "Material" in het IfcElement-object. Dit attribuut verwijst naar het materiaal dat wordt gebruikt voor het specifieke bouwelement. Het materiaal kan worden vertegenwoordigd door een afzonderlijk IfcMaterial-object of door een lijst van IfcMaterial-objecten als een bouwelement uit meerdere materialen bestaat.
Bijvoorbeeld, als een IfcWall-object een bakstenen muur vertegenwoordigt, zou het attribuut "Material" verwijzen naar een IfcMaterial-object dat de eigenschappen van baksteen definieert.
De koppeling tussen IfcElement en IfcMaterial is van cruciaal belang voor het nauwkeurig specificeren van bouwdelen binnen een BIM-model, omdat het helpt om informatie over het gebruikte materiaal vast te leggen en te beheren, wat belangrijk is voor analyses, simulaties, kostenramingen en andere aspecten van het bouwproces.
In Ifc kent men het begrip Bouwdeel niet, feitelijk is de Bouwdeelnaam een samenstelling van de Variant Elementnaam (Tabel 1, NL/SfB) met het attribuutnaam van het materiaal, (bijvoorbeeld NAA.K.T-naam).
IfcElementAssembly.
Vertegenwoordigd complexe constructies die bestaan uit meerdere afzonderlijke bouwelementen. Het kan bijvoorbeeld worden gebruikt om samenstellingen te definiëren zoals een brug, een gevelpaneel of een prefab module. IfcElementAssembly biedt een gestructureerde manier om informatie vast te leggen over de relatie tussen de verschillende elementen en hun geometrie, eigenschappen en functies binnen de constructie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Elementassemblage".
IfcElementComponent.
Vertegenwoordigd complexe bouwelementen die bestaan uit meerdere afzonderlijke componenten. Het kan worden gebruikt voor elementen zoals ramen, deuren, gevelelementen en andere samenstellingen waarbij verschillende onderdelen samenkomen om één functioneel element te vormen. IfcElementComponent maakt het mogelijk om informatie vast te leggen over de relatie tussen de verschillende componenten, hun eigenschappen, materialen en geometrie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Elementcomponent".
IfcElementComponentType.
Vertegenwoordigd verschillende types van complexe bouwelementen. Deze types kunnen worden toegepast op individuele bouwelementen binnen een BIM-model om hun eigenschappen, geometrie en gedrag te specificeren. IfcElementComponentType biedt een gestandaardiseerde manier om informatie over verschillende varianten van een bouwelement te organiseren en te beheren, zoals verschillende typen ramen, deuren, gevelelementen, enzovoort. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Type elementcomponent" of "Type bouwelementcomponent".
IfcMaterial etc.
Vertegenwoordigd de materialen die worden gebruikt in bouwprojecten, zoals beton, staal, hout, glas, enzovoort. IfcMaterial wordt gebruikt om gedetailleerde informatie van die materialen vast te leggen, zoals hun mechanische eigenschappen, thermische eigenschappen, brandwerendheid, enzovoort. Deze informatie is essentieel voor het modelleren, analyseren en beheren van bouwprojecten in alle fasen, van ontwerp tot constructie en exploitatie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Materiaal".
IfcProduct.
Vertegenwoordigd de fabrieksmatig vervaardigde materialen, producten of artikelen genoemd, die worden gebruikt in bouwprojecten, zoals prefab, (vooraf vervaardigde), materialen. IfcProduct wordt gebruikt om gedetailleerde informatie van de maker/fabrikant vast te leggen. Deze informatie is essentieel voor het modelleren, analyseren en beheren van bouwprojecten in alle fasen, van ontwerp tot constructie en exploitatie. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Product".
IfcProduct kan verschillende typen objecten omvatten, zoals IfcElement, IfcEquipment en IfcSpatialElement. Dit concept stelt gebruikers in staat om gedetailleerde informatie over individuele objecten vast te leggen en te beheren gedurende de levenscyclus van een bouwproject. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Product" of "Bouwproduct".
IfcObject.
Het bouwwerk of gebouw.
Vertegenwoordigd een abstractie van het bouwproject. Dit kan van alles zijn, van fysieke elementen zoals muren, ramen en deuren tot abstractere concepten zoals ruimtes, zones en schema's. IfcObject fungeert als een basiselement waarvan andere specifieke objecten, zoals IfcBuildingElement, IfcSpace en IfcZone, worden afgeleid. Het is een algemene classificatie die wordt gebruikt om alle bouw gerelateerde entiteiten te omvatten. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Object".
IfcObjectDefinition.
Vertegenwoordigd tastbare verschijningen van objecten en types, denk aan de geometrie van een muur.
wordt gebruikt om de gemeenschappelijke kenmerken van alle objecten binnen een bouwproject vast te leggen. Het dient als een overkoepelende classificatie voor alle objecten binnen de IFC-specificatie. IfcObjectDefinition omvat objecten zoals IfcObject en IfcTypeObject en biedt een gemeenschappelijke basis voor het vastleggen van eigenschappen, relaties en gedrag van bouwelementen. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Objectdefinitie" of "Bouwelementdefinitie".
IfcProject.
Het allerhoogste niveau.
Vertegenwoordigd een bouwproject binnen een IFC-model (Industry Foundation Classes). Dit element bevat informatie over het project als geheel, inclusief zijn naam, locatie, tijdschema, kosten en andere algemene gegevens. IfcProject fungeert als een container waarin alle andere elementen en informatie binnen het project worden georganiseerd en gedefinieerd. Het biedt een raamwerk voor het beheren en structureren van alle bouwgerelateerde gegevens en processen. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Project".
IfcSite
Terrein
Vertegenwoordigd de fysieke plaats waar een bouwwerk wordt gebouwd of staat, zoals een perceel/kavel grond. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Bouwplaats" of "Bouwlocatie".
IfcSpace
Vertegenwoordigd een afgebakende ruimte binnen een gebouw, zoals een kamer, gang of een andere gedefinieerde ruimte. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Ruimte".
IfcWork
Vertegenwoordigd werkgebieden binnen een bouwproject. Deze werkgebieden kunnen verschillende functies hebben, zoals productiegebieden, assemblagelijnen, kantoren, magazijnen, enzovoort. IfcWork wordt gebruikt om informatie over deze werkgebieden vast te leggen, inclusief hun locatie, afmetingen, gebruik en andere relevante eigenschappen. Het helpt bij het organiseren en beheren van de ruimtelijke indeling en functies van een bouwproject. In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Werkruimte" of "Werkgebied".
IfcZone
Vertegenwoordigt een logische groepering van ruimtes binnen een gebouw die een gemeenschappelijk doel dienen of een gemeenschappelijke functie delen. Deze kunnen bijvoorbeeld zones zijn zoals "kantoren", "verkoopruimte" of "productiegebied". In het Nederlands zou je het kunnen vertalen als "Zone".
IfcShareddbldgelements
Bouwdeel?????????????????
Component
In de IFC-specificatie is de term "component" een onderdeel van iets.
Een entiteit is bv IfcMaterial.
Een attribuut is dan "naam, de waarde is de merknaam
Zie website modelleerafspraken.nl
IFC entiteiten/entity (BuildingSMART), het soort object, in relatie tot zaken in de SBS, de objectenboom, zijn:
Het IFC-bestand
Het Industry Foundation Classes (IFC) formaat is een zeer specifiek data-uitwisselingformaat. IFC-bestanden kunnen moeiteloos worden uitgewisseld, ongeacht welke BIM-software een andere partij gebruikt, waarbij:
IFC-bestanden openen:
IFC viewers
IFC bestand viewers, gratis, zijn o.a.:
IFC bestand viewers, licentie, zijn o.a.:
Industriefunctie: (Bbl)
Gebruiksfunctie voor het bedrijfsmatig bewerken of opslaan van materialen en goederen, of voor bedrijfsmatige agrarische doeleinden.
Infrastructuur (ProRail)
De bij de Opdrachtgever in beheer zijnde spoorweginfrastructuur, waaronder de gebouwen en terreinen.
In gebreke
Als een contractspartij zijn/haar afspraken niet nakomt, dan wil je actie ondernemen. Welke actie is dan gerechtvaardigd? In de meeste gevallen begint het met een ingebrekestelling want je mag de overeenkomst dan meestal niet direct ontbinden en men heeft u in de regel niet meteen recht op schadevergoeding. De partij die tekort schiet (schuldenaar) moet in de meeste gevallen eerst de mogelijkheid krijgen om de overeenkomst alsnog na te komen. De tekortschietende partij moet kortgezegd dus nog een kans krijgen. Als de schuldenaar ook na de gestelde termijn de overeenkomst niet nakomt, dan is hij in verzuim. Soms is een ingebrekestelling niet nodig en is de schuldenaar direct in verzuim. Dit gebeurt als nakoming ‘blijvend’ (of soms tijdelijk) onmogelijk is. Bijvoorbeeld bij het overschrijden van een fatale termijn. Hiervan is onder meer sprake als de te ontwikkelen software voor een bepaalde datum moet worden opgeleverd, omdat deze anders nutteloos is. Volgens de wet kan er ook direct verzuim optreden als uit een mededeling van de schuldenaar blijkt dat hij niet meer zal nakome
Altijd schriftelijk in gebreke stellen, liefst aangetekend of per deurwaarders exploot.. Het is daarbij van belang dat u duidelijk aangeeft wát er hersteld moet worden en binnen welke termijn. Dit moet overigens wel een redelijke termijn zijn. Je kunt dan ook gelijk informeren of de falende partij wel voornemens om actie te ondernemen, anders zit je een redelijke termijn min of meer te wachten op een negatieve reatie. Wat redelijk is kan per geval verschillen. Zo kent een verzoek tot betaling waarschijnlijk een kortere termijn, dan het herstel van een gebrek of tekortkoming. De omstandigheden van het geval spelen hierbij ook een rol. Vaak wordt er gekeken naar wat gebruikelijk is in de branche waarin de partijen actief zijn. Daarnaast speelt ook de door de schuldenaar zelf gewekte verwachtingen ten aanzien van de termijn van nakoming mee.
In de schriftelijke ingebrekestelling zet je expliciet dat de schuldenaar aansprakelijk wordt gesteld als hij de termijn niet haalt.
Als je niet afhankelijk wilt zijn van de wettelijke vangnet dat is het zinvol om het in het contract te te regelen of nog specifieker in de algemene voorwaarden generiek en in de kernbedingeoprojectspecifiek. Desgewenst kun je dan ook regelen dat er in bepaalde omstandigheden verzuim intreedt zonder dat een ingebrekestelling nodig is. Hierbij is wel oplettendheid geboden. De afspraken moeten naar de maatstaven van redelijkheid en billijkheid worden gemaakt, anders houden ze geen stand bij een geschil.
In de wet staat:
Boek 6 Artikel 81 (6:81 BW)Verzuim
De schuldenaar is in verzuim gedurende de tijd dat deprestatie uitblijft nadat zij opeisbaar is gewordenen aan de eisen van de artikelen82en83is voldaan, behalve voor zover de vertraging hem niet kan worden toegerekend of nakoming reeds blijvend onmogelijk is.
Toelichting
Artikel 6:81 BW van het Burgerlijk Wetboek (BW) regelt het verzuim in het kader van verbintenissen. In dit artikel wordt bepaald wanneer een schuldenaar (bijvoorbeeld de aannemer mar het kan ook de opdrachtgeverer zijn die de betaling niet nakomt) in verzuim is en welke gevolgen dit heeft voor de nakoming van de verbintenis.
Wat is verzuim?
Het verzuim houdt in dat een schuldenaar tekortschiet in de nakoming van een verbintenis. Het kan gaan om een verbintenis uit een overeenkomst, maar ook om andere verbintenissen, zoals verbintenissen uit de wet. Verzuim kan op twee manieren intreden:
Als de schuldenaar na de ingebrekestelling nog steeds niet tijdig nakomt, treedt hij in verzuim. Dit heeft diverse gevolgen voor de schuldenaar:
Het is belangrijk op te merken dat verzuim zowel tijdelijk als blijvend kan zijn:
Daarnaast kan verzuim ook gevolgen hebben voor de in het contract opgenomen:
Tot slot is het van belang te benadrukken dat verzuim een juridisch begrip is met specifieke gevolgen. Het is van belang om de wettelijke vereisten voor verzuim nauwkeurig na te gaan en eventuele procedures correct te volgen om aanspraak te maken op de gevolgen van verzuim.
Kortom, artikel 6:81 BW regelt het verzuim in het kader van verbintenissen. Verzuim kan van:
Het verzuim heeft diverse gevolgen voor de schuldenaar, zoals:
Ingebrekestelling en verzuim, geregeld in de artikelen 6:81 BW tot en met 6:83 BW. Hoofdregel is dat verzuim pas intreedt als de schuldenaar in gebreke is gesteld door middel van een schriftelijke aanmaning, waarbij hem een redelijke termijn voor nakoming is gesteld, en nakoming binnen die termijn uitblijft. Dit is op het eerste gezicht een duidelijke regel, maar het zijn de uitzonderingen op de hoofdregel en de jurisprudentie daarover die het gecompliceerd maken.
Zo geldt de hoofdregel niet in de situatie dat nakoming blijvend of tijdelijk onmogelijk is. De artikelen 6:81 BW tot en met 6:83 BW missen in dat geval toepassing. Standaardvoorbeeld – dergelijke voorbeelden zijn vaak toch het meest illustratief – is de bruidsjurk die op de trouwdag niet gereed is. Artikel 6:83 BW noemt verder nog een aantal gevallen waarin verzuim zonder ingebrekestelling intreedt. De belangrijkste daarvan in het kader van deze bijdrage is het in artikel 6:83 onder c. genoemde geval: de schuldeiser moet uit een mededeling van de schuldenaar afleiden dat deze in de nakoming van de verbintenis zal tekortschieten. In de rechtspraak is deze bepaling in de loop der jaren opgerekt: zo kan bijvoorbeeld onder ‘mededeling’ soms ook de ‘houding’ van de schuldenaar worden verstaan. De tekst van artikel 6:83 BW doet dus een meer beperkte uitleg vermoeden dan inmiddels in de jurisprudentie gebruikelijk is.
Van belang is verder dat de opsomming van artikel 6:83 BW niet limitatief is. Zo kan bijvoorbeeld ook op grond van gewoonte geen ingebrekestelling zijn vereist. En ten slotte erkent de rechtspraak nog gevallen waarin op grond van de redelijkheid en billijkheid verzuim van de schuldenaar kan worden aangenomen zonder ingebrekestelling, bijvoorbeeld wanneer uit de ernst van de tekortkoming of anderszins is gebleken van grote onkunde van de schuldenaar.
De uitzonderingen op de hoofdregel zijn ingegeven door de ‘hanteerbaarheid in de praktijk van het wettelijk stelsel’. De rechtszekerheid kan daarmee in gevaar komen, maar het komt de billijkheid ten opzichte van de teleurgestelde schuldeiser ten goede. De consequenties van een verkeerde keuze kunnen echter groot zijn: als de rechter oordeelt dat geen sprake is van verzuim omdat geen ingebrekestelling heeft plaatsgevonden, is de overeenkomst niet (buitengerechtelijk) ontbonden en is evenmin schadevergoeding verschuldigd. De schuldeiser kan dan met lege handen staan, terwijl hij terecht meent dat de overeenkomst niet goed is nagekomen.
Ik wil nog even terugkomen op de vorige ‘Opfrisser’. In het daar omschreven geval van niet-nakoming van een huurovereenkomst zal de vraag of al dan niet sprake is van verzuim meestal geen problemen opleveren. Als de huurder de huurpenningen niet tijdig betaalt, treedt verzuim zonder ingebrekestelling in (artikel 6:83 onder a BW). Hetzelfde geldt voor het geval dat de huurder de huurovereenkomst opzegt. Hij maakt daarmee duidelijk dat hij de huurovereenkomst niet zal nakomen (artikel 6:83 onder c BW). En als de huurder het gehuurde niet langer in gebruik heeft, zal hij in de meeste gevallen ook automatisch in verzuim zijn, omdat deze verplichting een wezenlijk onderdeel vormt van de huurovereenkomst. In deze gevallen zal dus met een omzettingsverklaring (artikel 6:87 BW: schadevergoeding in plaats van nakoming) kunnen worden volstaan.
Maar in het algemeen geldt: wie zekerheid wil, moet in gebreke stellen. Het komt echter voor dat de schuldeiser de schuldenaar eigenlijk niet meer in de gelegenheid wil stellen om na te komen. En als je als advocaat bij een zaak betrokken raakt, is het daarvoor soms ook al te laat.
Of een ingebrekestelling verplicht is, is per situatie verschillend. In sommige gevallen is het niet verplicht om een ingebrekestelling te sturen. De andere partij is dan in verzuim zonder ingebrekestelling. Dat is het geval in de volgende situaties:
· Schriftelijke ingebrekestelling: per e-mail of aangetekende brief versturen?
· Redelijke termijn voor nakoming
Inhoudingsplichtige (WKA)
Bij een echte dienstbetrekking is de werkgever de inhoudingsplichtige voor de loonheffingen, bij een fictieve dienstbetrekking op basis van aanneming van werk is de aanbesteder (de opdrachtgever) de inhoudingsplichtige voor de loonheffingen.
Inkoopvoorwaarden
Inkoopvoorwaarden zijn voorwaarden die van toepassing worden verklaard op de contracten die worden aangegaan met leveranciers (koop), dienstverleners (opdracht) en aannemers (werk). Inkoopvoorwaarden zijn, net als leveringsvoorwaarden, eenzijdig opgesteld, vaak de de partij zelf of de branche waartoe ze behoort (DNR) en worden de tegenpartij als het ware opgespeld. Dit in tegenstelling tot algemene voorwaarden die meerzijdig zijn vastgesteld namens een sector zoals de UAV 2012 en de UAV-GC 2025. Inkoopvoorwaarden en leveringsvoorwaarden zijn eigenlijk elkaars spiegelbeeld.
Inkopen
soorten aanbesteders
inkoopvormen
wat is aanbesteden
1e lijns en 2e lijns
harde knip zachte knip
Procesgang beschouwen uit een subfase die weer verdeeld is in subsub fasen
Benoem de fasen
Precontractueel/contractueel
NvI opnemen in het ESS, logboek
Wetteksten
Technische Specificatie
Aanbestedingsstukken
waarschuwen
Inschrijbegroting/open begroting.
Inlenersaansprakelijkheid (WKA)
Aansprakelijkheid voor onbetaald gebleven loonheffingen en btw bij de uitlener of doorlener.
Inlening (inlener) in de zin van de inlenersaansprakelijkheid (WKA)
Hiervan is sprake als de werkzaamheden in opdracht van de inlener worden uitgevoerd en er wordt gewerkt onder leiding en toezicht van de inlener.
Inlening (uitlening eigenlijk) in de zin van de btw-verleggingsregeling (WKA)
Hiervan is sprake als een werknemer ter beschikking wordt gesteld van een derde – de inlener – om werkzaam te zijn bij een werk van stoffelijke aard dat betrekking heeft op onroerende zaken. Hierbij blijft de dienstbetrekking van de uitgeleende werknemer tot zijn
inhoudingsplichtige (de werkgever) bestaan.
Innovatief
Vernieuwend, baanbrekend, grensverleggend. Iets op een andere manier doen met meer resultaat. Waar wel risico’s aan verbonden zijn daar het een prototype kan zijn met talloze kinderziektes en aldus onhebbelijkheden. Het gaat dus niet alleen over nieuwe uitvindingen, nieuwe producten, nieuwe contractvormen en disruptieve ideeën. Veel vaker zit innovatie in een klein hoekje dat super waardevol is en grote impact teweeg kan brengen. Geïntegreerde contracten waren niet per definitie innovatief of innovatie bevorderend. Geïntegreerde contracten bestonden al voor 2000 doch er bestonden nog geen paritaire voorwaarden voor. De landsadvocaat schreef die destijds project specifiek. Een architect een gedurfd ontwerp te laten maken, vanuit de opdrachtgever of de gedelegeerde opdrachtgever (opdrachtnemer) kan ook, indien gewenst, vernieuwend of zelfs baanbrekend zijn, daar is een andere samenwerkingsvorm en bijbehorende contractvorm niet de voorwaarde.
Inschrijver (ARW 2016)
Een ondernemer die een inschrijving heeft ingediend.
Inschrijver (UAR 2001)
natuurlijke persoon of rechtspersoon die door middel van een inschrijving aanbiedt een werk uit te voeren.
Inschrijving (ARN 2016)
De indiening van een aanbod op de door het speciale-sectorbedrijf voorgeschreven wijze.
Inschrijvingssom (CROW/raamovereenkomst)
Som van de prijzen per eenheid vermenigvuldigd met de fictieve hoeveelheden resultaatsverplichting verhoogd met de bedragen na het subtotaal.
Inschrijvingssom (UAR 2001)
Bedrag waarvoor een inschrijver heeft aangeboden het werk uit te voeren.
Inschrijfstaat
Inspectie (BOEI)
Zie ook Conditiemeting.
Algemeen
Vaststellen van de kwalitatieve toestand van materialen, bouwdelen en constructies.
De activiteit voor het verzamelen van de gebrekeninformatie en de objectieve bepaling van de (technische) toestand van bouw- en
installatiedelen in een conditiescore van de in het object aanwezige bouwdelen en ruimten volgens de RVB-BOEI-methodiek en de
hiervoor geldende handboeken.
Het opvoeren van aanbevelingen inclusief een kostenraming voor het herstel of verbeteren van geconstateerde gebreken per thema op
alle geinventariseerde bouwdelen en ruimten behoort eveneens tot de werkzaamheden.
Bij een beperk aantal bouwdelen dient tevens de integrale vervangingswaarde aan te worden gegeven.
Inspectie-rapport (BOEI)
Een overzicht van inspectiegegevens van brandveiligheid, onderhoud, energiezuinigheid, en het voldoen aan wet- en regelgeving op een
bepaald vakgebied/vakdisicpline.
Instandhouding (BOEI)
Algemeen
Het instandhouden is van wat aanwezig is en dus niet van toepassing is voor het treffen van functionele aanpassingen ook al zijn deze
noodzakelijk volgens de wet- en regelgeving en afhankelijk van de risico’s die je wilt of moet vermijden. Het algemene doel is dus de
instandhouding van het gebouw en infrastructuur als technisch en functioneel systeem op basis van een afgesproken of overeengekomen
degradatiegedrag in de tijd handhaven van de oorspronkelijke prestaties van materialen, bouwdelen en constructies.
Interoperabiliteit (RICHTLIJN (EU) 2019/771)
Geeft aan of en in hoeverre de goederen in staat zijn te functioneren met hardware of software die anders is dan die waarmee goederen van hetzelfde type gewoonlijk worden gebruikt. Een succesvolle werking zou bijvoorbeeld het vermogen van de goederen kunnen zijn om informatie uit te wisselen met dergelijke andere software of hardware en om de uitgewisselde informatie te gebruiken.
Integraal inspectierapport (BOEI)
Een samenvoeging van alle separate inspectierapporten op alle thema’s en vakgebieden.
Inspectiecyclus (BOEI)
Frequentie waarin een inspectie wordt herhaald.
Installatieverantwoordelijke (CEW)
De functionaris die aansprakelijk en verantwoordelijk is voor de veiligheid van functionarissen die werkzaamheden verrichten aan de elektrische installatie in een gebouw, e.e.a. zoals is vastgelegd in het Arbeidsomstandighedenbesluit en de bepalingen van NEN 3140 en/of NEN 3840.
Inschrijver (ARW 2016)
Een ondernemer die een inschrijving heeft ingediend;
Insolventie
Insolventie is een ander woord voor het verschijnsel dat een persoon, een bedrijf of een instelling niet meer aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen. Het rechtsgebied dat zich bezig houdt met insolventie wordt insolventierecht of faillissementsrecht genoemd. Insolventie kan leiden tot faillietverklaring van de schuldenaar opaanvraag van een schuldeiser. Voor een aanvraag van een schuldeiser stelt de wet de eis dat er meer dan één andere schuldeiser is (pluraliteit van schuldeisers). Dit wordt een steunvordering genoemd. Voor ondernemingen (met inbegrip van privépersonen met een onderneming, zoals een eenmanszaak of een V.o.F) issurseance van betalingeen alternatief voor faillietverklaring. Surseance blijkt in veel gevallen (maar niet altijd) later alsnog te leiden tot faillissement. Een bedrijf of instelling kan na de faillietverklaring proberen door te gaan met onderdelen van het bedrijf en het personeel. Dat wordt eendoorstartgenoemd. Bij een faillissement van een bedrijf of instelling hebben de werknemers recht op defaillissementsuitkering. Bij faillietverklaring benoemt de rechtbank eencurator. De curatorwikkelt het faillissement af. Hij stelt eenlijst van schuldeisersop, onderzoekt of schuldeisers zijnbenadeeld, hij kanmaatregelennemen als de failliet niet meewerkt, hij bepaalt of bepaalde schuldeisersvoorranghebben en hij keert een eventueel overschot na aftrek van kosten uit. De meeste faillissementen eindigen zonder uitkering aan de schuldeisers.
Inspectie en Test Plan (ITP)
Een keuringsplan ten behoeve van het toetsen en beoordelen van geleverde product-, proces- en eindkwaliteit. Dit plan bevat een systematisch overzicht van alle testen en beoordelingen die moeten worden uitgevoerd, wanneer ze worden uitgevoerd, door wie ze worden uitgevoerd, volgens welke norm of procedure en wat de goed- en afkeurcriteria zijn
Intellectueel eigendom
Intellectueel eigendom, intellectuele rechten of intellectuele-eigendomsrechten is een reeks rechten die zijn vastgelegd in nationale en internationale wetten. Intellectuele-eigendomsrechten zijn de quasi-exclusieve (vrijwel uitsluitende, namelijk van derden) rechten van rechthebbenden op een voortbrengsel van de menselijke geest. Tot de intellectuele-eigendomsrechten behoren sterk uiteenlopende rechten zoals het auteursrecht.
Auteursrecht is in België en Nederland het inherente recht van de maker van een werk van literatuur, wetenschap of kunst om te bepalen hoe, waar en wanneer en onder welke (juridische) voorwaarden het werk wordt openbaar gemaakt, verveelvoudigd, verkocht en/of hergebruikt. Het auteursrecht ontstaat van rechtswege en is veelomvattend, het is opgebouwd uit meerdere ondergeschikte rechten, en kan als geheel of in gedeelten op anderen worden overgedragen. Afhankelijk van wat door de rechthebbende is bepaald, hebben anderen die het werk openbaar willen maken, verveelvuldigen, verkopen of anderszins gebruiken, verplichtingen tegenover de rechthebbende, tenzij een wettelijk geregelde uitzondering op deze handeling van toepassing is.
Hoewel de term copyright dikwijls beschouwd wordt als synoniem of als Engelse vertaling van de term ‘auteursrecht’, gaat het om twee verschillende rechtsfiguren die juridisch een eigen lading dekken en een eigen werking hebben, vanuit twee verschillende invalshoeken, met werking in verschillende jurisdicties.[1] Het copyright geldt niet in België en Nederland maar in landen met een common law systeem als het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
Het auteursrecht ontstaat van rechtswege in landen die de Berner Conventie (1886) ratificeerden, daaronder België en Nederland. Dit betekent dat een maker geen formaliteiten hoeft te verrichten, zoals bijvoorbeeld het werk van literatuur, wetenschap of kunst ergens te deponeren of te registreren, om deze rechten te verkrijgen. Een maker kan naar eigen wens en inzicht de rechten geheel of gedeeltelijk overdragen aan een ander door middel van een privaatrechtelijke overeenkomst. Afhankelijk van de afspraken verliest de maker zo geheel of gedeeltelijk de economische zeggenschap over het gemaakte werk. Via het verlenen aan een andere (rechts)persoon van een gebruiksrecht of ook wel een licentie, kan een rechthebbende economische zeggenschap behouden.
Ook nadat de auteur het auteursrecht heeft overgedragen of licentie heeft verstrekt, kan de auteur zich in sommige gevallen met een beroep op persoonlijkheidsrechten verzetten tegen publicatie. Daarnaast zijn er ook in geval van overdracht van rechten en licenties enkele juridische instrumenten beschikbaar voor de maker om rechten op het werk terug te krijgen. In de situatie waarin een natuurlijke persoon afspraken maakte met een commerciële exploitant, In Nederland bijvoorbeeld onder de in 2015 aangepaste regels van het auteurscontractenrecht.[2]
Het auteursrecht op een werk is een tijdelijk recht om gedurende de beschermingsduur de vruchten te kunnen plukken van het werk. Het recht vervalt bij tijdens iemands leven gepubliceerde werken in de meeste landen na vijftig of zeventig jaar, te rekenen vanaf de 1e januari, na het overlijden van de laatstlevende maker van het betreffende werk. Na deze periode is het werk publiek domein en kan het werk verspreid en aangepast worden zonder dat daarvoor toestemming nodig is van rechthebbende(n).
Fundamenteel voor het auteursrecht geldt als meest onderliggende “laag” dat het niet als zodanig expliciet in de Auteurswet vermeld “vader-“ of “ouderschapsrecht” ofwel (Frans) het Droit de paternité.[bron?] Dit is de bevoegdheid van de maker van een auteursrechtelijk beschermd werk erkenning te verlangen van het feit dat hij of zij de betreffende maker is. Alle andere bevoegdheden in het auteursrecht berusten op die meest onderliggende “laag” of zijn daarvan afgeleid.
In de DNR staat in artikel 46 Rechten van de adviseur op het advies
1
De adviseur, of diens rechtverkrijgende(n) heeft het uitsluitend recht tot
openbaarmaking, verwezenlijking en verveelvoudiging van zijn ontwerpen,
tekeningen, schetsen, foto’s en alle andere afbeeldingen van zijn ontwerp, van maquettes en modellen alsmede van alle andere voorwerpen of informatiedragers die van zijn ontwerp een afbeelding of voorstelling vormen, of die zijn bedoeld in de Auteurswet 1912 of in het Beneluxverdrag inzake de intellectuele eigendom inzake merken, tekeningen of modellen.
2
De adviseur behoudt ook nadat hij toestemming heeft verleend tot verwezenlijking, openbaarmaking of verveelvoudiging van zijn werk de volgende rechten:
2a
het recht zich te verzetten tegen openbaarmaking van het werk zonder vermelding van zijn naam of andere aanduiding als maker, tenzij het verzet in strijd zou zijn met de redelijkheid;
2b
het recht zich te verzetten tegen de openbaarmaking van het werk onder een andere naam dan de zijne, alsmede tegen het aanbrengen van enige wijziging in de benaming van het werk of in de aanduiding van de maker, voor zover deze op of in het werk voorkomen, dan wel in verband daarmede zijn openbaar gemaakt;
2c
het recht zich te verzetten tegen elke andere wijziging in het werk, tenzij deze wijziging van zodanige aard is, dat het verzet in strijd zou zijn met de redelijkheid;
2d
het recht zich te verzetten tegen elke misvorming, verminking of andere aantasting van het werk, welke nadeel zou kunnen toebrengen aan de eer of de goede naam van de maker of aan zijn waarde in deze hoedanigheid.
3
Onverminderd het ter zake bepaalde in de Auteurswet 1912 heeft de adviseur als enige het recht om van het uitwendige en inwendige van een naar zijn ontwerp verwezenlijkt object foto’s of andere afbeeldingen te maken en deze te verveelvoudigen en openbaar te maken, doch hij behoeft de toestemming van de opdrachtgever voor het openbaar maken van foto’s of andere afbeeldingen die het inwendige van het object tonen na ingebruikneming. Aan zijn toestemming kan de opdrachtgever voorwaarden verbinden.
4
De adviseur geldt in de zin van het Beneluxverdrag inzake de intellectuele eigendom inzake merken, tekeningen of modellen als de ontwerper van de tekeningen en modellen die hij in het kader van de opdracht heeft vervaardigd. De adviseur heeft bij uitsluiting het recht deze tekeningen en modellen te deponeren bij het in dat Verdrag bedoelde Bureau. Het ten aanzien van de rechten van de adviseur op het advies bepaalde is zoveel mogelijk van overeenkomstige toepassing op de aan zo’n depot te ontlenen rechten.
4a
De adviseur is verplicht om naar zijn mening voor octrooiverlening vatbare vindingen, ontstaan tijdens en door de uitvoering van de opdracht, onverwijld onder de aandacht van de opdrachtgever te brengen.32
DNR 2011
4b
Indien een zodanige vinding is ontstaan door uitwisseling van kennis tussen de opdrachtgever en de adviseur, heeft de opdrachtgever het recht op zijn naam en voor zijn rekening octrooi op die vinding aan te vragen. De opdrachtgever stelt de adviseur van zijn besluit daartoe onverwijld in kennis. De adviseur is desgevraagd verplicht de opdrachtgever bij de behandeling van de aanvraag assistentie te verlenen. De daaruit voor de adviseur voortvloeiende werkzaamheden zullen in onderling overleg worden vergoed.
4c
Als de opdrachtgever een octrooi als bedoeld in dit lid verkrijgt, verleent hij om niet aan de adviseur een in beginsel niet overdraagbare licentie op die vinding. Bij concrete toepassing van de licentie zal de adviseur toestemming aan de opdrachtgever vragen, welke toestemming slechts geweigerd kan worden indien de opdrachtgever tegenstrijdige belangen met zijn bedrijf kan aantonen.
4d
Indien de opdrachtgever van het in dit lid onder b genoemde recht geen gebruik maakt, heeft de adviseur het recht op zijn naam en voor zijn rekening octrooi voor die vinding aan te vragen. De adviseur stelt de opdrachtgever van zijn besluit daartoe onverwijld in kennis.
4e
Als de adviseur een octrooi als bedoeld in het bepaalde sub d verkrijgt, verleent hij om niet aan de opdrachtgever een in beginsel niet overdraagbare licentie deze vinding in de huidige bedrijfsvoering van de opdrachtgever toe te passen.
Ontwerpen in opdracht
Op een ontwerp dat in opdracht is gemaakt, behoudt de maker zelf het auteursrecht tenzij dit aan de opdrachtgever wordt overgedragen. Ook als een tekening of ontwerp aan de hand van (duidelijke) instructies en ideeën van de opdrachtgever wordt gemaakt, is de maker de auteursrechthebbende. Aan de overdracht van auteursrecht kunnen voorwaarden worden verbonden, bijvoorbeeld dat de tekeningen niet zomaar veranderd mogen worden of dat ze slechts éénmalig gebruikt worden. Voor de overdracht van auteursrecht kan een financiële vergoeding worden gevraagd. Sinds1 juli 2015 kan een maker het auteursrecht op een werk dat hij ooit heeft overgedragen terugvorderen als de exploitant nalaat het werk te exploiteren, ‘use it or lose it’.
Afbeeldingen
Het is toegestaan om voor eigen gebruik foto’s, een film en andere afbeeldingen te maken van het door een ander ontworpen gebouw.
In de wet staat een belangrijke uitzondering voor kunstwerken en gebouwen die op een openbare plaats staan, zoals bijvoorbeeld in een openbaar park of langs de openbare weg. Als een kunstwerk of gebouw bedoeld is om permanent op een openbare plaats te staan – en dat is vaak het geval met een gebouw – zijn afbeeldingen van het gebouw “zoals het zich daar bevindt” toegestaan. Dergelijke afbeeldingen mogen dus zonder toestemming van de architect verkocht worden. Een kunstwerk in een bedrijfshal of museum bevindt zich niet op een ‘openbare plaats’ en valt dus niet onder deze uitzondering.
De werkgever als ‘maker’
Het auteursrecht op ontwerpen die in loondienst zijn gemaakt, berust automatisch bij de werkgever.
Als een werknemer later als zelfstandig architect verder wil gaan, en hij wil afbeeldingen van zijn eerdere werk op zijn eigen website zetten, dan heeft hij daarvoor de toestemming van zijn voormalige werkgever nodig. Die heeft immers het auteursrecht. Het wordt in het algemeen wel redelijk gevonden dat een beginnend zelfstandige aan potentiële opdrachtgevers mag laten zien wat hij kan, en vaak is dat ook geen probleem als er maar goede afspraken over gemaakt worden. Het tonen van een portfolio van eerder in loondienst gemaakte werken is echter geen recht dat kan worden afgedwongen. Het is daarom verstandig om hier vooraf duidelijke afspraken over te maken.
Gezamenlijk auteursrecht
Zelfstandige architecten die samen aan een ontwerp werken, of architecten die als mede-eigenaars een gezamenlijke onderneming drijven, doen er verstandig aan goede afspraken te maken over de auteursrechten en ieders aandeel daarin. Als ieders bijdrage niet als afzonderlijk werk kan worden beschouwd, zal er een gezamenlijk auteursrecht op het gehele werk rusten. Wil men iets met het werk doen, dan is dus de toestemming van alle rechthebbenden vereist. Denk bij het maken van afspraken ook aan wat er met de rechten moet gebeuren als er later onenigheid mocht ontstaan of als een van de partners uit het samenwerkingsverband wenst te stappen. Bedenk ook dat auteursrechten een vermogensrecht vormen en bij een eventueel faillissement onderdeel kunnen zijn van de failliete boedel.
Verbouwing en sloop
Architecten hebben, net als alle andere makers, zogenaamde persoonlijkheidsrechten. Deze rechten behoudt de architect zelfs als hij zijn exploitatierechten aan een ander heeft overgedragen. Ontwerpen mogen niet zomaar veranderd worden en de architect heeft in beginsel het recht zich te verzetten tegen aantasting of verminking van zijn werk.
Het zou wel wat ver voeren als een architect op grond van zijn persoonlijkheidsrechten altijd de verbouwing of sloop van een door hem ontworpen gebouw zou kunnen tegenhouden. Dat kan immers indruisen tegen de belangen van de eigenaar of gebruiker van het gebouw. Anderzijds moet de eigenaar rekening houden met het belang van de architect en diens reputatie bij de instandhouding van het gebouw. Daarom dient de eigenaar voor verbouwing of sloop eerst met de architect te overleggen. Als zij het onderling niet eens kunnen worden, kunnen zij het geschil voorleggen aan de civiele rechter, die de belangen van beide partijen tegen elkaar zal afwegen.
De totale vernietiging van een gebouw geldt echter niet als ‘aantasting of verminking’; hiervoor is de toestemming van de architect dus niet nodig. Wel moet degene die een gebouw volledig sloopt de architect eerst in de gelegenheid stellen om foto’s te maken van het gebouw zodat het goed gedocumenteerd kan worden.
Inventarissen
In tabel 1 van de NL/SfB, de elementenmethode, zijn ook de inventarissen opgenomen, met een subverdeling naar losse inventaris bij Elementgroep 8, specifiek Element 81 t/m 86. Handig voor de situatie dat het serviesgoed onderdeel is van het geheel, zoals opdrachten die architecten als Berlage ooit kregen, om een soort van Gezamtkunstwerk te maken. Het bouwdeel is dan de stallingsplaats van het serviesgoed, de activiteit is dan het opbergen van serviesgoed daarin en de bouwstof/product is servies. Inventaris is in basis onroerend goed, zeker in het geval van losse inventaris.
Inwendige scheidingsconstructie (Bbl)
Constructie die de scheiding vormt tussen twee voor personen toegankelijke besloten ruimten van een gebouw, met inbegrip van de op die constructie aansluitende delen van andere constructies, voor zover die delen van invloed zijn op het voldoen van die scheidingsconstructie aan een in dit besluit gestelde eis.
In verzuim
In verzuim zijn: wat betekent dat precies?
27-5-2022
U kent de termIn verzuim zijnongetwijfeld. Het is een toestand waarin de schuldenaar verkeert wanneer hij of zij de financiële verplichtingen niet nakomt. Makkelijker gezegd: wanneer iemand een factuur niet op tijd betaald, en daarmee de financiële verplichting niet nakomt, dan is deze persoon in verzuim.
Een schuldeiser moet bij de debiteur aangeven dat die in verzuim is wanneer een betaling uitblijft. Nadien zijn er voor de schuldeiser meer opties als het gaat om het vinden van een juridische oplossing. Belangrijk om te weten is dat ‘in verzuim zijn’ een algemene regel is, welke niet per definitie kan worden toegepast wanneer er bijvoorbeeld sprake is van een bepaaldeovereenkomsttussen twee of meer partijen. In dit blog nemen we ‘in verzuim zijn’ met u door.
Acties van schuldeiser als schuldenaar in verzuim is?
Afhankelijk van de situatie kan een schuldeiser een aantal stappen ondernemen wanneer een schuldenaar in verzuim is. Daarnaast is het niet altijd noodzakelijk dat een schuldenaar in verzuim is om bepaalde acties te ondernemen. In verzuim zijn is bijvoorbeeld niet noodzakelijk om als schuldeiser de eventueel openstaande verplichtingen richting deschuldenaarop te schorten.
Daarnaast is in verzuim zijn ook niet noodzakelijk om een directe nakoming van de verbintenis te eisen. Verzuim is wel nodig om een overeenkomst te ontbinden op het moment dat deze nog direct kan worden nagekomen. Ook is verzuim nodig om een schadevergoeding te kunnen eisen van de schuldenaar. Kan de schuldenaar de financiële verplichtingen in geen geval nakomen in de toekomst? Dan is er in de meeste gevallen geen verzuim meer nodig.
Twee vormen van in verzuim zijn
In de basis kan een schuldenaar op twee belangrijke manieren in verzuim raken. Op de eerste plaats kan er sprake zijn van verzuim dooringebrekestelling. In dit geval wordt er meestal een schriftelijke aanmaning verstuurd door de schuldeiser, waarin aangegeven staat dat de schuldenaar een redelijke termijn krijgt om zijn financiële verplichting alsnog na te komen. Doet de schuldenaar dit niet, dan is de schuldenaar in verzuim. Er hoeft geen redelijke termijn te worden gesteld wanneer duidelijk is dat de schuldenaar de financiële verplichting niet kan nakomen.
De tweede manier is verzuim opgrond van de wet, waarbij het niet noodzakelijk is om een ingebrekestelling aan te bieden. Dit is mogelijk wanneer de termijn voor het alsnog voldoen aan de financiële verplichting is verstreken.
Schuldeiser mag niet zomaar actie ondernemen
Voor een schuldeiser kan het heel verleidelijk zijn om verplichtingen richting de schuldenaar zomaar op te schorten of om een contract zomaar te ontbinden als de schuldenaar de financiële verplichtingen niet nakomt. Helaas is dit in de praktijk in de meeste gevallen niet toegestaan. Er ontstaan meerdere mogelijkheden wanneer de schuldenaar daadwerkelijk in verzuim is. Als er twijfel bestaat over of een schuldenaar in verzuim is of niet, dan is het altijd belangrijk om dit eerst vast te laten stellen door een professional voordat er verdere acties worden ondernomen.
Voorkom veel toestanden in de toekomst
Vaak wordt een factuur wel binnen redelijke termijn betaald als er tijdig actie wordt ondernomen. Dit is uiteindelijk dat ook de beste optie voor de schuldeiser. Willems Gerechtsdeurwaarders & Incasso uit Utrecht helpt u graag verder wanneer u te maken heeft met klanten die niet betalen. Wilt u meer weten of wilt u direct uw vordering uit handen geven? Neem vrijblijvendcontactmet ons op of dien uwfactuur onlinebij ons in.
Joost de Vree
De website van Joost is een schatkamer; een oneindige bron van bouwkundige, architectonische, ecologische, geologische en historische kennis.
Joostdevree.nl is een niet-commerciële encyclopedie met onderwerpen uit architectuur, bouwkunde en andere bouwgerelateerde richtingen. joostdevree.nl is, aldus een bezoeker van de website, "een compacte site waarop snel informatie over allerlei bouwgerelateerde onderwerpen is te vinden: veel informatie op één plaats met makkelijke doorverwijzingen", met zorgvuldigheid samengesteld.
Juridische begrippen
https://www.rechtspraak.nl/juridische-begrippen
Overeenkomst
Jurisprudentie
Een uitspraak is een beslissing die de rechter uitspreekt in een civiele, bestuursrechtelijke of strafrechtelijke procedure. Voorbeelden van uitspraken zijn:
Het geheel van uitspraken van rechters noemen wejurisprudentie.Jurisprudentievormt een aanknopingspunt voor de rechtspraak in latere, soortgelijke gevallen. Als een wetswijziging of nieuwe wetgeving in werking treedt, blijft dejurisprudentiebestaan. De rechter zal dan beoordelen of de bestaandejurisprudentiekan worden gebruikt bij de toepassing van de nieuwe of gewijzigde wet. Als dit niet het geval is, ontstaat er nieuwejurisprudentie.
Kalenderen (STABU-STANDAARD
Onder kalenderen wordt verstaan het registreren van de kalenderwaarden.
Kalenderwaarde (STABU-STANDAARD)
Onder de kalenderwaarde wordt verstaan het aantal slagen van het heiblok nodig om een zakking van 0,25 m van de paal of damplank te verkrijgen.
Kantoorfunctie (Bbl)
Gebruiksfunctie voor administratie.
Kantoorgebouw:
Gebouw of gedeelte daarvan met alleen een of meer kantoorfuncties en nevengebruiksfuncties daarvan;
Kartel (BW)
Een overeenkomst of onderling afgestemde feitelijke gedraging tussen twee of meer concurrenten met als doel hun concurrentiegedrag op de markt te coördineren of de relevante parameters van mededinging te beïnvloeden via praktijken zoals onder meer, doch niet uitsluitend, het bepalen of coördineren van aan- of verkoopprijzen of andere contractuele voorwaarden, onder meer met betrekking tot intellectuele-eigendomsrechten, de toewijzing van productie- of verkoopquota, de verdeling van markten en klanten, met inbegrip van offertevervalsing, het beperken van importen of exporten of mededinging verstorende maatregelen tegen andere concurrenten.
Kernbedingen
Een kernbeding kan zijn een specificatie/tekst in de Overeenkomst die verwijst naar algemene voorwaarden, zijnde:
Kernbedingen kunnen zijn specificaties/teksten/bepalingen die anticiperen op de algemene voorwaarden waarnaar is verwezen, die beginnen met:
Kernbedingen
Bedingen ineenovereenkomstzijn de meest specifieke projectspecifieke zakendie de kern van de prestatie aangeven. Een kernbeding mag bij wet nimmer onderdeel van de algemene voorwaarden uitmaken. In de wet staat te lezen dat een algemene voorwaarde een beding is dat opgesteld is om in een aantal overeenkomsten te worden opgenomen. Het regelt dan een aantal algemene afspraken, bijvoorbeeld over de manier van betalen of over deafhandeling van klachtenen geschillen. In de wet staat ook te lezen dat een kernbeding, een beding dat de kern van de prestaties aangeeft, geen algemene voorwaarde is. Een kernbeding kan dus nooit een algemene voorwaarde zijn of omgekeerd: het ene sluit het andere uit. Hetzelfde geldt overigens bij het beoordelen van een type overeenkomst: het gaat daarbij niet om de naam die aan de overeenkomst wordt gegeven, zoals in de MBO van de UAV-gc 2020, maar wel om de inhoud ervan.
Het onderscheid tussen een kernbeding en een algemene voorwaarde is om verschillende redenen belangrijk.
Bij de algemene voorwaarden wordt er gekeken naar redelijkheid en billijkheid, voldoen ze aan de:
Mag je de algemene voorwaarden en de kernbedingen in elkaar vlechten? Liever niet doch het geschied wel. Heel vaak staat op de achterkant van een offerte, met naast een prijsaanbieding ook de kernbedingen, de algemene voorwaarden waardoor ze ook gelijkertijd ter hand zijn gesteld.
Een kernbeding is géén algemene voorwaarde. Dit volgt uit de definitie van ‘algemene voorwaarde’, zie hiervoor. Dit kan vaak tot tegenstrijdigheden en discussie lijden, zeker al de Aannemeingsoverkomst geen aanbestedingdocument is en daarin laten eenzijdig wijzigingen worden doorgevoerd door de aanbesteden.
Beste oplossing is ellicht een contract bestaande uit:
Mag je de kernkernbedingen en de gewone kernbedingen samen voegen? Dat gebeurd in de praktijk ook zoals bij een bestek waar de kernkernbedingen in zitten naast de gewone kernbedingen in het hoofdstuk Voor het werk geldende voorwaarden vooraan in het bestekboek. Bij een STABU bestek wordt ervan uitgegaan dat de overeenkomst gegenereerd wordt door het principe van aanbod en aanvaarding middels het inschrijvingsbiljet en de opdrachtbrief, zonder een apart document daarnaast. Toch staat er in de UAV 2012 een aantal malen expliciet het woord overeenkomst naast het regulier gebruikte woord bestek.
Bij een kernbeding gaat het om de essentialia van de overeenkomst zonder welke een overeenkomst bij gebreke van voldoende bepaalbaarheid van de verbintenissen niet tot stand komt (HR 19 september 1997, NJ 1998/6) De relevantie om te weten of iets een kernbeding is, is het spiegelbeeld van de relevantie om te weten of iets een algemene voorwaarde is: afd. 6.5.3 BW is er niet op van toepassing, zodat er minder snel gebondenheid is, maar geen beroep kan worden gedaan op de beschermingsgronden. Voor toepasselijkheid van een kernbeding is wilsovereenstemming vereist (zie ook hierna). Bij kernbedingen is vereist dat deze zijn aanvaard, zodat er minder snel sprake is van toepasselijkheid dan bij algemene voorwaarden.
Wat is een overeenkomst of contract?
Een contract is een afspraak tussen 2 of meer partijen.Een ander woord voor een contract is een overeenkomst. Een natuurlijk persoon of het bestuur van eenrechtspersoon(zoals een bv) kan een contract opstellen of ondertekenen. Om een geldig contract af te sluiten moet u handelingsbekwaam zijn. Dat betekent dat u 18 jaar of ouder bent of niet onder toezicht (curatele) staat. In dat geval kunt u niet uw eigen zaken regelen. In hetCentraal Curatele- en bewindregisterkunt u opzoeken of iemand onder curatele staat.
Bepalingen die altijd in een contract moeten staan:
Ketenaansprakelijkheid (WKA)
Aansprakelijkheid voor onbetaald gebleven loonheffingen en inlenersaansprakelijkheidschulden in de keten (naar beneden) van aannemers, onderaannemers, doorleners en uitleners.
Keurmerk (ARW 2016)
Document, certificaat of getuigschrift dat bevestigt dat een werk, product, dienst, proces of procedure aan bepaalde eisen voldoet
Keurmerk (aanbestedingswet 2012)
Document, certificaat of getuigschrift dat bevestigt dat een werk, product, dienst, proces of procedure aan bepaalde eisen voldoet;
Keurmerkeis (ARW 2016)
De voorschriften waaraan een product, dienst, proces of procedure moet voldoen om een keurmerk te verkrijgen
Klanteisenspecificatie
Een klanteisenspecificatie (KES) is een "document" waarin, geprioriteerd, de specifieke vereisten en wensen van de klant (Opdrachtgever) vastlegt zijn met betrekking tot een Werk, Dienst of Levering. Het is een essentieel onderdeel van de start van het specificatieproces. Enkele veelvoorkomende onderwerpen die in een klanteisenspecificatie kunnen worden opgenomen, zijn:
Het opstellen van een klanteisenspecificatie is een belangrijke stap omdat het helpt om de verwachtingen van de klant te definiëren en te verduidelijken alsmede om een gemeenschappelijk begrip te creëren vanuit de klant (de vraag ander de vraag).
Het ESS kan onderlegger zijn, zelfs wenselijk, voor de KES in de vorm van de PvE fase als dashboard. Dit brondocument is van belang voor het verdere proces. Het fungeert tevens als "vraag achter de vraag" bij keuzes.
Klimlijn (Bbl)
Denkbeeldige, vloeiend verlopende lijn die de voorkanten van de treden van een trap met elkaar verbindt.
Koelsysteem (Bbl)
Technisch bouwsysteem met als doel het koelen van een ruimte binnen een gebouw of gedeelte daarvan, door het toevoeren van koude of het ontvochtigen van de lucht of een combinatie van beide.
Kopersprofiel (ARW 2016)
Een op het internet gepubliceerde beschrijving van de aanbesteder en zijn inkoopbeleid;
Koop-/aannemingsovereenkomst
Een koop-/aannemingsovereenkomst is een combinatie van een:
Je tekent de overeenkomst als je een nieuwbouwwoning koopt die nog in aanbouw is of waarvan de bouw nog niet is gestart.
koop-/aannemingsovereenkomst (Gescheiden of gesplitste versie)
De koop-/aannemingsovereenkomst wordt niet altijd gecombineerd opgesteld. Soms teken je twee losse contracten, omdat je met meerdere partijen te maken hebt. Bijvoorbeeld:
In de overeenkomst komen een aantal begrippen voor zoals:
Koppelingen met IFC met STABU
Door een recent, najaar 2024, ontwikkelde koppeling is het nu mogelijk om data uit te wisselen tussen NL/SfB tabel 1, de elementenmetjode en de entiteiten van IFC, de internationale standaard va BuildingSMART. Dit maakt het voor modelleurs, kostendeskundigen en bouwspecificatiedeskundigen eenvoudiger interactief en iteratief samen te werken.
Kort geding
Een kort geding is een versnelde procedure die een stuk sneller verloopt dan een gewone gerechtelijke procedure. Een kort geding wordt bij devoorzieningenrechtergevoerd en die zal binnen een korte periode, meestal binnen een week na de mondelinge behandeling, over de zaak beslissen. De uitkomst van een kort geding wordt aangeduid met de term voorlopige voorziening. De uitspraak van een kort geding is namelijk een voorlopig oordeel en dus een voorlopige oplossing van het probleem. De uitspraak geldt tot de rechter in een daarop volgende procedure een definitief oordeel geeft. Het vonnis van een kort geding procedure is niet bindend voor de rechter in de hoofdprocedure, ook wel bodemprocedure genoemd. Dit is een uitgebreideprocedurewaarin ook ruimte is voor het horen van getuigen. In principe kan er dan een heel andere uitspraak volgen. Zowel de eiser als de gedaagde in de kort geding procedure kan daarna een bodemprocedure starten. De bodemprocedure is een dagvaardingsprocedure die bij de rechtbank aanhangig dient te worden gemaakt. Na het vonnis hebben de partijen dus de mogelijkheid om zich bij het vonnis neer te leggen of om alsnog een uitgebreide procedure te starten.
Voor het voeren van een kort geding procedure is spoed vereist. U kunt alleen een kort geding procedure starten als u een spoedeisend belang heeft. De rechter bepaalt of er sprake is van een spoedeisend belang. Een goed criterium hiervoor is of de problemen groter worden als de zaak niet direct wordt behandeld. Een voorbeeld van een spoedeisend belang is het tegenhouden van de executieverkoop van een huis. Dit kan niet op zich laten wachten omdat het huis anders al verkocht is en een kort geding zal hier dan ook op zijn plaats zijn. Ook kunt u hierbij denken aan een zeer negatief artikel dat over een bedrijf is geschreven en dat dreigt uit te komen. Ook in zo’n geval kan een kort geding uitkomst bieden. Bij een kort geding en berusten beide partijen in de uitspraak.
Op basis van Europese regelgeving is in de Nederlandse wet (onder meerartikel 6:231 BWen verder) opgenomen dat de voorwaarden bovendien getoetst kunnen worden op ‘eerlijkheid’. Een voorwaarde mag niet ‘onredelijk bezwarend’ zijn. Alle algemene voorwaarden kunnen als zodanig getoetst worden. Dat geldt alleen niet voor kernbedingen welke niet bestreden kan worden omdat het een oneerlijk beding zou zijn. Daarom is het onderscheid tussen Algemen voorwaarden enerzijds en kernbedingen anderzijds van groot belang.
De Hoge Raad kwam in 2018 al tot de conclusie dat het wettelijk onderscheid tussen algemene voorwaarden en kernbedingen inhoudsloos zou worden, als alle voorwaarden als kernbeding aangemerkt zouden worden. Daarom kwam de Hoge Raad tot de conclusie dat “kernbedingen veelal zullen samenvallen met de essentialia zonder welke een overeenkomst, bij gebreke van voldoende bepaalbaarheid van de verbintenissen, niet tot stand komt.”
Kernbedingen worden volgens de wet niet opgenomen in dealgemene voorwaarden.
Wetsartikel
6:231 BW
Kort geding
Heeft u een conflict met een particulier of organisatie? En heeft u een snelle uitspraak van de rechter nodig, omdat u een spoedeisend belang heeft? In een kort geding (spoedprocedure) vraagt u de civiele rechter om een snelle (voorlopige) beslissing over uw conflict.
De rechter geeft in een kort geding nooit een definitief oordeel. Daarom kan hij bijvoorbeeld geen overeenkomsten ontbinden of vernietigen.
Kortingsbedrag
De opdrachtgever kan wegens te late oplevering van het werk aan de aannemer kortingen op de aannemingssom opleggen.
In de UAV 2012 staat hieromtrent:
Voor de toepassing van deze paragraaf wordt als dag van oplevering aangemerkt de dag, welke door de aannemer overeenkomstig het bepaalde in § 9, eerste lid, of, ingeval van heropneming na onthouding van goedkeuring, overeenkomstig het bepaalde in § 9, achtste lid, is opgegeven, mits het werk vervolgens is of geacht wordt te zijn goedgekeurd.
Het bedrag der kortingen wordt in het bestekboek bepaald. Bij gebreke van zodanige bepaling bedraagt het € 60 per dag.
Geen korting wordt opgelegd voor na de opleveringstermijn verstreken dagen die geen werkdag zijn. Evenmin wordt korting opgelegd voor de zowel binnen als na bedoelde termijn gevallen dagen, dat de oplevering door overmacht is vertraagd, voor zover daarmede bij een verleende termijnverlenging geen rekening is gehouden. Vertraging in de voortgang van het werk door bedrijfsstoornissen en – indien de opleveringstermijn niet is bepaald in werkbare werkdagen – door onwerkbare dagen, wordt daarbij slechts als overmacht aangemerkt, voor zover die vertraging van ongewone duur is geweest.
Geen korting wordt opgelegd wegens overschrijding van een termijn, indien en voor zover deze overschrijding het gevolg is van overschrijding van een eerder geëindigde termijn, waarvoor reeds korting is opgelegd, mits de bedoelde termijnen met elkaar in verband staan.
Kortingen worden verbeurd enkel ten gevolge van het verschijnen van de bepaalde dag, zonder dat deswege een ingebrekestelling nodig is om daarvan te doen blijken.
Kortingen en andere bedragen, die ingevolge de overeenkomst door de aannemer verschuldigd zijn, worden bij de eerstvolgende betalingstermijn en zo nodig bij volgende termijnen van betaling ingehouden of op andere wijze op de aannemer verhaald.
In de UAV gc staat
In de AVA zakelijk 2023 staat
In de ALIB 20 staat
In de bouwteamovereenkomst staat
Vraag 3
Hoe om te gaan met het kortingsbedrag van paragraaf 42 uit de UAV 1989?
Antwoord
Je zou het daar gestelde bedrag naar redelijkheid en billijkheid kunnen indexeren naar 2006. Het gefixeerde bedrag van 75 gulden per dag (lees ook lid 3!) van paragraaf 42 “KORTINGEN” uit de U.A.V. 1989 is natuurlijk enigszins gedateerd. Het heeft echter ook geen zin om een buitenproportioneel bedrag anno 2006 daarvoor in de plaats te zetten. Dit werkt primair alleen maar prijsopdrijvend. Als dit hoge bedrag daarnaast aantoonbaar door de aannemer niet in reële verhouding staat tot de werkelijke schade die de opdrachtgever lijdt door bouwtijdoverschrijding kan secundair de arbiter het bedrag vervolgens weer verlagen (matigen).
Bij GIW geldt dat “ Bij overschrijding van het aantal werkbare werkdagen als omschreven in artikel 5 lid 1 van de koop-/aannemingsovereenkomst en ook, indien een door de ondernemer reeds aangekondigde oplevering wordt opgeschort, zal de ondernemer zonder ingebrekestelling aan de verkrijger een gefixeerde schadevergoeding van vijf/tiende promille van de koop-/aanneemsom per kalenderdag verschuldigd zijn.”.
In de AVA 1992 staat onder artikel 7 lid 4: “Bij overschrijding van de termijn waarbinnen het werk zal worden opgeleverd, is de aannemer aan de opdrachtgever per werkdag zoals omschreven in het eerste lid, een gefixeerde schadevergoeding verschuldigd van f 50,-, tenzij een ander bedrag is overeengekomen.”
In de algemene toelichting en invulinstructies t.b.v. de administratieve bepalingen behorende bij de RS ’05 van Rijksgebouwendienst staat dat “Het kortingsbedrag moet zijn afgestemd op de mogelijke schade en het ongerief, welke de opdrachtgever en klant/gebruiker (voortgang bedrijfsproces en inventaris huisvesting) kan lijden als gevolg van een te late oplevering. Als ondergrens voor het kortingsbedrag geldt 0,05% van de aannemingssom met een minimum van € 70,-- en als bovengrens geldt 15% van de aannemingssom.”.
In de bepalingen inclusief toelichting BNA van de BNA voorbeeldbepalingen staat “Het in deze bepaling in te vullen kortingsbedrag moet zijn afgestemd op de 'urgentie' van het werk, in het bijzonder op de te verwachten schade en ongerief, welke de opdrachtgever zou kunnen lijden als gevolg van een te late oplevering. Voor zover zich verdragend met het gestelde in de vorige alinea, moet een redelijke verhouding tussen het kortingsbedrag en de aannemingssom worden nagestreefd. Als maatstaf voor de grootte van het kortingsbedrag wordt voor alle niet bijzonder 'urgente' gevallen aangehouden: circa een kwart promille van het begrotingsbedrag (inclusief BTW) van het werk volgens het bestek, zulks met een minimum van fl. 75,- per dag (U.A.V.). Geadviseerd wordt kortingen slechts na overleg met de opdrachtgever in te vullen.”.
Leuk om te vermelden overigens dat in de AV 1938 het bedrag van 10 gulden en in de U.A.V 1968 het bedrag van 25 gulden stond.
Kostenhomogeen
Kostenhomogeen wil zeggen dat de prijs per eenheid voor de gehele bij de bestekspost behorende hoeveelheid nagenoeg gelijk is. Alle kosten die worden gemaakt om de verplichting voor die bestekspost te realiseren, moeten worden afgeprijsd in de betreffende bestekspost. Dit wordt ook wel kostenhomogeniteit genoemd. En omdat er kosten moeten worden genomen voor uitvoering, algemene kosten, én winst en risico, kan de staart nooit 0 euro zijn. Een beschrijving van het werk moet geschieden in de vorm van kostenhomogene en uitvoeringsgerichte besteksposten. Kostenhomogeen wil zeggen dat de prijs per eenheid voor de daarbij behorende bestekshoeveelheid (nagenoeg) gelijk is. Verwijzigingen tussen bestekposten onderling is derhalve niet juist. Een verwijzing vanuit een bestekpost in hoofdstuk 30 naar hoofdstuk 34 voor de beglazing en 46 voor het schilderwerk is niet juist. Bij het consequent gebruiken van de bouwdelen onstaat er vanzelf een koppeling tussen de diverse activiteiten.
Kostenhomogene bestekposten
Als de prijs van elke eenheid voor de gehele bij de bestekspost behorende hoeveelheid (nagenoeg)
gelijk is (kostenhomogeen), dan wordt een goede basis voor de calculatie en de verrekening
verkregen.
Kostenhomogeniteit
Over kostenhomogeniteit is in dit kader het volgende op te merken. In het bovenstaande voorbeeld zijn in de
resultaatsbeschrijving in positie 2 twee inhouden aangegeven, waarmee het aspect ‘gemiddelde
ontgravingshoogte’ wordt beschreven. De inhouden verschillen van elkaar omdat in het ene geval een
gemiddelde ontgravingshoogte moet worden opgegeven en in het andere geval een ontgravingshoogte ‘van
– tot’ wordt opgeven. De laatste is specifiek bedoeld om bijvoorbeeld een geleidelijk verlopende
ontgravingshoogte (bijvoorbeeld bij taluds) op te geven. Als gekozen wordt voor het opgeven van een
gemiddelde ontgravingshoogte moet rekening worden gehouden met variaties in ontgravingshoogte. Als die
variaties erg groot zijn, moeten meerdere besteksposten worden opgesteld zodat de inschrijver met de juiste
productie kan calculeren. Als bijvoorbeeld in een bestekspost een gemiddelde ontgravingshoogte 2,20 m zou
beschrijven terwijl de ontgravingshoogte varieert van 0,40 m tot 4,00 m, dan is die bestekspost niet meer
kostenhomogeen. Dit wil zeggen dat de prijs per eenheid voor de hoeveelheid die behoort bij de
ontgravingsdiepte van 0,40 m, verschilt van de prijs per eenheid voor de hoeveelheid die behoort bij de
ontgravingshoogte van 4,00 m. Voegt men deze samen tot een soort gemiddelde prijs per eenheid, dan is een
basis voor een juiste verrekening van afwijkingen van hoeveelheden verloren; een stukje informatiewaarde is
dan teniet gedaan.
De resultaatsverplichting moet nagenoeg homogeen zijn ten aanzien van de kosten, dat wil zeggen
dat zij zodanig moet zijn samengesteld dat de prijs per eenheid voor de gehele tot die
resultaatsverplichting behorende hoeveelheid nagenoeg gelijk is. Een volledige homogeniteit in
kosten is praktisch niet te bereiken. De homogeniteit moet voldoende zijn voor het desbetreffende
informatieoogmerk. De homogeniteit in de informatie is in beperkte mate te verwezenlijken en zal
steeds op praktische eisen van hanteerbaarheid moeten zijn afgestemd. Homogeniteit naar kosten
impliceert vaak ook een homogeniteit naar de voor de kosten maatgevende aspecten.
Dus niet 1 bestekpost voor voegwerkreparatie van 1000 m2 maar 1 voor gradatie 600m2 boven land aaneengesloten, 1 voor gradatie 300m2 boven gracht en 1 voor 100m2 kleine plukjes. Dan krijg je 3 kostenhomogene verrekenprijzen.
Kostenverhogende omstandigheden
Wat zegt de wet en algemene voorwaarden regelgeving prijsstijgingen
Artikel 6:258 BW
1
De rechter kan op verlangen van een der partijen de gevolgen van een overeenkomst wijzigen of deze geheel of gedeeltelijk ontbinden op grond van onvoorziene omstandigheden welke van dien aard zijn dat de wederpartij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst niet mag verwachten. Aan de wijziging of ontbinding kan terugwerkende kracht worden verleend.
2
Een wijziging of ontbinding wordt niet uitgesproken, voor zover de omstandigheden krachtens de aard van de overeenkomst of de in het verkeer geldende opvattingen voor rekening komen van degene die zich erop beroept.
3
Voor de toepassing van dit artikel staat degene op wie een recht of een verplichting uit een overeenkomst is overgegaan, met een partij bij die overeenkomst gelijk.
Artikel 7:753 BW
Kostenverhoging
1
Indien na het sluiten van de overeenkomst kostenverhogende omstandigheden ontstaan of aan het licht komen zonder dat zulks aan de aannemer kan worden toegerekend, zal de rechter op vordering van de aannemer de overeengekomen prijs geheel of gedeeltelijk aan de kostenverhoging kunnen aanpassen, mits de aannemer bij het bepalen van de prijs geen rekening heeft behoeven te houden met de kans op zulke omstandigheden.
2
De aannemer mag de prijs zonder tussenkomst van de rechter aanpassen, indien de kostenverhoging het gevolg is van door de opdrachtgever verschafte onjuiste gegevens welke voor de prijsbepaling van belang zijn, tenzij de aannemer de onjuistheid der gegevens vóór het vaststellen van de prijs had behoren te ontdekken.
3
Het in de leden 1 en 2 bepaalde geldt slechts indien de aannemer de opdrachtgever zo spoedig mogelijk voor de noodzaak van een prijsverhoging heeft gewaarschuwd, opdat deze tijdig hetzij gebruik kan maken van het hem in artikel 764 toegekende recht, hetzij een voorstel kan doen tot beperking of vereenvoudiging van het werk.
Paragraaf 47 UAV 2012
Hoofdstuk XIV. Kostenverhogende omstandigheden
Paragraaf 47. Kostenverhogende omstandigheden
Paragraaf 47a UAV 2012
Hoofdstuk XIV. Kostenverhogende- en verlagende omstandigheden
Paragraaf 47a. Kostenverlagende omstandigheden
In paragraaf 6, lid 13 van de UAV 2012 staat:
De gevolgen van de naleving van wettelijke voorschriften of beschikkingen van overheidswege, die na de dag van aanbesteding in werking treden, komen voor rekening van de opdrachtgever, tenzij redelijkerwijs moet worden aangenomen dat de aannemer die gevolgen reeds op de dag van aanbesteding had kunnen voorzien. Indien echter in de bestekboek bepalingen zijn opgenomen betreffende de verrekening van wijzigingen van lonen en sociale lasten of van prijzen, huren en vrachten, komen de gevolgen daarvan slechts voor rekening van de opdrachtgever, indien en voor zover zulks uit die bepalingen voortvloeit.
Drie scenario’s zijn tijdens de uitvoering van het werk in deze mogelijk:
Het bedrag waar de aannemer recht op hoofd, maar evenzo wat de opdrachtgever minder hoeft te betalen, volgt ook de in de risicoregeling opgenomen indexeringsformule
In de UAV gc staat
In de AVA zakelijk 2023 staat in artikel 5
Artikel 5: Kostenverhogende omstandigheden
Kritieke pad
Eenkritiek padwordt bepaald door de activiteiten in eenprojectplanningdie de einddatum bepalen. In deplanningvan een project ontstaat een kritiek pad als sommige van de uit te voeren activiteiten of taken van andere activiteiten afhankelijk zijn, bijvoorbeeld omdat de ene activiteit pas kan starten nadat een andere activiteit is voltooid. Zo kunnen bij het bouwen van een huis de muren pas gemetseld worden als de fundering gereed is en het dak kan pas gemaakt worden als de muren klaar zijn. Een activiteit ligt in het kritieke pad, als het schuiven van die activiteit het schuiven van de einddatum veroorzaakt. Het kritieke pad is dus de minimale tijd die je nodig hebt om je project uit te voeren. Het wordt ‘kritiek’ genoemd omdat iedere verstoring ervoor zorgt dat het project langer duurt. Het woord ‘pad’ verwijst naar de getekende netwerkplanning. Het kritieke pad is de snelste route door de netwerkplanning. Deze methode is vooral belangrijk wanneer jouw project een harde einddatum kent. Door het bepalen van het kritieke pad zie je wat de minimale doorlooptijd van een project is, en kan men dus inschatten of de einddatum wel haalbaar is.
De kritieke-padmethode (CPM) is een techniek waarbij u de taken vaststelt die nodig zijn om het project te voltooien en de planningsflexibiliteit bepaalt. Een kritisch pad in projectbeheer is de langste reeks activiteiten die op tijd klaar moeten zijn om het hele project te voltooien. Elke vertraging in kritieke taken vertraagt de rest van het project. Bij CPM draait het erom de belangrijkste taken in de tijdlijn van het project te ontdekken, de taakafhankelijkheden te identificeren en de duur van de taken te berekenen. CPM werdontwikkeld aan het eind van de jaren 50als een methode om het probleem van hogere kosten door inefficiënte planning op te lossen. Sindsdien is CPM populair geworden voor het plannen van projecten en het prioriteren van taken. De methode helpt u om complexe projecten op te splitsen in individuele taken (werkpaketten) en een beter begrip te krijgen van de flexibiliteit van het project. CPM kan waardevolle inzichten bieden over hoe projecten moeten worden gepland, middelen moeten worden toegewezen en taken moeten worden ingepland. Hier enkele redenen waarom deze methode gebruikt zou moeten worden:
Bij het zoeken naar het kritische pad moet u onder meer kijken naar :
Als men wil dat het project een eerdere einddatum heeft, moet men de datums van de taken op het kritieke pad naar voren halen. Dit staat ook wel bekend als een project ineenschuiven. Dit kun je kun als volgt doen:
De duur of het werk aan een taak op het kritieke pad verkorten;
De beperking voor een taak wijzigen zodat er meer flexibiliteit bij het plannen ontstaat;
Een kritieke taak opsplitsen in kleinere taken waaraan tegelijkertijd kan worden gewerkt door verschillende resources;
Taakafhankelijkheden herzien om zodat er meer flexibiliteit bij het plannen ontstaat;
Stel waar mogelijk overlappingstijden tussen afhankelijke taken in;
Plan overuren;
Wijs extra resources toe aan taken op het kritieke pad.
Kwaliteitscirkel van Deming welke toegepast wordt in de bouwsector
De kwaliteitscirkel van Deming is een creatief hulpmiddel voor kwaliteitsmanagement en probleemoplossing ontwikkeld door de Amerikaanse statisticus en kwaliteitsgoeroe Dr. W. Edwards Deming. De cirkel beschrijft vier activiteiten welke uiteindelijk zorgen voor een beoogde of zelfs betere kwaliteit. Het cyclische karakter garandeert dat de kwaliteit continu onder de aandacht is. De vier activiteiten in de kwaliteitscirkel van Deming zijn:
Iets ander is Systems Engineering, een methodologie die wordt gebruikt voor het ontwerpen en beheren van complexe systemen gedurende hun levenscyclus. Het richt zich op het begrijpen en definiëren van de behoeften van belanghebbenden, het specificeren van systeemvereisten, het integreren van systeemonderdelen, en het valideren en verifiëren van eisen.
Hoewel de kwaliteitscirkel van Deming en Systems Engineering verschillende concepten vertegenwoordigen, kunnen ze op een complementaire manier worden toegepast. Zo kan de PDCA-cyclus worden toegepast om een SE proces continu te verbeteren. Bijvoorbeeld, tijdens de ontwerp- en ontwikkelingsfase van een systeem, kunnen Systems Engineers de PDCA-cyclus gebruiken om iteratieve verbeteringen aan te brengen in het ontwerpproces en de specificatie van systeemvereisten.
In het ESS kan dit opgepakt worden bij het proces van de finale verificatie van de gekozen technische oplossing. Door deze technische oplossing (PLAN) in proefopstelling uit te voeren (DO), het vervolgen te toetsen (CHECK), kan de nieuwe of definitieve technische oplossing gemodificeerd worden (ACT).
Kwaliteitshandboek
Een middel voor het continu verbeteren op het gebied van kwaliteit en is het papieren en/of digitale handboek waarin alle beschreven procedures, werkinstructies, formulieren van het kwaliteitsmanagementsysteem zijn opgenomen die geëist worden om de verschillende kwaliteitscertificaten te behalen. Het is uiteindelijk niets anders dan een handboek waarmee je borgt, en objectief kan controleren dat de afspraken vanuit het kwaliteitsmanagementsysteem worden nagekomen.Een digitaal kwaliteitshandboek helpt te voorkomen dat de inhoud van een proces onzichtbaar en een stoffig papieren document wordt. En als je niet oppast, valt de organisatie langzaam terug naar business as usual. Procesgericht werken komt dan niet van de grond en blijft hangen bij de procesbeschrijving.
In veel organisaties worden steeds vaker zogenoemde workflow systemen ingevoerd. Zo’n workflow systeem zet taken uit bij medewerkers, net zoals dat bijvoorbeeld in Outlook gebeurt. De medewerker voert de taak uit, ‘vinkt’ de taak af en het systeem activeert vervolgens de volgende taak voor de volgende medewerker, precies zoals ingevoerd in het systeem op basis van de procesbeschrijving.
In een workflow systeem is de procesbeschrijving dus exact gelijk aan de procesuitvoering. Een verandering in de uitvoering kan alleen worden gerealiseerd als het proces in het systeem wordt aangepast. En dus is er procesbeheer nodig. Uitvoering van het proces vindt plaats volgens het procesmodel dat centraal in het systeem is vastgelegd. Kortom, ook voor de invoering en goede werking van een workflow systeem zijn procesbeschrijvingen en procesbeheer nodig.
Met de komst van de ‘nieuwe’ ISO 9001:2015 versie zijn de dikke pakken papier verleden tijd. Handboeken, formulieren en procedures zijn namelijk niet meer verplicht. Vanuit ISO wordt vooral verwacht dat de organisatie zelf gaat nadenken over informatie die nodig is om het managementsysteem goed te laten werken, in plaats van dat er procedures worden opgesteld omdat dit nu eenmaal zo is voorgeschreven. In ISO 9001:2015 wordt de term ‘kwaliteitshandboek’ niet meer gebruikt. De norm eist nog wel om “gedocumenteerde informatie die de organisatie nodig acht voor de doeltreffendheid van het kwaliteitsmanagementsysteem”. Je bepaalt dus zélf wat vastgelegd moet worden. Als je hiervoor een kwaliteitshandboek wilt gebruiken? Uitstekend. Of liever een kennisbank? Ook goed.
ISO 9001:2015 biedt je hoe dan ook de kans om het reeds beschikbare papieren handboek om te zetten naar een modern en toegankelijk(kwaliteits-)managementsysteem.Je bent als organisatie immers vrij om zelf te bepalen welke informatie benodigd is en hoe je deze vastlegt. Wanneer je aan de slag gaat met het ISO-certificaat kun je zelfs verder bouwen op de informatie en documentatie die reeds aanwezig is. Daarbij heb je dus niet een standaard handboek nodig, maar kan het handboek wel ondersteunend zijn. Het is dus ook niet verstandig om het handboek weg te gooien, maar om het op te frissen en digitaal beschikbaar te stellen.
Kwaliteitsmanagementsysteem
een set van samenhangende afspraken op het gebied van kwaliteit om een bijvoorbeeld een ISO 9001 certificaat te behalen. Deze afspraken kunnen vastgelegd worden doormiddel van beschreven procedures, werkinstructies, formulieren etc. Deze afspraken zijn er om het kwaliteitsbeleid en de kwaliteitsdoelstellingen vorm te geven. Het uiteindelijke doel van een kwaliteitsmanagementsysteem is het realiseren van continue verbetering op het gebied van kwaliteit.
Koelsysteem (Bbl)
Technisch bouwsysteem met als doel het koelen van een ruimte binnen een gebouw of gedeelte daarvan, door het toevoeren van koude of het ontvochtigen van de lucht of een combinatie van beide.
Kopersprofiel (ARW 2016)
Een op het internet gepubliceerde beschrijving van de aanbesteder en zijn inkoopbeleid;
Kwaliteitsverklaring bouw (Bbl)
Schriftelijk bewijs, voorzien van een merkteken, aangewezen door Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, afgegeven door een door Onze minister aangewezen instituut, op grond waarvan een bouwmateriaal, bouwdeel of samenstel daarvan, of een bouwwijze, ook als die bij het bouwen van een bouwwerk worden toegepast, wordt geacht te voldoen aan de krachtens de wet aan dat bouwmateriaal, bouwdeel of samenstel daarvan, of die bouwwijze gestelde eisen.
Kwaliteitsverklaring bouw (Bbl)
Schriftelijk bewijs, voorzien van een merkteken, aangewezen door Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, afgegeven door een door Onze minister aangewezen instituut, op grond waarvan een bouwmateriaal, bouwdeel of samenstel daarvan, of een bouwwijze, ook als die bij het bouwen van een bouwwerk worden toegepast, wordt geacht te voldoen aan de krachtens de wet aan dat bouwmateriaal, bouwdeel of samenstel daarvan, of die bouwwijze gestelde eisen.
Kwaliteitszorg
Lage spanning (Bbl)
Nominale wisselspanning van niet meer dan 1.000 volt, of nominale gelijkspanning van niet meer dan 1.500 volt.
Lay down area
Het als zodanig aangeduide TERREIN nabij het WERKTERREIN, waarop de AANNEMER zijn BOUWSTOFFEN en dergelijke tijdelijk kan opslaan.
Een laydown yard (ook wel laydown area genoemd) is derhalveeen gebied op het werkterrein waar tijdelijk opgeslagen kunnen worden, wanneer ze niet in gebruik zijn:
LAVS (Bbl)
Landelijk asbestvolgsysteem als bedoeld in artikel 9.5.7 van de Wet milieubeheer.
Leefzone (Bbl)
Gedeelte van een verblijfsgebied waarbij de ruimte gelegen binnen 1 m van een uitwendige scheidingsconstructie, binnen 0,2 m van een inwendige scheidingsconstructie en hoger gelegen dan 1,8 m boven de vloer buiten beschouwing blijft.
Levenscyclus
Elk systeem doorloopt een levenscyclus van concept, via ontwikkeling, realisatie, gebruik en onderhoud tot sloop. Tijdens het ontwikkelen van systemen onderschat men al snel de benodigde inspanning voor onderhoud, vernieuwing en sloop. Een focus op één fase zorgt veelal voor sub optimalisatie. De levenscyclus van een systeem mag niet verward worden met het begrip levensduur. De levensduur is gekoppeld aan het gebruik van het systeem. Daarbij onderscheiden we verschillende levensduren zoals: economische, technische, functionele en maatschappelijke.
Levenscyclus (ARW 2016)
Alle opeenvolgende of onderling verbonden stadia in het bestaan van een product of werk of bij het verlenen van een dienst
Levenscyclusanalyse (LCA)
LCA meet de milieu-impact van een product of werk tijdens elke fase van zijn leven – van productie/fabricage tot afval (of recycling, enz.).
Hierbij zijn talloze factoren bij betrokken:
Het doel van een LCA is niet alleen om gegevens te creëren, maar ook om beslissingen te vergemakkelijken. Cradle to Grave.Het wordt gebruikt met een specifiek doel voor ogen, bijvoorbeeld om een product duurzamer te maken.
Cradle-to-grave
Wanneer je de impact van een product langs de 5 stappen van de levenscyclus van een product analyseert, wordt dit van wieg tot graf (eng.: cradle-to-grave) genoemd. De wieg is het ontstaan van het product met de herkomst van de grondstoffen, het graf is de verwijdering van het product. Transport wordt genoemd als stap 3, maar kan in werkelijkheid tussen alle stappen plaatsvinden.
Cradle-to-gate
Cradle-to-gate beoordeelt een product alleen tot het de fabriekspoort verlaat voordat het naar de consument wordt getransporteerd. Dit betekent dat de gebruiks- en verwijderingsfase buiten beschouwing worden gelaten. Cradle-to-gate-analyse kan de complexiteit van een LCA aanzienlijk verminderen en dus sneller inzichten opleveren, vooral over interne processen.
Cradle-to-Cradle
Cradle-to-cradle is een concept dat vaak wordt genoemd binnen de circulaire economie. Het is een variatie van cradle-to-grave, het uitwisselen van de afvalfase met een recyclingproces dat het herbruikbaar maakt voor een ander product- in wezen “het sluiten van de lus”. Daarom wordt het ook wel closed-loop recycling genoemd.
Gate-to-gate
De term Gate-to-gate wordt soms gebruikt in een productlevenscyclus met veel waardetoevoegende processen in de stappen in het midden van de levenscyclus.
Leverancier
Degene die, direct dan wel indirect, aan de aannemer zaken levert, voor haar diensten en/of werkzaamheden verricht of met TATA STEEL is overeengekomen zulks te doen, alsmede degene aan wie TATA STEEL een opdracht van andere aard heeft verstrekt.
Leveranciers
Partijen die bouwstoffen (materialen, goederen, producten), eventueel in het contract tussen de opdrachtgever en aannemer(s) voorgeschreven, aan de 1e-lijns aannemer(s), de aannemer die een overeenkomst heeft met de opdrachtgever, leveren, als eindleverancier in de distributieketen in de bouwsector deel uit van fabrikanten, importeurs, distributeurs, tussenleveranciers en eindleveranciers. In het ESS schema kunnen ze terugkomen bij de Productenboom (PBS) en zouden ook opgenomen kunnen worden in de Actor lijst, IfcActor, als hun betrokkenheid verder gaat dan puur leveren.
Uiteraard kan een leverancier ok leveren aan 2e-lijns (en meer) aannemers.
In het ESS wordt geredeneerd vanuit een opdrachtgever. Dat kan zijn:
In het ESS kan echter ook geredeneerd worden vanuit een opdrachtnemer op geen vraag van een specifieke opdrachtgever. In dat geval wordt de klassieke opdrachtnemer, bijvoorbeeld in een consumenten overeenkomst, ondernemer versus de consument als verkrijger. Kortom, het ESS kan breed worden toegepast.
Leverancier (Aanbestedingswet 2012)
Een ieder die producten op de markt aanbiedt;
lichte industriefunctie (Bbl)
Industriefunctie waarin activiteiten plaatsvinden, waarbij het verblijven van personen een ondergeschikte rol speelt.
Lichte industriefunctie voor het houden van dieren (Bbl)
Lichte industriefunctie waarin dieren als bedoeld in bijlage II bij het Besluit houders van dieren, bedrijfsmatig worden gehouden.
Lidstaat (ARN 2016)
Een land dat lid is van de Europese Unie;
Lidstaat (ARW 2016)
Een lidstaat van de Europese Unie of een andere staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte
Lidstaat (BW)
Lidstaat van de Europese Unie of van de Europese Economische Ruimte.
Lift: (Bbl)
Lift voor personen als bedoeld in artikel 1 van het Warenwetbesluit liften 2016.
Liggingsgegevens (WION)
De gegevens omtrent de ligging van een net binnen de betrokken oriëntatiepolygoon dan wel graafpolygoon.
Locatie
Wanneer we samenwerken in de ontwerpfase van een bouwproces of bij renovatie o.g. in de exploitatiefase daarna, zijn voor verschillende onderwerpen coördinatie en afspraken noodzakelijk. Eén van die onderwerpen behelst de locatie en de oriëntatie van het bouwwerk/gebouw. Dit noemen we ook wel het nulpunt of projectnulpunt (project base point). Het nulpunt van een gebouw heeft voornamelijk een coördinerende functie. Wanneer we in het moderne bouwproject een samenwerking aangaan, communiceren de verschillende disciplines door middel van het IFC-formaat van BuildingSMART. Dit formaat geeft ons een aantal handvatten met betrekking tot de positionering en definitie van het nulpunt. Dit zien we ook terug in de BIM Basis ILS punt 3.2. De oorsprong van het gebouw (in IFC: “building”) is het uitgangspunt voor de lokale coördinering. Het projectnulpunt kan het best dichtbij, of beter nog, op de oorsprong van het gebouw komen te liggen.
Binnen het IFC-formaat worden gegevens over de locatie van een gebouw of een bouwelement opgenomen als onderdeel van het IFC-bestand. Deze locatiegegevens kunnen verschillende aspecten omvatten, zoals de geografische coördinaten (zoals breedtegraad, lengtegraad en hoogte), de plaatsnaam, het adres, de ruimtelijke relaties met andere gebouwelementen, enzovoort.
Het terrein (in IFC: “site”) is het gebied waarop het object wordt gerealiseerd dan wel onderhouden. Dit terrein is gepositioneerd ten opzichte van het nulpunt. Het is belangrijk dat de terreinen van verschillende aspectmodellen overeenkomen. In het digitale model bepaalt de y-as het project noorden. De oriëntatie van het gebouw ten opzichte van het werkelijke noorden kunnen we opnemen als eigenschap in IFC. Voor de nerds: ‘TrueNorth’ is een eigenschap van de ‘geometricrepresentationContext’. Wanneer we het over de exacte positie van het gebouw hebben, krijgen we ook te maken met de vraag waar het gebouw zich op de wereld bevindt. Voor de Nederlandse bouw is het rijksdriehoekcoördinatenstelsel het uitganspunt. Dit noemen we de RD-coördinaten.
Revit heeft maar liefst drie positie coördinatensystemen met elk een eigen nulpunt:
Het projectnulpunt moet altijd in de buurt liggen van het interne nulpunt. Dit komt omdat het werkveld van Revit niet oneindig groot is. Het is gelimiteerd tot 20 miles (ongeveer 32 km) in de x-, y- en z-richting, waarbij het middelpunt van deze virtuele kubus wordt bepaald door het interne nulpunt (Internal Origin). Dit punt wordt in Revit ook wel ‘startup location’ genoemd. Het is een vast punt die je niet kunt veranderen. Dit in tegenstelling tot het Project Base Point en het Survey Point, die je wel zelf kunt instellen.
Twee nulpunten zijn dus belangrijk te weten:
Aangaande de kavel zelf waarop het object komt of staan kan de volgende info ook worden meegenomen:
Locatiegegevens, gebaseerd op:
Vanwege de omgevingswet:
Bouwplaatslocatie: Dit verwijst naar de specifieke geografische locatie waar het bouwproject zal plaatsvinden. Het kan een stedelijke locatie zijn, een landelijk gebied, een industrieterrein, enzovoort;
Plaatsgebonden voorschriften: Dit omvat regelgeving en voorschriften die specifiek zijn voor de locatie van het bouwproject, zoals bouwvoorschriften, milieuwetten, zoneringseisen, enzovoort. vanuit de omgevingswet.
Oriëntatie
Lokale oriëntatie: de representatie van het bouwwerk is in het algemeen zodanig georiënteerd dat de orthogonaliteit samenvalt met de x- en y-as én dat in een bovenaanzicht het noorden zoveel als mogelijk naar de bovenkant, of de hoofdingang naar de onderkant wijst.
De lokale positie en oriëntatie is onderscheiden van de geografische positie en oriëntatie.
Lokale positie in de BIM basis ILS punt 3.2 oftewel het project 0-punt.
Coördineer onderling de lokale positie van het aspectmodel. Deze ligt vlakbij het nulpunt.
Positie aspectmodellen
Omdat we werken met meerdere aspectmodellen – in plaats van één allesomvattend model – is het nodig om de positie van de verschillende aspectmodellen ten opzichte van het project nulpunt te coördineren:
Praktische overwegingen zijn:
In de BIM basis ILS spreekt men over LOKALE POSITIE EN ORIENTATIE, NULPUNT
Het "project 0-punt" in het IFC-model verwijst naar het referentiepunt waaruit de coördinaten van objecten binnen het model worden gemeten. Het wordt ook wel het "oorspronkelijke punt" of project base point genoemd. Dit referentiepunt kan variëren afhankelijk van het specifieke IFC-bestand en de software die wordt gebruikt om het model te maken of te bekijken.
In de context van een IFC-model fungeert het project 0-punt als het nulpunt voor de X-, Y- en Z-coördinaten van objecten in de ruimte. Alle objecten binnen het model worden gepositioneerd ten opzichte van dit punt. Dit maakt het mogelijk om objecten nauwkeurig te plaatsen en te positioneren binnen het model. Het project 0-punt wordt vaak gekozen op een logische locatie binnen het model, zoals het middelpunt van het gebouw of een ander kenmerkend punt dat relevant is voor het project. Het project 0-punt is belangrijk omdat het de basis vormt voor het coördinatensysteem van het IFC-model, waardoor objecten consistent en nauwkeurig kunnen worden gepositioneerd en gecoördineerd binnen het model.
Het kiezen van een geschikt gebouwspecifiek 0-punt is een cruciale stap bij het opzetten van een BIM-project, omdat het de consistentie en nauwkeurigheid van het model beïnvloedt. Het 0-punt kan bijvoorbeeld worden gekozen op basis van een vast referentiepunt in het gebouw of de site, zoals een hoek van het gebouw, een nulpunt op de grond, of een ander gemakkelijk te identificeren punt. Door een duidelijk gedefinieerd project 0-punt te gebruiken, kunnen alle betrokken partijen binnen het project op een consistente manier werken en kunnen coördinatieproblemen worden voorkomen. Het project 0-punt wordt vaak gedocumenteerd en gecommuniceerd binnen het BIM-project, zodat alle teamleden op de hoogte zijn van de vastgestelde referentie voor het positioneren van bouwelementen en -objecten en daaraan gekoppelde informatie zoals specificaties, kostenaspecten en een materialenpaspoort.
Het survey point
Het Rijksdriehoeksgrid/stelsel (RD) is het nationale coördinatenstelsel van Nederland. Het RD-stelsel is terug te vinden op de Nederlandse Topografische Kaarten of topografische kaarten. De oorsprong van het Rijksdriehoeksgrid/stelsel was de spits van de Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort.
Bij het exporteren naar IFC gaan er helaas (nog) geen specificaties mee die de RD ligging en NAP kunnen vastleggen. Dit 'nulpunt' is een modelleerprincipe voor B&U BIM ontwerpers om de relatie tussen verschillende modellen onderling te bewaken.
We bepalen XY ligging van lokale nulpunt aan de hand van de BAG registratie. Dit kan bijvoorbeeld met QGIS of met GIS plugins voor 2D CAD. De contouren van het pand zijn bekend en geven de ligging houvast (tot op zekere hoogte) Eventueel kan een inmeting ter plaatse (Cyclomedia Streetsmart) uitkomst bieden.
Als NAP hoogte vermeld het model +20.000 mm. Om dit te kunnen toetsen kan de AHN data van GeoTiles geraadpleegd worden. Deze kan direct in het model verwerkt worden. De opgegeven waarde lijkt onrealistisch. AHN geeft een hoogte van het maaiveld ter plaatse van ca. +10.26 NAP.
Advies om naast RD en NAP ook de rotatie mee te geven als property in IFC.
Binnen de IFC entiteit IfcBuilding zit de property om de lokale coördinaten mee vast te leggen. Met de entiteit IfcSite wordt het gebied waarop het bouwproject wordt gerealiseerd aangegeven. Dit terrein is gepositioneerd ten opzichte van het nulpunt. Het is belangrijk dat de terreinen van verschillende aspectmodellen hieromtrent overeenkomen met elkaar.
Bij de sitename kan de kadastrale aanduiding worden ingevuld.
In het ESS is zowel het project 0-punt als het survey point gekoppeld gedacht aan de objectenboom (SBS):
Logboek
Een logboek is klassiek een boekwerk waarin gebeurtenissen worden bijgehouden. In het logboek wordt ook (scheeps)journaal, dagboek of dagregister genoemd. Kortweg spreekt men zelfs van de log. In de bouwsector kennen we ook het dagboek en/of weekrapport, beiden opgemaakt in de uitvoeringsfase. Het generieke doel van een logboek is dat later teruggelezen kan worden wat er precies gebeurd is op een bepaald moment. Op het moment van opschrijven is dus nog niet bekend wat men later terug wil lezen. Het is dus van groot belang dat alle details in het logboek terechtkomen, zodat men later niets mist. Ook is het van belang dat de vastleggingen in een logboek authentiek zijn. De gegevens mogen niet verwijderd of ongecontroleerd gemuteerd worden.
Het ISS is feitelijk ook een logboek voor de levenscyclus van een object. Mits goed en accuraat bijgehouden kan altijd weer teruggekeken worden naar een voorgaande situatie mits ook de volgende zaken bij het specificeren worden meegenomen:
Logiesfunctie (Bbl)
Gebruiksfunctie voor het bieden van recreatief verblijf of tijdelijk onderdak aan personen.
Logiesgebouw (Bbl)
Gebouw of gedeelte van een gebouw met alleen logiesfuncties of nevengebruiksfuncties daarvan, waarin meer dan een logiesverblijf ligt, dat is aangewezen op een gezamenlijke verkeersroute.
Logiesverblijf (Bbl)
Voor een enkel persoon of een afzonderlijke groep personen bestemd gedeelte van een logiesfunctie.
Logo Aspectibus
Logo BNB
Loonbestanddeel (RWU 91)
Het in de aannemingssom begrepen bedrag aan loonkosten, uitgedrukt in een percentage van de aannemingssom, welk percentage tevens geldt voor eik termijnbedrag.
Loonheffingen (WKA)
Loonbelasting, premies volksverzekeringen, premies werknemersverzekeringen en inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet.
Normale bedrijfsuitoefening: alleen kijken naar wat binnen het bedrijf gebruikelijk is, niet naar wat het bedrijf zou kunnen voortbrengen.
Loonindex (RWU 91)
De door de Commissie Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw vastgestelde loonindex.
Loopafstand (Bbl)
Afstand, gemeten langs een denkbeeldige, kortst realiseerbare lijn tussen twee punten, waarover op een afstand van ten minste 0,3 m van constructieonderdelen kan worden gelopen en waarbij de loopafstand over een trap samenvalt met de klimlijn.
Looptijd versus duur versus termijn versus uitvoeringsduur
Er zijn geen beperkingen voor de duur van een overeenkomst, behalve bij raamovereenkomsten en bij voorbehouden opdrachten gebaseerd op artikel 2.82a van de Aanbestedingswet 2012.
De looptijd van een raamovereenkomst mag niet langer zijn dan 4 jaar en bij speciale sectoropdrachten 8 jaar, behalve in goed gemotiveerde uitzonderingsgevallen. Overeenkomsten gesloten op grond van artikel 2.82a hebben een maximale looptijd van 3 jaar.
Bij alle opdrachten dient telkens voor ogen gehouden te worden dat op grond van het Europees Verdrag de markt voor het vrij verkeer van goederen en diensten niet mag worden geblokkeerd. Of dit het geval is, zal afhangen van de aard van de overeenkomst. Een concessieovereenkomst waarbij een private partij bijvoorbeeld een parkeergarage bouwt en exploiteert, mag 20 jaar duren. Dit soort overeenkomsten kennen een lange terugverdientijd. Een overeenkomst voor levering of dienstverlening zal niet zo lang mogen duren.
Eén van de kernverplichtingen van de aannemer onder de UAV is het werk zodanig uit te voeren dat het gereed is op de overeengekomen datum c.q. binnen de overeengekomen termijn (§6 lid 5 UAV 2012). In §8 is de uitvoeringsduur van een werk geregeld. De termijn waarbinnen het werk moet worden opgeleverd wordt in het bestek bepaald. De termijn kan worden uitgedrukt in het aantal werkbare werkdagen, het aantal kalenderdagen, -weken of -maanden, of door een expliciete datum te noemen.
De bouwtijd van een nieuwbouwwoning wordt uitgedrukt in een aantal werkbare werkdagen. In de koop-/aannemingsovereenkomst staat hoeveel werkbare werkdagen de aannemer de tijd heeft om een woning of appartement te bouwen. Een dag kan 'onwerkbaar' zijn.
Looptijd versus duur versus termijn versus uitvoeringsduur
Er zijn geen beperkingen voor de duur van een overeenkomst, behalve bij raamovereenkomsten en bij voorbehouden opdrachten gebaseerd op artikel 2.82a van de Aanbestedingswet 2012.
De looptijd van een raamovereenkomst mag niet langer zijn dan 4 jaar en bij speciale sectoropdrachten 8 jaar, behalve in goed gemotiveerde uitzonderingsgevallen. Overeenkomsten gesloten op grond van artikel 2.82a hebben een maximale looptijd van 3 jaar.
Bij alle opdrachten dient telkens voor ogen gehouden te worden dat op grond van het Europees Verdrag de markt voor het vrij verkeer van goederen en diensten niet mag worden geblokkeerd. Of dit het geval is, zal afhangen van de aard van de overeenkomst. Een concessieovereenkomst waarbij een private partij bijvoorbeeld een parkeergarage bouwt en exploiteert, mag 20 jaar duren. Dit soort overeenkomsten kennen een lange terugverdientijd. Een overeenkomst voor levering of dienstverlening zal niet zo lang mogen duren.
Eén van de kernverplichtingen van de aannemer onder de UAV is het werk zodanig uit te voeren dat het gereed is op de overeengekomen datum c.q. binnen de overeengekomen termijn (§6 lid 5 UAV 2012). In §8 is de uitvoeringsduur van een werk geregeld. De termijn waarbinnen het werk moet worden opgeleverd wordt in het bestek bepaald. De termijn kan worden uitgedrukt in het aantal werkbare werkdagen, het aantal kalenderdagen, -weken of -maanden, of door een expliciete datum te noemen.
De bouwtijd van een nieuwbouwwoning wordt uitgedrukt in een aantal werkbare werkdagen. In de koop-/aannemingsovereenkomst staat hoeveel werkbare werkdagen de aannemer de tijd heeft om een woning of appartement te bouwen. Een dag kan 'onwerkbaar' zijn.
Lijst van termen in de bouwkunde
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_termen_in_de_bouwkunde
MAMO
Eén begrotingsregel in bijvoorbeeld een inschrijfbegroting bij een aanbesteding, met name die van de zogenaamde directe kosten, kan bestaan uit zowel de componenten Materiaal, Arbeid, klein Materieel als Onderaanneming (MAMO). Hierin zijn de begrippen:
In het ESS zou een kolom "directe kosten" kunnen worden toegevoegd waarin het mogelijk is om op basis van kengetallen een vermenigvuldiging te maken van de netto hoeveelheid van een object op allerhande niveaus met dat kengetal, voortgekomen uit nacalculatie. Zo kan snel inzicht worden gekregen in de directe kosten. Door een opslag daarover te nemen voor de ABK, AK en W+R kan richtinggevende informatie worden verkregen voor de aannemingssom ex BTW.
Mancolijst
Conform de UAV 2012 kunnen de zaken aangaande de voltooiing, opneming, goedkeuring en oplevering van het werk kenbaar worden gemaakt in het weekrapport
– de vordering en de stand van het werk;
– de onwerkbare dagen en het verleende uitstel van oplevering;
– de aan- en afvoer en goedkeuring van bouwstoffen;
– de aan- en afvoer van materieel en hulpmiddelen;
– bestekswijzigingen, meer en minder werk, verwerkte hoeveelheden en stelposten;
– opneming, goedkeuring en oplevering van het werk;
– de verstrekking van tekeningen;
– voorvallen betreffende de veiligheid en/of gezondheid van personen.
Doch dit is niet echt doelmatig zo lijkt. Beter is het om via aparte schriftelijke communicatie te doen. In de praktijk werkt men vaak echter met een zgn Proces verbaal van oplevering conform de STB fase 9 uitvoering-directievoering. De wenselijke volgorde tbv de oplevering zou dan zijn:
Opm. In het proces verbaal van opneming en goedkeuring zouden de keuzeteksten kunnen staan:
Dus wenselijke volgorde aangaande de opneming ten behoeve van de goedkeuring/oplevering is:
Mandagenregister/mandagenstaat
Het mandagenregister is een onderdeel van de Wet van Ketenaansprakelijkheid, welke onderdeel is van de invorderingswet die in 1990 werd aangenomen. Deze wet heeft als doel om te voorkomen dat aannemers en onderaannemer bij het uitvoeren van werken misbruik kunnen maken van het afdragen van loonheffingen. Het gaat in dit geval om de loonbelasting, premies volksverzekeringen, premies werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet. Zodra de Wet van Ketenaansprakelijkheid van toepassing is, betekent dit dat de aannemer of de opdrachtgever zelf indien deze een zogenaamde eigenbouwer is, hoofdelijk aansprakelijk is voor de afdracht van de loonheffingen, premies volksverzekeringen en premies werknemersverzekeringen. Om dit risico te beperken kan men een geblokkeerde rekening openen, ook wel de G-rekening genoemd. Daarnaast gelden er nog een aantal aantal belangrijke voorwaarden wil men gevrijward zijn voor het bedrag wat op de G-rekening staat, namelijk:
In het mandagenregister wordt opgenomen:
Mantelzorg (Bbl)
Intensieve zorg of ondersteuning, die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt geboden aan een hulpbehoevende, ten behoeve van zelfredzaamheid of participatie, rechtstreeks voortvloeiend uit een tussen personen bestaande sociale relatie, die de gebruikelijke hulp van huisgenoten voor elkaar overstijgt, en waarvan de behoefte met een verklaring van een huisarts, wijkverpleegkundige of andere door de gemeente aangewezen sociaal-medisch adviseur kan worden aangetoond.
Mapping
Mapping in Revit kan verschillende dingen betekenen, afhankelijk van de context, maar het verwijst meestal naar het proces van het koppelen van gegevens of elementen in Revit naar externe bronnen of andere softwareprogramma’s. Hier zijn enkele belangrijke toepassingen van mapping in Revit:
Voordelen van Mapping in Revit:
Mapping stelt gebruikers in staat om gegevens consistent en correct te koppelen aan de gewenste formaten en standaarden, wat cruciaal is voor succesvolle BIM-implementaties.
Dubbelklik hier om uw eigen tekst toe te voegen.
Materiaal
Het begrip materiaal kent vele definities zoals:
Materiaalbestanddeel (RWU 91)
Het in de aannemingssom begrepen bedrag aan materiaalprijzen, uitgedrukt in een percentage van de aannemingssom, welk percentage tevens geldt voor eik termijnbedrag.
Materiaalindex (RWU 91)
De door de Commissie Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw vastgestelde materiaalindex.
Matiging
In de wet staat dat matiging slechts mag plaatsvinden als “de billijkheid dit klaarblijkelijk eist” (art. 6:94 lid 1 BW). Anders gezegd: de rechter mag pas matigen als oplegging van de volledige boete buitensporig en onaanvaardbaar is. Dat betekent dat de rechter terughoudend moet zijn en niet te snel mag matigen. Of matiging toegestaan is, hangt onder meer af van:
Uit enkele recente uitspraken van rechtbanken blijkt dat degene die om matiging verzoekt weinig succes boekt als hijalleen betoogtdat de boete niet in verhouding staat tot de aard van detekortkomingof de hoogte van de door deeisergeleden schade. Het beroep op matiging moet nader worden onderbouwd met:
Het boetebeding in menig algemene voorwaarden is bedoeld om:
In de UAV 2012 staat:
In de UAV gc staat
In de AVA zakelijk 2023 staat
In de ALIB 20 staat
In de bouwteamovereenkomst st
Matiging
In de wet staat dat matiging slechts mag plaatsvinden als “de billijkheid dit klaarblijkelijk eist” (art. 6:94 lid 1 BW). Anders gezegd: de rechter mag pas matigen als oplegging van de volledige boete buitensporig en onaanvaardbaar is. Dat betekent dat de rechter terughoudend moet zijn en niet te snel mag matigen. Of matiging toegestaan is, hangt onder meer af van:
Uit enkele recente uitspraken van rechtbanken blijkt dat degene die om matiging verzoekt weinig succes boekt als hijalleen betoogtdat de boete niet in verhouding staat tot de aard van detekortkomingof de hoogte van de door deeisergeleden schade. Het beroep op matiging moet nader worden onderbouwd met:
Het boetebeding in menig algemene voorwaarden is bedoeld om:
In de UAV 2012 staat:
In de UAV gc staat
In de AVA zakelijk 2023 staat
In de ALIB 20 staat
In de bouwteamovereenkomst staat
Materialenpaspoort
"Document" dat informatie bevat over de materialen (bouwstoffen en producten) die zijn gebruikt in een bouwdeel van bouwwerk of gebouw (object). Het doel van een materialenpaspoort is om inzicht te geven in de gebruikte materialen gedurende de levenscyclus van het object. Informatie (soort van propertyset) welke in een materialenpaspoort kan worden opgenomen zijn:
Herkomst: van materialen, waar zijn de materialen vandaan gekomen? Zijn ze bijvoorbeeld gerecycled, hergebruikt of afkomstig van duurzame bronnen? Verwijzing naar de DOP;
Samenstelling: wat zijn de specifieke materialen of grondstoffen die worden gebruikt en in welke verhoudingen?
Kwaliteit en eigenschappen: Wat zijn de technische eigenschappen, zoals o.a. opgenomen in een DOP en kwaliteitsverklaringen, van de materialen, zoals sterkte, duurzaamheid, brandwerendheid, enz.?
Levensduur: hoe lang kunnen de materialen naar verwachting worden gebruikt voordat ze moeten worden vervangen of gerecycleerd?
Demontage en recycling: hoe gemakkelijk kunnen de materialen worden gedemonteerd en gerecycled aan het einde van hun levensduur uit hun bouwdeel?
Materialenpaspoorten helpen bij het bevorderen van circulaire economische principes door de traceerbaarheid van materialen in gebouwen te verbeteren, het hergebruik te stimuleren en afval te verminderen.
In het ISS is er een koppeling voorzien tussen de kolommen:
MBO
Als onderdeel van een contract is de verwijzing naar algemene voorwaarden wat kunnen zijn:
Deze documenten regelen veel doch lang niet alles. Bovendien zijn het algemene voorwaarden die “niet project specifiek” zijn opgesteld. Dit betekend dat er geanticipeerd moet worden met zogenaamde kernbedingen, project specifieke onderwerpen als:
Dit anticiperen kan op 2 manieren:
Indien geïntegreerd in het bestekboek, is de praktijk dat de contentleveranciers voor de besteksystemen in Nederland, Ketenstandaard/STABU en CROW, hiervoor de onderleggers aanbieden welke kunnen worden gespecificeerd.
Indien separaat van het bestekboek, waar dan nog enkel de TS in zit, kan dat op basis van evenzo een onderlegger, een Model (basis) Overeenkomst, een MBO. Dit is feitelijk ook een onderlegger die in 1e instantie project specifiek kan worden gespecificeerd (ingevuld) door of namens een opdrachtgever (aanbesteder) met de gegevens die voor een inschrijving reeds bekend zijn. De MBO wordt dan een BO en is als zodanig een van de aanbestedingsstukken. Vervolgens wordt deze door de aanbesteder en winnende inschrijver volledig ingevuld met zaken als de aannemingssom en ondertekend. Daarmee wordt het een Aannemingsovereenkomst. Hetzelfde kan ook bij een dienstovereenkomst, de Model Basis Opdracht, welke is gebaseerd op de DNR. En zo zijn er nog vel varianten zoals bij de AVA. Bij de model bouwteamovereenkomst van KBN lijkt het alsof de algemene voorwaarden gecombineerd zijn met de kernbedingen, immers het kenmerkende van algemene voorwaarden is dat ze telkens kunnen worden ingezet bij een nieuw project. Doch zo dienen ze niet te worden beschouwd wat een andere regel is dat de kernbedingen geen mogen uitmaken van de algemene voorwaarden. Het ware wellicht beter geweest als er een paritaire set algemene voorwaarden zouden zijn geschreven, naast een MBO met kernbedingen voor een dergelijke contractvorm.
Niet uitgesloten is dat eerdaags hoofdstuk 01 uit een STABU bestek ingeruild wordt voor een MBO gebaseerd op de UAV 2012. De vervolgstap zou theoretisch kunnen zijn dat er 1 UAV komt voor ieder type contract voor DBM voor iedere fase want nu geldt
UAV 2012 voor B of BM vanuit de TO fase
UAV-GC 2025 voor DM of DBM vanuit eerdere fases
Het ultieme is wellicht:
UAV 2030 geschikt voor:
Dan kan een opdrachtgever richting opdrachtnemer deze van toepassing verklaren, harde knip, op bijvoorbeeld een:
Meerjarig Onderhoud (UAV-GC 2005)
Het in de Basisovereenkomst genoemde Meerjarig Onderhoud van het Werk dat de Opdrachtnemer op basis van de Vraagspecificatie en de Aanbieding door middel van Onderhoudswerkzaamheden dient te realiseren.
Meerjarige Onderhoudsperiode (UAV-GC 2005)
De in de Basisovereenkomst genoemde periode waarin de Opdrachtnemer het Meerjarig Onderhoud moet realiseren.
Meerjarenafspraak energie-efficiëntie (Bbl)
De op 1 juli 2008 tot stand gekomen meerjarenafspraak energie-efficiëntie (Stcrt. 2018, 50932).
Meetniveau:
Hoogte van het aansluitende terrein, gemeten ter plaatse van de toegang van het gebouw.
Methodiek (BOEI)
Geheel van samenhangende methoden. In dit geval om de conditie van bouwdelen te bepalen.
Middel
Middel is een weg om een doel te bereiken. Dit kan zijn het taken uitvoeren aan materialen in relatie tot bouwdelen. Vaak wordt onder middel echter verstaan enkel het materiaal.
Mijlpaaldag
de datum aan het einde van een fase binnen een project waar de OPDRACHTGEVER moet besluiten of het project verder gaat, of dat het gestopt wordt, ook wel een zogenaamd stop en go moment genoemd;
Mijlpaaldag
de datum aan het einde van een fase binnen een project waar de OPDRACHTGEVER moet besluiten of het project verder gaat, of dat het gestopt wordt, ook wel een zogenaamd stop en go moment genoemd;
MJOP
Meerjarenonderhoudsplan, een "document" waarin staat welk (planmatig) onderhoud de komende 5-10 jaren moeten plaatsvinden.
Het geeft aan welke kosten te verwachten zijn voor dit onderhoud. Een MJOP kan over een periode van 5 jaar gaan, nog beter is om 10 jaar vooruit te kijken. Men kan desgewenst gelijk kijken naar de mogelijkheden om te verduurzamen. Zo verhoogt men gelijk het wooncomfort, verlaagt men de energierekening en de verhoogd de kwaliteit van uw gebouw.
Bij het opstellen van een Meerjarenonderhoudsplan komt een inspecteur het pand bekijken en inspecteren. Hij/zij doet een:
Sinds januari 2018 is het voor VvE’s verplicht om jaarlijks een minimumbedrag te reserveren voor onderhoud en herstel van het gebouw, vaak vastgesteld op 0,5% van de herbouwwaarde. Echter, een effectievere methode voor reservering is gebaseerd op een gedetailleerd MJOP. Zo’n plan geeft precies aan welk onderhoud nodig is en wat de daarmee gepaard gaande kosten zijn, waardoor eigenaren niet te veel, maar zeker ook niet te weinig reserveren in het onderhoudsfonds.
Helemaal als het ESS gebruikt is voor de realisatie, is het vrij eenvoudig om er een conditiemeting op enig moment aan te hangen in combinatie met Technische Oplossingen en tijdstippen waarin deze "gebreken", vaak gebundeld, uitgevoerd zouden moeten worden. Door het invlechten van een kostenkolom in het ESS kunnen deze activiteiten welke op enig moment moeten plaatsvinden afgeprijsd worden met de daarop aangepaste (geïndexeerde) kengetallen. Ook kan dan de contante waarde worden bepaald van de geldbedragen die door de leden maandelijks moeten worden afgedragen zodat er budget is om een ingreep op enig moment te kunnen betalen.
Model based systems engineering
Modelgebaseerde systeemtechniek (MBSE) is een methodologie die modellen gebruikt om de gehele levenscyclus van een systeem te ondersteunen, van concept en ontwerp tot verificatie- en validatieactiviteiten, tot en met ontmanteling. In tegenstelling tot traditionele technische methoden die afhankelijk zijn van op tekst gebaseerde documenten en handmatige processen, gebruikt MBSE digitale modellering en simulatie om systemen te ontwerpen. Deze modellen bieden een visuele en interactieve manier om systeemcomponenten en de verbindingen daartussen weer te geven. Digitale modellen zijn ook makkelijker te updaten. Dit maakt MBSE niet alleen efficiënter dan traditionele methoden, maar het kan ook duidelijkheid toevoegen, het risico op fouten verminderen en de communicatie en besluitvorming tussen technische teams en andere belanghebbenden verbeteren. Dit maakt informatieconsistentie mogelijk gedurende alle levenscyclusfasen van het project.
Het modelgebaseerde systeemtechniekproces heeft verschillende voordelen ten opzichte van traditionele technische benaderingen bij het ontwerpen van complexe systemen en subsystemen:
Verbeterde kwaliteit en nauwkeurigheid, MBSE vermindert het risico op fouten en inconsistenties, die vaak voorkomen in documentgerichte systemen, door een grotere traceerbaarheid mogelijk te maken. Modellen bieden één enkele bron van waarheid, zorgen ervoor dat alle belanghebbenden met dezelfde informatie werken en problemen op systeemniveau snel kunnen identificeren;
Efficiëntie en snelheid, door vroegtijdige detectie en correctie van problemen mogelijk te maken, kan MBSE de ontwikkelingstijd en -kosten aanzienlijk verminderen. Het maakt snelle analyse mogelijk door middel van simulaties en snelle iteratie;
Grotere complexiteit, MBSE is nuttig bij het werken met een “systeem van systemen,” of een ander project dat de bronnen van verschillende systemen bundelt om een complexer systeem te creëren. Het komt omdat MBSE de duidelijke, open representatie van ingewikkelde relaties en afhankelijkheden binnen een systeem mogelijk maakt;
Schaalbaarheid en flexibiliteit, MBSE kan worden aangepast aan projecten van verschillende groottes en complexiteiten, waardoor het een veelzijdige aanpak is die geschikt is voor een breed scala aan toepassingen. Het kan ook helpen ondersteunen van de gehele levenscyclus vaneen object.
MBSE is ontwikkeld om statische documenten te vervangen door “intelligent” digitale modellen die alles bevatten wat belangrijk is aan het systeem, de vereisten, de architectuur en de interfaces tussen de onderdelen van het systeem. In plaats van papieren documenten die op zijn best in mappen waren georganiseerd, zijn deze digitale modellen verbonden door een “digitale thread” die kan worden gevolgd om het hele ontwerp te begrijpen.
Het overkoepelende systeemarchitectmodel (SAM) dient als een gezaghebbende bron van "truth“ voor iedereen die aan het project werkt. Dit digitale model heeft een centrale locatie waartoe alle ingenieurs die aan het project werken toegang hebben, maar kan niet onafhankelijk van anderen worden gewijzigd, waardoor de enige bron van waarheid behouden blijft. Eventuele aangebrachte wijzigingen worden automatisch door het model verspreid en door de software gecontroleerd op interne consistentie en nauwkeurigheid.
MBSE is niet zomaar een modewoord; het is de ruggengraat van de hedendaagse techniek. In een wereld waar technische projecten lijken op ingewikkelde puzzels met duizend stukjes, komt MBSE tussenbeide als de meesterlijke puzzeloplosser. Het transformeert het traditionele, vaak chaotische proces van engineering in een gestroomlijnde, coherente en verrassend elegante dans van systemen en modellen.
Traditioneel werd systems engineering gedomineerd door een documentgerichte benadering. Dit betekende dat men sterk leunde op schriftelijke specificaties, handleidingen en documentatie. Deze methode leidde echter vaak tot een overdaad aan informatie, verkeerde interpretaties en een gebrek aan samenhang. Voer MBSE in en het is alsof je een stapel verwarrende papieren ruilt voor een duidelijk, interactief 3D-model. Het brengt iedereen op dezelfde pagina – letterlijk!
Modelchecker
Programma of tool waarmee de aspectmodellen kunnen worden getoetst zoals Solibri Model Checker. Men controleert op samenhang en op clashes.
Modulair ontwerpen of modulair design
Is een ontwerptechniek waarbij gebruik wordt gemaakt van gelijksoortige modules die eigenschappen bevatten welke het mogelijk maken om ze aan elkaar te koppelen of onderling uit te wisselen, zodat ze een geheel kunnen vormen. Ook bij bouwen is het mogelijk om modulaire te werken. Samengestelde clusters zoals een wand (elementcluster) om zelfs een complete ruimte of (indien vervoerbaar) een gebouwdeel kunnen eerst in een fabriek gefabriceerd worden (prefabricage of vooraf vervaardigd)) en vervolgens naar de bouwplaats gebracht te worden om daar met andere (samengevoegde) objecten samengevoegd te worden. Dit kan leiden tot een versnelling van het bouwproces, minder gevoeligheid voor omgevingsfactoren (bijvoorbeeld weersinvloeden) tijdens de bouw en mogelijk een besparing van kosten. Het samengestelde object wordt gezien als een bestelbare eenheid
In het ESS zijn de middelen niet enkel gekoppeld gedacht aan de variant-elementen. Zo kan een prefab berging ook als gebouwdeel of gebouwtype worden gezien en daaraan gekoppeld.
Motorvoertuig (Bbl)
Motorvoertuig als bedoeld in bijlage I bij het Besluit kwaliteit leefomgeving;
Monument (URL 2007)
Een onroerende zaak die deel uitmaakt van het cultureel erfgoed (gebouw of object) dat als beschermd is geregistreerd door rijk, provincie of gemeente. Onder monumenten vallen ook gebouwen en objecten die voorbescherming als monument genieten.
MPG
Door het Bouwbesluit aangestuurde methode voor de beoordeling van milieuprestatie van materialen in (nieuwe) gebouwen. Er kan (als ambitie/doel) een vereiste score worden vastgesteld voor een bouwopgave. Toepasbaar bij een focus op materialen, nieuwbouw.
MoSCoW methode
DeMoSCoW-methode is een wijze van prioriteiten stellen aan de gestelde eisen. MoSCow is een afkorting (acroniem), waarvan de letters staan voor:
De kleine letters 'o' in de afkorting hebben geen betekenis, maar maken de afkorting vermeend makkelijker te onthouden.
Een veelgehoorde kritiek op MoSCoW-methode is dat het geen objectieve methodologie bevat om prioriteiten ten opzichte van elkaar te rangschikken. Een methodologie, bv door wegingsfactoren of vetorecht, is derhalve gewenst door bijvoorbeeld af te spreken wat het "gewicht is" van een betrokken functionaris, een Actor. Zo kan dan een M, S of C keuze overruled worden door een actor met meer beslissingsbevoegdheid, bijvoorbeeld de architect, de kwaliteitsborger (Wkb) of assessor (BREEAM).
Softwareontwikkelingsexpert Dai Clegg creëerde de MoSCoW-methode terwijl hij bij Oracle werkte. Hij ontwierp het raamwerk om zijn team te helpen bij het prioriteren van taken tijdens ontwikkelingswerkzaamheden aan productreleases.
Een categorie (Must have, Should have, Could have, Won't have) bij een eis zou objectiever en rationeler vastgesteld kunnen worden zijn wanneer de uiteindelijke uitkomst interdisciplinair onderbouwd is en naar gewicht. Om dit op te lossen zou je kunnen denken aan een prio-inbreng module in het ESS, waarvan de output opgenomen wordt in het dashboard, op basis van:
MPG
Door het Bouwbesluit aangestuurde methode voor de beoordeling van milieuprestatie van materialen in (nieuwe) gebouwen. Er kan (als ambitie/doel) een vereiste score worden vastgesteld voor een bouwopgave. Toepasbaar bij een focus op materialen, nieuwbouw.
NAA.K.T
Een initiatief van een groep BIM enthousiastelingen. NAA.K.T. wordt ondersteund door het BIM Loket, thans digiGO en de BIM basis ILS. Belangrijke uitgangspunten van deze codering zijn dat je deze gemakkelijk kunt toepassen en dat de codering software onafhankelijk is. Het is een afsprakenstelsel om een eenduidige communicatie over materialen te waarborgen en staat voor NAAm, Kenmerk en Toepassing. De NAA.K.T. systematiek is vrij strikt maar laat ook ruimte voor eigen toevoegingen in de materiaalbenaming.
KUBUS BV heeft een Smart view-set ontwikkeld, die je moet importeren, voor de betaalde versie van BIMCollabZoom (betaalde versie) waarmee men de NAA.K.T materiaalbenamingen in een IFC model kunnen worden getoond.
De codering die wordt gebruikt op de achtergrond schijnt een bron van discussie te zijn op het internet, dit vanwege het koppelen aan andere applicaties.
Nacalculatie
Nacalculatie is een berekening achteraf van de werkelijk gemaakte (bouwkosten)kosten ten opzichte van de geraamde of begrote kosten.
Via nacalculatie kun je ten behoeve van een volgend werk, dienst of levering:
Bij voorcalculatie calculeert men je de prijs voordat je met de levering, dienst of werk begint. Het is een kostenraming of begroting op basis van de verwachte kosten, welke weer zijn gebaseerd op een de nacalculatie van referentieprojecten, maar het blijft soms giswerk. Bouwkostendeskundigen maken vaak calculaties op basis van nacalculatie doch deze worden weggezet als studeerkamerbegrotingen omdat het een theoretische benadering blijft. Aannemers en installateurs worden wel in staat geacht om op basis van nacalculatie goede marktconforme voorcalculaties te maken. Je zou in dat geval dus eigenlijk een aannemer die niet betrokken is bij de aanbesteding een opdracht moeten verstrekken, zonder opdracht intentie voor de uitvoering van dat werk, om een voorcalculatie te maken, hetgeen niet gebruikelijk is.
Nationale aanbesteding (ARW 2016)
Een aanbesteding voor het verlenen van opdrachten met een geraamde waarde beneden de in afdeling 2.1.1 van de Aanbestedingswet bedoelde waarden
Nationale aanbestedings-procedure (ARN 2016)
Een niet- Europese en niet- onderhandse aanbestedingsprocedure.
NCR
een Non Conformity Report, een DOCUMENT dat alle afwijkingen tussen de werkelijke toestand van een product, dienst of proces en de vereisten gedefinieerd door kwaliteitsnormen identificeert en rapporteert. Hierin zijn de tekortkomingen en oplossingen opgenomen die ter plaatse besproken zijn. Dit zal voor de volgende inspectie of keuring door de AANNEMER opgelost dienen te zijn;
NEN (Bbl)
Norm die door de stichting Nederlands Normalisatie-instituut is uitgegeven;
NEN-EN (Bbl)
NEN die door het Europees Comité voor Normalisatie is vastgesteld;
NEN-EN-IEC (Bbl)
NEN-EN die door de International Electrotechnical Commission is vastgesteld
NEN-EN-ISO (Bbl)
NEN-EN die door de International Organization for Standardization is vastgesteld.
NEN-EN-ISO/IEC (Bbl)
NEN-EN die door de International Organization for Standardization en de International Electrotechnical Commission is vastgesteld.
NEN 2660
"Regels voor Informatiemodellering van de Gebouwde Omgeving.
Een eenduidige methodiek voor gegevensmodellering van de gebouwde omgeving maakt uitwisseling van informatie mogelijk en biedt nieuwe kansen voor toepassing over de gehele levenscyclus van een bouwwerk en zijn onderdelen in zijn omgeving. NEN nodigt organisaties in de woning- en utiliteitsbouw (B&U) en de infrasector (GWW)
NEN 2660-1
Regels voor informatiemodellering van de gebouwde omgeving - Deel 1: Conceptuele modellen
NEN 2660-2
Regels voor informatiemodellering van de gebouwde omgeving - Deel 2: Praktische configuratie, extensie en implementatie vanNEN 2660-1
Beide normen uit 2022 vervangen de oudeNEN 2660 en de NTA 8035,Semantische gegevensmodelleringin de gebouwde omgeving.
Nevenaannemers
In beginsel aannemers die een deel van het totale werk uitvoeren, grotendeels binnen dezelfde overall uitvoeringsduur. In de UAV 2012 worden dit in paragraaf 31 "In verband met ander werken" genoemd. Deze aannemers hebben vanuit de UAV 2012 een gedoogplicht ten opzichte van elkaar en gaan dikwijls, naast ieders 1e-lijns contract met de gemeenschappelijke opdrachtgever, vaak ook een besteksmatig opgelegde coördinatie-overeenkomst met elkaar onderling aan. In de praktijk gaat het hierbij vaak over een bouwkundig aannemer, een aannemer E en een aannemer W.
Paritaire voorwaarden voor werken, zoals de UAV 2012, spreken niet expliciet over nevenaannemers maar wel weer over werken, dus aannemingsovereenkomsten. Er kunnen in de praktijk ook werkzaamheden zijn die niet vallen onder de definitie van een werk. Hierbij kan men denken aan diensten als de nutsvoorzieningen e.d. of leveringen (directieleveringen). Vanuit de opdrachtgever gezien laten deze partijen zich vaak geen algemene voorwaarden opspelden en dient de opdrachtgever zich te voegen aan de leveringsvoorwaarden van deze partijen.
In de UAV-gc 2005, waarbij de integratie van partijen juist het uitgangspunt is, sluit men nevenopdrachtneming niet uit. In een dergelijk geval is er dan sprake van een gecoördineerd geïntegreerd contract.
IfcActor=definieert alle personen en organisaties die betrokken zijn bij een project tijdens de volledige levenscyclus, of een deel daarvan, van een bouwwerk.
In het ESS kunnen partijen een aspectspecificatie, naar discipline, opstellen doch uiteindelijk zal het geïntegreerd moeten worden. Daarbij is dan de gelegenheid, net als bij het 3D model, een vorm van clash detectie te doen.
Nevenadviseurs
Partijen die ieder op zich een dienstverlening (overeenkomst van opdracht) namens de gemeenschappelijke opdrachtgever, wat dus ook de opdrachtnemer kan zijn, onderdeel van het PvE, of een andere ontwerpfase, uitwerken, veelal gefaseerd in zogenaamde aspectmodellen. Middels aggregatie kunnen de aspectmodellen van hun werkzaamheden geintegreerd worden en zodoende beter op elkaar afgestemd alvorens het uit te voering, waardoor faalkosten beperkt kunnen worden. Van belang is daarbij het Project 0-punt goed en in overeenstemming te kiezen voorafgaand aan de werkzaamheden.
Daar in de praktijk bij een gecoördineerde samenwerking op basis van de UAV 2012 het gebruikelijk is dat de bouwkundig nevenaannemer bouwkundige werkzaamheden verricht zoals leidingsleuven, opstortingen, sparingen houden etc. ten behoeve van de installatietechnische nevenaannemers, is het belangrijk om dat goed mee te nemen in de Technische Specificaties indien het werk partieel wordt aanbesteed. Zomaar 1 overall Technische Specificatie opdelen zal de nodige frictie opleveren tijdens de uitvoering. De 3 aspectmodellen zijn in dat geval dus uitgebreider dan 1 enkele bij onderaanneming.
IfcActor=definieert alle personen betrokken bij een project tijdens de volledige levenscyclus van een bouwwerk.
In het ISS kunnen de aspectmodellen samengevoegd worden waarna via een vorm van clash detectie gecontroleerd kan worden of objecten niet goed uitgewerkt zijn, of er doublures zijn etc.
Nevengebruiksfunctie (Bbl)
Gebruiksfunctie die ten dienste staat van een andere gebruiksfunctie.
NHG
Met een hypotheek met NHG weet men zeker dat deze past bij het inkomen en houd hd men genoeg over voor andere uitgaven. Gaat een relatie uit, overlijdt een partner of er gebeurt iets anders waardoor men de hypotheek niet meer kan betalen? Met NHG kun je vertrouwen op een vangnet. De extra zekerheid van NHG belonen geldverstrekkers door een lagere hypotheekrente te berekenen. Een hypotheek met NHG is ook een verantwoorde optie voor senioren, starters en ondernemers. Ook zonder vast contract is het mogelijk om een hypotheek met NHG af te sluiten. De kosten voor verduurzamingsmaatregelen en voor een verbouwing meenemen is mogelijk. direct mee in je hypotheek. Weet je het nog niet precies? Maak er dan alvast geld voor vrij met het NHG Energiebespaarbudget.
Verkoopt men de woning met verlies, dan kunnen onder bepaalde voorwaarden de restschuld kwijtgescholden, waardoor e schuld die overblijft dan niet meer te hoeft te worden betaald.
voor NHG betaald men eenmalig een borgtochtprovisie van 0,6% over de totale hypotheeksom. Deze borgtochtprovisie is aftrekbaar van de belasting. Ook betaal je met NHG vaak een ietswat lagere hypotheekrente. Zo verdien je de kosten meestal snel terug.
Het aankoopbedrag van de woning of appartement mag in 2024 maximaal € 435.000 zijn. Dit is inclusief eventuele verbouwingskosten. Voor energiebesparende maatregelen is het mogelijk om zelfs tot € 461.100 te lene. Het extra bedrag moet dan wel volledig besteedt worden aan die maatregelen.
Nietig en vernietigbaar
Een overeenkomst kan nietig of vernietigbaar zijn, als deze in strijd is met hogere wetgeving, de openbare orde en de goede zeden, of wanneer er "wilsgebreken" bestaan, zoals dwaling, bedrog, bedreiging en misbruik van omstandigheden.
De wet kent vele specifieke overeenkomsten, vaak om mede een zwakkere partij te beschermen. Voorbeelden zijn de arbeidsovereenkomst en de consumentenkoop.
Er kunnen geschillen ontstaan over de inhoud van een overeenkomst. In Nederland probeert men dan de bedoeling van partijen te achterhalen. Met spreekt van een aanvullende of derogerende werking van redelijkheid en billijkheid. Professionele partijen kunnen daar minder een beroep op doen, want zij worden geacht te begrijpen wat ze afspreken. In Angelsaksische landen is men geneigd de tekst van een overeenkomst heel letterlijk te nemen. Bedacht moet worden dat het sluiten van een overeenkomst als regel vormvrij is. Opveilingenworden schilderijen gekocht door het ophalen van eenwenkbrauw.
Niet-openbare procedure (aanbestedingswet 2012)
Procedure waarbij alle ondernemers naar aanleiding van een aankondiging een verzoek mogen doen tot deelneming, maar alleen de door de aanbestedende dienst of het speciale-sectorbedrijf geselecteerde ondernemers mogen inschrijven;
Nl/SfB
Het SfB-systeem is ontwikkeld in Zweden in de jaren 1947-1749. In 1966 werd de eerste internationale uitgave van SfB gepubliceerd. In Nederland is in 1977 door de licentiehouder het Bouwcentrum de Nederlandse SfB-commissie opgericht. In 1978 werden de eerste uitgaven van de Nederlandse tabellen 1, 2 en 4 onder de naam NL-SfB gepubliceerd. Het systeem is bedoeld als drager van de informatie en coordinatie met betrekking tot een totaal bouwproces.
Nominale belasting (Bbl)
Maximale belasting van een verbrandingstoestel, bepaald op basis van de calorische bovenwaarde van de brandstof waarvoor dat toestel is ingericht.
Nooddeur (Bbl)
Deur die alleen is bestemd om te vluchten.
Norm (ARW 2016)
Een door een erkende normalisatie-instelling vastgestelde technische specificatie voor herhaalde of voortdurende toepassing, waarvan de naleving niet verplicht is en die tot een van de volgende categorieën behoort:
Nota van Inlichtingen
De nota, 1 of meerdere, opgemaakt door of namens de aanbesteder van de nadere inlichtingen die dienen tot verduidelijking, aanvulling of wijziging van de voor inschrijving relevante aanbestedingsstukken waarin de aanbesteder eveneens de vragen en antwoorden opneemt die SCHRIFTELIJK voorafgaand of tijdens een inlichtingenbijeenkomst mondeling zijn gesteld.
nota van inlichtingen (UAR 2001)
Een of meer nota’s die van verstrekte inlichtingen zijn opgemaakt.
Nul op de meter
Ambitie die aangeeft dat het gebouwgebonden energieverbruik en het huishoudelijk energieverbruik (apparatuur etc.) op jaarbasis even groot is als de opgewekte duurzame energie (verbruik-opwekking= 0). Het begrip nul op de meter is (nog) niet normatief en kwantitatief gedefinieerd. Er kan worden geëist dat een gebouw ‘nul op de meter’ gebouw is. Toepasbaar bij een focus op energie, nieuwbouw en grootschalige renovaties. De markt kiest steeds een eigen interpretatie van het begrip.
NTA (Bbl)
Door de Stichting Nederlands Normalisatie-instituut uitgegeven technische afspraak.
Object
Een fysiek voorwerp, ding, zaak of entiteit dat zowel gematerialiseerd kan zijn, een bouwdeel, als niet-gematerialiseerd, een variant element. Als algemene omschrijving kan gezegd worden dat een object datgene is waar de mens zijn aandacht, zijn bewustzijn, op richt. De vorm is een fysiek kenmerk van een voorwerp, namelijk de ruimte die het in zijn omgeving inneemt. Deze ruimte wordt begrensd door de randen van het voorwerp. De vorm bepaalt hoe het voorwerp door het te zien of te voelen door mensen wordt waargenomen en is het uiterlijk van een voorwerp.
Een object is een materieel (tastbaar) iets, veelal bestaand uit vaste, levenloze materie. Een object kan zowel onroerend goed, met name gebouwen en (infrastructurele) kunstwerken betreffen, als roerend goed (voorwerpen), bijvoorbeeld meubilair, auto’s, kunstobjecten en archeologische artefacten.
Een object is elk ding dat zich aan de menselijke zintuigen voordoet, of het is een zaak, proces of persoon waarover men aan het spreken of denken is. Objecten kunnen zowel werkelijk bestaand als denkbeeldig zijn.
In de filosofie is object (latijn: obiectum, 'het voorliggende') een veelvuldig gebruikt concept met meerdere betekenissen.
Een entiteit is iets dat een bestaan heeft. In het Latijn is een ens een zijnde en is de entitas het er zijn van een zijnde. Een entiteit kan zowel materieel als immaterieel (abstract) van aard zijn. Een materiële entiteit staat gelijk aan een, al dan niet levend, object. Een immateriële entiteit is bijvoorbeeld een wet, een idee, een vereniging, een verzameling.
Een entiteit kan iets tastbaars zijn zoals mensen of apparaten, maar ook een (abstracte) gedachte zoals een wet, idee, concept of verzameling.
Een entiteit is iets dat men kan beschrijven en waarover men kan praten of anderszins kan communiceren. Een entiteit kan fysiek zijn, zoals een persoon, een auto of een gebouw. Maar het kan ook abstract zijn, zoals een functie, een proces, een beleidsonderwerp, een idee of een verschijnsel zoals een zonsopgang.
Object (BOEI)
Algemeen
Gebouw of deel ervan dat uit oogpunt van onderhoud fysiek en administratief wordt onderscheiden.
Object (DNR)
Het in het kader van het project uit te voeren product van stoffelijke aard;
Objectenboom
Een objectenboom wordt gebruikt bij SE om de hiërarchische structuur van de verschillende objecten (entiteiten) in een bouwobject te duiden en vervolgens in 3D te visualiseren. Van het hoogste niveau, het complex en gebouw, tot op het laagste niveau, de gebruikte bouwstoffen. Een objectenboom kan worden gebruikt als een leidraad voor het opzetten van een 3D-model. Door de objectenboom te volgen, kunnen ontwerpers en ingenieurs het 3D-model betrouwbaar afleiden van de Technische Specificaties. Een objectenboom kan ook dienen als een gemeenschappelijk referentiepunt voor alle actoren bij het (ver)bouwproject, zoals ontwerpers, ingenieurs, aannemers en installateurs. Door een gestandaardiseerde structuur en opslag van de data te gebruiken zal er sprake zijn van effectieve communicatie en samenwerking tussen alle betrokken partijen. Een objectenboom kan ook dienen als een gestandaardiseerde manier om documentatie (data) te organiseren en te archiveren gedurende alle stadia van het (bouw)project. Hierbij kunnen verschillende documenten worden gecombineerd met specifieke elementen in de objectenboom. Op deze manier wordt een overzichtelijke en toegankelijke gebouwgebonden (projectspecifieke) database gegenereerd wat van onschatbare waarde kan zijn voor de toekomstige zaken zoals alle vormen van gebruik en onderhoud (en beheer)
OBT
Ontwerp, bouw en technieksector
Verbreed je kennis tijdens DigiBouw 2024
Op20 en 21 november 2024organiseert Jaarbeurs samen met DigiGO de eerste editie vanDigiBouw. Dit event is voor Nederlandse bouwers die willen weten hoe ze hun bedrijf kunnendigitaliserenennieuwe technologieënkunnen adopteren. Leer vankoplopers uit de branchehoe zij hun bedrijfsprocessen en informatie-uitwisseling hebben gedigitaliseerd. Ontmoet toonaangevende aanbieders en deel ervaringen om jouw bouwproces te verbeteren. Of het nu gaat om de WKB-wetgeving of het verminderen van faalkosten,digitalisering is de sleutel!
Niet alleen stelde Terpstra de digitalisering via de UOB centraal, ook de verbinding binnen de bouw benoemde hij door de oproep om veel meer als keten te gaan samenwerken. Volgens Terpstra moeten we de bouw daarom voortaan benoemen als ‘OBT’: ontwerp-bouw-techniek.
Of gelijkwaardig, of daarmee overeenstemmend,overeenkomstige hoedanigheid
Wet
17.5
2.10.11
De aanbesteder maakt in de technische specificaties geen melding van een bepaald fabricaat, een bepaalde herkomst of een bijzondere werkwijze die kenmerkend is voor de producten of diensten van een bepaalde ondernemer en evenmin van een merk, een octrooi of een type, een bepaalde oorsprong of een bepaalde productie, waardoor bepaalde ondernemers of bepaalde producten worden bevoordeeld of uitgesloten, tenzij dit door het voorwerp van de opdracht gerechtvaardigd is.
2.10.12
De aanbesteder kan de melding of verwijzing als bedoeld in artikel 2.10.11 opnemen in de technische specificaties indien:
Offerte
De in basis SCHRIFTELIJKE of bij uitzondering mondelinge PRIJSAANBIEDING van de AANNEMER om tegen een bepaalde prijs een bepaald WERK, dienst of levering te mogen leveren.
Offerte, prijsaanbieding richtprijs prijsschatting
Bij een richtprijs geeft de dienstverlener een schatting over de uiteindelijke prijs. De uiteindelijke prijs kan dus hoger worden. Maarde prijs mag niet meer dan 10% hoger worden dan de richtprijs. De prijs mag alleen meer dan 10% hoger worden met uw toestemming.
Prijsschattingen zijn in principe niets meer dan een weloverwogen inschatting van de prijs die u verwacht dat een project of dienstverlening uw klant gaat kosten. U kent misschien enkele details van de klus, maar u hebt nog niet de kans gehad de exacte kosten te berekenen.
Een prijsschatting is slechts gebaseerd op de eerste indruk die u van een project heeft en kan ook weer aangepast worden zodra u meer over het project te weten komt. Zeker voor projecten waarbij arbeidsuren komen kijken kan het erg moeilijk zijn om nauwkeurig de prijs in te schatten.
Stelt u zich voor dat u hovenier bent en een potentiële klant u belt over een project, u krijgt per telefoon alleen wat algemene informatie zoals wat de klant wil, de grootte van de tuin en de grondsoort. U heeft als hovenier echter veel meer informatie nodig voor een nauwkeurige prijsberekening waardoor het noodzakelijk is dat u zelf gaat kijken.
Op basis van het telefoongesprek kunt u dus nog geen offerte opstellen, wel kun je, als de klant daarom vraagt, alvast een grove prijsschatting geven.
De voordelen van het gebruik van prijsschattingen
Klanten willen vaak meteen weten waar ze qua prijs ongeveer aan toe zijn of dat uw onderneming zich in het juiste prijssegment bevindt, door een prijsschatting te geven kan de klant hier bij het eerste gesprek al achter komen.
Het kan soms vervelend zijn als een klant bij het eerste contact al meteen om een prijsschatting vraagt, toch kan dit ook in uw voordeel werken als ondernemer, als de klant na de prijsschatting toch met u in zee wil, is de kans groter dat de klant oprecht geïnteresseerd is en zo voorkomt u dat u tijd verspild aan klanten die zich uiteindelijk terug zullen trekken vanwege de prijs.
De nadelen van het gebruik van prijsschattingen
Een nadeel van prijsschattingen kan zijn dat de klant te snel en alleen op de prijs gebaseerd, een oordeel velt over uw product of dienst. Wanneer u direct een prijsschatting geeft heeft u wellicht nog niet de kans gehad de kosten uit te leggen en de klant ervan te overtuigen dat uw producten of diensten de kosten waard zijn.
Wat is een offerte en wanneer kunt u deze het best gebruiken?
Een offerte is anders dan een prijsschatting, een offerte biedt namelijk een exacte prijs voor een project. Ondanks dat een offerte geen wettelijk document is staat de prijs in een offerte wel vast en hoort u deze niet achteraf aan te passen. De enige uitzondering is natuurlijk als de opdracht zelf aangepast wordt.
Om de bovengenoemde reden hoort u alleen een offerte te maken wanneer u zeker bent van de kosten die bij het desbetreffende project komen kijken. In de offerte verwerkt u dezelfde informatie als op de uiteindelijke factuur. De offerte bevat bijvoorbeeld een overzicht van de materialen en arbeid en de bijbehorende kosten, daarnaast bevat de offerte zowel uw bedrijfsgegevens als de contactgegevens van de klant.
Het is ook belangrijk dat u op de offerte aangeeft hoe lang deze geldig is, gewoonlijk is een offerte 30 dagen geldig. In sommige gevallen kan een offerte echter tot wel 90 dagen geldig blijven, dit kan de voorkeur hebben wanneer de klant veel tijd nodig heeft om over het voorstel na te denken.
De voordelen van het gebruik van offertes
Het maken van offertes helpt potentiële klanten met het nemen van een beslissing en geeft uw onderneming meer legitimiteit. Waar een prijsschatting een wat grove prijsindicatie is, laat een offerte zien dat u de klus zorgvuldig overwogen heeft.
Afhankelijk van de dienst die u aanbiedt, kan het zo zijn dat het voor uw onderneming niet nodig is om een initiële prijsschatting te bieden en hoeft u dus alleen op offertes te focussen.
Als het type dienst dat u verleent of het product dat u verkoopt geen complexe prijsopbouw heeft, kunt u de klant zonder al te veel moeite direct een offerte sturen, waardoor u betrouwbaar overkomt en uw klant weet waar hij aan toe is.
De nadelen van het gebruik van offertes
Een nadeel van de offerte als eerste indicatie van uw prijs, is dat er, afhankelijk van de producten of diensten die u levert, misschien veel werk aan het maken van de offerte voorafgaat en deze uren dus verloren gaan wanneer de klant zich besluit terug te trekken bij het zien van de offerte. In zo'n geval had een prijsschatting u dus werk kunnen schelen.
Van offerte naar factuur
Tegenwoordig kunt u met de meeste facturatieprogramma’s gemakkelijk uw offertes omzetten naar facturen. Zo weet u dat de informatie altijd consistent hetzelfde is en hoeft u geen tijd te verspillen aan het nog een tweede keer invoeren van dezelfde informatie.
In uw SumUp Facturen account kunt u gemakkelijk een offerte maken door naar “Offertes” te gaan en op “Nieuwe offerte” te klikken. Als u de offerte eenmaal samengesteld hebt kunt u klikken op “Geaccepteerd door klant ” en vervolgens op “Converteren naar factuur” om de offerte eenvoudig naar een factuur om te zetten
OG
Opdrachtgever
Het nieuwe Omgevingsloket is de plek waar alle digitale informatie over de fysieke leefomgeving te vinden is. Denk daarbij aan de verschillende regels vanuit gemeente, provincie, waterschap en het Rijk. Zo ontstaat voor burgers, bedrijven en professionals een compleet beeld van wat kan en mag op een perceel. In het nieuwe omgevingsloket kan men:
In het ISS kunnen bovengenoemde regels van een perceel zoals locatie, de functie en de prestatie eisen, direct en indirect, overgenomen worden.
Omgevingsplan
Met het ingaan van de Omgevingswet per 1 januari 2024 introduceert deze wet het omgevingsplan, als opvolger van het bestemmingsplan, maar dan breder. Het omgevingsplan bevat niet alleen regels over de bestemming van een locatie/perceel, maar ook lokale regels voor bijvoorbeeld geluid en bodem. Het omgevingsplan vervangt het geldende bestemmingsplan en de beheersverordening uit de Wet Ruimtelijke Ordening (WRO). Nu hebben gemeenten vaak meerdere bestemmingsplannen voor hun grondgebied. Onder de Omgevingswet moet iedere gemeente 1 omgevingsplan voor haar hele grondgebied vaststellen. Gemeenten krijgen ruimte om omgevingsplannen 'globaler en flexibeler' in te richten dan bestemmingsplannen, een doel van de Omgevingswet. Daardoor kan het omgevingsplan ruimte bieden aan initiatieven binnen daarin opgestelde kaders. Het omgevingsplan beperkt zich dus niet tot planologische aspecten enkel zijnde: "een goede ruimtelijke ordening". Het voorziet in een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Daarnaast kan het ook andere regels bevatten over activiteiten. Het gaat dan om activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving. In het domein bouw kunnen meer onderwerpen in een omgevingsplan een plek krijgen. Het omgevingsplan mag regels (eisen) bevatten over het:
Een omgevingsplan stelt een omgevingsvergunningplicht voor de activiteit bouwen, een zogenaamd Omgevingsplan Activiteit (OPA), en bevat beoordelingsregels (prestatie-eisen) voor de maximale bouwhoogte van bouwwerken. Als een bouwplan binnen deze maximale bouwhoogte blijft, dan is sprake van een binnenplanse omgevingsplanactiviteit. De aanvraag om de omgevingsvergunning daarvoor moet worden verleend. Als het bouwplan de maximale bouwhoogte overschrijdt, dan is sprake van een buitenplanse omgevingsplanactiviteit. De aanvraag om de omgevingsvergunning daarvoor kan alleen worden verleend met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.
In het omgevingsplan kunnen vanzelfsprekend alleen regels worden gesteld die binnen de reikwijdte van de Omgevingswet vallen. In de Omgevingswet is een niet uitputtende opsomming van het begrip fysieke leefomgeving opgenomen. Daar is vastgelegd dat de fysieke leefomgeving in ieder geval omvat:
Zowel regels (eisen) over activiteiten als functies zijn hulpmiddelen om te komen tot een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.
Verwacht mag worden dat initiatiefnemers vooral digitaal via het DSO-LV zoeken.
Omzetbelasting (BW)
Onder de naam omzetbelasting wordt een belasting geheven ter zake van:
ON
Opdrachtnemer
Onderaanneming (onderaannemer) in de zin van de ketenaansprakelijkheid (WKA)
degene die zich jegens een aannemer verbindt om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard uit te voeren tegen een te betalen prijs.
Onderaanneming in de zin van de btw-verleggingsregeling (WKA)
Degene die voor een aannemer, anders dan in het kader van een dienstbetrekking, tegen betaling een werk van stoffelijke aard uitvoert dat betrekking heeft op onroerende zaken.
Onderneming cq bedrijf (WKA)
Hiervan is sprake als er sprake is van een organisatie van kapitaal en arbeid waarmee in een min of meer duurzaam streven aan het economisch verkeer wordt deelgenomen met het doel in de daarin levende behoefte te voorzien. Als bijvoorbeeld de overheid “als overheid” optreedt, dan is geen sprake van een bedrijf. Als de overheid wel bedrijfsmatig handelt, zoals energiebedrijven, gemeentelijke grondbedrijven, woningcorporaties, e.d., dan kan wel sprake van een bedrijf (hierop zijn soms specifieke regelingen van toepassing).
Onderhoudsdocumenten (UAV-GC 2005)
Door of namens de Opdrachtnemer in het kader van de Onderhoudswerkzaamheden geproduceerde Documenten.
Onderwijsfunctie (Bbl)
Gebruiksfunctie voor het geven van onderwijs.
Onderaannemers
2e en meer lijns, vaakgespecialiseerde, aannemer(s) die in beginsel namens de 1e-lijns aannemer(s)werkzaamheden van stoffelijke aard verrichten aan het werk, bijvoorbeeld deinstallateur die meerdere technieken als onderaannemer uitvoert of een schildersbedrijfwelke enkel het schilderwerk doet. IfcActor definieert alle personen diebetrokken zijn bij een project tijdens de volledige levenscyclus van een(bouw)werk.
Onder(onder)aannemers
2e en meer lijns, vaak gespecialiseerde, aannemer(s) die in beginsel namens de 1e-lijns aannemer(s) werkzaamheden van stoffelijke aard verrichten aan het werk, bijvoorbeeld de installateur die meerdere technieken als onderaannemer uitvoert of een schildersbedrijf welke enkel het schilderwerk doet. IfcActor definieert alle personen die betrokken zijn bij een project tijdens de volledige levenscyclus van een (bouw)werk.
In het ISS kan via een herverdeling van de taken/activiteiten, in de vorm van een sortering, toebedeeld worden aan de diverse technieken, de onderaannemers, voorgeschreven of niet. Hiervoor kan de techniekindeling, hoofdstukserie 01, van STABU worden gebruikt.
Onderaannemingsovereenkomst voorwaarden
Specialistische onderaannemers hanteren vaak hun eigen opgestelde voorwaarden voor Inkoop en Levering van een dienst richting een aanemer.
Eenonderaannemingsovereenkomstis een overeenkomst tussen een aannemer en een specialistische aannemer, waarbij de aannemer opdrachtgever is en de specialistische aannnemer onderaannemeropdrachtgever (onderaannemer). Hij laat de opdracht die hij moet uitvoeren voor zijn opdrachtgever dusgeheel of gedeeltelijk uitvoeren door een onderaannemer. Bij een overeenkomst tot aanneming van werk voert de aannemer de werkzaamheden daarentegen zelf uit, terwijl bij een onderaannemingsovereenkomst de opdracht wordt 'doorgegeven' aan een andere aannemer.
Indien er een gezagsverhouding ontstaat tussen de aannemers kan de rechter oordelen dat er sprake is van eenfictieve dienstbetrekking. Dit betekent dat de overeenkomst wordt aangemerkt als arbeidsovereenkomst.
Een door Bouwend Nederland opgesteldeAlgemene voorwaarden van Onderaanneming 2016,met bijbehorende Modelovereenkomst, de AVvO 2016, kan in het contract tussen de aannemer en onderaannemer gebruikt worden, waarbij de aannemer de bovenliggende partij lijkt. Daar waar in de UAV 2012 het gaat tussen opdrachtgever en aannemer in combinatie met directievoering, gaat het in de AVvO 2016 tussen de aannemer en de onderaannemer. De opbouw en woordgebruik is dan ook afkomstig uit de UAV 2012.
Onderhoud (BOEI)
Werkzaamheden die de kwaliteitsverminderingen van bouwdelen vertragen inclusief wettelijk verplichte activiteiten.
Onderhoudstermijn, servicetermijn en onderhoudsperiode
TERMIJN na de oplevering waarin de AANNEMER, voor zijn rekening, tot genoegen van de DIRECTIE gehouden is gebreken die aan de AANNEMER zijn toe te rekenen, welke in de ONDERHOUDSTERMIJN naar voren komen, te herstellen.
In de UAV 2012 staat in paragraaf 11 Onderhoudstermijn:
Woningborg stelt hieromtrent het volgende:
Aandachtspunten in deze zijn:
In de E- en W wereld werd tot de UAVTI 1992 het begrip servicetermijn naast de ondrhoudstermijn gehanteerd, Bij de herziening van de U.A.V. 1989 is tevens bewust ook de UAVTI 1992 betrokken hetgeen heeft geleid tot het verdwijnen van het begrip servicetermijn in de herziening van beide documenten, de UAV 2012.
In de UAVTI 1992 stond bij paragraaf 11 "Onderhoudstermijn en servicetermijn":
Ondernemer (aanbestedingswet 2012)
Een aannemer, leverancier of dienstverlener;
Onderhoud
Onderhoud is het totaal van activiteiten met als doel of doelstelling, het in "een aanvaardbare conditie" houden of terugbrengen van gebouwen of onderdelen daarvan teneinde de "gevraagde mate van functionaliteit", het aanvankelijke doel, te borgen. De "gevraagde mate van functionaliteit" is te definiëren voor de aspecten:
Er is vaak sprake van een geleidelijke afname van de aanvankelijke functionaliteit maar in een beperkt aantal gevallen gaat de functionaliteit meteen verloren. Bijvoorbeeld het schilderwerk gaat er gelijdelijk steeds slechter uitzien, maar een pomp van de centrale verwarming kan er in eens mee ophouden. Dit noemt men wel depreciatie, "depreciatio", Lat., verkleining of vermindering van de waarde eener zaak.
Er is duidelijk verschil tussen een aanpassing, een verandering en onderhoud. Onderhoud heeft als doel de staat, zijnde de conditie, reinheid en beeldkwaliteit, waarin het verkeert en waarvan we vinden dat deze niet voldoet, terug te brengen naar een eerdere (betere) staat. Deze staat kan bereikt worden door een reparatie, door een reiniging of door controle of vervanging van versleten onderdelen. Het nalaten van onderhoud zal de uiteindelijke technische levensduur van de bouwdelen verkorten. De staat waarin iets (een zaak) verkeerd wordt vooral bepaald door de prestatie die een zaak levert. Bij een technische zaak zal dit veel eerder uitsluitend op de prestatie zijn dan bij een zaak die in het zicht zit. Bijvoorbeeld een cv-ketel zal uitsluitend worden beoordeeld op goede werking. De prestatie wordt geborgd door regulier onderhoud aan de cv-ketel. Bij een keukenblok zal ook de mate waarin het er nog netjes uit ziet meespelen.
Bij het uitvoeren van onderhoud wordt, zoals gezegd, een nieuwe, betere staat bereikt. Er wordt weliswaar teruggegaan naar een eerdere betere staat, maar niet per se naar een nieuwstaat. Bij eenvoudige onderhoudsactiviteiten zoals schoonmaken kan een aanvaardbare situatie bereikt worden. Dit is ook de bedoeling van onderhoud: Een aanvaardbare situatie bereiken. Een lamp vervangen omdat deze defect is of zwakker is gaan branden is onderhoud, een extra lamp toevoegen is een aanpassing. Een LED lamp aanbrengen is in dat opzicht een verbetering en verduurzaming.
Een deurklink verwijderen, omhoog draaien en weer terug zetten zodat kleine kinderen de deur niet kunnen openen is een aanpassing, een andere deurklink monteren omdat je die mooier vind is een verandering. De deurklink uitnemen, schoonmaken, oliën en terugzetten is onderhoud.
De term onderhoud wordt vaak gebruikt in combinatie met de term beheer. Beheer en onderhoud zijn alle activiteiten om van alle zaken, de bouwdelen, die onderhoud behoeven in beeld te brengen (beheer) en daarna door goed onderhoud in een aanvaardbare situatie brengen. Bij beheer moet men dan denken aan:
Soorten onderhoud aan gebouwen, terreinen en installaties zijn:
1 Reactief (onderhoud plegen omdat er een dwang of drang aanwezig is):
2 Proactief (onderhoud plegen op basis van bekendheid met of kennis van het gebouw met terrein en installaties):
3 Additief (onderhoud plegen op basis van een tactisch of strategisch plan en daarmee iets toevoegen naast het reguliere onderhoud)
Soorten onderhoud (installatietechnisch):
Categorieën onderhoud aan complex vastgoed en de vastgoedeigen installaties zijn:
Methoden van onderhoud (installatietechnisch), Onderhoud aan een installatie(onderdeel):
Onderhoud en strategie
De keuze van een goed onderhoudssysteem is bij voorkeur een onderhoudssysteem waarbij voorspelbaarheid zo hoog mogelijk ligt. Dit soort onderhoud leidt (voor de eigenaar) tot lagere onderhoudslast met op langere termijn lagere kosten en een hogere voorspelbaarheid van "fouten" die kunnen optreden in het gebouw, een goed of een systeem. Voor de gebruiker (de klant, de huurder of de bewoner) leidt de keuze voor een goed onderhoudssysteem tot een betrouwbaarder, veiliger en bruikbaarder gebouw, goed of systeem. Wanneer ook de eisen, die de overheid stelt aan nieuwbouw, in het kader van duurzaamheid en energiehuishouding worden meegenomen leidt het ook tot een duurzamer gebouw. Goed onderhoud verhoogt de bruikbaarheid, de betrouwbaarheid (dus de functionaliteit van het gebouw). Daarnaast verhoogt goed onderhoud de veiligheid en de gezondheid van het gebouw en daarmee indirect de gebruiker. Goed onderhoud verlaagt de gebruikerslasten van het vastgoed, omdat voorspelbaar onderhoud ervoor zorgt dat ook de inzet van middelen te plannen is.
Voorbeeld
tl-lampen gaan een aantal branduren mee. Dat betekent dat gemiddeld iedere tl-lamp gedurende bijvoorbeeld 2500 uur kan branden. Nu zijn er drie mogelijkheden om daar mee om te gaan:
In situatie 1 wordt door een (niet noodzakelijk deskundige) medewerker van de organisatie iedere lamp vervangen die kapot gaat. Dan komt er eerst een klacht, die naar de medewerker wordt gestuurd, daarna gaat de medewerker een lamp halen en meldt zich bij de betreffende klager en vervangt daar de lamp. De technische medewerker meldt de klacht gereed en de klager is weer tevreden. Het aantal uren dat gemoeid is met de communicatie en voorbereiding is vele malen groter dan dat er uren opgaan aan het verhelpen van de storing. Op den duur zijn alle lampen ten minste één keer en sommige misschien wel twee keer vervangen. Er is geen overzicht over de staat van iedere lamp. Omdat de klagers iedere keer alleen maar klagen kan dit ook ten koste van de sfeer gaan. Als er een periode is waarin veel lampen in een korte tijd achter elkaar kapotgaan, ontstaat mogelijk een onhoudbare situatie.
In situatie 2 worden alle lampen in één keer vervangen na een bepaalde, vaste periode. Enerzijds is dat efficiënt. Anderzijds vervangt men veel lampen die nog niet aan het einde zijn van hun technische levensduur.
In situatie 3 worden de lampen in de gaten gehouden. Als er één stoort, kan ermee volstaan worden één lamp te vervangen, maar bij de tweede of de derde storing aan de lampen (en zeker als dat vlug na de eerste storing is) kan men de lampen alsnog systematisch gaan vervangen. In deze situatie is sprake van een leermoment. Het wordt duidelijk hoe de lampen zich gedragen en er kan een berekening worden gemaakt van het meest geijkte moment om alle lampen te vervangen. Op die manier wordt de discussie van de 'te vroeg vervangen lampen' vermeden. Anderzijds wordt vermeden dat er veel klachten komen.
In situatie 4 bepaalt de conditie van alle lampen tezamen wanneer de lampen allemaal in één keer worden vervangen. Die conditie wordt gemeten volgens de conditiemeting of sensoren. Wanneer (in het begin) een lamp stuk gaat is dat nog geen indictie dat de meerderheid op korte termijn stuk zal gaan. Echter, als na een bepaalde tijd meerdere lampen tegelijk/vlak na elkaar stuk gaan kan er een conditiemeting worden uitgevoerd naar de staat van de lampen. Als dan blijkt dat de conditie te wensen overlaat (conditie is dan 4, 5 of 6) is vervangen van alle lampen aan de orde.
In het ESS kan de technische oplossing, de vorm van de ingreep aan een bouwdeel, een afgeleide zijn van de conditie. Via de prioriteitenstelling kan een doelmatige vorm van onderhoud worden bepaald in combinatie met het koppelen daarvan aan een tijdstip (MJOP). Een steiger neergezet voor het vervangen van de dakpannen kan evengoed worden gebruikt voor het vervangen van de goot hoewel dat laatste strikt genomen, vanwege de conditiescore, pas een aantal jaren later echt nodig zou zijn geweest. Ook kan het ESS gekoppeld worden aan sensoren die continue monitoren.
Ondergeschikte bouwdelen
Is een term uit het omgevingsplan en staat voor: bouwdelen van beperkte afmetingen, die buiten de hoofdmassa van het gebouw uitsteken, zoals schoorstenen, antennemasten, windvanen, vlaggenmasten, wolfseinden, dakkapellen en andere ondergeschikte dakopbouwen.". Bij bouwdelen van ondergeschikte aard kan bijvoorbeeld worden gedacht aan liftopbouwen, schoorstenen, ventilatiekanalen, airco-units, luchtbehandelingsinstallaties, glazenwassersinstallaties, brandtrappen of bouwwerken die samenhangen met installaties binnen een gebouw." De begrippen ondergeschikte bouwdelen en bouwdeel zijn dus aparte grootheden.
Beter ware het als de wetgever "ondergeschikte bouwdelen" "ondergeschikte elementen" had genoemd, doch vanwege de jurisprudentie hieromtrent zal dit hoogstwaarschijnlijk niet snel aangepast worden.
Onlinemarktplaats (BW)
Dienst die gebruikmaakt van software, waaronder een website, een deel van een website of een door of namens een handelaar beheerde applicatie, die consumenten in staat stelt een overeenkomst op afstand te sluiten met andere handelaren of consumenten.
Onregelmatigheid (ProRail)
Iedere ongeplande of ongewenste gebeurtenis, die de spoorwegveiligheid en/of de vereiste functionaliteit van de Infrastructuur aantast en/of die letsel en/of schade voor mens, dier, goederen en/of milieu tot gevolg heeft.
Onroerende zaken (goederen) (WKA)
Dit is een goed dat vast met de grond is verbonden zodat het niet gemakkelijk is te demonteren en te verplaatsen (hoeft dus net onlosmakelijk met de grond verbonden te zijn). Prefabgebouwen werden om die reden al eens als onroerend bestempeld in jurisprudentie.
Ontbindingstermijn (BW)
De termijn waarbinnen het recht van ontbinding kan worden uitgeoefend.
Ontbindende voorwaarden en opschortende voorwaarden
Het opnemen van eenontbindende voorwaardein een overeenkomst laat de overeenkomst gewoon direct ontstaan. doch deze kan dan op een laagdrempelige manier ongedaan worden gemaakt. In 1e instantie dienen alle verplichtingen gewoon te worden nagekomen. Zodra een bepaalde gebeurtenis voortkomend ujit de ontbindende voorwaarde, intreedt, verval(len) één, enkele of zelfs alle verplichtingen en is dat laatste geval de overeenkomst ontbonden.
Het opnemen van eenopschortende voorwaardein een overeenkomst laat bepaalde verplichtingen nog niet ontstaan. De overeenkomst is dan feitenlijk nog niet aangegaan. Zodra een bepaalde gebeurtenis intreedt, voorgekomenm uit de opschortende voorwaarden, ontstaat de verplichting of ontstaan de verplichtingen en is in dat geval de overeenkomst een feit.
Resume voorbeeld van beiden:
Het lijkt niet gebruikelijk om dergelijke voorwaarden op te nemen in aannemingsovereenkomsten. Toch is dat wel te overwegen omdat als een project wat gesloten is een valse start (de aannemer krijgt het werk niet verzekerd en hij kan geen bankgarantie krijgen) heeft, moet je de tegenpartij:
Het was dan handiger geweest als in de overeenkomst opschortende voorwaarden waren meegenomen aangaande de hiervoor genoemde verzekering en bankgarantie opdat als hij deze niet kan verkrijgen, de overeenkomst nooit heeft bestaan.
Ontbinding en opzegging
Ontbinding Opzegging
Vereisten • Vereist een tekortkoming
Gevolgen • Werkt onmiddellijk
Ontwerpend constructeur
de zoals beschreven op het "Kennisportaal Constructieve Veiligheid", de adviseur die het constructief ontwerp maakt, als lid van het ontwerpteam
Ontologie
De ontologie onderzoekt wa achter de waargenomen werkelijkheid schuilgaat. De ontologie onderzoekt en beschrijft de eigenschappen, de “entiteiten”. De klassieke ontologie probeert, op grond van hun eigenschappen, de entiteiten vervolgens in te delen in fundamentele categorieën. Daarom wordt de ontologie soms ook wel ‘categorietheorie’ genoemd. Een ontologie verschilt van een database doordat een ontologie niet alleen feiten bevat maar ook regels, gevat in logische formules. Een automatisch redeneerprogramma moet uit dergelijke regels nieuwe feiten kunnen afleiden. In datawetenschap verwijst data-ontologie naar een systeem van het organiseren van data op basis van verschillende kenmerken van entiteiten en de relaties die entiteiten met elkaar verbinden.
Onwerkbare werkdag
VEH
Conform Vereniging Eigen Huis (VEH) is een werkdag onwerkbaar als bouwvakkers bijvoorbeeld door hevige sneeuw of vrieskou niet kunnen werken. De definitie van een onwerkbare dag is per overeenkomst verschillend. Vaak is een dag onwerkbaar als de aannemer door (weers)omstandigheden minimaal 5 uur op een dag geen werknemers of machines kan inzetten.
UAV
Ook over de vraag of een dag moet worden gezien als een werkbare werkdag kunnen partijen afspraken maken die afwijken van de UAV 2012. Op grond van de UAV 2012 kan een werkdag niet als werkbaar worden beschouwd wanneer, door omstandigheden buiten de aansprakelijkheid van de aannemer om, gedurende ten minste vijf uren door het grootste deel van de werknemers of machines niet kan worden gewerkt. Bij zulke omstandigheden kan worden gedacht aan neerslag, wind of vorst. De Raad van Arbitrage voor de Bouw heeft bijvoorbeeld bepaald dat een dag waarop de aannemer van plan was veertien meter lange damwanden te hijsen, onwerkbaar is geweest omdat sprake was van windkracht 6.[1]
Slechte weersomstandigheden betekenen niet altijd een onwerkbare dag. Wanneer bijvoorbeeld het casco van het bouwwerk zo goed als afgerond is en bepaalde ruimten wind- en waterdicht zijn, kan ook op een dag met slecht weer in deze ruime gewerkt worden. De weersomstandigheden hoeven dan niet in de weg te staan aan het verrichten van vijf uren aan werkzaamheden op een dag. Het verdient aanbeveling als opdrachtgever om de aannemer hierop kritisch te volgen.
Uiteraard zijn er ook andere omstandigheden dan het weer waardoor de aannemer niet minimaal vijf uur heeft kunnen werken. Denk bijvoorbeeld aan stakingen of een tekort aan machines of andere materialen. De aannemer kan zich echter slechts beroepen op het onwerkbaar zijn van een dag wanneer de reden daarvan niet onder zijn verantwoordelijkheid valt.
Bewijslast
De bewijslast dat sprake is van een onwerkbare dag rust normaal gesproken op de aannemer. Het is immers de aannemer die betoogt dat hij een aantal dagen niet heeft kunnen werken, de opleveringstermijn om die reden langer moet duren en hij daarom geen korting op de aanneemsom verschuldigd is.[2]De aannemer zal daarvoor moeten aantonen dat sprake is van een onwerkbare werkdag.
Conclusie
In het bovenstaande is de kortingsregeling uit paragraaf 42 de UAV 2012 algemeen uitgelegd. Het is voor partijen bij een aannemingsovereenkomst verstandig goed te realiseren wat op basis van de UAV 2012 worden gezien als onwerkbare dagen. Daarnaast verdient het aanbeveling om goed in de gaten te houden of bijvoorbeeld de slechte weersomstandigheden er daadwerkelijk voor hebben gezorgd dat gesproken kan worden van een onwerkbare dag.
Opdracht (ARW 2016)
Een opdracht voor werken, een opdracht voor leveringen of een opdracht voor diensten of een raamovereenkomst
Opdrachtgever (UAV 2012)
De natuurlijke of rechtspersoon, die het werk opdraagt
Opdrachtgever (ABAA DNR 2011)
De Staat der Nederlanden, te dezen vertegenwoordigd door de daartoe aangewezen projectbevoegde van het Rijksvastgoedbedrijf.
Opdrachtgever (UAV-GC 2005)
In de Basisovereenkomst genoemde natuurlijke of rechtspersoon die de Opdrachtnemer opdraagt het Werk en, indien overeengekomen, het Meerjarig Onderhoud te realiseren.
Opdracht voor diensten (ARW 2016):
Een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel die is gesloten tussen één of meer ondernemers en één of meer aanbesteders en die en betrekking heeft op het verlenen van andere diensten dan die welke vallen onder opdracht voor werken
Opdracht voor leveringen (ARW 2016)
Een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel die is gesloten tussen één of meer ondernemers en één of meer aanbesteders en betrekking heeft op:
Opdracht voor werken (ARW 2016)
Een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel die is gesloten tussen een of meer ondernemers en een of meer aanbesteders en die betrekking heeft op:
activiteiten,
het soort werk of het ontwerp van het werk
Opdrachtnemer (UAV-GC 2005)
In de Basisovereenkomst genoemde natuurlijke of rechtspersoon aan wie de realisatie van het Werk en, indien overeengekomen, het Meerjarig Onderhoud is
opgedragen.
Opdrachtgever (UAR 2001)
Degene die een werk heeft opgedragen;
Openbaar toegankelijk gebied (Bbl)
Wegen als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onder b, van de Wegenverkeerswet 1994, en pleinen, parken, plantsoenen, openbaar vaarwater en ander openbaar gebied dat voor publiek algemeen toegankelijk is, met uitzondering van wegen alleen bedoeld voor de ontsluiting van percelen door langzaam verkeer.
Open begroting
De prijs waarvoor de inschrijvers het werk willen aannemer, het aanbod, kent in de GWW, het RAW bestek, 3 “lagen”:
Het is niet ongebruikelijk dat van de inschrijvers wordt gevraagd om met een open begroting te komen gelijktijdig bij de inschrijving. In een STABU bestek, waarin het begrip inschrijfstaat niet wordt gebruikt, wordt dit dikwijls geclaimd in het beladen verguisde precontractuele deel van bestekboek, beter zou zijn in een precontractuele leidraad, en dat deze begroting, naast eisen over hoogten van opslagen en dergelijke, ingedeeld moet zijn naar:
In een RAW bestek staat hieromtrent het e.e.a. in de Standaard, wat vervolgens in het bestekboek wordt opgerekt met het claimen van extra financiële openheid ten aanzien van de prijzen per eenheid van inschrijver(s). Er wordt dan gevraagd om een volledige onderbouwing van alle prijzen per eenheid, ook van de onderaannemers. Een dergelijke eis is op meerdere gronden disproportioneel. Zonder enige vorm van motivering wordt dan bepaald dat alle inschrijvers reeds bij inschrijving een open begroting moeten indienen van vaak honderden besteksposten. Per bestekspost moet dan zoals gezegd een uitsplitsing worden gemaakt naar uren arbeid, materieel, leveranties en onderaannemingsprijzen. Deze bepaling is strijdig met de:
Na het subtotaal mogen geen eenmalige kosten worden opgenomen. Uitvoeringskosten, algemene kosten, winst en risico en een eventueel door de inschrijver gegeven korting worden opgenomen na het subtotaal in de vorm van een percentage ten opzichte van het subtotaal afgerond op ééntiende en met vermelding van het daaruit volgend bedrag.
Zijn de inschrijvingsstaat en het inschrijvingsbiljet onderdeel van het bestek in juridische zin? De UAV 2012 bepaald alleen dit:
het bestek: de beschrijving van het werk, de daarbij behorende tekeningen, de voor het werk geldende voorwaarden, de nota van inlichtingen en het proces-verbaal van aanwijzing;
De inschrijvingsstaat en het inschrijvingsbiljet worden in UAV 2012 niet expliciet genoemd. In de RAW-Standaard wordt in hoofdstuk 01, Algemeen en administratief, verwezen dat het behoort bij de aanbestedingsstukken, de term die wordt gebruikt in het ARW 2016. Conform de RAW standaard moet:
De inschrijfstaat kan als bijlage gehecht worden worden aan het inschrijvingsbiljet opdat deze beiden gelijktijdig kunnen worden ingediend waarmee frauduleus handelen kan worden voorkomen.
Als je een bestek schrijft, dan heb je de optie om de romptekst (de tekst die mee gaat naar de inschrijfstaat) afwijkend te maken ten opzichte van je bestekspost. Dit kan handig zijn omdat je de post dan iets meer kunt specificeren.
Je kunt de rompteksten op twee manieren bekijken en aanpassen. Beide opties zitten bij Weergave in de knoppenbalk:
Open IFC Viewers
Om een 3D-model te kunnen bekijken zijn er diverse gratis viewers in omloop. Handige functie daarin zijn voor bouwspecificatiedeskundigen:
Enkele gratis IFC-viewers zijn:
Oplaadpunt (Bbl)
Oplaadpunt als bedoeld in artikel 1 van het Besluit infrastructuur alternatieve brandstoffen.
Opstal (BW)
Gebouwen en werken, die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.
Opschortende en ontbindende voorwaarden
“Eenopschortende voorwaardedoet de werking der verbintenis eerst met het plaatsvinden der gebeurtenis aanvangen; eenontbindende voorwaardedoet de verbintenis met het plaatsvinden der gebeurtenis vervallen.”
Partijen die een overeenkomst sluiten kunnen daarin bepaalde voorwaarden opnemen, op grond waarvan de werking van de verbintenissen uit de overeenkomst van een onzekere gebeurtenis afhankelijk wordt gesteld (artikel 6:21 BW). In de wet wordt een onderscheid gemaakt tussen twee typen van zulke voorwaarden (inartikel 6:22 BW):
Totstandkoming en afdwingbaarheid
Ook indien partijen een opschortende of ontbindende voorwaarde hebben opgenomen komt er tussen hen een overeenkomst tot stand. Het betreft alleen eenvoorwaardelijkeovereenkomst. Dit is anders indien een totstandkomingsvoorwaarde is opgenomen. Dan hebben partijen afgesproken dat met het plaatsvinden van een onzekere gebeurtenis de overeenkomst wel of niet tot stand komt.
Een belangrijk verschil is de afdwingbaarheid. Indien partijen in een overeenkomst een opschortende voorwaarde hebben opgenomen zijn de rechten en verplichtingen daaruit nog niet afdwingbaar. Bij een onder ontbindende voorwaarde aangegane overeenkomst is dat andersom. Dan zijn vanaf het moment van aangaan van de overeenkomst de rechten en verplichtingen daaruit afdwingbaar.
Bewijslast
Het onderscheid tussen opschortende en ontbindende voorwaarde is ook van belang voor de stelplicht en bewijslast. De stelplicht en bewijslast ten aanzien van het bestaan, de inhoud en het vervuld zijn van een voorwaarde ligt bij de partij die zich op deze voorwaarde beroept.
De schuldeiser die nakoming van een verplichting uit een overeenkomst onder opschortende voorwaarde vordert, dient te stellen en te bewijzen dat deze voorwaarde bestaat, wat de inhoud hiervan is en waarom deze voorwaarde is vervuld. Bij een overeenkomst onder ontbindende voorwaarde is dat andersom en hoeft de schuldeiser dat allemaal niet.
De schuldenaar die zich bij wijze van verweer tegen een nakomingsvordering op de vervulling van een ontbindende voorwaarde beroept, dient te stellen en te bewijzen dat deze voorwaarde bestaat, wat de inhoud hiervan is en waarom deze voorwaarde is vervuld.
Opstal
Een opstal is een bouwwerk, een door de mens op de grond geplaatst (gestald) object. Een schutting is eveneens een opstal. Bomen en struiken worden ook wel aangeduid met houtopstand maar zijn geen opstallen.[1] Het in eigendom hebben van een opstal geeft bijbehorende rechten en plichten. Aan een natuurlijk of rechtspersoon kan via een notariële akte recht van opstal verleend worden. Recht van opstal kan ook ontstaan door verjaring.[2] Een opstal kan ook gedeeltelijk over een waterloop of weg heen zijn gebouwd; dan is er sprake van een overkluizing. Andere bouwwerken kunnen ook in de grond zitten (en zijn dus geen opstal), zoals kelders, rioleringsstelsels, vaarwegen, bruggen, funderingen enz.
Opstal (BOEI)
Ondergeschikt object op het terrein, zoals een eenvoudige fietsenstalling of een hokje voor tuingereedschap dat te onbelangrijk is om
als afzonderlijk object te laten beschrijven.
Opzegtermijn
De opzegtermijn is de termijn die geldt voor de werknemer of de werkgever wanneer een van de partijen de arbeidsovereenkomst wil beëindigen. Hoe lang de opzegtermijn is, is onder andere afhankelijk van de duur van het contract en of de werknemen bijvoorbeeld nog in de proeftijd zit. In een arbeidsovereenkomst of in de cao kan men nagaan hoe lang de opzegtermijn voor de werknemer en voor de werkgever isIs er sprake van een tijdelijke arbeidsovereenkomst, kijk dan eerst of deze wel tussentijds mag opgezegd mag worden. Is er geen specifieke opzegtermijn afgesproken, dan gelden er wettelijke opzegtermijnen. Voor de werknemer is in dit geval de opzegtermijn dan altijd 1 maand.
Resume, kijk voor de opzegtermijn:
Boek 7 Artikel 672 (7:672 BW)Opzegtermijn arbeidsovereenkomst
Opzichter
de technisch toezichthouder die de DIRECTIE bijstaat
Order
de SCHRIFTELIJKE opdracht van TATA STEEL aan een wederpartij waarmee een OVEREENKOMST wordt aangegaan als onderdeel en uitwerking van deze OVEREENKOMST
Oude bouwstoffen (CEW)
Bouwmateriaal dat vrijkomt op de bouwplaats. Hierin worden onderscheiden:
Overeenkomst (UAV 2012)
De tussen opdrachtgever en aannemer tot stand gekomen overeenkomst van aanneming van werk
Overeenkomst UAV-GC 2005)
De tussen de Opdrachtgever en de Opdrachtnemer tot stand gekomen
overeenkomst van aanneming van werk.
Overeenkomst vs bestek
In de UAV 2012 wordt naast het woord Bestek meer dan 32x expliciet het woord Overeenkomst genoemd, namelijk in:
Paragraaf 6, Verplichtingen van de aannemer, lid 13:De gevolgen van de naleving van wettelijke voorschriften of beschikkingen van overheidswege, die na de dag van aanbesteding in werking treden, komen voor rekening van de opdrachtgever, tenzij redelijkerwijs moet worden aangenomen dat de aannemer die gevolgen reeds op de dag van aanbesteding had kunnen voorzien. Indien echter in deovereenkomstbepalingen zijn opgenomen betreffende de verrekening van wijzigingen van lonen en sociale lasten of van prijzen, huren en vrachten, komen de gevolgen daarvan slechts voor rekening van de opdrachtgever, indien en voor zover zulks uit die bepalingen voortvloeit;
Paragraaf 12, Aansprakelijkheid van de aannemer na de oplevering, lid 4:De rechtsvordering uit hoofde van een gebrek waarvoor de aannemer krachtens het tweede lid aansprakelijk is, is niet ontvankelijk indien zij wordt ingesteld na verloop van:
(a) vijf jaren na de in het eerste lid bedoelde dag, of
(b) tien jaren na de in het eerste lid bedoelde dag, indien het werk geheel of gedeeltelijk is ingestort of dreigt in te storten dan wel ongeschikt is geraakt of ongeschikt dreigt te geraken voor de bestemming waarvoor het blijkens deovereenkomstbedoeld is en dit slechts kan worden verholpen of kan worden voorkomen door het treffen van zeer kostbare voorzieningen;
Paragraaf 14, Schorsing van het werk en beëindiging van het werk in onvoltooide staat, lid 2:De aannemer heeft alsdan recht op de aannemingssom, vermeerderd met de kosten die hij als gevolg van de niet voltooiing heeft moeten maken en verminderd met de hem door de beëindiging bespaarde kosten. Aanspraken van de aannemer en de opdrachtgever op hetgeen overigens ter zake van deovereenkomstverschuldigd is blijven onverlet;
Tevens wordt daarin aangegeven op welke tijdstippen de aannemer ten behoeve van de voortgang van het werk en de volgorde van de onderdelen ervan zal dienen te beschikken over datgene waarvoor de opdrachtgever of de directie volgens deovereenkomstdient te zorgen. Het algemene tijdschema dient te voldoen aan de eisen, die ten aanzien van de uitvoering van het werk in deovereenkomstzijn gesteld, en wordt door de aannemer van een behoorlijke toelichting voorzien;
Kennelijk kan iets aangegeven zijn in:
Tot voor kort was de redenatie in bestekkenland dat als je het woord Overeenkomst in de UAV 2012 stilzwijgend zou wijzigen in Bestek, dan wist je wat geregeld kon worden in STABU hoofdstuk 01 Voor het werk geldende voorwaarden, specifiek onder 01.02.
Bij nader inzien kun je ook zeggen dat er sprake is van een bepaalde gelaagdheid, namelijk:
Nadeel van opsplitsing is dat je dubbelingen krijgt en daardoor wellicht tegenstrijdigheden. Derhalve is het raadzaam om een keus te maken uit:
Paragraaf 8. Uitvoeringsduur, uitstel van oplevering
Paragraaf 11 Onderhoudstermijn
Paragraaf 31. Verband met andere werken
Paragraaf 32. Gevonden voorwerpen
De aannemer is verplicht de vondst van alle voorwerpen, die bij de uitvoering van het werk worden gevonden en die van waarde zijn of uit een historisch of wetenschappelijk oogpunt van belang kunnen zijn, terstond aan de directie te melden en deze voorwerpen zo mogelijk in handen van de directie te stellen, tenzijde Overeenkomstanders bepaalt.
Kortom, in de MBO staan minimaal alle onderleggers welke anticiperen op de "vragende" begrippen Overeenkomst en Bestek uit de UAV 2012. Overal waar in de UAV 2012 Bestek staat dient Bestek te worden gelezen!
Overeenkomst op afstand (BW)
De overeenkomst die tussen de handelaar en de consument wordt gesloten in het kader van een georganiseerd systeem voor verkoop of dienstverlening op afstand zonder gelijktijdige persoonlijke aanwezigheid van handelaar en consument en waarbij, tot en met het moment van het sluiten van de overeenkomst, uitsluitend gebruik wordt gemaakt van een of meer middelen voor communicatie op afstand.
Overheidsinstantie
de Staat, een provincie, een gemeente, een waterschap of een publiekrechtelijke instelling dan wel een samenwerkingsverband van deze overheden of publiekrechtelijke instellingen als bedoeld in artikel 2 lid 2 van richtlijn nr. 2011/7 van het Europees Parlement en de Raad van 23 februari 2011 betreffende bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties (PbEU L48/11).
Overige gebruiksfunctie: (Bbl)
Niet in dit onderdeel benoemde gebruiksfunctie voor activiteiten waarbij het verblijven van personen een ondergeschikte rol speelt1
Overige gebruiksfunctie voor het personenvervoer: (Bbl)
Overige gebruiksfunctie voor aankomst of vertrek van vervoermiddelen voor weg-, spoorweg-, water- of luchtverkeer van personen.
Overmacht
artikel 6:75 BW, als een partij er helemaal niets aan kan doen dat hij zijn verplichting niet nakomt. Het is niet zijn schuld en het valt hem niet toe te rekenen. Nakoming van de overeenkomst kan dan in alle redelijkheid niet meer worden verlangd. In deze OVEREENKOMST is er sprake van OVERMACHT in het geval van de gevolgen van een pandemie of een plotselinge uitbraak van een oorlog ergens in de wereld. Dit heet ook wel ‘force majeure’ (Frans) of ‘act of God’ (Engels).
Overmacht
Force majeure
Door een pandemie of plotselinge oorlogssituatie kunnen situaties ontstaan waardoor je je afspraken niet na kunt komen. Normaal gesproken ben je dan verantwoordelijk voor de schade aan de andere partij. Wanneer is er sprake van overmacht? En wat kan je doen om je in de toekomst tegen overmacht te beschermen?
Wat is force majeure
In je algemene voorwaarden kan je een clausule opnemen over overmacht en welke gevolgen dit voor de overeenkomst heeft. Bijvoorbeeldals jeklant niet betaalt of levertvanwege een pandemie of een plotselinge uitbraak van een oorlog ergens in de wereld. Dit heet ook wel ‘force majeure’ (Frans) of ‘act of God’ (Engels). In die clausule is vaak nauwkeurig omschreven wat onder overmacht valt. Bijvoorbeeld ziekte, natuurgeweld, onverwachte overheidsmaatregelen, quarantaines, een epidemie, oorlog of andere belemmeringen.
Heb je geen afspraken gemaakt over overmacht in het contract of door middel van algemene voorwaarden? Dan gelden de wettelijke regels over overmacht (artikel6:75BW). Volgens de wet is er sprake van overmacht als een partij er helemaal niets aan kan doen dat hij zijn verplichting niet nakomt. Het is niet zijn schuld en het valt hem niet toe te rekenen. Nakoming van de overeenkomst kan dan in alle redelijkheid niet meer worden verlangd. Denk bijvoorbeeld aan de gevolgen van een natuurramp.
Kan je niet helemaal of tijdelijk niet meer leveren, omdat bijvoorbeeld jouw leverancier in de problemen zit? Als er in jouw geval wel een redelijke manier is om alsnog via een andere weg te leveren of de dienst te verrichten, dan is er geen sprake van overmacht.
In de praktijk blijkt het lastig een beroep te doen op overmacht aan de hand van dit wetsartikel. Zo moet je zelf bewijzen dat je echt de oorzaak niet had kunnen voorzien waardoor je je afspraak niet kunt nakomen. En dat je je niet had kunnen verzekeren voor het risico. dat is meestal moeilijk te bewijzen.
In het wetsartikel is overmacht algemeen omschreven. Daarom is het verstandig om zelf een force majeure clausule in je algemene voorwaarden op te nemen. Hierin omschrijf je precies wat je onder overmacht verstaat.
Geslaagd beroep op overmacht
De hoofdregel is dat je aansprakelijk bent voor de schade van de andere partij als je de overeenkomst niet nakomt. Overmacht is daarop de uitzondering. Dit zijn de belangrijkste gevolgen van een geslaagd beroep op overmacht:
Als je de overeenkomst niet nakomt, ben je niet aansprakelijk voor schade die er uit voortvloeit.
Je hoeft eventueel de overeenkomst maar voor een deel na te komen.
Je mag je verplichting om de overeenkomst na te komen tijdelijk uitstellen.
Een van de partijen mag de overeenkomst opzeggen, bijvoorbeeld na een bepaalde termijn.
Onvoorziene omstandigheden
Als een beroep op overmacht niet lukt, is er misschien nog een andere ontsnapping mogelijk. De wet kent naast de regel over overmacht ook een regel over onvoorziene omstandigheden (artikel6:258BW). Een rechter kan, als een van de partijen hierom verzoekt, de overeenkomst aanpassen als er sprake is van onvoorziene omstandigheden. Hiervan is niet snel sprake. Het moet gaan om omstandigheden die zwaar zijn en die je werkelijk niet vooraf kon zien aankomen. Het lijkt sterk op overmacht, maar een rechter neemt het niet snel aan en de voorwaarden hiervoor zijn nog strenger.
Overmacht of onvoorziene omstandigheid
Als je een overeenkomst hebt gesloten voor bijvoorbeeld de coronacrisis en je kwam daarna in de problemen om je afspraken na te komen vanwege alle maatregelen, dan kan de crisis of de gevolgen daarvan een reden zijn voor overmacht of onvoorziene omstandigheden. Omdat COVID-19 een pandemie was, waren er meer aanknopingspunten om hierbij overmacht of onvoorziene omstandigheden aan te nemen.
Heb je tijdens de coronacrisis een overeenkomst gesloten en kwam je daarna in de problemen, dan werkt het anders. De risico’s en gevolgen van een overeenkomst waren misschien beter voorzienbaar waardoor je minder snel of helemaal geen beroep op overmacht of onvoorziene omstandigheden kunt doen. Tenzij bijvoorbeeld de overheid in een later stadium zulke strenge en onverwachte maatregelen nam dat niemand die had kunnen voorzien.
Ben jij voor leveranties aan je klant afhankelijk van toeleveranties aan jou uit gebieden waar oorlog heerst, zoals Oekraïne? Dan geldt bovenstaande ook. Heb je voor het uitbreken van de oorlog overeenkomsten gesloten en kun je niet meer leveren daardoor? Dan is de kans aanwezig dat je succesvol een beroep kunt doen op overmacht of onvoorziene omstandigheden. Tenzij je andere redelijke alternatieven hebt om alsnog na te komen. Ga je overeenkomsten aan met leveranciers uit gebieden waarvan je weet dat er oorlog in de lucht hangt of er daadwerkelijk al oorlog is? Dan heeft een beroep op overmacht of onvoorziene omstandigheden weinig tot geen kans van slagen.
Moeilijk te voorspellen
Het resultaat van een beroep op overmacht of onvoorziene omstandigheid is moeilijk te voorspellen. Het hangt af van de tijd waarin het speelt, of je de situatie kunt voorzien, de omstandigheden van het geval spelen mee en de omvang van de partijen. Het staat dus niet van te voren vast. Corona en overheidsmaatregelen leveren niet vanzelfsprekend overmacht of onvoorziene omstandigheden op, oorlog ook niet. Maar hoe ingrijpender de maatregelen van de overheid zijn, hoe meer kans je maakt.
Parametrisch
Paritaire voorwaarden
Paritaire voorwaarden betekent:voorwaarden die op voet van gelijkheid tot stand zijn gekomen. In geval van paritair vastgestelde voorwaarden hebben vertegenwoordigers van alle bij de voorwaarden betrokken partijen (gebruikers en wederpartijen) inspraak gehad.
De Wet kwaliteitsborging en het einde van de paritaire voorwaarden?
In afwijking van wat is bepaald in de Uniforme Administratieve Voorwaarden voor geïntegreerde contracten 2005 (verder:UAV-GC), oordeelde de Raad van Arbitrage voor de Bouw op 27 december jl. dat een faalrisico ter zake van bodemsaneringswerkzaamheden bij een opdrachtnemer rust.De Raad baseerde dit oordeel op de in de aanbestedingsdocumenten opgenomen risicoallocatieregeling.
In de aanbestedingsleidraad was opgenomen dat de uitvoering van mogelijke faalscenario’s en risico’s bij de inschrijfprijs diende te zijn inbegrepen.
Naar aanleiding van een vraag van een inschrijver betreffende mogelijke faalrisico’s is in de nota van inlichtingen het volgende geantwoord:
“Het extra ontgraven en/of afvoeren van verontreinigde grond valt onder faalscenario net zoals het eventueel moeten toepassen van een andere techniek als de gekozen techniek niet werkt. Het dieper aanwezig zijn van de verontreiniging valt echter niet onder het faalscenario.”
In afwijking van de UAV-GC 2005 oordelen Arbiters dat, op basis van de aanbestedingsstukken, het risico van meer ontgraven op de aannemer rust. Doordat Arbiters hun eindoordeel (uitsluitend) baseren op deze overweging, komen zij mijns inziens tot een onredelijke uitkomst van het geschil. Een conclusie die ik overigens deel met de annotator bij dit arbitraal vonnis.
Annotator Houweling wijst reeds op het feit dat op grond van de aanbestedingswet een aanbestedende dienst het beginsel van proportionaliteit in acht dient te nemen. Middels de Gids Proportionaliteit wordt aan dit beginsel invulling gegeven. Voorschrift 3.9 A bepaalt dat de aanbestedende dienst het risico verdeelt (alloceert) bij de partij die het risico het best kan beheersen of beïnvloeden.
Voorts bepaalt voorschrift 3.9 C van de Gids Proportionaliteit dat daar waarvoor een bepaald soort overeenkomst contractmodellen of algemene voorwaarden bestaan, die zijn ontwikkeld in samenwerking met betrokken stakeholders/marktpartijen (paritair zijn opgesteld), de aanbestedende dienst deze integraal dient toe te passen. Eventuele afwijking van de voorwaarden dient te worden gemotiveerd. In de toelichting op dit voorschrift worden de UAV-GC 2005 uitdrukkelijk genoemd als paritair opgestelde voorwaarden.
In voorliggende kwestie is middels de nota van inlichtingen afgeweken van de risicoallocatie uit de UAV-GC 2005 ter zake van de bodemaspecten en verontreiniging.
Ter aanvulling op de annotatie van Houweling zou ik er op willen wijzen dat de Commissie van Aanbestedingsexperts (verder de ‘Commissie) middels enkele adviezen reeds kaders heeft gegeven waarbinnen afwijken (of in het geheel niet toepassen) van de UAV-GC voldoende gemotiveerd en dus toelaatbaarheid kan worden geacht.
In beginsel kan worden volstaan met een ‘generieke’ motivering waarom de UAV-GC niet (ongewijzigd) zijn toegepast. Dus niet elke afwijking behoeft afzonderlijk van een motivatie te worden voorzien. Daarbij overweegt de Commissie dat indien sprake is van proportionele of gebruikelijke afwijkingen van de paritair opgestelde voorwaarden een summiere motivering toelaatbaar kan zijn. Kan echter een bepaalde specifieke afwijking niet steunen op de generieke motivering, dan behoeft deze alsnog een specifieke afzonderlijke motivering.
Met name afwijkingen die duidelijk ten nadele komen van de opdrachtnemer, zoals in casu het geval is, dienen deugdelijk (en wellicht afzonderlijk) te worden gemotiveerd.
In het voorliggende geval blijkt niet expliciet uit het vonnis dat de afwijking op het vlak van de risicoallocatie (voldoende) is gemotiveerd. Al acht ik het aannemelijk dat dat niet het geval is omdat het, in de woorden van Houweling,‘..in het geheel niet of nauwelijks verdedigbaar is om risico’s als deze geheel bij de aannemer te leggen’.
Concluderend stel ik dat de gewraakte risicoallocatieregeling door Arbiters had moeten worden uitgelegd in het licht van het proportionaliteitsbeginsel. Gegeven het feit dat met de aanpassing op de UAV-GC het faalrisico volledig bij de aannemer is komen te liggen, is duidelijk dat deze afwijking ten nadele komt van de opdrachtnemer. Arbiters hadden, bij gebreke aan een deugdelijke motivering voor deze afwijking, naar mijn mening moeten oordelen dat het disproportioneel is om de aannemer (ten volle) aan de regeling te houden.
Overeenkomstig het streven van Arbiters om recht te doen als goede mannen naar billijkheid verwacht ik dat zij de in de noot geuite kritiek op dit arbitraal vonnis ter harte nemen en hun oordeel in het vervolg allereerst zullen baseren op vigerende wet- en regelgeving om de houdbaarheid van hetgeen in de aanbestedingsdocumenten is opgenomen te toetsen.
Mochten Arbiters geen blijk geven van enige vorm van zelfreflectie dan is het wellicht raadzaam voor opdrachtnemers om ingeval van afwijkingen van de UAV-GC tevens af te wijken van het arbitraal beding uit de UAV-GC op basis waarvan de Raad van Arbitrage bevoegd is over de kwestie te oordelen. Eventuele conflicten die voortkomen uit afwijkingen van de uniforme voorwaarden kunnen dan (in afwijking van de UAV-GC) worden voorgelegd aan de burgerlijk rechter. Dit biedt de rechter de mogelijkheid om de toetsingskaders zoals die door de Commissie zijn geformuleerd (al dan niet) te bevestigen. Op die manier kan duidelijkheid worden verkregen over de vraag of een deugdelijke motivering van de afwijking de voorkeur geniet boven het strikt hanteren van het bepaalde in de aanbestedingsdocumenten.
Partijen
Overeenkomsten worden vaak gesloten tussen twee partijen, de contractanten. De ene partij levert een werk, dienst of levering aan de andere partij die daar vervolgens voor betaalt.
Overeenkomsten moeten in beginsel worden nagekomen: ''Pacta sunt servanda'' (Vertaling: Verdragen moeten worden geëerbiedigd.) heet dat in juridischlatijn. Komt de wederpartij een overeenkomst niet na, dan kan die desnoods via de rechter worden afgedwongen.
Partijen (RWU 91)
Opdrachtgever en aannemer.
Passiefhuis
25 jaar geleden, toen Bo Adamson en Wolfgang Feist het Passiefhuis principe verder zijn gaan ontwikkelen, hebben ze doelbewust materiaalgebruik buiten beschouwing gelaten. Het doel was dat het een methodiek is dat onafhankelijk is van het type materiaal gebruik. Door deze keuze wilden ze voorkomen dat het Passiefhuis principe te veel een niche zou worden en niet van de grond zou komen. Met als gevolg dat een passiefhuis met alle gewenste bouwmaterialen gebouwd kan worden. Inmiddels is passief bouwen wereldwijd de snelst groeiende energiestandaard zijn en heeft het principe zich bewezen. Een passief gebouw:
Uitgangspunten:
Een passiefhuis is een gebouw dat voldoet aan de eisen van het passiefhuis-certificaat. Alle passiefhuizen mogen niet meer dan 15 kWh/m² per jaar verbruiken voor ruimteverwarming. De andere eisen van het passiefhuis-certificaat verschillen per breedtegraad. Voor Nederland en België gelden de eisen voor passiefhuizen die tussen 40 en 60 graden noorderbreedte liggen. Een Nederlands passiefhuis gebruikt vier keer minder energie dan een Nederlands nieuwbouwwoning uit 2011 en stoot 54% minder CO2 uit dan een nieuwbouwwoning. Ongeveer 1/3 van de menselijke CO2-uitstoot in West- en Midden-Europa wordt uitgestoten bij het gebruik van gebouwen.[1]
Een aantal maanden per jaar hoeft een passiefhuis niet actief met een verwarmingssysteem te worden verwarmd. De totale benodigde warmte wordt in die maanden verkregen uit passieve warmtebronnen. De belangrijkste passieve warmtebronnen zijn de zon, bewoners en apparaten. Om de warmtewinst door de zon te optimaliseren worden – op het noordelijke halfrond – de meeste ramen aan de west-, zuid- en oostgevel gepositioneerd, terwijl ramen in de noordgevel zo veel mogelijk worden vermeden. De warmte van de passieve warmtebronnen worden door de goede thermische isolatie en goede kierdichtheid binnengehouden.
De principes van het passiefhuis zijn bedacht door de Zweedse professor Bo Adamson in de jaren zeventig. De Duitse professor Wolfgang Feist heeft in 1996 de Passiv Haus Institut in Darmstadt opgericht dat het certificaat "passiefhuis" en het rekenprogramma PassiefHuis ProjecteringsPakket (PHPP) heeft geïntroduceerd. Woningen, kantoren, ziekenhuizen en scholen kunnen het Passiefhuis-certificaat krijgen.
Eisen voor passiefhuizen in Nederland en België
In Nederland en België gelden de volgende eisen voor passiefhuizen:
Voor het verwarmen van het gebouw tot 20 graden Celsius mag niet meer energie verbruikt worden dan 15 kWh/m² per jaar. Dit betekent dat een haardroger een passiefhuis van 100 m² zou kunnen verwarmen.[2]
Een maximaal primair energiegebruik van 120 kWh/m² per jaar. Het primaire energieverbruik is de som van de energie die gebruikt wordt voor ruimteverwarming, koeling, warm tapwater, hulpenergie en elektrische apparatuur.
Een luchtdichtheid van maximaal n50 < 0,6 h-1. Dit betekent dat er maximaal 60% van de binnenlucht in één uur via kieren naar buiten mag stromen bij een luchtdrukverschil van 50Pa.
Het voorkomen van oververhitting in de zomer. Een passiefhuis zonder koelinginstallatie moet een oververhittingfrequentie van 10%[3] of lager halen. De oververhittingfrequentie geeft het percentage van het jaar aan dat de binnentemperatuur boven de 25 graden komt. Een passiefhuis met koelinginstallatie mag niet meer dan 15 kWh/m² per jaar verbruiken aan koeling.
Een gebouw is pas officieel een passiefhuis als de nationale Passiefhuis Stichting zowel een ontwerpcertificaat als een uitvoeringscertificaat heeft afgegeven. Als controle- en ontwerpinstrument is het PHPP-rekenprogramma ontwikkeld. De PHPP berekent de jaarlijkse warmtevraag, het primaire energieverbruik en de koelbehoefte / oververhittingfrequentie. Na goedkeuring van de installatie- en bouwtekeningen en de PHPP-uitdraai door de nationale stichting krijgt het gebouw het ontwerpcertificaat toegewezen. Om het uitvoeringscertificaat te verkrijgen doet de nationale stichting na de oplevering van het gebouw een Blower-Door-Test, waarmee gecontroleerd wordt of de luchtdichtheideis wordt gehaald. Ook controleert de stichting of het gerealiseerde gebouw overeenkomt met de invoer van het PHPP-computerprogramma. Als het gebouw de twee certificaten heeft behaald, is het officieel een passiefhuis.
Peil
Dit begrip kan diverse betekenissen hebben die echter door elkaar worden gehaald, zoals:
In de database begrippen Omgevingsplan van VNG staat:
Straatpeil: de begrippen peil, maaiveld en straatpeil komen veelvuldig voor en worden door elkaar gebruikt. Er zijn verschillende definities te vinden, maar ook onnodige verschillen. In de VNG begrippenlijst hebben wij het advies gegeven om zo veel mogelijk het begrip ‘straatpeil’ te gebruiken. Dit begrip is namelijk gedefinieerd in de bruidsschat (voorheen: Bouwbesluit) en in de meest voorkomende gevallen te gebruiken
Volgens kennisplatform CROW:
Het officieel straatpeil is de hoogte ten opzichte van NAP waarop een straat(of openbaar gebied) wordt aangelegd en wordt onderhouden. Wordt ook wel aangeduid met streefpeil of stadspeil en is in principe gelijk aan het uitgiftepeil. Het werkelijke of actuele straatpeil kan ten gevolge van zakking afwijken van het officiële straatpeil.
In Omgevingplannen staat:
§22.2.2 Verrichten van bouw- en sloopwerkzaamheden
Artikel22.5 Uitzetten rooilijnen, bebouwingsgrenzen en straatpeil
Met het bouwen van een bouwwerk waarvoor een omgevingsvergunning voor een bouwactiviteit of een omgevingsplanactiviteit is verleend wordt, onverminderd de aan de vergunning verbonden voorschriften, niet begonnen voordat voor zover nodig:
de rooilijnen of bebouwingsgrenzen op het bouwterrein zijn uitgezet; en
het straatpeil is uitgezet.
Definitie begrip Straatpeil:
a.
voor een bouwwerk waarvan de hoofdtoegang direct aan de weg grenst de hoogte van de weg ter plaatse van die hoofdtoegang;
b.
voor een bouwwerk waarvan de hoofdtoegang niet direct aan de weg grenst de hoogte van het terrein ter plaatse van die hoofdtoegang bij voltooiing van de bouw;
In het voormalige Bestemmingsplannen stond:
Peil
Het gemiddelde afgewerkte bouwterrein dat aansluit aan de naar de weg dan wel openbare ruimte gekeerde gevel.
Bij toepassing van deze regels wordt als volgt gemeten:
De bouwhoogte van een bouwwerk
Vanaf het peil tot aan het hoogste punt van een gebouw of een bouwwerk, geen gebouw zijnde, met uitzondering van ondergeschikte bouwdelen, zoals schoorstenen, antennes en naar de aard daarmee gelijk te stellen bouwonderdelen.
De goothoogte van een bouwwerk
Vanaf het peil tot aan de bovenkant van de goot c.q. de druiplijn, het boeibord of een daarmee gelijk te stellen constructiedeel.
Men bedoelde hier derhalve het Straatpeil
In de bouwkundige leerboeken staat:
Vloerpeil
De hoogte van de afgewerkte begane grondvloer van de woning.
Maaiveld
Het maaiveld (peil) - de bovenkant van het aansluitende terrein
Varia van het internet:
Peil van een gebouw is de hoogte van het maaiveld voor de hoofdingang. De wetgeving gaat (bijna) altijd uit van de hoogte in relatie tot het omliggende terrein, omdat Peil voor elke gebouw anders kan zijn.
Geen hoogteverschillen van meer dan 20 mm mogen zijn op de verkeersroute naar de uitgang en dat die UITGANG vervolgens niet hoger dan 1 meter boven het straatniveau mag uitkomen.
Men bedoelde hier derhalve het Straatpeil
Eisen die Liander stelt
Het vloerpeil moet minimaal 100 mm en maximaal 250 mm hoger liggen dan het aangrenzend maaiveld (bestaand of toekomstig). Ligt het vloerpeil van de ruimte van Liander hoger dan 250 mm boven het aansluitende afgewerkte maaiveld? Dan moeten aanvullende maatregelen worden genomen. Tot een hoogteverschil van 600 mm volstaat een trap.
Gemeente Apeldoorn eist:
Rooilijnen uitzetten Met een omgevingsvergunning van de gemeente gaat u bouwen op de juiste plaats. Deze plaatsbepaling van het bouwwerk noemen we ‘rooilijn uitzetten'. U mag niet bouwen voordat er een denkbeeldige lijn tussen de bouwplaats en de openbare weg door ons is uitgezet. Bij woningen geven we ook de voorgevel-rooilijn aan, waarmee alle voorgevels in een straat gelijk lopen. Peil is de hoogte van het gebouw ten opzichte van het straatpeil van de as van de weg. De gemeente stelt het vloerpeil alleen in projectgebieden vast.
Boezempeil
Het boezempeil (BP) of streefpeil is het peil van een boezem ten opzichte van het Normaal Amsterdams Peil, afgekort NAP.
Verschil straatpeil met vloerpeil
In beginsel is dat nergens vastgelegd doch je moet wel voldoen aan de eis dat de opstap ter plaatse van de toegangsdeur maximaal 20 mm mag zijn.
De uitleg van NAP stelt:
Alle hoogtes in Nederland worden gemeten ten opzichte van hetzelfde niveau, het Normaal Amsterdams Peil (NAP). Een NAP-hoogte van 0 m is ongeveer gelijk aan het gemiddeld zeeniveau van de Noordzee. Om binnen Nederland hoogtes te kunnen vergelijken maken we gebruik van 1 nulpunt: het NAP. Hierdoor kunnen we zeggen dat het hoogste punt in Nederland dicht bij het Drielandenpunt in Vaals ligt met 322,38 m boven NAP. Het laagste punt ligt bij Nieuwerkerk aan den IJssel met 6,78 m onder NAP. Zowel het hoogste en het laagste punt is door Rijkswaterstaat eind 2017 opnieuw bepaald. Het symbolisch hoogste punt is de bovenkant van een steen geplaatst in 1896 met een toenmalige hoogte van 322,5 m. In 2017 is deze steen bepaald op een hoogte van 321,9 m boven NAP. Het in 2017 gemeten hoogste punt is op de Vaalserberg is 322,4 boven NAP.
Het NAP is onmisbaar voor de bescherming tegen overstromingen. Dijken en andere waterkeringen houden ons land droog. Daarom controleren we regelmatig of onze dijken en duinen nog wel hoog genoeg zijn ten opzichte van het NAP. Daarnaast gebruiken we het NAP ook voor waterbeheer, het plannen van bouwwerkzaamheden en het bestuderen van de bodembeweging.
Een NAP-hoogte van 0 m is ongeveer gelijk aan het gemiddeld zeeniveau van de Noordzee. Om overal in Nederland de hoogte ten opzichte van het NAP te kunnen bepalen, zijn er door het hele land ongeveer 35.000 peilmerken aangebracht. Deze NAP-peilmerken hebben een hoogte ten opzichte van het NAP en zijn verankerd in onder meer woonhuizen, bruggen, viaducten. Zo kunnen we gemakkelijk de waterstand bepalen of de hoogte van een bouwwerk. Vrijwel overal in Nederland is binnen de afstand van 1 km een peilmerk te vinden.
Gemeente Almere stelt in de eisen van vrije kavelbouw:
Het maaiveld (peil), de bovenkant van het aansluitende terrein, ligt in Vogelhorst op -3.80 NAP. Onder vloerpeil verstaan we de hoogte van de afgewerkte begane grondvloer van de woning. In Vogelhorst is het voorlopig vloerpeil bepaald op -3.60 NAP. Zie ook het kavelpaspoort. Wij raden aan dit minimaal aan te houden i.v.m. aansluitingen.
De voormalige Stichting STABU, thans Ketenstandaard, heeft de navolgende specificatie:
PEIL
Als peil P geldt:
1 #
\- de bovenkant van de afgewerkte vloer van.....
\- de bovenkant van.....
\.....
2 #
\De hoogte van P bedraagt ten opzichte van N.A.P.
(m).....
\De hoogte van P bedraagt.....
3 #
\.....
STABU is dus onduidelijk want:
Betere informatie in de STABU specificatie zou zijn:
De definitie van "Bovenkant afgewerkte begane grond vloer" is over het algemeen:
De bovenkant van de smeervloer maar ook de bovenkant van de afgewerkte begane grondvloer waarbij rekening gehouden is met 10 mm vloerafwerking.
Hoogtematen in tekening
Conform NEN 114 geldt dat"
Er wordt een peil gekozen, meestal is dat de bovenkant van de afgewerkte begane grondvloer. Hoogtematen worden dan met een plus- of minteken gerelateerd aan dit peil. Op de tekening dient ook de positie van het gekozen peil ten opzichte van het Normaal Amsterdams Peil (N.A.P.) aangegeven te worden???. In plattegronden wordt de hoogtemaat van een vloer aangegeven door deze erin te schrijven.
In het ESS is het peil een onderdeel van de Locatie.
Peil P. (STABU STANDAARD 2019)
Onder het peil P. wordt verstaan een horizontaal vergelijkingsvlak dat in het bestek nader is vastgelegd.
Peildatum (RWU 91)
De datum van inschrijving of prijsaanbieding.
Perceel
Dit begrip kan diverse betekenissen hebben zoals:
Het ESS biedt de mogelijkheid, via een sortering, om een perceel uit het geheel te filteren.
Perfectief onderhoud
additief onderhoud, het in samenwerking met de medewerkers van TATA STEEL monitoren in de verschillende seizoenen van de installaties tijdens de ONDERHOUDSTERMIJN, waarbij geconstateerde afwijkingen door inregelen of software aanpassingen in het gebouwbeheersysteem (GBS) verholpen worden, gebaseerd op de gemaakte afspraken in de OVEREENKOMST
Permanente vuurbelasting (Bbl)
Volgens NEN 6090 bepaalde vuurbelasting van de brandbare materialen in de constructieonderdelen van een bouwwerk of van een daarin gelegen ruimte, of de constructieonderdelen die dat bouwwerk of die ruimte begrenzen.
Permanente vuurlast (Bbl)
Product van de permanente vuurbelasting van een ruimte of een groep van ruimten en de volgens NEN 2580 bepaalde netto-vloeroppervlakte van het beschouwde gedeelte van het bouwwerk.
PKVW
Staat voor "Politiekeurmerk Veilig Wonen". Het is een keurmerk dat wordt toegekend aan woningen die voldoen aan bepaalde veiligheidseisen op het gebied van inbraakpreventie en sociale veiligheid. Het keurmerk is bedoeld om de veiligheid van woningen te verbeteren en het risico op inbraak te verminderen. Woningen die voldoen aan de eisen van het Politiekeurmerk Veilig Wonen worden beter beveiligd geacht tegen inbraak en hebben daardoor vaak een lagere kans op criminaliteit. Het keurmerk wordt toegekend aan woningen die zijn voorzien van goedgekeurd hang- en sluitwerk, verlichting, rookmelders en andere beveiligingsmaatregelen. Het Politiekeurmerk Veilig Wonen wordt ondersteund door de Nederlandse politie, gemeenten, woningcorporaties, verzekeraars en andere betrokken partijen om de veiligheid in woonwijken te verbeteren.
Het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) kent verschillende klassen die aangeven in hoeverre een woning voldoet aan de gestelde eisen voor inbraakpreventie en sociale veiligheid. Hier zijn de belangrijkste klassen die binnen het PKVW worden gebruikt:
Basis, deze klasse houdt in dat de woning is voorzien van basismaatregelen die de kans op een geslaagde inbraak verkleinen. Hierbij kan gedacht worden aan goedgekeurd hang- en sluitwerk op deuren en ramen, voldoende buitenverlichting en rookmelders;
Compleet, deze klasse gaat een stap verder dan de basis en omvat aanvullende maatregelen zoals inbraakwerend glas, meerpuntssluitingen op deuren, gecertificeerd anti-inbraakbeslag en extra verlichting rondom de woning;
Optimaal, in deze klasse zijn alle mogelijke maatregelen genomen om de woning zo goed mogelijk te beveiligen tegen inbraak. Dit omvat geavanceerde beveiligingssystemen, zoals alarmsystemen, camerasystemen, en eventueel zelfs buurttoezicht.
PKVW kan dus in SE zowel terugkomen in de:
Planmatig onderhoud (BOEI)
Algemeen
Werkzaamheid die wordt uitgevoerd om de kans dat storingen kunnen optreden te verkleinen.
Planning level
In de ‘Guild of Project Controls Compendium and Reference’ worden plannings levels omschreven. Dit is een "e-book" dat is onderverdeeld in 12 "Modules" en dat ongeveer 250 tools, technieken en methodologieën behandelt. De 12 modules of hoofdstukken zijn:
Het eerste onderscheid dat wordt gemaakt is dat je de planning kunt bekijken vanuit enerzijds de optiek van de opdrachtgever en anderzijds de optiek van de opdrachtnemer. Onderscheiden worden de volgende levels:
Een Level 3 planning lijkt het meest op wat wordt bedoeld in paragraaf 26 lid 1 van de UAV 2012 met een Algemeen tijdschema.
Veel ondernemers worstelen met de integratie van level 3 en level 4. Zij vinden dat de level 4-planning een stuursysteem is van de onderneming en zijn van mening dat deze planning alleen voor hen is bestemd. Daarom is het niet ongebruikelijk dat deze planning als een aparte planning wordt opgezet vanuit de productieomgeving, gewoonlijk ook gekoppeld aan een bedrijfs-ERP-pakket waarin de werkvoorbereiding, de inkoop en andere zaken worden geregeld.
https://praktijkgerichtplannen.nl/nl/
Plan van Aanpak
Bij een aanbesteding wordt vaak een Pan van Aanpak, ook wel projectplan genoemd, gevraagd van de potentiële inschrijvers. De inhoud daarin is:
Plan van aanpak, stappenplan:
Ploeg
Een groep ambachtslieden die onderdeel uitmaken van hetzelfde ambacht (gilde) of techniek en de daarin geopperde aanverwante activiteiten uitvoeren, zoals een metselploeg of timmerploeg.
Plug-in
PPT (ProRail)
Publiek- en Privaatrechtelijke Toestemmingen, waaronder begrepen vergunningen, ontheffingen, beschikkingen en eventuele andere toestemmingen benodigd voor de opzet, de realisatie, het gebruik en eventueel het onderhoud van het Werk.
PPS
PPT-ontwerp (ProRail)
Heeft de betekenis zoals eraan gegeven in de Vraagspecificatie.
Precario
Vraag 1
Moet ik precario regelen in het bestek?
Antwoord
Nee. Alles wat met precario te maken heeft is reeds een verplichting van de aannemer. Dit staat expliciet in het besteksdeel standaard administratieve bepalingen oftewel de UAV 1989, en wel bij paragraaf 6 lid 3c. Daar staat:
“De verplichtingen van de aannemer omvatten mede:
Dat precariokosten voor de aannemer zijn, staat daarnaast ook impliciet in de laatste zin van paragraaf 15 lid 1 van de UAV 1989. Daar staat:
“Indien in het bestek oppervlakten van grond of water als werkterrein zijn aangeduid, heeft de aannemer daarover de kosteloze beschikking, zolang de uitvoering van het werk dit nodig maakt. Gebruik van ander terrein of water als werkterrein is voor rekening van de aannemer.”
In artikel 228 van de gemeentewet staat: “Ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond, kan een precariobelasting worden geheven. “Gemeenten hebben derhalve vaak een “verordening precariobelasting” met een bijbehorende tarieventabel. Daarnaast heeft men een ook vergunning (leges) nodig op grond van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).
Zo kan de gemeente voor het plaatsen en hebben van keten, loodsen containers, bouwmaterialen en al wat verder nodig is in verband met bouwactiviteiten een bedrag per dag per m2 in beslag genomen grond rekenen. Ook voor het hebben van een bouwbord (naamsaanduiding bouwplaats) kan men precariobelasting vragen. Wanneer een aannemer de openbare weg in gebruik wil nemen om bijvoorbeeld tijdelijk materialen te plaatsen, dan moet hij allereerst hiervoor schriftelijk een precariovergunning aanvragen. Hierbij gaat het ook om het gebruik van de openbare weg bij (ver)bouw, waarbij geen gelegenheid is om de materialen anders te plaatsen (zoals een bouwschutting, containers, schaftketen, toiletboxen of steigers, verwijzingsborden).
Minder bekend is dat ook voor permanente zaken als hoogspanningsmasten, erkers, luifels, balkons en andere uitbouwsels aan bedrijfspanden en voor voorwerpen onder de grond, zoals pijpleidingen, kabels, buizen en funderingen precariobelasting moet worden betaald en een precariovergunning nodig is.
Precontractueel
Vraag 9
Wordt de STABU-bestekssystematiek geschikt gemaakt voor het schrijven van prestatiebestekken?
Antwoord
Over begrippen als het prestatieconcept en het prestatiebestek heerst veel onduidelijkheid in de bouwwereld. In een prestatie(vraag)bestek worden conform het prestatieconcept in beginsel zowel de materialen (bouwstoffen) als de verwerkingswijzen niet beschreven. De achterliggende gedachte hierbij is dat de opdrachtgever hierdoor maximaal (financieel) profijt kan hebben van de produkt- en procesinnovatie van het uitvoerende bouwbedrijf. In een prestatie(vraag)bestek staan prestatie-eisen omtrent het gebouw als geheel (verschijningsvorm), de ruimten in het gebouw (afmetingen, logistiek) als de gebouwdelen zelf. Een prestatie(vraag)bestek is wat betreft het laatste item dus bouwdeelgericht. Bij vele bouwpartners, met name bij de architectenbranche, leeft het angstbeeld dat door intepretatieverschillen het gevraagde en het aangebodene (aanbodbestek), niet met elkaar in overeenstemming zijn. De STABU-bestekssystematiek levert een resultaatsgericht projectbestek op, waarbij wel de mogelijk is gecreerd om bouwstoffen te beschrijven. Daarnaast kunnen zaken als installaties ook functioneel worden beschreven. De STABU volgt de ontwikkelingen op het gebied van het prestatieconcept op de voet. Indien het prestatiebeginsel een bouwbreed draagvlak krijgt, hetgeen momenteel zeker niet het geval is, zal de systematiek uiteraard hierop worden uitgebreid.
Prestatie eis
Een "prestatie eis" is een specifieke vereiste die de gewenste prestatie van iets definieert. In de context van bouwsector worden prestatie eisen gebruikt om de verwachte resultaten, voortkomend uit de technische oplossingen van de gevraagde functionaliteiten van een project te specificeren. Deze eisen kunnen betrekking hebben op verschillende aspecten, zoals duurzaamheid, veiligheid, energie-efficiëntie en comfort.
Het specificeren van prestatie eisen is essentieel om ervoor te zorgen dat het (bouw)project voldoet aan de verwachtingen, het doel en doelstellingen van de opdrachtgever en dat het minimaal voldoet aan de geldende wet- en regelgeving om het in gebruik te mogen nemen.
Prestatie-eisen zijn verifieerbaar en gebaseerd op de functionele eisen. Ondubbelzinnig, meetbaar (bandbreedte/grenswaarde/minimumwaarde) en het liefst niet innovatie-belemmerend maar wel duurzaam. Prestatie eisen in de zin van meetbare waarden of verplichtingen (verifieerbaar) kunnen zijn:
Een prestatie specificatie is te herkennen aan de technische invulling, zoals warmwaterverwarming of staalskelet, als resultaat van een activiteit. Ook wel de functievuller of oplossing genoemd.
In het ESS zijn 2 hoofd kolommen ( gereserveerd voor de 5 voorgenoemde soorten prestatie-eisen).
Prestatie eis
Een "prestatie eis" is een specifieke vereiste die de gewenste prestatie van iets definieert. In de context van bouwsector worden prestatie eisen gebruikt om de verwachte resultaten, voortkomend uit de technische oplossingen van de gevraagde functionaliteiten van een project te specificeren. Deze eisen kunnen betrekking hebben op verschillende aspecten, zoals duurzaamheid, veiligheid, energie-efficiëntie en comfort.
Het specificeren van prestatie eisen is essentieel om ervoor te zorgen dat het (bouw)project voldoet aan de verwachtingen, het doel en doelstellingen van de opdrachtgever en dat het minimaal voldoet aan de geldende wet- en regelgeving om het in gebruik te mogen nemen.
Prestatie-eisen zijn verifieerbaar en gebaseerd op de functionele eisen. Ondubbelzinnig, meetbaar (bandbreedte/grenswaarde/minimumwaarde) en het liefst niet innovatie-belemmerend maar wel duurzaam. Prestatie eisen in de zin van meetbare waarden of verplichtingen (verifieerbaar) kunnen zijn:
Een prestatie specificatie is te herkennen aan de technische invulling, zoals warmwaterverwarming of staalskelet, als resultaat van een activiteit. Ook wel de functievuller of oplossing genoemd.
Prestatieniveau (BOEI)
Afgesproken gekwantificeerde eigenschappen van een object, een ruimte of een bouwdeel.
Prestatieverklaring: (Bbl)
Verklaring als bedoeld in artikel 4, eerste lid, van de verordening bouwproducten.
Preventief onderhoud
hetproactief onderhouddat aan gebouwen, installaties en machines wordt uitgevoerd met als redenen het verhogen van de betrouwbaarheid van het gebouw, de installatie of de machine, het voorkomen van schade, uitval, gebreken en ongemak op een later moment. Om de MTBF tijd te verkorten;
Prioriteit
Voorkeur, voorrang, pre, voorkeursbehandeling, begunstiging. Zie MoSCoW.
Prioriteit (BOEI)
Meetgrootheid om de volgorde van belang vast te stellen waarin aan bouwdelen of ruimten onderhoud dient te worden uitgevoerd.
Proces verbaal van aanbesteden (ARN 2016)
Een verslag waarin de bij een aanbesteding ingekomen inschrijvingen zijn vastgelegd;
proces-verbaal van aanwijzing (UAR 2001)
Verslag waarin de bij een aanwijzing ter plaatse verstrekte gegevens zijn vastgelegd.
Producent (BW)
De fabrikant van een eindprodukt, de producent van een grondstof of de fabrikant van een onderdeel, alsmede een ieder die zich als producent presenteert door zijn naam, zijn merk of een ander onderscheidingsteken op het produkt aan te brengen.
Productie
Wat de aannemer gedaan heeft. Basis voor betaling
Product (BW)
Goed of dienst, met inbegrip van elektriciteit, digitale diensten en digitale inhoud.
Project (DNR)
Het geheel van activiteiten, waaronder de aan de adviseur opgedragen werkzaamheden, gericht op de totstandbrenging van hetgeen de opdrachtgever beoogt
Projectbevoegde (ABAA DNR 2011)
De door het Rijksvastgoedbedrijf krachtens het Mandaatbesluit Rijksvastgoedbedrijf, die op het moment van opdrachtverstrekking geldend was, aangewezen persoon die als enige de bevoegdheid heeft om opdrachten te verstrekken en/of te wijzigen.
Proportionaliteit (De Gids Proportionaliteit)
Het begrip ‘proportioneel’ betekent ‘in redelijke verhouding staan tot’. Meer concreet betekent dit in geval van aanbesteding van een opdracht, het in redelijke verhouding staan tot het voorwerp van de opdracht in termen van de aard en omvang van die opdracht. Het proportionaliteitsbeginsel heeft betrekking op alle fasen van het aanbestedingsproces, dus van de keuze van de procedure, het aantal en de inhoud van de te stellen eisen tot en met de van toepassing te verklaren contractvoorwaarden. De reikwijdte van het proportionaliteitsbeginsel wordt in §3.1 van De Gids nader toegelicht. Per opdracht zal een aanbestedende dienst voor elke fase van het aanbestedingsproces dan ook een zorgvuldige afweging moeten maken over de relevante keuzes. Het gaat dan bijvoorbeeld om de keuze voor een aanbestedingsprocedure, het al dan niet clusteren of opdelen in percelen van opdrachten, en de te stellen eisen en (voorwaarden) of deze in de juiste verhouding staan tot de aard en omvang van de opdracht. Met De Gids worden voor deze afwegingen handvatten aangereikt.
Proces verbaal van aanwijzing
Het proces-verbaal gemaakt door of namens de aanbesteder van een gehouden bezoek op de locatie, in situ, van het WERK en het TERREIN, WERKTERREIN EN BOUWTERREIN
Produkt/artikel of bouwproduct
Product is o.a. een CPR term. CPR staat voor Construction Products Regulation, wat in het Nederlands vertaald kan worden als de Bouwproductenverordening. Het is een Europese verordening die van toepassing is op bouwproducten die op de markt worden gebracht binnen de Europese Economische Ruimte (EER). De CPR heeft als doel om de prestaties van bouwproducten te harmoniseren en te reguleren, met name wat betreft hun brandgedrag en andere essentiële eigenschappen.
Het begrip "bouwproduct" binnen de context van de Construction Products Regulation (CPR) verwijst naar elk product dat bedoelt is om permanent te worden geïntegreerd in bouwwerken en waarvan de prestaties van invloed kunnen zijn op de prestaties van het bouwwerk met betrekking tot de basisvereisten voor bouwwerken.
Het bouwproduct, de fabrieksmatig vervaardigde bouwstof, is geïntegreerd in het bouwwerk, in de fysieke en gematerialiseerde objecten, de "Bouwdelen".
In het ESS is een kolom gereserveerd voor de bouwstoffen c.q. producten. Per fase waarin het project zich bevindt kan dit aangepast worden in de zin van hout naar meranti naar merk kozijn.
Productenboom
De Product Breakdown Structure (PBS) is een hiërarchische structuur die wordt gebruikt om het systeem of project op te delen in met name producten. Het wordt ook wel gezien als een shopping list. De Product Breakdown Structure (PBS) begint bovenaan officieel met het eindproduct, gevolgd door sub categorieën. Het verschil met de Work Breakdown Structure (WBS) is dat deze vooral uit activiteiten/taken bestaat, vergelijkbaar met een to-do-list.
In de tijd gezien, door de fasering, zal de PBS langzaam gevuld worden. Als de contractuele knip vroeg in het ontwerp proces ligt wordt deze ingevuld door de opdrachtnemer.
In het ESS is de PBS kan, omdat ze gekoppeld is aan de bouwdelen uit de SBS en de Locatie, fungeren als de aanzet van een materialenpaspoort of als onderlegger voor de toekomstige conditiemetingen.
In het ESS is de PBS geen op zichzelf staande boom maar horizontaal gekoppeld met het bouwdeel waar het in of aan zit.
Productiemiddelen
Ander woordgebruik voor de aan te wenden middelen. Tabel 3 van de NL/SfB, noemt dit "Constructiemiddelen". De classificatie is opgebouwd naar bouwstoffelijkheid en geclassificeerd met een letter en een getal. Zie elders.
Project baseline
Een baseline (basislijn) in projectmanagement is een duidelijk gedefinieerd startpunt voor uw projectplan. Het is een vast referentiepunt om de voortgang van het project te meten en te vergelijken. In projectmanagement wordt baseline vaak gebruikt om te verwijzen naar de oorspronkelijke scope, planning en budget van een project. Door een baseline vast te leggen aan het begin van een project, kunnen projectmanagers de voortgang en prestaties gedurende het project meten en controleren. Eventuele afwijkingen van de baseline kunnen worden geïdentificeerd en aangepakt om het project op koers te houden. Een project baseline heeft dus drie componenten zijnde:
Eén van de redenen om een baseline te maken van het project is om een zeer werkbaar en duidelijk beeld te genereren als er een vertraging of een versnelling te zien is in het project. Vaak worden deze drie baselines afzonderlijk gecontroleerd, en gerapporteerd om ervoor te zorgen dat ze allemaal op schema liggen. Wanneer het volledig is geïntegreerd, kan dit een performance measurement baseline (PMB) worden genoemd.
Vanuit het ESS kan men op ieder gewenst moment monitoren om te bekijken of alles op schema ligt op zaken als:
Door deze gegevens te extrapoleren vanaf bijvoorbeeld een standlijn, kan men een goede inschatting maken hoe het project gaat eindigen en daarop dan sturen.
Projectstadium
In Revit maakt men één totaal model, ook wanneer het bouwplan over een bestaande toestand gaat die door de tijd verandert naar een nieuwe toestand. Het is in Revit eenvoudig om het model in fases te verdelen, een projectfase (Phase) in Revit is te zien als een tijdslot. Alle elementen die in dat tijdslot zijn gelabeld worden getoond in het model. De fases (tijdsloten) zijn opeenvolgend en overerfbaar ten behoeve van de verrijking. Men kan net zoveel fases aanmaken als nodig is.
Projectstadium, is het stadium waarin het project (projectmanagement term) zicht bevindt en is gekoppeld gedacht aan een fasenaam, die zelf bedacht kan zijn of via normering gedefinieerd. We kennen in principe dus:
Een klassieke vraag in deze is of er een causaal verband is tussen het projectstadium en het niveau van uitwering:
De fasering van een (nieuwbouw)project conform de Standaard Taakbeschrijving (STB) geclassificeerd is vanuit de adviseurswereld gezien:
Fase "Prijs- en contractvorming", daar waar de zogenaamde harde knip zit, kan klassiek zitten achter de TO fase (bestekscontract), maar evenzo achter fase PD, (turn-key vanuit een geïntegreerd contract).
De UAV-gc, voluit "Uniforme Administratieve Voorwaarden voor Geïntegreerde Contractvormen", is een contractvorm die veel wordt gebruikt in de Nederlandse bouwsector bij geïntegreerde contracten zoals Design & Build (D&B) en Design, Build, Finance & Maintain (DBFM).
Fasering binnen het UAV-gc contract volgt meestal een gestructureerde aanpak die overeenkomt met de verschillende fasen van een typisch bouwproject. Hoewel de specifieke fasering kan variëren afhankelijk van de aard en omvang van het project, zijn hier enkele algemene fasen die vaak worden toegepast:
Voorbereidingsfase: In deze fase worden de contractuele en organisatorische aspecten van het project vastgesteld. Dit omvat het opstellen van het contract, het identificeren van de belangrijkste belanghebbenden en het vaststellen van de contractuele procedures en richtlijnen;
Ontwerpfase: Tijdens deze fase wordt het ontwerp van het project ontwikkeld. Dit omvat het uitwerken van de technische specificaties, het opstellen van tekeningen en modellen, en het verkrijgen van goedkeuringen van relevante instanties en belanghebbenden;
Realisatiefase: Dit is de bouwfase waarin de daadwerkelijke realisatie van het project plaatsvindt. De opdrachtnemer en de eventueel ingeschakelde specialistische onderopdrachtnemers/onderaannemers voeren de werkzaamheden uit volgens de contractuele specificaties, terwijl het indirecte "toezicht" en de kwaliteitscontrole worden uitgevoerd door de opdrachtgever of diens vertegenwoordiger;
Opleveringsfase: Na voltooiing van de bouwwerkzaamheden wordt het project "overgedragen" aan de opdrachtgever. Dit omvat het testen en toetsen van systemen en installaties, het oplossen van eventuele resterende gebreken, en het verkrijgen van goedkeuringen voor de definitieve oplevering;
Nazorgfase: Na de oplevering wordt het project overgedragen aan de beheer- en onderhoudspartijen. Dit omvat het in bedrijf stellen van systemen, het verstrekken van documentatie en training, en het opstellen van onderhoudsplannen voor de toekomstige exploitatie van het project.
Binnen elke fase kunnen verschillende activiteiten en mijlpalen worden geïdentificeerd. Het doel van het faseren is om een gestructureerde en gecontroleerde aanpak te bieden voor de uitvoering, waarbij risico's worden beheerst en de belangen van alle partijen worden beschermd.
In het ESS is derhalve niet gekozen voor enkel een "nieuwbouw" fasering op te nemen. Door of namens de gebruiker kan men zelf bepalen de:
Hierdoor kan men bij kortlopende projecten zoals onderhoud sneller schakelen, met nog steeds de toepassing van het principe" "Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald".
Property en propertysets
Eigenschap of kenmerk: In algemene zin verwijst "property" naar een attribuut of kenmerk van een object, systeem, persoon, of concept. Bijvoorbeeld, in de context van Systems Engineering, zou een property van een systeem kunnen zijn de maximale snelheid, grootte, of gewicht.
In de context van de Industry Foundation Classes (IFC), die worden gebruikt voor het modelleren en uitwisselen van bouwinformatiemodellen (BIM), verwijst "property" naar een kenmerk, attribuut of eigenschap van een element. De property wordt aangevuld met een Waarde.
In het ESS zijn met name in de prestatie eisen bomen de van belang zijnde attributen met waarden opgetekend welke kunnen worden geverifieerd ten behoeve van de validatie behorende bij een milestone of oplevering. Feitelijk is een oplevering ook een vorm van milestone.
Property Type
In de IFC (Industry Foundation Classes) standaard wordt aan elk BIM (Building Information Model) entiteit een specifieke klasse toegewezen met daarin attributen. Voorbeelden van attributen zijn:
Hoewel deze attributen helpen bij het identificeren van het object, zijn ze vaak niet voldoende voor een volledige beschrijving. Om een nauwkeurigere karakterisering van objecten te bieden, worden eigenschappen gebruikt. Eigenschappen kunnen verschillende waarden aannemen en worden weergegeven met behulp van verschillende gegevenstypen. Eigenschappen kunnen divers zijn en zowel basis- als meer geavanceerde parameters omvatten. Een groep eigenschappen met vergelijkbare kenmerken wordt een eigenschapset genoemd. De IFC-standaard biedt vooraf gedefinieerde eigenschapssets, gelabeld met het voorvoegsel Pset_. In de IFC 4×3-standaard zijn er meer dan 645 beschikbare property sets. Deze standaardsets zijn toegankelijk voor verschillende branches, projectfasen of typen stakeholders.
IFC-eigenschappen zijn aanvullende (meestal IFC-typespecifieke) parameters die zijn toegewezen aan een IFC-entiteit.
Een Property Type kan de volgende waardes hebben:
In het ESS kunnen de diverse Property types ingevoerd worden welke overgenomen zijn uit het geëxporteerde IFC bestand.
Prorail gele boekje
ProRail aanvullingen en/of wijzigingen op de UAV-GC 2005
[Gele Boekje]
Provinciaal monument (Bbl)
Monument of archeologisch monument waaraan in het omgevingsplan of de omgevingsverordening de functie-aanduiding provinciaal monument is gegeven
PvE
PvE staat voor Programma van Eisen (en wensen). Het is de ultieme bronspecificatie, geschreven door of namens een opdrachtgever, in de pre-ontwerpfase. Het zijn in basis de geprioriteerde functionele- (doel en doelstellingen) en prestatie -eisen van een project, product of dienst. Oftewel het verlanglijstje van de opdrachtgever in de vorm van een klanteisenspecificatie (KES). Het PvE wordt vaak gebruikt in de bouwsector om de eisen en wensen (verwachtingen), door middel van prioriteitenmethode, met "gewicht" in het beginstadium van een project-start-up goed en eenduidelijk (SMART) vast te leggen, nog voordat men in de opvolgende fase (SO) de overerfbare KES gaat doorspecificeren om vervolgens iteratief te starten met ontwerpen (3D-modelleren). Bij bestaande bouw kan de KES samen met de staat waarin het object zich bevindt de onderlegger zijn voor de gekozen technische oplossingen.
Het Programma van Eisen kan verschillende aspecten omvatten waarvan het ESS als longlist kan fungeren, bijvoorbeeld functie-eisen als:
Het Programma van Eisen kan verschillende aspecten omvatten waarvan het ESS als longlist kan fungeren, bijvoorbeeld eisen als:
Functionele eisen, de doel en doelstellingen, de gemene deler in de latere considerans in de aanhef van de overeenkomst;
Prestatie eisen, alfanumeriek, numeriek en in beeld vervat. Op alle niveaus conform de objectenboom;
Het Programma van Eisen dient primair als een referentie- en communicatiedocument (verlanglijst of boodschappenlijst) tussen de opdrachtgever en zijn of haar 1e-lijns contractpartijen zijnde:
Er zijn voor het opstellen van een PvE diverse normen en richtlijnen zoals de:
Het ESS kan voor een groot, met name het technische deel, gebruikt worden voor de KES c.q. PvE. Het is dan handig als de specificeerder hierbij kan selecteren uit lijsten.
Quality, Health, Safety & Environment
staat voor kwaliteit, gezondheid, veiligheid en milieu, geeft vorm aan het beleid van een organisatie, zodat men voldoet aan eisen die in de wetgeving op het vlak van arbeidsomstandigheden, kwaliteit en milieu zijn opgesteld. Hieronder valt de veiligheid van de medewerkers, maar ook de kwaliteit van de producten en diensten die de onderneming levert.
Raamovereenkomst
Koopt u bij een leverancier veel of zeer uiteenlopende producten of diensten in? Of verkoopt u als leverancier diverse producten of diensten aan één klant? Dan kan een raamovereenkomst uitkomst bieden.
Een raamovereenkomst dient namelijk als kapstok ofwel raamwerk, om verdere contracten voor het leveren van producten of diensten te kunnen sluiten.
Andere namen die gebruikt worden voor een raamovereenkomst zijn onder meer mantelovereenkomst, Framework Agreement, paraplucontract en kapstokcontract.
Een raamovereenkomst is bedoeld voor herhaald gebruik, zodat de afnemer eenvoudig verschillende en meerdere producten of diensten kan afnemen bij één en dezelfde leverancier. Het raamcontract maakt het eenvoudiger om die contracten te managen en biedt uniformiteit.
Een raamovereenkomst heeft vaak een looptijd van meerdere jaren. In de praktijk worden ze vaak voor de duur van 5 of 10 jaar afgesloten. In sommige gevallen gelden ze zelfs voor onbepaalde tijd.
Belangrijk!
Bij een raamovereenkomst heeft de afnemer meestal een beperkte of zelfs geen afnameverplichting. Het is een raamwerk waarbinnen toekomstige opdrachten eenvoudig verleend kunnen worden. De raamovereenkomst zelf legt dus weinig tot geen verplichtingen op over het daadwerkelijk afnemen van producten of diensten.
Welke onderwerpen staan er in een raamovereenkomst?
Er is geen vaste manier waarop u een raamovereenkomst moet vormgeven. Wel zijn er een aantal onderwerpen die we in vrijwel alle raamcontracten terug zien, waaronder:
de looptijd van het raamcontract;
vaste prijsafspraken;
wijze van betaling;
de van toepassing zijnde (algemene) voorwaarden;
indien van toepassing wordt bij het raamcontract ook direct de verwerkersovereenkomst overeengekomen; en
soms ook de minimum of maximum af te nemen hoeveelheid van de producten en/of diensten, al dan niet tegen gunstigere voorwaarden.
Het is belangrijk om een raamovereenkomst vooral niet te specifiek te maken. Het moet geschikt zijn en blijven voor de afname van diverse soorten en hoeveelheden producten en diensten.
WAT IS EEN NADERE OVEREENKOMST?
Als de raamovereenkomst de kapstok is, dan kunnen we de nadere overeenkomst vergelijken met de jassen die we eraan ophangen. Voor ieder afzonderlijk product of dienst die de afnemer bij een leverancier inkoopt, wordt een apart contract gesloten.
Dit contract valt echter wel binnen de regels en de afspraken van de raamovereenkomst. De voorwaarden, prijzen en leveringsafspraken uit het raamcontract gelden dus voor alle nadere overeenkomsten, ook wel deelovereenkomsten genoemd.
Zo brengt u uniformiteit in uw contractmanagement en bespaart u tijd bij het afnemen of verkopen van een nieuw product of dienst.
Belangrijk aandachtspunt!
Ook als het bovenliggende raamcontract afloopt, blijven de regels en afspraken hieruit gelden voor de reeds gesloten nadere contracten. In de regel geldt namelijk dat nadere overeenkomsten zijn gesloten op basis van toepasselijkheid van de inhoud van het raamcontract. Dit verandert niet door het einde van het raamcontract.
Zeker weten dat u alle contracten tegelijkertijd kunt beëindigen? Zorg dan dat de looptijd van uw nadere overeenkomsten overeenkomt met die van het raamcontract.
WELKE ONDERWERPEN STAAN ER IN EEN NADERE OVEREENKOMST?
Ook hiervoor gelden geen vaste regels, maar een aantal onderwerpen komt vrijwel altijd terug in nadere overeenkomsten. Denk dan aan:
scope van het contract;
specifieke uitwerking van producten en diensten
looptijd;
aanvullende prijsafspraken;
geheimhouding;
beëindiging en exit;
Zorg ervoor dat het nadere contract de raamovereenkomst niet tegenspreekt. Dit kan vervelende (juridische) gevolgen hebben bij geschillen.
HÉT VERSCHIL TUSSEN RAAMOVEREENKOMST EN NADERE OVEREENKOMST
Wat is nu hét belangrijkste verschil tussen een raamovereenkomst en een nadere overeenkomst?
Het feit dat een raamovereenkomst als kapstok of raamwerk dient voor de nog nader te sluiten overeenkomst met een leverancier. Een raamovereenkomst zorgt voor uniformiteit, snelheid en beheersbaarheid van het gehele contracteringsproces, maar levert meestal geen afnameverplichting op.
Let op!
Een raamovereenkomst is enkel relevant als er veel verschillende producten en diensten bij een leverancier worden afgenomen en als niet goed kan worden overzien welke producten of diensten in de toekomst afgenomen worden. Het raamcontract zorgt dan voor een stukje efficiency, maar is niet zinvol als slechts een beperkt aantal van dezelfde producten wordt afgenomen.
Raakvlakken
Door het opdelen van een project in objecten ontstaan hiertussen raakvlakken. Het éne object is derhalve afhankelijk van de gegevens of invulling van een ander object. Aan deze raakvlakken kunnen ook eisen worden gesteld. Men kan echter ook het raakvlak tussen bijvoorbeeld 2 objecten ook weer als een object zien, als een component, welke onderdeel uitmaakt van 1 van beide objecten conform de definitie van het object of element. Zo hoort conform de NL/SfB tabel 1, de elementenmethode, de plint bij de vloerafwerking en niet bij de wandafwerking. De situatie dat objecten koud tegen elkaar komen is niet bouweigen. Ten behoeve van de raakvlakken analyse wordt vaak gebruikt gemaakt van een raakvlakkenmatrix, hierbij worden alle raakvlakken overzichtelijk in matrix geanalyseerd en weergegeven. Verder kunnen deze raakvlakkeneisen gekoppeld worden aan de betreffende objecten, waardoor deze raakvlakken eisen opgenomen worden in de ontwerpspecificaties.
In het ESS wordt vooralsnog uitgegaan van de praktijksituatie dat tussen objecten voorzieningen komen als profielen, kitvoeg etc. welke te beschouwen zijn als componenten behorende bij een bouwdeel.
Rapport belending
de verslaglegging van een in beginsel bouwkundige en/of installatietechnische opname van de direct bebouwde omgeving van een (ver)bouwproject, welke inzicht geeft in én duidelijkheid over gebreken in de directe omgeving die al bestaan bij de DATUM AANVANG van het WERK;
RD-stelsel
Het Stelsel van de Rijksdriehoeksmeting (RD) is het nationale coördinatensysteem. Het stelsel bestaat uit een netwerk van ongeveer 5.600 RD-punten verspreid over Nederland. Het Rijksdriehoeksstelsel is onderdeel van de Nederlandse geodetische infrastructuur. De locatie van een RD-punt wordt aangegeven met bijvoorbeeld een kerktoren, steen of grondanker. Ook zijn er 'actieve' RD-punten die satellietsignalen ontvangen en doorzenden. Dit zijn GNSS-referentiestations. Van elk RD-punt is de x- en de y-coördinaat bekend. De x en y geven de afstand aan tot 2 loodrecht op elkaar staande assen. De ene loopt van west naar oost (de x-as), de ander van zuid naar noord (de y-as). Vroeger sneden de assen elkaar in Amersfoort bij de spits van de Onze Lieve Vrouwentoren. Om praktische redenen zijn de assen zo verschoven dat in Nederland (op land) alle coördinaten altijd positief zijn en de x altijd kleiner is dan de y. Amersfoort is nu 155 000, 463 000. Je kunt de coördinaten van RD-punten gratis inzien in RDinfo op de website van het samenwerkingsverband NSGI.
7 cijfers zijn voldoende om coördinaten op een centimeter nauwkeurig op te slaan en 8 cijfers zijn voldoende om coördinaten op een millimeter nauwkeurig op te slaan. Extra cijfers rechts van de komma leiden tot micrometer- of nanometernauwkeurigheid, wat in de meeste geo-spatiale toepassingen niet relevant is.
Realisatiefase (ProRail)
Fase benoemd in de Vraagspecificatie die de periode beslaat waarin de Basisovereenkomst van kracht is.
Recht van ontbinding (BW)
Het recht om de overeenkomst overeenkomstig te ontbinden.
Referentiebepalingen
Regieovereenkomst (WKA)
Is een aannemingsovereenkomst waarin is afgesproken dat wordt afgerekend op basis van gewerkte uren en verwerkte materialen. Bij regieovereenkomsten wordt niet een bepaalde prijs afgesproken (wel een te betalen prijs).
Reinheidsgraad of schoonmaakkwaliteit
“Goed schoonmaken is niet alleen van belang om er voor te zorgen dat een schoongemaakt object er voor het oog mooi uitziet, maar ook om te voorkomen dat de gebruikers van een object het slachtoffer worden van schadelijke stoffen en organismen die ziekte en bederf met zich mee kunnen brengen. Volgens de schoonmaakterminologie is schoon: "de situatie die wordt verkregen na het verwijderen van vuil en andere storende elementen, zoals omschreven in de norm NEN 2075, "het vastleggen van een objectief kwaliteitmeetsysteem voor de schoonmaak-dienstverlening binnen alle soorten gebouwen en locaties". De Europese opschaling voor de NEN 2075 is de ISO-EN 13549. Naast hoe schoon een bouwdeel is, een materiaal is zijn toepassing, is de bepaling van de mate van schoon ook afhankelijk van factoren die van invloed kunnen zijn op de mate
van schoon die men ervaart, waaronder hygiëne, geur, luchtkwaliteit, interieur en inrichting. In de schoonmaakbranche verwijst de term "reinheidsgraad" naar de mate waarin een oppervlak of ruimte vrij is van vuil, stof, bacteriën, en andere verontreinigingen na een schoonmaakproces. Het meten en handhaven van de reinheidsgraad is essentieel om te zorgen voor een schone en hygiënische omgeving, vooral in omgevingen zoals ziekenhuizen, laboratoria, voedselbereidingsfaciliteiten en cleanrooms. In de schoonmaakbranche worden vaak gestandaardiseerde reinheidsniveaus gebruikt om de kwaliteit van de schoonmaakwerkzaamheden te beoordelen en te communiceren met klanten. Deze niveaus kunnen variëren afhankelijk van de specifieke eisen van de klant en het type faciliteit. Bijvoorbeeld, in ziekenhuizen kunnen verschillende reinheidsniveaus worden vastgesteld voor operatiekamers, patiëntenkamers, en openbare ruimtes.
Het meten, verifiëren en valideren daarna, van de reinheidsgraad kan worden uitgevoerd met behulp van verschillende methoden, waaronder visuele inspectie, microbiologische tests, gebruik van testapparatuur zoals luminometers voor het meten van ATP-niveaus, enzovoort. Het handhaven van een hoge reinheidsgraad is cruciaal voor het bevorderen van de gezondheid, veiligheid en welzijn van mensen die de ruimte gebruiken, evenals voor het voldoen aan de regelgeving en normen op het gebied van hygiëne en gezondheid. De reinheidsgraad van bijvoorbeeld de operatiekamer kan worden gemeten aan de hand van verschillende prestatie-eisen als criteria, waaronder:
Visuele inspectie: Een schoonmaakprofessional voert een visuele inspectie uit om te controleren of er geen zichtbaar vuil, bloed, of andere verontreinigingen op de oppervlakken aanwezig zijn;
Microbiologische tests: Monsters kunnen worden genomen van verschillende oppervlakken in de operatiekamer en worden getest op de aanwezigheid van pathogene bacteriën of micro-organismen die infecties kunnen veroorzaken;
Gebruik van testapparatuur: Luminometers kunnen worden gebruikt om de aanwezigheid van adenosinetrifosfaat (ATP) te meten, een indicator voor organisch materiaal en microbieel leven. Een laag ATP-niveau wijst op een goede reiniging;
Checklists voor reinigingsprotocollen: Schoonmaakprofessionals kunnen gebruik maken van gestandaardiseerde checklists om ervoor te zorgen dat alle vereiste reinigingsstappen zijn uitgevoerd volgens de geldende protocollen.
In verschillende sectoren en toepassingen worden reinheidsklassen gebruikt om de mate van reinheid aan te geven.
Hier is een voorbeeld van hoe reinheidsklassen in een kantooromgeving kunnen worden toegepast:
Reinheidsklasse 3 (Laagste niveau):
Deze reinheidsklassen kunnen worden aangepast en afgestemd op de specifieke behoeften en verwachtingen van klanten, evenals op de omvang en aard van de kantooromgeving. Het gebruik van reinheidsklassen helpt bij het definiëren van standaarden, het beoordelen van de kwaliteit van schoonmaakwerkzaamheden en het verbeteren van de algehele netheid en hygiëne van kantoorruimten.
Aan de basis van een schoon en gezond object ligt een schoonmaakplan. Hierin staat wie wat doet, wanneer en hoe. Zo staat van elk object:
VSR-KMS – het kwaliteitsmeetsysteem Vereniging Schoonmaak Research
De Vereniging Schoonmaak Research onderzoekt schoonmaakmethoden en -technieken en ontwikkelde het VSR kwaliteitsmeetsysteem (VSR-KMS). VSR-KMS meet de technische kwaliteit van schoonmaak. Waarschijnlijk door de wetenschappelijke opbouw van VSR-KMS is het niet alleen het meest gebruikte en succesvolle, maar ook het meest gekopieerde meetsysteem. Diverse schoonmaakbedrijven, adviesbureaus en facility managers gebruiken de naam VSR voor elk VSR achtig meetsysteem, zonder dat duidelijk is wat de gecontroleerde normen nu eigenlijk zijn.
Zelfs als wèl VSR-formulieren worden gebruikt. VSR wil een einde maken aan deze wildgroei, waarbij haar naam te pas en te onpas wordt
gebruikt. Zij ontwikkelde het VSR-keurmerk, dat de erosie van VSR-KMS moet tegengaan.
Reinheidsgraad of schoonmaakkwaliteit (vervallen of gedateerd?):
Acceptance Quality Limit (AQL) van VSR-KMS
Hoe kies je voor een bepaald kwaliteitsniveau van de geleverde dienstverlening?
Het kwaliteitsniveau wordt vertaald in een maximaal percentage fouten dat geaccepteerd wordt. Voor sanitair bijvoorbeeld geldt doorgaans het niveau van 4%, voor patiëntgebonden ruimten geldt meestal 3%. Bij bureaukamers, verkeersruimten en klaslokalen hanteren we 7%.
Voor specifieke omstandigheden, zoals tandheelkundige behandelplaatsen en productieomgevingen voor voedingsmiddelen, worden nu ook AQL-tabellen van 1% en 2% gehanteerd. Deze richtlijnen zijn in de praktijk ontstaan
In het ESS kan de reinheidsgraad of schoonmaak kwaliteit, samen met de technische conditie en beeldkwaliteit, meegenomen worden in de kolom "Staat.
Relatics
Met Relatics kan de bouwsector Systems Engineering effectief adopteren en projecten naar een hoger niveau tillen. Relatics ondersteunt de transformatie van een documentgestuurde aanpak naar een modelgestuurde aanpak en helpt u om ten volle te profiteren van het samenwerken in alle disciplines. Relatics is een Model-Based Systems Engineering-applicatie. Ontwikkeld om alle projectleden in elke levenscyclus te ondersteunen. Belanghebbenden, ingenieurs en planners werken sameneffectief van eerste idee tot realisatie.
“Systems Engineering is een interdisciplinair vakgebied van engineering en engineering management dat zich richt op het ontwerpen, integreren en beheren van complexe systemen gedurende hun levenscyclus”
Een sterke focus op eisen, verificatie, validatie en aandacht voor transparantie en traceerbaarheid.Model-Based Systems Engineeringis de volgende generatie Systems Engineering waarbij informatie niet in documenten wordt vastgelegd, maar integraal met elkaar is verbonden binnen een ondubbelzinnig systeemmodel. Vergelijkbaar met waarom CAD van 2D naar 3D is gegaan, komt MBSE overeen met een meer getrouwe weergave van de werkelijkheid.
Relatics Systems Engineering software is ontworpen voor bouwprojecten, variërend van civiele techniek/infrastructuur, en utiliteitsbouw naar industriële bouw zoals energiecentrales. Binnen deze projecten wordt Relatics gebruikt door projectleden van alle disciplines. Relatics maakt onderlinge afhankelijkheden tussen verschillende disciplines heel duidelijk. Als gevolg hiervan wordt samenwerking op natuurlijke wijze in gang gezet en helpt het de kwaliteit van beslissingen op projectniveau te verhogen. De voordelen worden zelfs nog duidelijker als zowel de klant als de (sub-)contractant Relatics gebruiken. Eisen of verificaties kunnen bijvoorbeeld gemakkelijk worden gedeeld, waardoor lastige miscommunicatie of tijdrovende pogingen om elkaars informatie te begrijpen en te interpreteren worden voorkomen.
Renovatie (BOEI)
Algemeen
Integrale aanpak van vastgoed, gericht op de verbetering van het prestatieniveau en het verlengen van de oorspronkelijke functionele
levensduur, met behoud van de functionele bestemming.
Renovatie (URL 2007)
Het vernieuwen van (onderdelen van) een gebouw of object om het te laten voldoen aan eigentijdse eisen op het gebied van veiligheid, functionaliteit, comfort en duurzaamheid (waaronder milieubelasting). Daaronder valt ook verbeteren.
Restauratie (URL 2007)
Het onderhouden, herstellen, aanpassen, verbeteren of in de oorspronkelijke staat terugbrengen van (onderdelen van) gebouwen of objecten met monumentenstatus dan wel met een duidelijke cultuurhistorische waarde.
Restauratie (BOEI)
Algemeen
Integrale aanpak van herstel van monumentaal vastgoed.
Restauratieladder
De restauratieladder is een concept dat wordt gebruikt binnen de restauratiewereld voor het bepalen van de mate van ingreep aan monumenten en beeldbepalende objecten. De restauratieladder bestaat uit verschillende treden of niveaus, die geleidelijk toenemen in de mate van ingreep. Hier zijn de gebruikelijke treden van de restauratieladder:
De door de stichting ERM ontwikkelde, in de context van de Erfgoedwet en het Erfgoedplatform Monumenten, restauratieladder dient, samen met de talrijke URL-en, als richtlijn voor restauratieprofessionals, beleidsmakers en eigenaars van historische gebouwen om weloverwogen beslissingen te nemen over het behoud en de ontwikkeling van ons cultureel erfgoed. Het benadrukt het belang van respect voor de historische integriteit van monumenten en het vinden van een balans tussen behoud, vernieuwing en verduurzaming. Daar waar je bij renovatie van slecht, via vervanging naar een verduurzaming kan gaan, dient bij restauratiewerk als activiteit altijd in beginsel de minst ingrijpende optie te worden gekozen (ladder aflopen van boven naar beneden), dus de Technsiche oplossing conserveren gaat voor is altijd in 1e instantie "Conserveren" van het bouwdeel wat er als zit.
De inhoud van de Restauratieladder is een praktische verwoording van de beginselen van de monumentenzorg zoals onder meer vastgelegd in het Charter van Venetië (1964). In deze notitie leest u meer over de basis van de Restauratieladder in internationale verdragen, regelgeving en beleid.
De Restauratieladder biedt monumenteigenaren, opdrachtgevers, adviseurs, architecten en aannemers een heldere leidraad voor het maken van de juiste keuzes bij de ingrepen. De Restauratieladder is gebaseerd op het Charter van Venetië, het internationale handvest voor het behoud en restauratie van monumenten en stads- en dorpsgezichten.
Het Handvest van Venetië voor het behoud en de restauratie van monumenten en locaties is een reeks richtlijnen, opgesteld in 1964 door een groep professionals in het behoud in Venetië, die een internationaal kader biedt voor het behoud en de restauratie van historische gebouwen. [ 1 ] Het document wordt echter door sommigen nu als verouderd gezien, en vertegenwoordigt modernistische opvattingen die tegen wederopbouw zijn. Wederopbouw wordt nu voorzichtig geaccepteerd door UNESCO in uitzonderlijke omstandigheden als het een gebruikspatroon of culturele praktijk wil weerspiegelen die culturele waarde in stand houdt, en is gebaseerd op volledige documentatie zonder te vertrouwen op gissingen. De verandering in houding kan worden gemarkeerd door de wederopbouw in 2015 van de soefi-mausoleums op de Werelderfgoedlocatie Timboektoe in Mali na hun vernietiging in 2012. [ 2 ]
Tekst van het Handvest van Venetië
Definities
Artikel 1. Het concept van een historisch monument omvat niet alleen het enkele architectonische werk, maar ook de stedelijke of landelijke omgeving waarin het bewijs van een bepaalde beschaving, een belangrijke ontwikkeling of een historische gebeurtenis wordt gevonden. Dit geldt niet alleen voor grote kunstwerken, maar ook voor meer bescheiden werken uit het verleden die met het verstrijken van de tijd culturele betekenis hebben gekregen.
Artikel 2. Bij het behoud en de restauratie van monumenten moet gebruik worden gemaakt van alle wetenschappen en technieken die kunnen bijdragen tot de studie en de bescherming van het architectonisch erfgoed.
Doel
Artikel 3. Bij het conserveren en restaureren van monumenten is het de bedoeling om deze niet minder als kunstwerken dan wel als historisch bewijsmateriaal te behouden.
Behoud
Artikel 4. Het is van essentieel belang voor het behoud van monumenten dat zij op permanente basis worden onderhouden.
Artikel 5. Het behoud van monumenten wordt altijd vergemakkelijkt door ze te gebruiken voor een maatschappelijk nuttig doel. Een dergelijk gebruik is daarom wenselijk, maar mag de indeling of decoratie van het gebouw niet veranderen. Alleen binnen deze grenzen mogen wijzigingen die nodig zijn door een functiewijziging worden overwogen en toegestaan.
Artikel 6. Het behoud van een monument impliceert het behouden van een omgeving die niet buiten proportie is. Waar de traditionele omgeving bestaat, moet deze behouden blijven. Nieuwe constructies, sloop of wijzigingen die de verhoudingen van massa en kleur zouden veranderen, mogen niet worden toegestaan.
Artikel 7. Een monument is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis waarvan het getuigt en met de omgeving waarin het voorkomt. Het verplaatsen van een monument, geheel of gedeeltelijk, kan niet worden toegestaan, behalve wanneer de bescherming van dat monument dit vereist of wanneer het gerechtvaardigd is door een nationaal of internationaal belang van het allergrootste belang.
Artikel 8. Voorwerpen van beeldhouwwerk, schilderkunst of decoratie die een wezenlijk onderdeel van een monument vormen, mogen er slechts uit worden verwijderd indien dit het enige middel is om hun behoud te waarborgen.
Restauratie
Artikel 9. Het restauratieproces is een zeer gespecialiseerde operatie. Het doel is om de esthetische en historische waarde van het monument te behouden en te onthullen en is gebaseerd op respect voor origineel materiaal en authentieke documenten. Het moet stoppen op het punt waar de gissing begint, en in dit geval moet bovendien elk extra werk dat onmisbaar is, onderscheiden zijn van de architectonische compositie en een eigentijdse stempel dragen. De restauratie moet in elk geval worden voorafgegaan en gevolgd door een archeologische en historische studie van het monument.
Artikel 10. Wanneer traditionele technieken ontoereikend blijken, kan de consolidatie van een monument worden bereikt door het gebruik van elke moderne techniek voor behoud en constructie, waarvan de doeltreffendheid is aangetoond door wetenschappelijke gegevens en bewezen door ervaring.
Artikel 11. De geldige bijdragen van alle periodes aan de bouw van een monument moeten worden gerespecteerd, aangezien eenheid van stijl niet het doel is van een restauratie. Wanneer een gebouw het overlappende werk van verschillende periodes omvat, kan het onthullen van de onderliggende staat alleen worden gerechtvaardigd in uitzonderlijke omstandigheden en wanneer wat wordt verwijderd van weinig belang is en het materiaal dat aan het licht wordt gebracht van grote historische, archeologische of esthetische waarde is, en de staat van bewaring goed genoeg is om de actie te rechtvaardigen. De evaluatie van het belang van de betrokken elementen en de beslissing over wat mag worden vernietigd, kunnen niet uitsluitend berusten bij de persoon die verantwoordelijk is voor het werk.
Artikel 12. Vervangingen van ontbrekende delen moeten harmonisch aansluiten bij het geheel, maar moeten tegelijkertijd te onderscheiden zijn van het origineel, zodat de restauratie het artistieke of historische bewijsmateriaal niet vervalst.
Artikel 13. Uitbreidingen zijn niet toegestaan, tenzij ze geen afbreuk doen aan de interessante delen van het gebouw, de traditionele ligging, het evenwicht in de samenstelling en de relatie met de omgeving.
Historische locaties
Artikel 14. De locaties van monumenten moeten het object zijn van speciale zorg om hun integriteit te beschermen en ervoor te zorgen dat ze op een gepaste manier worden opgeruimd en gepresenteerd. Het werk van behoud en restauratie dat op dergelijke plaatsen wordt uitgevoerd, moet worden geïnspireerd door de principes die in de voorgaande artikelen zijn uiteengezet.
Opgravingen
Artikel 15. Opgravingen moeten worden uitgevoerd in overeenstemming met wetenschappelijke normen en de aanbeveling die internationale principes definieert die moeten worden toegepast in het geval van archeologische opgravingen, aangenomen door UNESCO in 1956. Ruïnes moeten worden onderhouden en maatregelen die nodig zijn voor het permanente behoud en de bescherming van architectonische kenmerken en van ontdekte objecten moeten worden genomen. Bovendien moeten alle middelen worden gebruikt om het begrip van het monument te vergemakkelijken en het te onthullen zonder ooit de betekenis ervan te verdraaien.
Alle reconstructiewerkzaamheden moeten echter "a priori" worden uitgesloten. Alleen anastylosis, dat wil zeggen het opnieuw samenstellen van bestaande maar uiteengevallen delen, kan worden toegestaan. Het materiaal dat voor de integratie wordt gebruikt, moet altijd herkenbaar zijn en het gebruik ervan moet het minst zijn dat het behoud van een monument en het herstel van zijn vorm zal waarborgen.
Publicatie
Artikel 16. Bij alle werken van behoud, restauratie of opgraving moet er altijd nauwkeurige documentatie zijn in de vorm van analytische en kritische rapporten, geïllustreerd met tekeningen en foto's. Elke fase van het werk van opruimen, consolideren, herschikken en integreren, evenals technische en formele kenmerken die tijdens het werk zijn geïdentificeerd, moeten worden opgenomen. Dit verslag moet worden bewaard in de archieven van een openbare instelling en beschikbaar worden gesteld aan onderzoekers. Het wordt aanbevolen dat het rapport wordt gepubliceerd.
Retentiegarantie
Een soort van bankgarantie waarmee de OPDRACHTGEVER meer zekerheid krijgt dat de AANNEMER bij de oplevering, na volledige betaling van de AANNEMINGSSOM door de OPDRACHTGEVER, de AANNEMER ook daarna zijn verplichtingen zal nakomen, zoals het herstellen van gebreken op de mancolijst, het herstellen van gebreken in de onderhoudstermijn en het herstellen van garantiegebreken.
Revisie (BOEI)
Algemeen
Uitgebreide reparatie van een object om te kunnen voldoen aan de oorspronkelijke functie(eisen) van
de klant.
Revit
In Revit, een Building Information Modeling (BIM) software van Autodesk, wordt de term "objectenboom" vaak vervangen door de "projectbrowser", een paneel aan de linkerzijde van het scherm dat een hiërarchische weergave biedt van alle elementen in het huidige project. De project Browser die nu standaard is, is voorzien van een zoekveld bovenaan. Als je elke tak uitvouwt worden de items op lager niveau weergegeven.
De hiërarchie in Revit is:
Deze classificatie is beduidend anders dan de NL/SfB, tabel 1, de Elementenmethode welke uitgaat van:
In het ESS is de objectenboom geen afgeleide van de RSNL.
Rijksvastgoedbedrijf
Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) is de vastgoedorganisatie van en voor de Rijksoverheid. De organisatie is
verantwoordelijk voor het beheer en de instandhouding van een van de grootste en meest diverse
vastgoedportefeuilles van Nederland. De vastgoedportefeuille bestaat onder andere uit kantoren,
kazernes, vliegvelden, defensie(oefen)terreinen, ministeries, havens, belastingkantoren, gevangenissen,
rechtbanken, monumenten, musea en paleizen. (Zie www.rijksvastgoedbedrijf.nl voor meer informatie
over visie en doelstellingen van het RVB). Het Rijksvastgoedbedrijf is ontstaan uit een fusie van vier vastgoeddiensten. Een fusie tussen verschillende
organisaties heeft als gevolg dat de verschillende werkwijzen en processen verenigd dienen te
worden tot een eenduidig beleid. Een fusie is een omvangrijke operatie waarvoor een aantal jaren
normaliter is gepland om alle processen geharmoniseerd te krijgen en in goede banen te leiden.
Een groot deel van onder meer de werkwijzen zijn reeds samengevoegd en worden in de praktijk ten
uitvoer gebracht.
Echter bevindt het RVB zich momenteel nog steeds in het traject waarbij een aantal resterende
processen geharmoniseerd worden en in aansluiting hierop wordt het beleid nader uitgekristalliseerd.
Aangezien in Deel 1 van het handboek normaliter een groot gedeelte van het beleid wordt uitgeschreven,
is dat voor de editie die voor u ligt nog niet in zijn totaliteit mogelijk. De vernieuwde editie is derhalve
opgesteld op basis van o.a. de recente ontwikkelingen aangaande vastgoedbeheer, (nieuwe) wet- en
regelgeving, praktijkervaringen en de huidige Vastgoed Portefeuille Strategie 2016 - 2021 van het RVB.
Op deze wijze kan het werkveld ondertussen aan de slag met een handboek dat zoveel mogelijk de
laatste inzichten verschaft.
maar is als uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties nu ook verantwoordelijk voor het beheer van de infrastructurele zaken.
De infrastructurele zaken zullen daarom op termijn nader geintegreerd worden in het handboek.
Vastgoed beheer organisatie (BOEI)
RI&E
Risico-inventarisatie en –evaluatie
Richtlijn breedband (Bbl)
Richtlijn 2014/61/EU van het Europees parlement en de Raad van 15 mei 2014 inzake maatregelen ter verlaging van de kosten van de aanleg van elektronische communicatienetwerken met hoge snelheid (PbEU 2014, L 155).
Richtlijn energie-efficiëntie (Bbl)
Richtlijn 2012/27/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 betreffende energie-efficiëntie, tot wijziging van Richtlijnen 2009/125/EG en 2010/30/EU en houdende intrekking van de Richtlijnen 2004/8/EG en 2006/32/EG (PbEU 2012, L 315).
Rijbaan (Bbl)
Rijbaan als bedoeld in artikel 1 van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990.
Rijksbouwmeester (ABAA DNR 2011)
De verantwoordelijke voor de kwaliteit van de rijkshuisvesting op het gebied van stedenbouw en architectuur; tevens inhoudelijk verantwoordelijk voor het monumentenbeleid en beeldende kunst. De Rijksbouwmeester adviseert het Rijksvastgoedbedrijf en andere opdrachtgevende ministeries, rijksdiensten en agentschappen over integrale kwaliteit van projecten.
Rijstrook (Bbl)
Rijstrook als bedoeld in bijlage I bij het Besluit kwaliteit leefomgeving.
Riolering (RRU)
Onder HWA-riolering wordt verstaan de afvoerinstallatie van regenwater van het bouwwerk tot ca. 1,0 m¹ buiten de gevel;
Onder RWA-riolering wordt verstaan de afvoerinstallatie van regenwater in het terrein vanaf ca. 1,0 m¹ buiten de gevel van het bouwwerk;
Onder DWA-riolering wordt verstaan de afvoerinstallatie van afvalwater, geen regenwater zijnde
Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw 1991 (RWU 1991)
I Begripsbepalingen
Artikel 1 In deze regeling wordt verstaan onder:
II Loon- en materiaalbestanddeel
Artikel 2
III Verrekening wijziging loonkosten
Artikel 3
IV Verrekening wijziging materiaalprijzen
Artikel 4
V Uitvoeringsbepalingen
Artikel 5
VI Omzetbelasting
Artikel 6
Elk bedrag dat op grond van deze regeling wordt verrekend, wordt verhoogd met de wettelijk verschuldigde omzetbelasting (BTW).
VII Commissie Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw
Artikel 7 1. Met de uitvoering van deze regeling is belast de Commissie Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw, Postbus 30435, 2500 GK 's-Gravenhage, telefoon: 070 - 3738393, fax: 070 - 3635682. 2. In de bij deze regeling behorende bijlage1 zijn bij reglement regels gesteld omtrent taak, werkwijze en samenstelling van de commissie, bedoeld in het eerste lid.
VIII Intrekking
Artikel 8
IX Citeertitel
Artikel 9
Deze regeling kan worden aangehaald als Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw 1991.
X Inwerkingtreding
Artikel 10
Deze regeling is vastgesteld door:
Opmerkingen:
RWU spreekt over:
PS.
Voor het verrekenen van prijswijzigingen tijdens de uitvoering van een project is in 1991 de Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw 1991 (RWU 1991) opgesteld. De Commissie Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw heeft besloten om per 2025 te stoppen met de RWU-index 1991.
Overgaan op de CBS inputprijsindex
Risicomatrix (Bbl)
Risicomatrix als bedoeld in artikel 7.5a.
Risicomanagement/beheersmaatregelen
Uit onderzoeken blijkt, dat de meeste fouten in het bouwproces tijdens de ontwerp- en voorbereidingsfase worden gemaakt doch dat ketensamenwerking, de beste remedie, niet altijd mogelijk is. Risicomanagement helpt om beter voorbereid te zijn op onvoorziene gebeurtenissen en om hun doelstellingen effectiever te bereiken door potentiële risico's te minimaliseren of te beheersen. “RISMAN is een methode voor risicomanagement. Het doel van RISMAN methode om deze gebeurtenissen vooraf te identificeren en maatregelen te nemen om te voorkomen dat ze plaatsvinden. Of het verminderen van de mogelijke gevolgen voor het project als een gebeurtenis toch plaatsvindt. De RISMAN-methode bestaat uit een cyclus met een 5 stappen
Geld;
Tijd;
Kwaliteit;
Veiligheid;
Omgeving;
Imago.
Het vaststellen van de belangrijkste risico’s;
Kans Gevolg Gevaarlijk?
Klein Klein Geen risico
Klein Groot Minder belangrijk risico
Groot Klein Minder belangrijk risico
Groot Groot Belangrijk risico
De RISMAN brillen worden gebruikt om het blikveld tijdens de risico inventarisatie te vergroten. Dat geldt voor alle belanghebbenden. Een ingenieur denkt wellicht alleen aan de technische risico’s, maar vaak spelen ook organisatorische of financiële factoren mee! Pas als je die ruime blik op risico’s hebt, is de kans kleiner dat er belangrijke risico’s “vergeten” worden.
De RISMAN impactklassen helpen je bij het bepalen van de impact van de risico’s. Dat wil zeggen: het verkrijgen van inzicht in de grootte van de mogelijke schade van de risico’s op de verschillende impactklassen. Door risico’s goed op impactklassen te scoren, creëer je een goed begin voor bepalen van effectieve beheersmaatregelen.
Soorten beheersmaatregelen bij risicomanagement:
In het ESS zijn 2 Risico kolommen opgenomen, gekoppeld aan:
Op de achtergrond worden de risico's in kaart gebracht, zijnde de bril, impactklassen en de beheersmaatregelen welke laatste geëxpliciteerd wordt in het dashboard.
Rol
Een rol is een samenhangend pakket aan taken met 1 of meerdere activiteiten die door een of meer personen vervuld kan worden. De term 'rol' is feitelijk een algemene aanduiding die gebruik wordt om aan te kunnen geven wie welke handelingen mag uitvoeren. Tot voor kort was dat een onderdeel van de functie omschrijving. Een medewerker heeft één organisatorische functie waaraan één of meer rollen kunnen zijn gekoppeld. Iemand die een rol opneemt, maakt zich verantwoordelijk voor een pakket van taken.
Een rol verwijst naar de verantwoordelijkheden, bevoegdheden en verplichtingen die aan een individu of een groep worden toegekend binnen het project. Rollen kunnen variëren van projectmanager, bouwvakker, architect, ingenieur tot onderaannemer, enzovoort. Iedere rol heeft specifieke taken en verantwoordelijkheden die moeten worden vervuld om bij te dragen aan het succes van het project. Rollen worden vaak gedefinieerd in de projectorganisatiestructuur en kunnen variëren afhankelijk van de fase en complexiteit van het project.
In het ESS kan een rol worden ingevuld door met de sorteercode taken te clusteren.
Romptekst/korttekst
De romptekst is een term behorende bij de RAW systematiek welke bestaat uit een enkele regel tekst en is te beschouwen als de verkorte naam van de Resultaatsbeschrijving eender de korttekst in de STABU systematiek, als verkorte naam van de bestekpost, of precies gesteld de samenstrekking van de verplichte specificatie groepsnamen in een bestekpost. van de De romptekst wordt bij toepassing van de resultaatsbeschrijving in het RAW bestek automatisch vermeld in de inschrijvingsstaat. Zowel de korttekst als de romptekst worden voorafgegaan van een 6-cijferige code, bestaande uit 3 getallenparen. Deze code heet hoofdcode in de RAW en korttekstcode bij STABU. Het 1e getallenpaar hierin is de werkcategorie in RAW en het werksoort in STABU. Het 2e getallenpaar is de subwerkcategorie in RAW en de paragraaf en subparagraaf in STABU, welke ook, maar niet altijd, de subwerksoort symboliseerd zoals voegwerk binnen het hoofdstuk metselwerk. Het 3e getallenpaar heet het volgnummer bij RAW en 5e en 6e getal bij STABU.
Latent zat, wat nu niet meer het geval is, in de paragraaf (STABU) ook een subwerkvolgorde, zo van:
RRU 2012 en de Invulinstructie
Het Rijksvastgoedbedrijf RVB Referentiebestek UAV 2012 (Hierna: RRU 2012) is tot stand gekomen door de samenvoeging van het voormalige DVD STABU sjabloonbestek en de voormalige Rgd Standaard besteksbepalingen, tot één integraal concept ten behoeve van het Rijksvastgoedbedrijf. Het gebruik van de het RRU 2012 is verplicht volgens de ABAA/DNR. Het RRU 2012 heeft tot doel een optimale inhoudelijke kwaliteit en uniformiteit te verkrijgen in de projectbestekken van het RVB, alsmede een correcte juridische aansluiting op algemene en specifiek voor werken van de Rijksoverheid geldende wet- en regelgeving. De structuur en de bepalingen van het RRU 2012 sluit aan op de STABU-bestekssystematiek. Het aantal aanvullende Administratieve Bepalingen is daardoor tot een minimum beperkt. Het RRU 2012 wordt elk half jaar geactualiseerd, voor zover:
Het RRU 2012 is tot stand gekomen met medewerking van:
Rijksvastgoedbedrijf
De Directie Transacties en Projecten
De Directie Vastgoedbeheer
Eindredactie:
Afdeling ICM, Centraal Documenten Punt Inkoop, werkgroep Contractenbuffet en
Ing. W.A. van den Hengel (Rijksvastgoedbedrijf)
Opmerkingen op het RRU 2012 gaarne per e-mail zenden aan:
Rijksvastgoedbedrijf
Directie Transacties en Projecten, afdeling ICM, Sectie Inkoop Expertise,
Centraal Documenten Punt Inkoop, Contractenbuffet,
Postbus 20952
2500 EZ Den Haag
E:mail: Postbus.RVB.ICMExpertise@rijksoverheid.nl
Vertel over gebruik 9 code
Ruimte (NEN 2580)
Het begrip ‘ruimte’. Een begrip dat niet is gedefinieerd in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), maar wel in diverse begripsomschrijvingen vanuit bijlage I Bbl terugkomt. Wat wordt er bedoeld met het begrip? Op welke wijze moet dit toegepast worden? En welke beoordelingsvrijheid heeft een bevoegd gezag aangaande dit begrip? Zoals benoemd kent het Bbl geen definitie voor het begrip ‘ruimte’. Er zijn diverse begrippen, waarbij in de uitleg van definities het begrip ‘ruimte’ terugkomt. Te denken valt aan een verblijfsruimte, toiletruimte, badruimte, functieruimte en technische ruimte. De in Nederland gangbare en vanuit het Bbl (op onderdelen) aangestuurde norm 2580:2007+C1:2008 kent termen, definities en bepalingsmethoden voor oppervlakten. Zo moet voor de bepaling van de gebruiksoppervlakte van een bouwwerk verplicht de NEN 2580 worden gehanteerd. Vanuit de NEN 2580 zijn definities gegeven, zo ook voor het begrip ‘ruimte’.
Met ‘ruimte’ wordt conform de norm bedoeld: een voor mensen toegankelijk deel van een gebouw, dat ten minste aan de onderzijde en/of de bovenzijde wordt begrensd door een scheidingsconstructie en dat een netto-hoogte heeft van ten minste 1,5 meter.
Met binnenruimte wordt conform NEN 2580 bedoeld: ruimte die aan alle zijden volledig wordt begrensd door bouwkundige scheidingsconstructies.
Ruimteboek
Een ruimteboek of ruimtestaat in de B&U-sector kan 2 betekenissen hebben:
In een klassieke separate afwerkstaat omschrijft met vaak, vanuit een tabelvorm:
Materiaalnaam met eventueel:
In het ESS zijn de afwerkingen reeds gekoppeld aan de uitwerking van de bouwdelen via de variant elementen aan een ruimte (en verdieping/zone/gebouw etc.). Door de hoofdkenmerken van de afwerkingen in de materialen- en productenboom te markeren blijft na opschoning (filtering) van alle data ook een gedetailleerd Ruimteboek over. Voordeel ten opzichte van een reguliere apart Ruimteboek is dat er geen verwijzing nodig is omdat de afwerkstaat voorkomt uit de het ESS.
Het ESS kan ook, doordat ze ook ruimte georienteerd is, gebruikt worden voor een opname bij bijvoorbeeld restauratiewerk door gebruikmaking van de kolom conditie en materiaal voor het vastleggen van wat er zit en de kwaliteit ervan.
Ruimteboek E(URL 2007)
Analyse en beschrijving per ruimte (of cluster van ruimten) waarin vloer, wanden, plafond en bijzondere objecten/elementen (bijvoorbeeld gebouwgebonden kunst of verlichting) zowel afzonderlijk als in samenhang worden behandeld. De samenhang en betekenis van cultuurhistorische componenten speelt hier een belangrijke rol. Onder ruimten wordt verstaan: verblijfsruimten, verkeersruimten, ondersteunende en onbenoemde ruimten.
Ruimtenummers Vertreknummers
Zijn opgebouwd uit een getal van drie cijfers, waarvan het eerste cijfer het verdiepingsniveau aangeeft en de twee volgende cijfers de opeenvolgende vertrekken.
Het volgende format wordt voor ruimtenummering gebruikt:
[gebouwdeel][verdieping]punt[ruimtenummer 00-99]
eventueel aangevuld met: [sub-ruimte(n) a-z)]
Toelichting: Soms lijkt het logisch dat de vleugels en/of gebouwdelen na de verdieping te plaatsen. Hiervoor is niet
gekozen, omdat bij het wegvallen van de vleugel/gebouwdeel -aanduiding, de verdieping nog steeds op dezelfde
positie blijft staan (positie 2). Dit levert voordelen op bij opname van de gegevens in een database en bij dataanalyse.
Even en oneven tegen over elkaar, bij voorkeur even aan de noordzijde van het
gebouw;
Bij rondlopende gebouwen / carrévormen is de buitenring even en de binnenring
oneven;
Gebouwnummers lopen in de tekening oplopende vanaf de hoofdingang van het
gebouw. Bij rondgang type gebouwen lopen ruimtenummers bij voorkeur tegen de
klok in (linksom)
Ruimte of vertrek
In het Industry Foundation Classes (IFC) wordt een "ruimte" gerepresenteerd als een object dat een specifieke functionele of fysieke ruimte binnen een gebouw beschrijft. Dit kan variëren van kamers, kantoren, gangen, toiletten, vergaderruimte binnen een gebouw. In het IFC bestandsformaat wordt een "ruimte" vertaald als "IfcSpace". IFCRoom is meer gericht zijn op individuele kamers met specifieke functies,
Gebied dat in theorie of in werkelijkheid is begrensd. Hiermee worden gebieden voor een bepaald gebruik aangeduid. De in het schema aangegeven ruimten zijn ruimten die binnen (bouw)werken kunnen voorkomen, bijvoorbeeld verkeersruimte, vergaderruimte of vrije doorgang (onder viaduct). Ook kunnen ruimten worden onderscheiden op het niveau van complex, zoals stedelijke ruimte of recreatiegebied. (NEN 2660)
....................................................
Tabel 0.9 (Nl/SfB)
Bbl
Makelaars
NEN 2580
Samenwerkingsvormen
Specificaties, voor de onderdelen:
Specificaties, bij allerhande samenwerkingsvormen en contractvormen zoals (niet limitatief):
SAOB werkmethodencatalogus
De Stichting Arbeidstechnisch Onderzoek Bouwnijverheid (SAOB) heeft een werkmethodencatalogus waarin 100 werkmethoden zijn omschreven die op de bouwplaats kunnen plaatsvinden.
Schatvinding
Vraag 6
Hoe dient eventuele schatvinding in het bestek te worden geregeld?
Antwoord
De UAV kent paragraaf 32 “GEVONDEN VOORWERPEN”. Daarin wordt bepaald dat de aannemer verplicht is de vondst van alle voorwerpen, die bij de uitvoering van het werk, bijvoorbeeld ten gevolge van graafwerkzaamheden, worden gevonden en die van waarde zijn of uit een historisch of wetenschappelijk oogpunt merkwaardig kunnen zijn, terstond aan de directie te melden. Tevens dient hij deze voorwerpen zo mogelijk in handen van de directie te stellen (inspanningsverplichting), tenzij het bestek anders bepaalt. Het kan hierbij gaan om onder andere restanten van een fundering (onroerende zaken) of losse gebruiksvoorwerpen (roerende zaken). Er zijn geen aanvullende administratieve STABU bepalingen aansluitend op deze UAV bepaling daar de wetgever hieromtrent alles in basis al heeft geregeld. De bestekschrijver dient in het bestek dan ook de nodige terughoudendheid inzake dit onderwerp te betrachtten. Schatvinding is onderhevig aan het Burgerlijk Wetboek waarin onder meer staat dat een schat een zaak van waarde is, die zolang verborgen is geweest dat daardoor de eigenaar niet meer kan worden opgespoord. De wet kent aan de vinder van een schat de helft van de waarde toe. De vinder kan een lid van het personeel van de aannemer zijn. De directie dient de schat aan de gemeente in bewaring te geven. Alle vondsten, die van historische waarde zouden kunnen zijn, vallen onder de Monumentenwet en moeten door de directie binnen drie dagen worden gemeld bij de burgemeester van de gemeente waarin het werk plaatsvindt of bij de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) te Amersfoort opdat eventueel opgravingen kunnen worden verricht. Monumenten zijn alle voor vijftig jaar vervaardigde zaken welke van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun betekenis voor de wetenschap of cultuurhistorische waarde en terreinen welke van algemeen belang zijn wegens daar aanwezige zaken als hiervoor bedoeld. Overigens zal naar alle waarschijnlijkheid de Monumentenwet uit 1988 in de loop van 2002 worden vervangen door de nieuwe Archeologiewetgeving waarmee uitvoering wordt gegeven aan het zogenaamde Verdrag van Valletta.
Scope
Reikwijdte, bereik, strekking. Scope is een term waarmee van een project worden aangeduid de:
Schriftelijk (ARW 2016)
Elk uit woorden of cijfers bestaand geheel dat kan worden gelezen, kan worden gereproduceerd en vervolgens medegedeeld, daaronder begrepen
met elektronische middelen overgebrachte of opgeslagen informatie
SE ISO 15288
25 deelprocessen
30 processen
Selectiecriteria (ARN 2016)
De criteria, op basis waarvan het speciale-sectorbedrijf niet uitgesloten gegadigden die voldoen aan de (minimum) geschiktheidseisen selecteert die een inschrijving mogen doen of die aan de dialoog of de onderhandelingen mogen deelnemen.
Selectieve afvoer (RRU)
Gescheiden afvoer van verschillende soorten materiaal, vanaf de plaats waar wordt gesloopt naar de plaats waar het materiaal wordt verwerkt.
Selectief slopen (RRU)
Zodanig slopen dat onderlinge vervuiling van materialen wordt voorkomen en selectieve afvoer van materialen mogelijk is.
Semi dwingend recht
Of een rechtsregel dwingend of regelend is, is niet altijd eenvoudig uit de tekst van de wet op te maken. De wetgever heeft verschillende formuleringen bedacht om aan te geven of een bepaalde regel dwingend is of niet. Vaak staat aan het einde van een paragraaf dat van bepaalde artikelen in die paragraaf niet kan worden afgeweken. Daarbij komen, vooral in het arbeidsrecht, ook variaties voor, afwijking is alleen toegestaan bijCAO, of, afwijking mag wel ten nadele van de werkgever, maar niet ten nadele van de werknemer. In zo'n geval wordt gesproken van half-dwingend recht.
Op het gebied vaninternationaal rechtwordt voor dwingend recht vaak de Latijnse benamingius cogensgebruikt die letterlijk ook dwingend recht betekent. Ook hetius cogensis dwingend recht, in de zin dat staten er niet voor kunnen kiezen van hetius cogensaf te wijken. Daarbij is overigens niet altijd even duidelijk wat er precies wel en niet onder hetius cogensvalt.
In de Nederlandse wet geldt een onderscheid tussenregelend rechtendwingend recht. Van dwingendrechtelijke regels kan niet worden afgeweken. Afwijkende bedingen zijn ongeldig (nietig). Regelend recht vervult een aanvullende functie. Als partijen niets hebben afgesproken, dan geldt de wettelijke regel. Maar partijen mogen ook wat anders afspreken, waardoor die afwijkende afspraak tussen hen geldt.
Er zijn ook bepaalde regels, waarvan partijen niet zelf af mogen wijken, maar waarvan in een andere algemeen geldende regeling van kan worden afgeweken. Dit noemen wesemi-dwingend recht. We zien dit met name in hetarbeidsrecht, waarbij in een CAO of een ministeriële regeling voor ambtenaren van de wet mag worden afgeweken.
Deze regels worden ook wel driekwart dwingend recht genoemd.
Serieuze gebreken (BOEI)
Gebreken waardoor een bouwdeel niet meer voldoende functioneert, de stabiliteit en vormvastheid beinvloeden zonder het functioneren
direct aan te tasten, gebreken met betrekking tot het materiaaloppervlak,
gebreken aan secundaire onderdelen die de functionaliteit
niet direct aantasten en onjuiste dimensiekeuze.
Sloopwerk
De STABU-2 besteksystematiek is de integratie van:
Hoofdstuk 10 uit de SROW, Stut- en sloopwerk, is hierdoor teruggekomen in STABU-2. In de STABU-standaard staat een wat meer genuanceerdere definitie van STUT- EN SLOOPWERK, namelijk:
Begrippen: algemeen
01 Omvang hoofdstuk Stut- en sloopwerk
Het hoofdstuk Stut- en sloopwerk betreft het geheel van werkzaamheden, nodig voorhet ondersteunen, het geheel of gedeeltelijk verwijderen van bouw- en installatiedelen of terreininrichtingsobjecten.
Deze definitie conflicteerd met de definitie van het woord slopen in menig URL in de restauratie- en instandhoudingssector.
Feitenlijk is iedere vorm van slopen een taak of activiteit (bewerking), m.a.w. zoveel als je kunt aanbrengen, kun je ook weer verwijderen. Thans zitten al die activiteiten gepropt in hoofdstuk 10 doch ingedeeld in 2 hoofdvarianten:
Verschillende denkrichtingen voor verbetering van het huidige zijn mogelijk:
Het bouwdeel is in de laatste werkwijze een objectconstante. De techniek is afhankelijk van de conditie. Het onderbrengen van de techniek bij een discipline is een taak van de aannemer.
Totaal sloopwerk gedifferentieerd beschrijven kan maar is tijdrovend en bovendien kan deze opsomming in beginsel nooit compleet zijn. Alleen als er rekening dient te worden gehouden met specifiek te slopen zaken zoals asbest, dan kan dit expliciet worden beschreven. De aanwijzing, waarvan verslag wordt gedaan in het “proces verbaal van aanwijzing” is als contractstuk een prima aanvulling op het projectbestek met betrekking tot de omvang van het sloopwerk.
Slagdiagram (STABU-STANDAARD
Onder een slagdiagram wordt verstaan de weergave van de zakking bij een vastgesteld aantal slagen, gerelateerd aan de diepte van de paal.
Social return
Social return is een afspraak binnen aanbestedingen om meer werkgelegenheid te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In Nederland zijn er ruim 1 miljoen mensen die vallen onder de doelgroep social return (SROI).
Hoe werkt social return?
Inkopers kunnen bij het verstrekken van opdrachten, de aannemer/opdrachtnemer stimuleren of zelfs verplichten om kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt te betrekken bij de uitvoering van de opdracht, Social Return On Investment(SROI). Met de toepassing van social return zorgt de overheid ervoor dat een investering die wordt gedaan, naast het ‘gewone’ rendement, een concrete sociale winst oplevert. Met de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt wordt een social return-waarde gecreëerd die mag worden afgetrokken van de social return-verplichting. De verantwoording gaat via een social return-monitoringssysteem zoals WIZZR. Wanneer een aannemer/opdrachtnemer niet voldoet aan de contractueel afgesproken verplichting, zorgt dit er in vele gevallen voor dat er een boete kan worden opgelegd door de opdrachtgever mits dat in de kernbedingen als zodanig is geregeld want paritaire standaardvoorwaarden als de UAV 2012, de UAV-GC 2020 als gewone standaardvoorwaarden zoals de AVA zakelijk etc. regelen dit niet.
Social Return wordt tegenwoordig steeds vaker als contracteis opgenomen bij aanbestedingen, al vanaf €50.000. De hoogte van de social return-verplichting wordt bepaald door een percentage van de loon- of opdrachtsom van de aanbesteding. In de meeste gevallen wordt 5% van de totale opdrachtsom gehanteerd.
SOK
Een SOK is een samenwerkingsovereenkomsten. Een SOK is een raamovereenkomst, vaak met een looptijd van 4 jaar, waarbij de nadere opdrachten (NOK) vaak als bouwteam in 2 fasen worden uitgevoerd. Op SOK-niveau worden de belangrijkste (prijs)afspraken gemaakt zoals de advieskosten van de aannemer in het ontwerpteam fase 1 en verrekenprijzen voor fase 2. Het mooie van bouwteams binnen een SOK ten opzichte van bouwteams op projectbasis is, is dat de leerervaring van eerdere deelopdrachten meegenomen kunnen worden in volgende opdrachten en dat kosten voor de aanbesteding, project- en procesinrichting maar één keer gemaakt hoeven te worden, een vorm van ketensamenwerking.
Sommatie
De sommatiebrief is de laatste oproep die je doet aan een klant, huurder of debiteur om de openstaande factuur te betalen. Een goede sommatiebrief bevat een aantal specifieke eisen. Ook zijn er meerdere do’s en don’ts om jouw brief sterker te maken.
Allereerst een vraag: ken jij de verschillen tussen een incassobrief, sommatiebrief of laatste aanmaning? Het antwoord is simpel: die zijn er nauwelijks. De termen worden door elkaar heen gebruikt en inderdaad: dat is verwarrend. Daarom leggen we je uit hoe het zit.
Een laatsteaanmaningwordt ook wel laatste sommatie genoemd.Ook met eenincassobriefwordt min of meer hetzelfde bedoeld. Maar waar start eigenlijk een incassotraject en waar in dit traject speelt de sommatie een rol? Dat vertellen we je op deze pagina.
Een sommatie is een mededeling waarin je eist dat jouw contractspartij zijn of haar afspraak of verplichting nakomt. Bijvoorbeeld om een factuur te betalen of om afgesproken werkzaamheden (alsnog goed) uit te voeren. Juridisch heet dat eeningebrekestelling. Zie ookaanmaning.
Voor recht op schadevergoeding of ontbinding van het contract heb je eerst een sommatie of ingebrekestelling nodig. In dit artikel kun je hetstappenplanom een vordering betaal te krijgen innen lezen.
Sommatie
Een sommatie (ook wel: exploot) is een proces-verbaal waarmee de deurwaarder zijn ambtshandeling verricht. Dit kan onder meer zijn: het leggen van beslag, maar ook het betekenen van eendagvaardingof een ander processtuk.
De term sommatie wordt in het dagelijks taalgebruik ook gehanteerd in verband met eenaanmaning,echter ziet de betekenis juridisch gezien op de ambtshandeling van de deurwaarder.
Indien een partij niet aan de ambtshandeling van de deurwaarder gehoor geeft, kunnen meestal rechtsmaatregelen worden ingezet, zoals het inzetten van conservatoire maatregelen.
Sortering
Een optie waarmee een sortering of filtering mogelijk is op zaken in het ESS. Om zaken te filteren dan wel clusteren voor diverse doeleinden. Zodoende kunnen aspectspecificaties worden gegenereerd. Denk hierbij een sortering naar o.a.:
In het ESS kunnen door filters diverse sorteringen worden gerealiseerd.
Soorten aanbesteders
Spin diagram
Een spin diagram, ook bekend als een mindmap, is een visueel hulpmiddel dat wordt gebruikt om informatie en ideeën rond een centraal thema te organiseren. Een spindiagram ziet eruit als een spin, met het hoofdidee in het midden en lijnen die zich radiaal uitstrekken om verwante ideeën en subonderwerpen met elkaar te verbinden. Het helpt om diepere verbanden tussen ideeën te brainstormen, mogelijke oplossingen te verkennen, concepten te visualiseren en meer. Spider-diagrammen biedt u een groter beeld van een onderwerp of probleem en de bijbehorende details. Het gebruikt meestal ruimte, kleur, lijnen, afbeeldingen en andere elementen om concepten te ordenen.
In het ESS kan de input afkomstig zijn uit spindiagrammen.
Sportfunctie (Bbl)
Gebruiksfunctie voor het beoefenen van sport.
Staat of toestand
De toestand, niet enkel technisch, waarin een object zich op enig moment bevindt. Vaak bouwdelen, zijnde de aanvankelijk in een werk aangebracht bouwstoffen welke aan een fysiek element materiele invulling te geven.
De staat van iets vastleggen kan gaan over de:
In het ESS zijn hiervoor 3 kolommen gereserveerd.
STABU hoofdstukserie 01
De werkbeschrijving (technische specificatie in de TO-fase) in een bestekboek als onderdeel van een STABU (UAV) bestek is gerangschikt naar werksoorten (technieken) zoals die in de B&U-sector worden herkend en komen tot uitdrukking in 2-cijferige hoofdstuknummers, als 1e getallenpaar van de 6-cijferige korttekstcode. De 1e 4 cijfers van de korttekstcode noemt STABU hoofdstukserie 01 van de systematiek.
STABU standaard
Standaardbestek (UAR 2001)
Bestek, opgesteld volgens de STABU-systematiek van de Stichting STABU, gevestigd te Ede, dan wel volgens de RAW-systematiek van de Stichting CROW, eveneens gevestigd te Ede, dan wel volgens een andere gezamenlijk door organisaties van opdrachtgevers en opdrachtnemers ontwikkelde systematiek.
Standaard taakbeschrijving
In 2005 verscheen de ‘Rechtsverhouding opdrachtgever – architect, ingenieur en adviseur – DNR 2005’. Deze algemene branchevoorwaarden van de Bond van Nederlandse Architecten (BNA) en de branchevereniging van advies-, management en ingenieursbureaus (NLingenieurs) vervingen de aparte regelingen SR’97 (architecten), RVOI 2001 (ingenieurs en adviseurs) en ARTA (landschapsarchitecten). Daarmee is één rechtspositieregeling ontstaan voor alle ontwerpende disciplines in de bouw en infra. De DNR wordt van toepassing verklaard in contracten tussen opdrachtgevers en architecten en adviseurs. Contracten dienen ook een specificatie te bevatten van de werkzaamheden waarop ze betrekking hebben. Voor de specificatie van architecten- en adviseurstaken hebben BNA en NLingenieurs – in samenwerking met de NVTL (Nederlandse Vereniging voor Tuin en Landschap) – een handig hulpmiddel ontwikkeld: de Standaardtaakbeschrijving (STB). Met behulp van de STB kunnen ontwerp- en adviestaken in bouwprojecten eenduidig worden verdeeld, geoffreerd en gecontracteerd. De STB is bedoeld om in samenhang met de DNR toe te passen, maar kan ook zelfstandig worden gehanteerd. In de STB is het ontwerpproces van gebouwen en hun directe omgeving uiteengerafeld in taken. De STB geeft antwoord op de vraag: ‘Wat moet er in de diverse klassieke nieuwbouw gerichte procesfasen gebeuren om tot een verantwoord ontwerp en tot een adequate uitvoering van dat ontwerp te komen?’ De takenlijst is multidisciplinair, zij bevat de – onderling afgestemde – taken van alle relevante ontwerpdisciplines. Voor de lancering van de STB was er voor iedere discipline een aparte takenlijst. Zo had de SR’97 een bijlage, waarin de (mogelijke) taken van de architect waren opgesomd. De RVOI kende aparte bijlagen met takenlijsten voor constructeurs, bouwfysici, installatieadviseurs, enzovoort. De ARTA bevatte omschrijvingen van de werkzaamheden van landschapsarchitecten. In de STB zijn al die takenlijsten als het ware ‘in elkaar geschoven’ tot één lijst. De taken zijn bovendien inhoudelijk zo goed mogelijk op elkaar afgestemd. Een belangrijke reden voor het combineren van de lijsten en het inhoudelijk afstemmen van de taken is de sterk toenemende aandacht voor geïntegreerd ontwerpen.
De Standaardtaakbeschrijving omvat bijna 2.000 verschillende adviestaken, inclusief inhoudsomschrijvingen van de output van iedere taak.
Statutaire naam
Elke onderneming heeft één statutaire naam, de bedrijfsnaam. De statutaire naam wordt als ‘hoofdnaam’ beschouwd van de onderneming. De statutaire naam wordt als eerst vermeldt in de KvK zoekmachine en in het handelsregister. Het is niet mogelijk een statutaire naam in te schrijven die reeds door een andere onderneming is ingeschreven. De statutaire naam mag ook niet verwarrend zijn, dus als deze teveel lijkt op een ingeschreven statutaire- of handelsnaam, dan is inschrijving ook niet mogelijk. Het moet onderscheidend zijn. Een statutaire naam moet aan een aantal voorschriften voldoen
Voor verschillende rechtspersonen gelden de volgende regels voor de statutaire naam:
Naast een statutaire naam kunnen ondernemingen ookhandelsnameninschrijven. Het is mogelijk meerdere handelsnamen kosteloos in te schrijven. Dit kan ook na inschrijving van de onderneming door het inzenden van een ‘wijzigingsformulier’ bij de KvK. De handelsnamen kunnen de verschillende ‘handelsgezichten’ van de onderneming vertegenwoordigen. Een handelsnaam kan niet ingeschreven worden als deze, of een niet daarvan te onderscheiden handelsnaam, reeds door een andere onderneming is ingeschreven.Eenhandelsnaam is de naam waaronder een onderneming handel drijft enhoeft niet dezelfde naam te zijn als de statutaire naam.Bij de oprichting van de rechtspersoon zal de notaris controleren of de gekozen naam voldoet aan de wettelijke eisen. De statutaire naam kan alleen gewijzigd worden door een statutenwijziging.De handelsnaam van een BV hoeft niet geregistreerd te worden, maar de statutaire naam moet wel opgegeven worden bij inschrijving bij de Kamer van Koophandel.
Heeft u een coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij, besloten vennootschap (bv) of naamloze vennootschap (nv)? En is uw handelsnaam anders dan de statutaire naam (de naam in de oprichtingsakte)? Dan zet u ook de hele statutaire naam op uw correspondentie.
Bij een bv of nv noemt u ook de statutaire zetel (vestigingsplaats) van de rechtspersoon.
Verplichte gegevens op uw website:
Stelposten
Vraag 7
Mijn opdrachtgever wil enkel netto stelposten in het bestek hebben. Is dit verstandig?
Antwoord
Door dit te doen wijkt men af van de U.A.V. 1989. Daarin wordt onder paragraaf 37 “gesproken” over bruto stelposten hetgeen wil zeggen dat in bijna alle gevallen de aannemer een provisie toekomt. Bij het vaststellen van de hoogte van de stelpost dient men hier dan ook rekening mee te houden. Door van dit beginsel af te wijken, wat volgens paragraaf 2 lid 1 eigenlijk alleen kan indien het uitdrukkelijk is gedaan, ontstaan er dikwijls heftige discussies tijdens de uitvoering. Het kan dan namelijk nadelig uitpakken voor de opdrachtgever als de gehele stelpost niet wordt aangesproken. Bij een bruto stelpost namelijk wordt verondersteld dat het gehele bedrag net boven de inschrijfsom in de staart, zijnde de indirecte kosten van de begroting, staat. Bij het niet gebruik van het geldbedrag wordt dit dan ook volledig als minderwerk beschouwd. Een netto stelpostensystematiek resulteert in het opnemen van het onderhavige geldbedrag in de directie kosten van de inschrijfbegroting hetgeen betekend dat de staartkosten er hoogstwaarschijnlijk wel overheen zijn gegaan. Indien het bedrag van de stelpost dan niet wordt aangewend is men in principe deze opslagen geheel kwijt daar de staartkosten in beginsel niet verrekenbaar zijn. Om deze en nog andere problemen omtrent de verrekening van stelposten te vermijden is het raadzaam om gewoon de U.A.V. 1989 te respecteren.
Stookplaats (Bbl)
Opstelplaats voor een verbrandingstoestel voor open verbranding van vaste brandstoffen.
Storing (BOEI)
Algemeen
Plotseling optredend gebrek dat het niet of minder functioneren van een bouwdeel veroorzaakt.
Subbrandcompartiment (Bbl)
Gedeelte van een bouwwerk dat binnen de begrenzing van een brandcompartiment ligt of daarmee samenvalt, voor beperking van verspreiding van rook of verdere beperking van het uitbreidingsgebied van brand.
Systeem voor gebouwautomatisering en -controle (Bbl)
Systeem als bedoeld in artikel 2, onderdeel 3 bis, van de herziene richtlijn Energieprestatie van gebouwen.
Subject
De term 'subject' verwijst naar het individuele bewustzijn of zelf, dat in staat is tot ervaren, denken en handelen in de wereld. Vaak wordt het in contrast gezet met het object: hetgeen wat door het subject wordt waargenomen, gedacht of ervaren. In een RDF (Resource Description Framework) Triples (semantische drieling) het koppelen van 3 entiteiten, te weten een subject en object door middel van een predicate, geldt:
Het subject is het zelfstandig naamwoord dat de actie uitvoert. Het identificeert welk object de triple beschrijft. Rembrandt
Het predicaat beschrijft de actie of staat van zijn.
In de opzet, decompositie en aggregatie, van het ESS is er sprake van Triples, bijvoorbeeld:
Stut- en sloopwerk (STABU-STANDAARD)
Het hoofdstuk Stut- en sloopwerk betreft het geheel van werkzaamheden, nodig voor het ondersteunen, het geheel of gedeeltelijk verwijderen van bouw- en installatiedelen of terreininrichtingsobjecten.
Systeem gerichte contractbeheersing
Systeemgerichte Contractbeheersing (SCB) is een methode van contractbeheersing waarbij de opdrachtgever op afstand controle en toezicht houdt op het werk dat een opdrachtnemer uitvoert. Het is van toepassing op grootschalige projecten in diverse branches, gecontracteerd op basis van een geïntegreerd contract waarbij de UAV-gc als paritaire voorwaarden van toepassing zijn verklaard. Opdrachtgevers, zo stellen zij, geven opdrachtnemers daarmee passende verantwoordelijkheid. Dit doen zij door gebruik te maken van kwaliteitsmanagement waardoor de opdrachtgever zelf, zo is de gedachte, niet zelf hoeven controleren of aan de eisen is voldaan. Opdrachtgevers passen de werkwijze SCB toe om vast te stellen of het kwaliteitsmanagementsysteem van de opdrachtnemer functioneert, zodat de geleverde producten voldoen aan de kwaliteitseisen.
De opdrachtnemer beheert zelf de kwaliteit van de geleverde producten. De opdrachtgever gaat enkel het gesprek aan met de opdrachtnemer over risico’s en geleverde (deel)producten (interactie) en voert toetsen uit. De inzet van interactie en toetsen gebeurt risicogestuurd. Wanneer risico’s optreden of de kwaliteit in het geding komt, grijpt de opdrachtgever in (interventie).
Opdrachtgevers toetsen zaken als:
In het ESS is een mogelijk om de uitslagen van het testen en toetsten op te nemen. De input hiervoor kan derhalve geleverd worden door:
Het is een optie om bij SCB de opdrachtnemer de mogelijkheid te bieden om in het ESS te mogen werken.
Systems Engineering
Systeemkunde, of systeemleer, is de wetenschap (methodiek) over het iteratief analyserenen en specificeren en "daarna" uittekenen of modelleren.
De methode systems engineering (SE) is bedacht voor Bell Industries en doorontwikkeld door het Amerikaanse leger. Het wordt sinds de jaren ’40 gebruikt om grote complexe zaken met ingewikkelde vraagstukken gestructureerd uit te voeren. Speerpunten binnen de methodiek zijn specificeren, ontwerpen (modelleren), realiseren, beheren, verifiëren en valideren van complexe systemen gedurende hun levenscyclus.
Iteratief proces
De complexiteit van een probleemstelling en de gelaagdheid van systemen vragen om een iteratieve werkwijze bij de ontwikkeling van een systeem. Het probleem is meestal niet in één keer in een oplossing te vatten. Ontwerpkeuzes leiden telkens weer tot een nadere analyse van het probleem en een detailuitwerking van de oplossing. Dit iteratieve proces leidt tot steeds gedetailleerdere specificaties van het systeem en bijbehorende 3D model en begrotingen.
Levenscyclus
Elk systeem doorloopt een levenscyclus van concept, via ontwikkeling, realisatie, gebruik en onderhoud tot sloop. Tijdens het ontwikkelen van systemen onderschat men al snel de benodigde inspanning voor onderhoud, vernieuwing en sloop. Een focus op één fase zorgt veelal voor suboptimalisatie. De levenscyclus van een systeem mag niet verward worden met het begrip levensduur. De levensduur is gekoppeld aan het gebruik van het systeem. Daarbij onderscheiden we verschillende levensduren zoals: economische, technische, functionele en maatschappelijke.
Interdisciplinair
Om tot een werkend systeem te komen, is het integreren va vakdisciplines noodzakelijk. Vaak worden projecten naar vakdisciplines opgedeeld waarbij het gevaar is gevaar dat de samenhang van het systeem onderbelicht blijft. Een interdisciplinaire aanpak is dus gewenst waarbij het van belang is om een systeem niet alleen te beschouwen vanuit een decompositie in deelsystemen en systeemelementen, maar om op belangrijke eigenschappen ook dwarsdoorsneden van het systeem te maken. Daarmee komen vanuit één perspectief alle relaties tussen de deelsystemen en systeemelementen in beeld. Een uitsnede van het systeem vanuit een dergelijk perspectief noemen we een aspectsysteem. Aspectsystemen dragen bij aan het integrale functioneren van het systeem.
Doelen
De doelen die men met Systems Engineering willen bereiken zijn:
Het ESS is in basis opgezet vanuit het systeemdenken, dus:
Geprioriteerd werken
Taak
Een ‘taak’ is een hoeveelheid werk, die ongedeeld aan één partij kan worden opgedragen. Een taak in de context van de bouw verwijst naar een specifieke activiteit of handeling die moet worden uitgevoerd als onderdeel van het bouwproces, zoals het maken van het ontwerp, het uitvoeren daarvan, het leveren van producten etc. Deze taken kunnen variëren afhankelijk o.a. van het type project en de fase waarin het zich bevindt. Door taken effectief te plannen, toewijzen en beheren, zo is de gedachte, kunnen bouwprojecten op tijd en binnen budget worden voltooid. Architecten-, advies- en ingenieursbureaus kunnen (advies)diensten verlenen in alle fasen van de levenscyclus van een gebouw. Daarom omvat de fasering in de STB het volledige proces van initiatief t/m gebruik en exploitatie. Essentiële werkzaamheden met betrekking tot de sturing en bewaking van het project, financiën, planning, risicobeheersing en dergelijke komen in iedere fase terug. De standaard fasen bij nieuwbouw zijn:
Fase 07, "Prijs- en contractvorming" kan achter:
In de STB staat verders uiteengezet waar een fase voor staat, zijnde:
01 Initiatief/haalbaarheid (IH)
Het doel van deze fase is:
De werkzaamheden in deze fase omvatten in hoofdzaak:
De fase eindigt met een beslissing van de opdrachtgever om het project al dan niet voort te zetten met de opstelling van een Programma van Eisen (PvE).
02 Project definitie (PD)
Het doel van deze fase is:
De werkzaamheden in deze fase omvatten in hoofdzaak:
03 Structuurontwerp (SO)
Het doel van deze fase is:
De werkzaamheden in deze fase omvatten in hoofdzaak:
04 Voorontwerp (VO)
Het doel van deze fase is:
De werkzaamheden in deze fase omvatten in hoofdzaak:
05 Definitief Ontwerp (DO)
Het doel van deze fase is:
De werkzaamheden in deze fase omvatten in hoofdzaak:
Technisch Ontwerp (TO)
Het doel van deze fase is:
De werkzaamheden in deze fase omvatten in hoofdzaak:
De term Technisch Ontwerp is in de STB geïntroduceerd. Voorheen werd deze fase veelal de ‘Besteksfase’ (in de RVOI en in de bouwsector in het algemeen) of ook wel ‘Bouwvoorbereiding’ (SR’97) genoemd. De term ‘ Bestek’ hoort typisch bij het traditionele bouwproces, met volledig gescheiden verantwoordelijkheden voor ontwerp en uitvoering. Omdat de STB ook toepasbaar moet zijn in moderne bouwprocessen met geïntegreerde contracten voor ontwerp en uitvoering, is gekozen voor de term ‘Technisch Ontwerp’. De hier beschreven werkzaamheden moeten altijd worden gedaan, ongeacht de contractvorm. Waarom de term ‘Bouwvoorbereiding’ niet is gebruikt, wordt uitgelegd bij fase 08.
07 Prijs -en contractvorming (PC)
Het doel van deze fase is:
De werkzaamheden in deze fase omvatten in hoofdzaak:
08 Uitvoering – Uitvoeringsgereed Ontwerp (UO)
Het doel van deze fase is:
De werkzaamheden van adviseurs omvatten in deze fase in hoofdzaak:
09 Uitvoering – Directievoering
Het doel van deze fase is:
Mogelijke werkzaamheden van adviseurs omvatten in deze fase in hoofdzaak:
10 Gebruik/exploitatie
Het doel van deze fase is:
De werkzaamheden van adviseurs kunnen in deze fase omvatten:
Alle taken in de STB zijn gerangschikt naar voorgenoemde fasen van het bouwproces en daarbinnen naar thema’s welke in iedere fase in dezelfde volgorde terugkeren.
De fasen komen overeen met logische stappen in het ontwikkelingsproces van een nieuwbouw project. De opdrachtgever moet over de resultaten van iedere fase (‘faseresultaten’) een beslissing nemen (milestones). Adviseurs en andere participanten borduren altijd voort, verrijking, op de resultaten van de voorgaande fase(n) waarvan de data overerfbaar is of zou moeten zijn. Als de opdrachtgever faseresultaten niet formeel heeft geaccepteerd en later blijkt dat hij het er niet mee eens is, is er grote kans dat er ten koste van veel tijd en geld stappen terug moeten worden gezet. Het is daarom heel belangrijk dat de opdrachtgever na iedere fase een go-or-no-go beslissing neemt. In de STB zijn daarvoor specifieke taken opgenomen.
De thema’s zijn geïntroduceerd om het werken met en het zoeken in de STB te vereenvoudigen. De taken zijn onderverdeeld in achttien vaste thema’s, die per fase in een vaste volgorde terugkomen. Dankzij de thema’s heeft iedere taak een logische plek gekregen in de STB. De thema's zijn opgedeeld in 3 categorieën. De thema's en categorieën zijn:
In de STB is onderscheid gemaakt naar:
Multitaken.
In projecten is het belangrijk dat de verdeling van taken en verantwoordelijkheden helder en eenduidig is en dat iedere participant precies weet wat hij/zij moet doen, c.q. wat er van hem/haar wordt verwacht. Om die reden kan iedere taak in beginsel slechts aan één participant worden toegewezen. Maar er zijn uitzonderingen: sommige taken kunnen wel aan meerdere participanten worden opgedragen. Het gaat daarbij (maar niet uitsluitend) om overlegtaken, zoals ‘Deelnemen aan ontwerpteamvergaderingen’ of ‘Voeren van overleg met de opdrachtgever’.
Taakclusters
Bepaalde bij elkaar horende taken zijn gebundeld in zogenaamde ‘taakclusters’. Dat is in de eerste plaats gedaan om de totale takenlijst korter en daarmee overzichtelijker te maken. In de tweede plaats zijn taakclusters gevormd, omdat de opdrachtgever de betreffende taken op verschillende manieren kan opdragen.
In de perceptie van de STB kan een taak bestaan uit meerdere Activiteiten. In die zin zijn het geen synonieme begrippen. Iedere activiteit levert een resultaat op. In de zin van een adviseur een "document" en in de zin van een aannemer stuk werk (van stoffelijke aard).
Taakstellend budget (ABAA DNR 2011)
Het maximale bedrag aan bouwkosten conform NEN 2699, inclusief BTW, dat met de uitvoering van het object gemoeid mag zijn.
Taakstellend deelbudget (ABAA DNR 2011)
Het maximale bedrag aan bouwkosten conform NEN 2699, inclusief BTW, dat gemoeid mag zijn met de uitvoering van het deel van het object waarop de opdracht betrekking heeft.
Techniek
Een techniek, ook wel bekend als een werkmethodiek of werkprocedure, verwijst naar de specifieke methoden, ambachten, werksoorten, processen of benaderingen die worden gebruikt om een activiteit of taak uit te voeren.
Technische Normvoorschriften
Is het mogelijk om normen aan het begin van elk hoofdstuk van toepassing te verklaren in plaats van bij iedere bestekpost?
In de oude U.A.V. 1968 stond in paragraaf 2 lid 2 “Voor zover met de U.A.V. niet in strijd, behoren hiertoe mede, als waren zij er letterlijk in opgenomen, de op het werk betrekking hebbende normbladen en -voorschriften van de Stichting Nederlands Normalisatie-instituut, zoals deze drie maanden voor de dag van aanbesteding luiden”. Omdat er voor dezelfde onderdelen soms meerdere normen beschikbaar waren kon het voorkomen dat de aannemer om een scherpe inschrijvingsprijs te kunnen neerleggen de “goedkoopste” norm rekende terwijl de architect of adviseur een zwaardere norm had bedoeld. In de U.A.V. 1989 is deze standaard administratieve bepaling daarom wezenlijk veranderd in “Tot het bestek behoren mede, als waren zij er letterlijk in opgenomen, de op het werk van toepassing verklaarde nederlandse normen van de Stichting Nederlands Normalisatie-instituut, zoals deze drie maanden voor de dag van aanbesteding luiden. Dit houd in dat de opsteller van het bestek vanuit het projectbestek specifiek moet verwijzen naar een NNI-norm hetgeen in STABU geschiedt vanuit een bestekpost. Immers binnen deze bestekpost kan worden gerefereerd naar een in de norm geplaatste tabel. Bovendien is de bestekpost een kostendrager en is het prijsniveau dus afhankelijk van bijvoorbeeld de klasse die in de tabel is genoemd. Enkel wanneer er een norm in het bestek moeten komen die iets zegt over een het geheel (boven het nivo van een bouw- of installatiedeel), zoals bv. de maattolerantie van een gebouw, dan kan deze bij de aanvullende technische bepalingen van toepassing worden verklaard.
Technisch bouwsysteem (Bbl)
Gebouwgebonden samenstelling van alle bestanddelen van een installatie, waaronder de isolatiekenmerken daarvan, die is bedoeld voor ruimteverwarming, ruimtekoeling, ventilatie, het voorzien van warmtapwater, ingebouwde verlichting, gebouwautomatisering en -controle, elektriciteitsopwekking ter plaatse, of een combinatie daarvan, met inbegrip van systemen die gebruikmaken van energie uit hernieuwbare bronnen, van een gebouw of een gedeelte daarvan;
Technische ruimte (Bbl)
Ruimte voor het plaatsen van de apparatuur, noodzakelijk voor het functioneren van het bouwwerk, waartoe in ieder geval behoort een meterruimte, een liftmachineruimte en een stookruimte;
Technische oplossing
De Technische oplossing wordt geboren grotendeel vanuit de Klanteisenspecificatie (KES) en het daarop gebaseerde PvE, de Objectenboom (SBS), de Functieboom (FBS), de Eisen boom (RBS) en de Productenboom (PBS) vanaf de eerste (ontwerp)fase, de fase waarin de belangrijkste beslissingen worden genomen met de minste projectgegevens! Denk daarbij aan constructiemethoden (tabel 2 van de NL/SfB, deels) en bouwmethodologie. Ook hierbij zijn prioriteitenstelling en het "gewicht" van de (mee)beslissers van belang, de actoren. Iedere technische oplossing vereist een grondige analyse van de vereisten, risico's en mogelijke alternatieven/varianten, evenals nauwkeurige planning, ontwerp en uitvoering om succesvol te zijn in het bereiken van de gewenste resultaten (prestatie-eisen) en indirect het beoogde doel (functionele-eisen). In de 1e fasen zullen de technische oplossing, met name bij nieuwbouw, abstract gespecificeerd zijn doch gedurende het ontwerpproces zullen deze specificaties groeien door overerving en verrijking naar bestelbare producten die, via een activiteit/taak, aangebracht worden in de variant element, welke daarmee een bouwdeel wordt.
Technische Specificatie
In de technische specificatie (TS), de generieke gebezigde term in de Europese inkooprichtlijn, wordt de voor een werk, dienst of levering gestelde (uitvoering)technische zaken gespecificeerd aan de hand van functionele- en prestatie eisen, zo nauwkeurig, afhankelijk in welke fase het project zich bevindt, dat (professionele) lezers het kunnen duiden en is afgestemd op het 3D-model en de calculatie. De TS is de uitwerking van de technische oplossing en kan desgewenst ook oplossingsvrij zijn opgesteld met voornamelijk functionele eisen. De bron TS is eigenlijk de KES/PvE welke door of namens de opdrachtgever is opgesteld. Deze specificatie wordt als groeimodel, evenals het 3D model als de calculatie, bij iedere fase verrijkt ten gevolge van genomen beslissingen voortkomend uit de steeds meer aanwezige data en gaat derhalve als gebouw gebonden "document" de hele life cycle mee met het object, meestal het gebouw. Is de fase overgang een zogenaamde harde knip, een contractuele knip, dan kan aan de TS (algemene) voorwaarden worden gekoppeld met de daarbij behorende kernbedingen, oftewel de aanzet tot een aannemingsovereenkomst. Een wezenlijk onderdeel van de TS bij nieuwbouw, wanneer het project zich in de DO fase bevindt, is de beschrijving van de bouwdelen, bestaande uit de taken/activiteiten en de gekozen materialen, oftewel, wat moet er gebeuren met de gekozen materialen, bijvoorbeeld het aanbrengen (taak) op 1.05 meter ten opzichte van de onafgewerkte vloer (prestatie-eis van de taak) met de gekozen materialen (schakelmateriaal als artikelen) in de kleur RAL 9016 (alfa numerieke prestatie eis van de bouwstof). Het opstellen van de TS is een taak (een van de) welke is gedacht een competentie te zijn van de functionaris "Bouwspecificatiedeskundige". Het beroepscompetentieprofiel (BCP) is hierop ingericht. Om de TS duidbaar en verifieerbaar te maken worden er vanuit de prestatie eisen, omdat daarin vaak ook de meetmethode is meegenomen om de prestatie eisen te kunnen testen, veelvuldig verwezen naar (technische) normvoorschriften zoals:
TECHNISCHE SPECIFICATIES:
de voor het WERK gestelde kenmerken, voorgeschreven aan de hand van prestatie (verifieerbare)- of functionele (valideerbare) eisen, vervat in specificaties, van de vereiste kenmerken van een BOUWSTOF (materiaal, product, artikel en dergelijke) en de verwerking daarvan in een bouwdeel(component). Om het doel en beoogt gebruik van het OBJECT, waarvan het WERK onderdeel uitmaakt, eenduidig vast te leggen
Technische Specificatie
In de technische specificatie (TS), de generieke gebezigde term in de Europese inkooprichtlijn, wordt de voor een werk, dienst of levering gestelde (uitvoering)technische zaken gespecificeerd aan de hand van functionele- en prestatie eisen, zo nauwkeurig, afhankelijk in welke fase het project zich bevindt, dat (professionele) lezers het kunnen duiden en is afgestemd op het 3D-model en de calculatie. De TS is de uitwerking van de technische oplossing en kan desgewenst ook oplossingsvrij zijn opgesteld met voornamelijk functionele eisen. De bron TS is eigenlijk de KES/PvE welke door of namens de opdrachtgever is opgesteld. Deze specificatie wordt als groeimodel, evenals het 3D model als de calculatie, bij iedere fase verrijkt ten gevolge van genomen beslissingen voortkomend uit de steeds meer aanwezige data en gaat derhalve als gebouw gebonden "document" de hele life cycle mee met het object, meestal het gebouw. Is de fase overgang een zogenaamde harde knip, een contractuele knip, dan kan aan de TS (algemene) voorwaarden worden gekoppeld met de daarbij behorende kernbedingen, oftewel de aanzet tot een aannemingsovereenkomst. Een wezenlijk onderdeel van de TS bij nieuwbouw, wanneer het project zich in de DO fase bevindt, is de beschrijving van de bouwdelen, bestaande uit de taken/activiteiten en de gekozen materialen, oftewel, wat moet er gebeuren met de gekozen materialen, bijvoorbeeld het aanbrengen (taak) op 1.05 meter ten opzichte van de onafgewerkte vloer (prestatie-eis van de taak) met de gekozen materialen (schakelmateriaal als artikelen) in de kleur RAL 9016 (alfa numerieke prestatie eis van de bouwstof). Het opstellen van de TS is een taak (een van de) welke is gedacht een competentie te zijn van de functionaris "Bouwspecificatiedeskundige". Het beroepscompetentieprofiel (BCP) is hierop ingericht. Om de TS duidbaar en verifieerbaar te maken worden er vanuit de prestatie eisen, omdat daarin vaak ook de meetmethode is meegenomen om de prestatie eisen te kunnen testen, veelvuldig verwezen naar (technische) normvoorschriften zoals:
Testen die gedaan kunnen worden door of namens de directie bij een UAV 2012 contract of door of namens de aannemer/opdrachtnemer zelf bij systeem gerichte contractbeheersing en kwaliteitsborging.
Tegenstrijdigheiden
Wat prevaleert, de bestekpost of de daarin voorgeschreven BRL?
Antwoord
Indien onderdelen van het bestek onderling tegenstrijdig zijn, dus in dit geval een bestekpost en een op het werk van toepassing verklaarde publicatie zoals een BRL, dan wordt de rangorde in zo’n geval bepaald aan de hand van paragraaf 2 lid 4c van de UAV. In deze standaard (uniforme) administratieve bepaling (voorwaarde) staat omschreven dat een bijzondere regeling voor een algemene regeling gaat tenzij een andere bedoeling uit bestek voortvloeit. In de STABU systematiek is een correct opgestelde bestekpost op te vatten als de meest bijzondere regeling. Immers met behulp van schrapteksten wordt vanuit een aan een publicatie gerelateerde bestekpost geanticipeerd op onderdelen zoals bv klasse’s uit die publicatie. Deze aangeboden schrapteksten moeten worden meegenomen in de bestekpost want anders ontstaat er een incomplete bestekpost waardoor er een situatie zou kunnen ontstaan waarbij de publicatie specifieker is dan de bestekpost met alle nadelige gevolgen van dien.
Tekenbevoegdheid
Hoe kom je er nu achter met welke onderneming je precies zaken doet? Er zijn verschillende databases online beschikbaar die jou deze informatie kunnen verschaffen. De meest betrouwbare bron is een recent uittreksel van de KVK. Een dergelijk uittreksel kun je zelfbij de KVK opvragen. Je kunt ook bij de onderneming waarmee je zaken wilt gaan doen vragen om een uittreksel. Let hierbij wel op dat het een recente versie is.
Wanneer je weet met welke onderneming je een overeenkomst gaat sluiten dan is het van belang om te controleren of degene die namens de onderneming tekent ook daadwerkelijk rechtsgeldig bevoegd is om te tekenen. Dit noemen we ook wel de tekenbevoegdheid. Het controleren van de tekenbevoegdheid kan op verschillende manieren. De meest betrouwbare manier is het opvragen van een recent uittreksel bij de KVK. Op het uittreksel staat aangegeven wie bevoegd is om op te treden namens de betreffende onderneming – en dus ook tekenbevoegd is. In sommige gevallen is een uittreksel echter niet voldoende en moeten ook de statuten van de onderneming worden geraadpleegd. Het opvragen van de statuten kan eveneens bij de KVK.
Eenmanszaak
Bij de eenmanszaak is doorgaans de eigenaar zelfstandig bevoegd, een eigenaar is vaak ook de enige persoon die bij een eenmanszaak bevoegd is.
Vennootschap onder firma (vof)
Bij een vennootschap onder firma, ook wel een vof kunnen de verschillende vennoten beperkt, onbeperkt of niet bevoegd zijn. Om erachter te komen of een vennoot beperkt, onbeperkt of niet bevoegd is kan het handelsregister van de KVK worden geraadpleegd. In het handelsregister kan bijvoorbeeld zijn opgenomen dat sommige vennoten zelfstandig bevoegd zijn tot een bepaald bedrag en dat voor hogere bedragen enkel de vennoten gezamenlijk bevoegd zijn.
Commanditaire vennootschap (cv)
Bij een commanditaire vennootschap is de enige beherende vennoot bevoegd om te tekenen. Als er sprake is van meerdere beherende vennoten dan geldt dezelfde regel als bij de vof. Het handelsregister van de KVK dient dan te worden geraadpleegd om erachter te komen of de beherende vennoten zelfstandig, beperkt of niet bevoegd zijn.
Maatschap
Bij een maatschap zijn de maten bevoegd om namens de maatschap te tekenen indien ze van de andere maten een volmacht hebben gekregen. Maten kunnen daarnaast net zoals bij de cv en de vof beperkt, onbeperkt of niet bevoegd zijn.
Rederij
Bij een rederij zijn de leden van een rederij gezamenlijk bevoegd. De rederij kan een boekhouder aanstellen die voor zover het de normale exploitatie van het schip betreft zelfstandig bevoegd is.
Rechtspersonen: de bv, nv, stichting, vereniging, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij
Bij rechtspersonen is de bevoegdheid iets ingewikkelder. Het bestuur in zijn geheel is in beginsel bevoegd, bestuurders kunnen daarnaast ook zelfstandig, gezamenlijk of niet bevoegd zijn. De bevoegdheid van de bestuurders is terug te vinden in de statuten van de rechtspersoon. Deze statuten kunnen bij de KVK worden opgevraagd.
Nu vraag jij je wellicht af hoe de Subway-medewerker bevoegd kan zijn. Een medewerker zal immers hoogstwaarschijnlijk in het geval dat de Subway een bv is geen bestuurder zijn die zelfstandig bevoegd is. In dit geval is er echter sprake van een zogenaamde functionele volmacht. Hoe dit precies werkt wordt hieronder verder uitgelegd.
Wat en wie zijn gevolmachtigden?
Naast de bovengenoemde eigenaren, maten, vennoten of bestuurders kunnen ook werknemers of derden bevoegd zijn als ze beschikken over een zogenaamde volmacht. Een volmacht is kort gezegd een verklaring dat de gevolmachtigde namens het bedrijf bevoegd is om bepaalde handelingen te verrichten. Een volmacht kan in het handelsregister worden ingeschreven, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Er zijn namelijk verschillende vormen van volmachten.
De schriftelijke volmacht
Een volmacht kan schriftelijk zijn. Dat wil zeggen dat de volmacht op papier wordt gezet en wordt getekend door de persoon of personen die bevoegd is of zijn om een volmacht te verlenen. Als er sprake is van een schriftelijke volmacht, dan is het verstandig om deze persoon te vragen voor een afschrift van deze volmacht zodat kan worden gecontroleerd of deze volmacht op de juiste wijze en door de juiste persoon is verleend en/of de volmacht de gevolmachtigde ook de juiste bevoegdheid geeft.
De mondelinge volmacht
Volmachten zijn in beginsel vormvrij en kunnen daarom ook mondeling geschieden. Als iemand aangeeft een mondelinge volmacht te hebben is het echter lastig om te verifiëren of dit ook wel echt het geval is. Het is daarom aan te raden om bij een mondelinge volmacht alsnog om een schriftelijke verklaring te vragen waaruit blijkt dat deze mondelinge volmacht daadwerkelijk is verleend.
De functionele volmacht
Volmachten zijn zoals gezegd vormvrij, wat inhoudt dat deze ook stilzwijgend kunnen worden verleend, bijvoorbeeld omdat het bij iemands functie hoort.
Een goed voorbeeld van een functionele volmacht is de Subway-medewerker. Van de medewerkers van Subway mag worden verwacht dat deze bevoegd zijn om jou een broodje te verkopen en zodoende de Subway aan een koopovereenkomst te binden. Het is immers de functie van de Subway-medewerker om broodjes te verkopen.
De schijn van een volmacht
In sommige gevallen kan het lijken alsof iemand een volmacht heeft. Stel bijvoorbeeld de Subway-medewerker wil jou een pet van de Subway verkopen. In dit geval is er wellicht geen volmacht verleend aan de Subway-medewerker voor het verkopen van de pet. Het is immers de taak van de medewerker om broodjes te verkopen en geen kledingstukken. Toch kan de schijn van een volmacht ook al voldoende zijn om te leiden tot een geldige totstandkoming van een overeenkomst. In dergelijke gevallen moet wel rekening worden gehouden met redelijkheid. Zo zou het aannemelijk kunnen zijn dat de Subway-medewerker jou een pet mag verkopen, maar bijvoorbeeld niet het pand van de Subway.
Samengevat
Als je een overeenkomst gaat sluiten met een onderneming dien je na te gaan met wie je precies een overeenkomst gaat sluiten en of degene die namens de onderneming de overeenkomst aangaat ook daadwerkelijk tekenbevoegd is. Om de bevoegdheid te controleren is het verstandig om gebruik te maken van het handelsregister van de KVK. In het handelsregister kun je zowel een uittreksel van de onderneming inzien als ook de statuten en in sommige gevallen ook de gevolmachtigde van de onderneming.
Welke wetgeving is van toepassing bij tekenbevoegdheid en volmachten?
Wellicht vraag jij je na het lezen van dit artikel af wat nu precies de juridische grondslag is. Daarom hebben wij de van toepassing zijnde wetsartikelen voor jou op een rijtje gezet.
Artikel 3:60 t/m 3:62 BW over volmachten
Artikel 16 van het Handelsregisterbesluit 2008 over de bevoegdheid bij een eenmanszaak;
Boek 2 titel 5 van het BW over de bevoegdheid bij een BV;
Boek 2 titel 4 van het BW over de bevoegdheid bij een NV;
Boek 7a titel 9 BW over de maatschap;
Wetboek van koophandel titel 3 over de VOF;
Wetboek van koophandel titel 3 over de CV;
Boek 2 titel 2 BW over de vereniging;
Boek 2 titel 6 BW over de stichting;
Boek 8 titel 3 BW over de rederij;
Boek 2 titel 3 BW over de coöperatie en de onderlinge waarborgmaatschappij.
Heeft uw kind een overeenkomst gesloten voor bijvoorbeeld een sms-dienst of een abonnement op een sportschool? Of heeft hij een duur product gekocht? Dan had de verkoper uw toestemming moeten vragen. Heeft hij dat niet gedaan? Dan kunt u de overeenkomst ongedaan maken.
Kinderen jonger dan 18 jaar mogen beslissingen niet altijd zelfstandig nemen. Volgens de wet mogen zij alleen iets kopen als een van hun ouders (of hun voogd) daarvoor toestemming heeft gegeven. Dat geldt ook voor het sluiten van overeenkomsten voor bijvoorbeeld abonnementen of diensten. De verkoper mag zo'n overeenkomst niet sluiten zonder toestemming van de ouders. Soms moet u hiervoor uw handtekening zetten, maar vaak kunt u ook in de winkel zeggen dat u akkoord gaat.
Telecomcode (Bbl)
Richtlijn (EU) 2018/1972 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2018 tot vaststelling van het Europees wetboek voor elektronische communicatie (PbEU 2018, L 321).
Testen en toetsen
Testen is het generieke begrip voor praktijktermen als:
Testen handelt over het algemeen over de prestatie eisen die opgenomen zijn in de techniche specificaties (TS). Dergelijke handelingen worden vanuit Systems Engineering (SE) verifiëren genoemd.Verificatie, het meten of ietsvoldoet aan de gestelde prestatie eisen door de levering van objectief bewijs. Binnen Systems Engineering wordt veelvuldig en op verschillende momenten binnen het procesverloop van een fase, bijvoorbeeld via het proces van Plan, Do, Act en Check (Deming), gecontroleerd of het gevraagde in overeenstemming is met de vooraf opgesteld prestatie eisen. Met andere woorden, verifiëren is een continu proces.
Toetsen is valideren of het technisch gemaakte voldoen aan de functionele eisen, de doel en doelstellingen. In die zin is opleveren, zijnde de overdracht van verantwoordelijk (niet de eigendomsoverdracht) van een werk, een vorm van valideren, want je mag er toch vanuit gaan dat de verificatie nagenoeg geheel doch minimaal grotendeels positief is uitgepakt. Iets valideren wat negatief is geverifieerd is onlogisch. Validatie gebeurt in navolging van verificatie en maakt dus inzichtelijk in hoeverre het uiteindelijke (te maken en gemaakte) voldoet aan de klantvraag. Validatie is de bevestiging dat aan de functionele eisen voor een specifiek beoogd gebruik of specifiek beoogde toepassing is voldaan.
Om "zwart-wit" denken tegen te gaan, is in het ESS een praktische invulling gegeven aan de verificatie en validatie waarden (status) (zelf bedachte optie)zijnde:
Op deze wijze kan men "tussenstanden" genereren in het ESS. Op het eind van een fase is het wel de bedoeling dat "alles" op goedgekeurd staat, zowel de verificatie en de validatie, tenzij er sprake is van:
Verificatiematrix
Een verificatiematrix is een gestructureerd document dat wordt gebruikt in projectmanagement en kwaliteitsborging om vereisten te koppelen aan hun bijbehorendeverificatiemethoden of tests.Het zorgt ervoor dat elke prestatie eis correct wordt getest en geverifieerd. De matrix omvat meestal:
Verificatieplan
Een verificatieplan is een document dat de strategie en aanpak beschrijft voor het verifiëren van de naleving van de aan de technische specificatie gekoppelde prestatie-eisen Het omvat typisch de volgende elementen:
Het verificatieplan dient als een leidraad voor het verifiëren van de prestaties en biedt een gestructureerde aanpak voor het uitvoeren van verificatieactiviteiten gedurende het hele project.
Verificatierapport
Een verificatierapport is een document dat de resultaten van de verificatieactiviteiten samenvat en rapporteert. Het biedt een gedetailleerd overzicht van de uitgevoerde tests, inspecties of andere verificatiemethoden, samen met de bijbehorende bevindingen en conclusies. Typische elementen van een verificatierapport zijn onder meer:
Het verificatierapport wordt meestal opgesteld door het verificatieteam of de verantwoordelijke personen en wordt gedeeld met relevante belanghebbenden, zoals het projectmanagement, klanten, of andere betrokken partijen. Het biedt transparantie en traceerbaarheid van de verificatieactiviteiten en vormt een belangrijk onderdeel van het kwaliteitsborgingsproces.
Testen en toetsen
Testen is het generieke begrip voor praktijktermen als:
Testen handelt over het algemeen over de prestatie eisen die opgenomen zijn in de techniche specificaties (TS). Dergelijke handelingen worden vanuit Systems Engineering (SE) verifiëren genoemd. Verificatie, het meten of iets voldoet aan de gestelde prestatie eisen door de levering van objectief bewijs. Binnen Systems Engineering wordt veelvuldig en op verschillende momenten binnen het procesverloop van een fase, bijvoorbeeld via het proces van Plan, Do, Act en Check (Deming), gecontroleerd of het gevraagde in overeenstemming is met de vooraf opgesteld prestatie eisen. Met andere woorden, verifiëren is een continu proces.
Toetsen is valideren of het technisch gemaakte voldoen aan de functionele eisen, de doel en doelstellingen. In die zin is opleveren, zijnde de overdracht van verantwoordelijk (niet de eigendomsoverdracht) van een werk, een vorm van valideren, want je mag er toch vanuit gaan dat de verificatie nagenoeg geheel doch minimaal grotendeels positief is uitgepakt. Iets valideren wat negatief is geverifieerd is onlogisch. Validatie gebeurt in navolging van verificatie en maakt dus inzichtelijk in hoeverre het uiteindelijke (te maken en gemaakte) voldoet aan de klantvraag. Validatie is de bevestiging dat aan de functionele eisen voor een specifiek beoogd gebruik of specifiek beoogde toepassing is voldaan.
Om "zwart-wit" denken tegen te gaan, is in het ESS een praktische invulling gegeven aan de verificatie en validatie waarden (status) (zelf bedachte optie) zijnde:
Op deze wijze kan men "tussenstanden" genereren in het ESS. Op het eind van een fase is het wel de bedoeling dat "alles" op goedgekeurd staat, zowel de verificatie en de validatie, tenzij er sprake is van:
Verificatiematrix
Een verificatiematrix is een gestructureerd document dat wordt gebruikt in projectmanagement en kwaliteitsborging om vereisten te koppelen aan hun bijbehorende verificatiemethoden of tests. Het zorgt ervoor dat elke prestatie eis correct wordt getest en geverifieerd. De matrix omvat meestal:
Verificatieplan
Een verificatieplan is een document dat de strategie en aanpak beschrijft voor het verifiëren van de naleving van de aan de technische specificatie gekoppelde prestatie-eisen Het omvat typisch de volgende elementen:
Doel; een beschrijving van het doel van de verificatie;
Scope; een overzicht van wat er zal worden verifieerd;
Verificatie strategie; een beschrijving van de benadering en testmethoden die zullen worden gebruikt om de verificatie uit te voeren;
Verantwoordelijkheden; een toewijzing van verantwoordelijkheden voor het uitvoeren van de verificatieactiviteiten, inclusief wie verantwoordelijk is voor het plannen, uitvoeren en rapporteren van de resultaten;
Hulpmiddelen en middelen: Een lijst van de benodigde hulpmiddelen, middelen en faciliteiten die nodig zijn voor het uitvoeren van de verificatie;
Planning en schema: Een planning van wanneer de verificaties zullen plaatsvinden, inclusief mijlpalen en deadlines.
Risicobeoordeling: Een evaluatie van de risico's die gepaard gaan met de verificatieactiviteiten en eventuele plannen voor risicobeheer.
Acceptatiecriteria: Specifieke criteria waaraan het product moet voldoen om te worden geaccepteerd als succesvol geverifieerd.
Het verificatieplan dient als een leidraad voor het verifiëren van de prestaties en biedt een gestructureerde aanpak voor het uitvoeren van verificatieactiviteiten gedurende het hele project.
Verificatierapport
Een verificatierapport is een document dat de resultaten van de verificatieactiviteiten samenvat en rapporteert. Het biedt een gedetailleerd overzicht van de uitgevoerde tests, inspecties of andere verificatiemethoden, samen met de bijbehorende bevindingen en conclusies. Typische elementen van een verificatierapport zijn onder meer:
Inleiding: Een beschrijving van het doel en de scope van de verificatie, inclusief de te verifiëren items en de gebruikte verificatiemethoden.
Verificatieactiviteiten: Een gedetailleerd verslag van de uitgevoerde verificatiemethoden, inclusief de testcases, inspectieresultaten, testomgevingen en andere relevante informatie.
Resultaten: Een samenvatting van de resultaten van de verificatieactiviteiten, inclusief geslaagde tests, gevonden problemen of defecten, en eventuele afwijkingen van de verwachte resultaten.
Conclusies: Een evaluatie van de verificatie en conclusies over de mate waarin het geteste voldoet;
Aanbevelingen: Indien van toepassing, suggesties voor verbetering of correctieve acties op basis van de bevindingen van de verificatie;
Bijlagen: Eventuele aanvullende documentatie, zoals gedetailleerde testrapporten, traceerbaarheidsmatrixen, of andere ondersteunende informatie.
Het verificatierapport wordt meestal opgesteld door het verificatieteam of de verantwoordelijke personen en wordt gedeeld met relevante belanghebbenden, zoals het projectmanagement, klanten, of andere betrokken partijen. Het biedt transparantie en traceerbaarheid van de verificatieactiviteiten en vormt een belangrijk onderdeel van het kwaliteitsborgingsproces.
Tewerksteller
Tijdelijk bouwwerk (Bbl)
Bouwwerk met een instandhoudingstermijn van ten hoogste 15 jaar op dezelfde locatie.
Tijdfactor (RWU 91)
Het aantal kalenderdagen van de periode waarop een termijnbedrag betrekking heeft en waarop een loon- of materiaalindex constant is, gedeeld door het totale aantal kalenderdagen van dezelfde periode, en?
Tijdspanne of termijn
Een tijdspanne is een bepaalde tijdsduur die in beginsel begint en eindigt op vooraf geplande en vaststelbare data en tijdstippen. In terminologie van de UAV 2012 noemen we dit een termijn. Aan een gebouw/bouwwerk kunnen meerde fasen worden gekoppeld zoals:
In het ESS kan men zelf een fase en sub fasen aanmaken met een begin en einddatum.
Timmerwerk
Vraag 13
Wanneer worden de hoofdstukken 24 en 45 geintegreerd?
Antwoord
Een duidelijke scheidslijn tussen hoofdstuk 24 RUWBOUWTIMMERWERK en hoofdstuk 45 AFBOUWTIMMERWERK is niet te trekken. De volgorde van STABU hoofdstukserie 01 is hierarchies van opbouw en volgt in principe ambacht na ambacht de bouwvolgorde. Deze werksoortgerichte indeling van de bestekposten in een projectbestek heeft een cultuurhistorische achtergrond. Het is aan de opsteller van een bestek om te bepalen waar het (constructieve) ruwbouwtimmerwerk overgaat in het afbouwtimmerwerk. Vooralsnog zullen de beide genoemde hoofdstukken, vanuit deze achtergrond, niet worden geintegreerd.
TIS (ProRail)
Technical Inspection Service.
Titel Aanneming van werk
Titel Koop en ruil
Titel Overeenkomst van opdracht
Toegangsovereenkomst (prRail)
Een tussen een gerechtigde en de Opdrachtgever gesloten overeenkomst over het gebruik van capaciteit van (hoofd)spoorwegen als bedoeld in artikel 59 van de Spoorwegwet.
Toegankelijkheidssector (Bbl)
Voor personen met een functiebeperking zelfstandig bruikbaar en toegankelijk gedeelte van een gebouw.
Toerekenbare tekortkoming (ABAA DNR 2011)
Een toerekenbare tekortkoming als gedefinieerd in het Burgerlijk Wetboek.
Toerekenbare tekortkoming
De toerekenbare tekortkoming heeft betrekking op de wanprestatie uit artikel 6:74 Burgerlijk Wetboek.Wanneer iemand een verbintenis uit een overeenkomst niet nakomt, is er sprake van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst. Hierdoor kan bij de tegenpartij schade ontstaan.
Toezichtkeuringsplan (TKP) (RRU)
Verificatie vindt in principe achteraf plaats. Bij verificatie op een aangewezen tijdstip, kunnen deze controlepunten worden
aangeduid als wachtpunt of bijwoonpunt.
-
Bijwoonpunt (BP): Afgesproken moment (controlepunt) van vrijgave
in een project, waarop het door de aannemer goedgekeurde
resultaat van een (tussen) product, inclusief bijbehorende
keuringsresultaten, ter verificatie voor de directie beschikbaar is en
waarna het werk direct mag worden vervolgd, ongeacht of de
directie al dan niet op het vrijgave moment aanwezig is.
-
Wachtpunt (WP): Afgesproken moment (controlepunt) van vrijgave in
een project, waarop het door de aannemer goedgekeurde resultaat
van een (tussen) product, inclusief bijbehorende keuringsresultaten,
ter verificatie aan de directie wordt aangeboden en waarna het werk
pas mag worden vervolgd na acceptatie door de directie.
- Verificatie: Bevestiging door onderzoek en verstrekking van objectief
bewijs dat aan de gespecificeerde eisen is voldaan.
- Keuring: Een samengestelde handeling, bestaande uit het doen van
waarnemingen aan producten, processen of diensten alsmede het
vaststellen of en in hoeverre deze aan de vigerende eisen voldoen.
Trappenhuis (Bbl)
Verkeersruimte waarin een trap ligt.
Toolboxmeeting
eenperiodieke sessie, vaak in de vorm van een presentatie, waarbij een bepaald veiligheidsonderwerp wordt gekozen op basis van de werkzaamheden die de AANNEMER uitvoert of gaat uitvoeren. Hierbij geeft hij uitleg over wat de werkzaamheden aan het WERK precies inhouden, welke risico’s er zijn en eventueel met de toevoeging van de do’s en don’ts. Als doelstelling dat de werknemers meer besef krijgen van de gevaren en hoe risico’s tijdens de werkzaamheden zo laag mogelijk blijven, dit alles om de veiligheid te bevorderen
Topsectoren
Transponeringstabel
Voor de omzetting van bijvoorbeeld de (Amerikaanse) Revit begrippen (entiteiten) als Wall etc. naar de Nederlandse NL/SfB, tabel 1, de Elementenmethode Variant- elementen. Zover bekend bij de auteur bestaat deze nog niet. Een eerste stap in deze is de vertaling door of namens BuildingSMART van de IFC 4.3
Het ESS probeert zo zuiver mogelijk aan te houden:
Triple
Een fundamentele eenheid van gegevens die bestaat uit drie componenten:
Tunnelbuislengte (Bbl)
lengte van het omsloten gedeelte van een tunnelbuis.
Tunnellengte (Bbl)
Lengte van de langste tunnelbuis in een tunnel.
UAV (UAV 2012)
Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de uitvoering van werken en van technische installatiewerken 2012
UAV-GC 2005 (UAV-GC 2005)
Uniforme Administratieve Voorwaarden voor Geïntegreerde Contractvormen 2005.
UAV-GC 2020
Uitsluitingsgronden, geschiktheidseisen, selectiecriteria en gunningscriteria
Uitsluitingsgronden, geschiktheidseisen en selectiecriteria zien op de kwalitatieve beoordeling van:
Gunningscriteria zien op de beoordeling van:
Uitvoeringskosten (ABAA DNR 2011)
De term ‘uitvoeringskosten’ is niet van toepassing. In plaats daarvan hanteert het Rijksvastgoedbedrijf de term ‘bouwkosten’.
Uitvoeringswerkzaamheden (UAV-GC 2005)
Alle activiteiten, met inbegrip van de levering van goederen, die de Opdrachtnemer naast en in aanvulling op de Ontwerpwerkzaamheden moet verrichten om het Werk te realiseren.
Uitvoeringsdocumenten UAV-GC 2005)
Door of namens de Opdrachtnemer in het kader van de Uitvoeringswerkzaamheden geproduceerde Documenten.
Uitvoeringsverordening kenmerken draadloze toegangspunten met klein bereik (Bbl)
Uitvoeringsverordening (EU) 2020/1070 van de Commissie van 20 juli 2020 tot vaststelling van de kenmerken van draadloze toegangspunten met klein bereik krachtens artikel 57, lid 2, van Richtlijn (EU) 2018/1972 van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van het Europees wetboek voor elektronische communicatie (PbEU 2020, L 234).
Uitvoeringsdocumenten(UAV-gc)
Doorof namens de Opdrachtnemer in het kader van de Uitvoeringswerkzaamhedengeproduceerde Documenten.
Uitwerkingsniveau
Uitwerkingsniveau, is het detailniveau van de uitwerking, van bijvoorbeeld van een 3D model, begroting en specificatie, op enig moment.
De klassieke vraag is of er een causaal verband is tussen de begrippen projectstadium en uitwerkingsniveau bij alle type projecten:
LOD
Tot voor kort werd het uitwerkingsniveau in BIM gekoppeld aan het ontwikkelingsniveau van het 3D gebouwmodel, de Level Of Development (LOD).
De algemene beschrijving van de LOD-niveaus zijn:
LOD 100: Dit niveau vertegenwoordigt een conceptueel ontwerp waarbij de geometrie van objecten slechts indicatief is. LOD 100-modellen bevatten meestal objecten met minimale detaillering en nauwkeurigheid en worden vaak gebruikt in de beginfase van een nieuwbouwproject, de SO-fase, om ontwerpintenties te communiceren. Gebied, hoogte, footprint, volumes, samenhang, orientatie, beeldbepalende materialen (kleur, textuur, glansgraad, dessin etc.) zijn beginparameters;
LOD 200: Bij dit niveau wordt de geometrie van de objecten verder ontwikkeld met meer nauwkeurigheid. LOD 200-modellen bevatten doorgaans specifieke afmetingen en vormen van de objecten, maar missen nog gedetailleerde technische informatie;
LOD 300: Hierbij zijn de objecten, de fysieke variant elementen, volledig gedetailleerd en bevatten ze technische informatie zoals materialen, afmetingen, en relaties met andere elementen.
LOD 400: Dit niveau vertegenwoordigt een nauwkeurig model dat geschikt is voor constructie, fabricage en installatie de uitvoering. LOD 400-modellen bevatten gedetailleerde informatie, waardoor ze geschikt zijn voor het beheren van bouwprocessen en coördinatie van verschillende disciplines tijdens de uitvoering;
LOD 500: Bij dit niveau bevatten de modellen informatie over de werkelijke prestaties van het gebouw na realisatie, As Built. LOD 500-modellen kunnen bijvoorbeeld operationele gegevens bevatten, zoals onderhoudsinstructies, energieverbruik en levensduurkosten.
LOD voor de kosten gaan impliciet gelijk op met het 3D model, namelijk de volgende begrotingssoorten conform de NEN 2699, tabel 1, fase, naam begroting en detailniveau:
LOD voor specificeren gaan uiteraard ook impliciet gelijk op met het 3D model doch zoiets als de NEN 2699 bestaat niet. De huidige STB pakt dit ook niet inhoudelijk op en is duidelijk niet afgestemd op SE en geïntegreerde contracten. Het maken van een vraagspecificatie geschiedt pas in fase 7 Prijs- en contractvorming, terwijl het VO wellicht al wordt aanbesteed! Technische Specificaties staan ook enkel in de TO fase.
De auteur stelt de volgende soorten en gedetailleerdheid van de Technische Specificatie voor:
LODA
Een van de concepten die de traditionele LOD-niveaus verder verbreedt en verfijnt, is "Level of Detail and Accuracy" (LODA). LODA, ontwikkeld door de National Institute of Building Sciences (NIBS) in de Verenigde Staten, richt zich op zowel de mate van detail (detailniveau) als de nauwkeurigheid van informatie in BIM-modellen. Het biedt een meer gedifferentieerde benadering dan de traditionele LOD-niveaus en omvat een breder scala aan criteria voor het definiëren van het niveau van detail en nauwkeurigheid in BIM-modellen.
LOIN
Level Of Information Need (conform ISO 19650). In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is LOIN niet simpelweg een vervanging voor LOD. Met de ISO 19650 norm introduceerde men ook meteen het nieuwe begrip LOIN, Level of Information Need, om de informatiebehoeften voor projectmanagement te kunnen verbeteren. De focus ligt niet langer op enkel de kenmerken van het object, maar op de behoefte aan informatie om te voldoen aan de eisen van de professionals op dat precieze moment in het (ontwerp)proces. Het "Level of Information Need" wordt gebruikt om te bepalen hoeveel informatie en detail er moet worden opgenomen in een BIM-model om te voldoen aan de behoeften van de verschillende belanghebbenden, zoals ontwerpers, ingenieurs, aannemers, facility managers, enzovoort. Het omvat onder meer de volgende aspecten:
Doel van een fase, de functionele eis: Wat is het specifieke doel van het BIM-model? Is het bedoeld voor ontwerp, bouw, facility management of een opvolgende andere fase van het project?
Niveau van detaillering: Hoe gedetailleerd moeten de geometrieën en attributen van objecten in het BIM-model zijn? Moet het model alleen geometrische representaties bevatten, of moeten ook attributen zoals kosten, planning, duurzaamheid, enzovoort worden opgenomen?
Gebruikersbehoeften: Wat zijn de specifieke informatiebehoeften van de verschillende belanghebbenden? Welke informatie is essentieel voor hun taken en verantwoordelijkheden gedurende de levenscyclus van het project?
Standaarden en richtlijnen: Welke standaarden, richtlijnen en contractuele vereisten, de prestatie-eisen, zijn van toepassing op het project? Moeten bepaalde BIM-standaarden worden gevolgd.
Door het "Level of Information Need" duidelijk te definiëren, kunnen BIM-modellen worden afgestemd op de specifieke vereisten en verwachtingen van de belanghebbenden, wat bijdraagt aan een effectieve samenwerking, besluitvorming en projectuitvoering.
LOS
"Level of Specification" (LOS) is een term die wordt gebruikt in de context van bouw- en engineeringprojecten, met name in relatie tot het specificatieniveau. Het verwijst naar het niveau van detail en nauwkeurigheid waarmee specificaties zijn opgesteld voor verschillende aspecten van een project.
Het niveau van specificatie kan variëren, afhankelijk van de fase waarin het project zich bevindt, van de vereisten van belanghebbenden en actoren en de complexiteit van de projectvereisten. Over het algemeen kan het niveau van specificatie worden onderverdeeld in gradaties, zoals:
Hoog niveau van specificatie: Op dit niveau worden specificaties op een meer algemeen en overkoepelend niveau verstrekt. Dit kan bijvoorbeeld een algemene beschrijving zijn van de prestatievereisten, functionele specificaties of technische normen die van toepassing zijn op een bepaald onderdeel of systeem.
Gemiddeld niveau van specificatie: Op dit niveau worden specificaties meer gedetailleerd en specifiek gemaakt, met meer exacte informatie over materialen, afmetingen, prestatiecriteria en andere relevante details. Dit kan bijvoorbeeld specifieke producten of merken omvatten die moeten worden gebruikt, evenals toleranties of kwaliteitsnormen die moeten worden nageleefd.
Gedetailleerd niveau van specificatie: Op dit niveau worden specificaties zeer gedetailleerd en uitgebreid, met volledige informatie over alle aspecten van het te specificeren onderdeel, proces of systeem. Dit kan bijvoorbeeld gedetailleerde tekeningen, technische datasheets, testprotocollen, installatie-instructies en andere technische documentatie omvatten.
Het juiste niveau van specificatie wordt bepaald door verschillende factoren, waaronder de complexiteit van het project, de mate van standaardisatie in de branche, de beschikbare informatie en de vereisten van belanghebbenden. Een goed gekozen niveau van specificatie zorgt voor duidelijkheid, consistentie en naleving van de vereisten gedurende alle fasen van het project.
Het uitwerkingsniveau, het ontwikkelingsniveau van een gebouwmodel kan theoretisch gedifferentieerd naar de drie belangrijke informatiedragers, LOG, (Geometrie, het 3D-model), LOC (Cost, de kosten) en LOS (Specification). LOD=LOG+LOC+LOS.
In het ESS is derhalve niet enkel gekozen voor enkel een geclassificeerd uitwerkingsniveau. Door of namens de gebruiker kan men zelf, met voorgenoemde invalhoeken, bepalen:
Uitwendige scheidingsconstructie ((Bbl)
Constructie die de scheiding vormt tussen een voor personen toegankelijke besloten ruimte van een gebouw en de buitenlucht, de grond of het water, inclusief de op die constructie aansluitende delen van andere constructies, voor zover die delen van invloed zijn op het voldoen van die scheidingsconstructie aan een in dit besluit gestelde eis.
UOB
URL
Een uitvoeringsrichtlijn geeft een zo goed mogelijke beschrijving van een discipline van de manier waarop werkzaamheden aan monumenten en beeldbepalende objecten (moeten) worden uitgevoerd. Ze bevat ook allerlei technische specificaties, zoals eisen aan bouwstoffen.
Er zijn inmiddels diverse URL-en geschreven namelijk (URL nummer en titel)
De opbouw van een URL is veelal:
Vakgebied (voorheen discipline) (BOEI)
Vakgebied of te wel in de praktijk herkenbare vakmatige vaardigheid.
2a Bouwkunde;
2b Elektrotechniek;
2c Werktuigbouwkunde en klimaattechniek;
2d Lift- en transporttechniek;
2e Beeldende Kunst.
Term ‘discipline’ vervangen door vakgebied (BOEI)
Om een werkterrein aan te duiden voor bijvoorbeeld Bouwkunde, Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde
en dergelijke, werd de term discipline gehanteerd. Binnen een discipline kunnen echter verschillende
specialismen ontstaan. Zo heeft werktuigbouwkunde bijvoorbeeld het specialisme ‘rioleringen’. Voor het
overzicht en de helderheid is het daarom raadzaam om een overkoepelend begrip te gebruiken om een
bepaald werkterrein aan te duiden. In de vernieuwde editie van het handboek wordt daarom de term
discipline vervangen door het begrip ‘vakgebied’. Met het gebruik van vakgebied is er ook een aansluiting
met de naamgeving van verschillende opleidingsinstituten, waardoor de vakgebieden meer herkenbaar
zijn in de praktijk.
Value engineering
Value engineering is een systematische, georganiseerde aanpak om tegen de laagste kosten de noodzakelijke functies in een project te vervullen. Value engineering bevordert de vervanging van materialen en methoden door goedkopere alternatieven, zonder dat dit ten koste gaat van de functionaliteit. Het is uitsluitend gericht op de functies van verschillende componenten en materialen, in plaats van op hun fysieke eigenschappen. Value engineering wordt ook wel waardeanalyse genoemd.
Value engineering is een systematische en georganiseerde aanpak om tegen de laagste kosten de noodzakelijke functies in een project te bieden. Value engineering bevordert de vervanging van materialen en methoden door goedkopere alternatieven, zonder dat dit ten koste gaat van de functionaliteit. Value engineering wordt vaak opgesplitst in zes stappen of fasen:
Value engineering is primair gericht op het gebruik, de kosten, waardering en ruilwaarden.
De ultieme formule voor waarde wordt vaak gedefinieerd als functie gedeeld door de kosten, waarbij value engineering ernaar streeft:
Value engineering is het beoordelen van nieuwe of bestaande producten tijdens de ontwerpfase om de kosten te verlagen en de functionaliteit te vergroten om de waarde van het product te verhogen. De waarde van een artikel wordt gedefinieerd als de meest kosteneffectieve manier om een artikel te produceren zonder het doel ervan te ontnemen. Daarom, kosten verlagen ten koste van de kwaliteit is gewoon een kostenbesparing strategy.
Het concept van value engineering evolueerde in de jaren 1940 bij General Electric, midden in de Tweede Wereldoorlog. Als gevolg van de oorlog zochten aankoopingenieur Lawrence Miles en anderen vervangers voor materialen en componenten, aangezien er een chronisch tekort aan was. Deze vervangers bleken vaak de kosten te verlagen en zorgden voor gelijke of betere prestaties.
Bij value engineering mag kostenreductie geen invloed hebben op de kwaliteit van het product dat wordt ontwikkeld of geanalyseerd.
Verhouding tussen functie en kosten
Miles definieerde de productwaarde als de verhouding tussen twee elementen:
De verhouding tussen functie en kosten impliceert dat de waarde van een product kan worden verhoogd door de functie ervan te verbeteren of de kosten ervan te verlagen. Bij value engineering worden de kosten gerelateerd aan productie, ontwerp, onderhoud en vervanging meegenomen in de analyse.
Product Waarde= Kosten/Functie
VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) (WKA)
Met deze verklaring weten de opdrachtnemer en opdrachtgever of de Belastingdienst de onderaannemer/uitlener als zelfstandige ondernemer beschouwt en of de opdrachtgever wel of geen loonheffingen moet inhouden en afdragen (VAR-winst uit onderneming (VAR-WUO) of VAR voor rekening en risico vennootschap (beter bekend als VAR-DGA)).
VCA
VCA staat voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers. Met een VCA-diploma of -certificaat wordt de basis gelegd om iedere dag weer veilig en gezond aan de slag te gaan. Er zijn diverse varianten:
De VCA Norm stelt eisen aan Toolboxen, die verspreid over het jaar moeten worden gegeven. Deze eisen zijn afhankelijk van het type certificaat, bijvoorbeeld als het gaat om het aantal te geven toolboxen per jaar wat kan liggen tussen 4 en 10x per jaar.
Daarnaast moeten er jaarlijks minimaal een aantal contactmomenten of bijeenkomsten plaats vinden (50% van de hierboven beschreven aantallen) zodat medewerkers, feedback kunnen geven, vragen kunnen stellen of voorstellen ter verbetering kunnen doen. Er staat niet dat dit perse de toolbox zelf moet zijn. In veel organisaties zijn er ook ieder kwartaal VGM bijeenkomsten, start werk besprekingen bij projecten of dag opstarten bij productieomgevingen. Dit zijn ook prima momenten die als bijeenkomst beschouwt kunnen worden, mits er uiteraard wordt stil gestaan bij VGM.
De vereisten zijn onder meer dat minimaal het volgende besproken wordt:
De laatste vereisten is dat er een lijst moet zijn met besproken onderwerpen, de data op welke deze zijn verspreid en wie er hebben deelgenomen aan de toolbox. Een toolbox kan op verschillende wijzen worden georganiseerd. Belangrijk is dat een toolbox een kernboodschap moet zijn. Geen tientallen sheets of A4tjes, deze worden niet gelezen noch onthouden. Hou het kort en bondig en laat de boodschap duidelijk over komen.
Wanneer de organisatie VCA gecertificeerd is, is het houden van toolboxen verplicht. Echter, ook zonder een certificaat is het geven van instructies over de belangrijke risico’s in de organisatie een wettelijke verplichting. Een toolbox meeting is hier dan een prima middel voor.
VCA schrijft voor dat operationeel leidinggevenden, eens per maand per operationele werkplek een werkplekinspectie moeten uitvoeren. Echter mogen deze inspecties ook worden uitgevoerd door een operationeel medewerker, maar wel onder verantwoordelijkheid van een leidinggevende.
Veiligheidsroute (Bbl)
Gedeelte van een extra beschermde vluchtroute dat voert door een niet-besloten ruimte en aansluitend daarop door een ruimte die in de vluchtrichting alleen kan worden bereikt vanuit een niet-besloten ruimte.
Veiligheidsvluchtroute (Bbl)
Gedeelte van een extra beschermde vluchtroute dat voert door een niet-besloten ruimte en aansluitend daarop door een ruimte die alleen kan worden bereikt vanuit niet-besloten ruimten.
Vendor Lock-in
Vendor lock-inmaakt een klant afhankelijk van een leverancier voor producten en diensten, omdat hij niet in staat is om van leverancier te veranderen zonder substantiële omschakelingskosten of ongemak. Een directe Nederlandse vertaling voor deze term is er niet, maar het woordlock-inkan worden vertaalt met "insluiting" of "opsluiting".
Om te kunnen spreken van vendor lock-in dient er bovendien sprake te zijn van een superieur of beter alternatief waar de klant naar zou willen overstappen. Zou er geen superieur of beter alternatief zijn dan is de gekozen oplossing optimaal en zal de klant de afhankelijkheid van de leverancier niet beschouwen als een lock-in.[1]Er kan dan overigens wel sprake zijn van vendor dependency ofpadafhankelijkheid.
Vendor lock-in kan een vorm vankoppelverkoopzijn. Het verhinderen van mededinging kan leiden tot een actie van demededingingsautoriteit.
Ventilatiesysteem (Bbl)
Technisch bouwsysteem, geen onderdeel uitmakend van een verwarmings- of koelsysteem, dat verse lucht toevoert of verontreinigde binnenlucht afvoert, of een combinatie daarvan.
Verblijfsgebied (Bbl)
Gebruiksgebied of een gedeelte daarvan voor het verblijven van personen.
Verblijfsruimte (Bbl)
In een verblijfsgebied gelegen ruimte voor het verblijven van personen.
Verborgen gebrek
Ontdekt u na de overdracht een gebrek aan het door u gekochte huis dat u nog niet had gezien? Bijvoorbeeld lekkage, krimpscheuren of slechte fundamenten? Als de verkoper hierover niets heeft verteld, kan dit een verborgen gebrek zijn waarvoor hij aansprakelijk is. Hij kan ook aansprakelijk zijn als hij het gebrek zelf niet kende.
Meer over verborgen gebreken
Onderzoeksplicht koper
Let wel: er moet sprake zijn van een verborgen gebrek. Als het gebrek zichtbaar is, moet u als koper vragen stellen aan de verkoper. Ziet u bijvoorbeeld sporen van lekkage, dan is duidelijk dat er iets mis is met het dak en bent u verplicht daar onderzoek naar te doen. Als koper heeft u een 'onderzoeksplicht'. Als u deze plicht niet nakomt, loopt u de kans dat u uw schade in verband met een verborgen gebrek niet op de verkoper kunt verhalen.
Bouwkundige keuring
Bij de aanschaf van een bestaande woning is het altijdaan te bevelenom als koper een bouwtechnisch expert in te schakelen, die een aankoopkeuring uitvoert. In dat geval kan de verkoper de koper niet verwijten dat hij niet aan zijn onderzoeksplicht heeft voldaan.
Mededelingsplicht verkoper
Daarnaast heeft de verkoper een zogenaamde ‘mededelingsplicht’. Als de verkoper op de hoogte is van een gebrekdat het normaal gebruik van de woning in de weg staat, dient hij dit aande koper mee te delen. Doet hij dat niet, dan is de verkoper in beginsel aansprakelijk voor de schade die de koper vanwege het verborgen gebrek lijdt.
Aangetekende brief
Zodra u een verborgen gebrek ontdekt, meldt u dit zo snel mogelijk aan de verkoper. Doe dit bij voorkeur met een aangetekende brief. Als de verkoper bereid is het gebrek te herstellen of aan u de reparatiekosten te vergoeden, legt u de afspraken bij voorkeur schriftelijk vast.
Heeft u de verkoper schriftelijk, bijvoorbeeld per e-mail of aangetekende brief, laten weten voor welke datum hij het gebrek moet herstellen (u heeft de verkoper in gebreke gesteld)? En doet hij dit niet? Ontkent de verkoper dat hij aansprakelijk is? Of wordt u het niet eens over de omvang van de schade of over de hoogte van de schadevergoeding? Dan kunt ueen procedure starten bijde rechter.
In het algemeen bepaalt het Burgerlijk Wetboek dat het huis de eigenschappen moet bezitten die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten. Bezit het huis die eigenschappen niet, dan kan de verkoper aansprakelijk zijn.
Dat zijngebreken die de opdrachtgever ondanks deskundig toezicht tijdens de uitvoering en bij oplevering niet heeft kunnen ontdekken. De aansprakelijkheid voor verborgen gebreken geldt tot 5 jaar na oplevering, tenzij de gebreken zodanig zijn dat het bouwwerk instort of ongeschikt wordt voor zijn functie.
Verborgen gebreken regeling | § 12 UAV 2012en het Burgerlijk Wetboek
de directie tijdens de uitvoering (en dus niet alleen bij de opneming van het werk in het kader van de oplevering daarvan) bij nauwlettend toezicht redelijkerwijs onderkend hadden kunnen worden, de aannemer aansprakelijk blijft. De verklaring voor dit verschil is dat de UAV 2012 (anders dan de regeling in het Burgerlijk Wetboek) uitgaan van namens de opdrachtgever tijdens de uitvoering van het werk daarop uitgeoefend toezicht. Overigens wordt er in de praktijk vaak voor gekozen deze regeling contractueel te beperken of uit te sluiten.
Verborgen gebrek
Een verborgen gebrek is een tekortkoming aan het werk, maar een tekortkoming is niet altijd een verborgen gebrek. Een verborgen gebrek is toe te rekenen aan de aannemer (a), dat ondanks nauwlettend toezicht door de directie redelijkerwijs niet onderkend had kunnen worden (b), en waarvan de aannemer binnen een redelijke tijd na ontdekking ervan mededeling is gedaan (c). Voor verborgen gebreken blijft de aannemer na de oplevering aansprakelijk. De omschrijving van verborgen gebreken is vaak onderwerp van discussie en heeft tot tal van juridische procedures geleid. Wellicht dat nieuw recht voor meer duidelijkheid kan zorgen!
Nieuw recht: verruiming aansprakelijkheid aannemer
Op 25 juni 2014 is het Wetsvoorstel Kwaliteitsborging voor het bouwen gepubliceerd. Het doel van deze regeling is verbetering van de bouwkwaliteit, versterking van de eigen verantwoordelijkheid van de bouwers voor de bouwkwaliteit en versterking van de positie van de opdrachtgever. De positie van de opdrachtgever kan worden verbeterd door het aanpassen van de regeling in het Burgerlijk Wetboek ten aanzien van de aansprakelijkheid van de aannemer voor verborgen gebreken. Het wetsvoorstel zorgt voor een verruiming van de mogelijkheid de aannemer aansprakelijk te stellen voor verborgen gebreken met als gevolg dat de opdrachtgever sterker staat in de discussie met de aannemer over zijn aansprakelijkheid voor gemaakte fouten.
Sterkere positie opdrachtgever
Om een meer evenwichtige aansprakelijkheidsverdeling tussen opdrachtgever en aannemer te krijgen, wordt voorgesteld om de wettelijke regeling uit te breiden met een bepaling betreffende de aanneming van bouwwerken. De nieuwe bepaling (artikel 7:758 lid 4 BW) regelt dat de aannemer aansprakelijk is voor bij de oplevering van het werk niet ontdekte gebreken, tenzij deze gebreken niet aan de aannemer zijn toe te rekenen. Voor aanneming van andere dan bouwwerken blijft de huidige regeling van artikel 7:758 lid 3 BW gelden. In dat geval is de aannemer alleen aansprakelijk voor gebreken die de opdrachtgever ten tijde van de oplevering redelijkerwijs niet had behoeven te ontdekken. Het nieuwe lid 4 betekent een duidelijke aanscherping van de aansprakelijkheid van de aannemer na de oplevering. In het wetsvoorstel wordt voorgesteld voor de aanneming van bouwwerken een verborgen gebrek te definiëren als een gebrek dat niet bij de oplevering van het opgeleverde bouwwerk is ontdekt. Het proces-verbaal van oplevering dient als bewijs van wat bij de oplevering aan gebreken is ontdekt.
Dwingend recht voor zowel particuliere als zakelijke opdrachtgevers
Om te voorkomen dat deze verbetering van de positie van de opdrachtgever teniet wordt gedaan in contracten, is in het wetsvoorstel opgenomen dat hiervan niet ten nadele van de particuliere opdrachtgever kan worden afgeweken. Ten aanzien van zakelijke opdrachtgevers kan alleen in onderling overleg van de regeling worden afgeweken. Dit moet dan uitdrukkelijk in de aanneemovereenkomst worden opgenomen. Het wetsvoorstel is op 15 april 2016 ingediend bij de Tweede Kamer. Het is de bedoeling dat vanaf 1 januari 2017 de wet gefaseerd in werking zal treden.
Verborgen gebreken
De aansprakelijkstelling voor verborgen gebreken betekende tot voor kort dat de opdrachtgever veel moest kunnen bewijzen. De wet (BW) is echter sinds 1 januari 2024 gewijzigd ten gevolge van De nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. De bestaande regeling over aansprakelijkheid voor verborgen gebreken van art. 7:758 BW is grondig door elkaar geschud door de toevoeging van een vierde lid. Daarin is de aannemer bij bouwwerken ook aansprakelijk voor gebreken die de opdrachtgever wel had kunnen opmerken tijdens de oplevering.
Boek 7 Artikel 758 (7:758 BW)
Oplevering
Lid 4 is van semi dwingend recht. Dat betekent dat wanneer de opdrachtgever een consument is van deze bepaling niet ten nadele van de opdrachtgever mag worden afgeweken. Gaat het om professionele opdrachtgevers dan kan van dit lid alleen afgeweken worden wanneer dat uitdrukkelijk in de overeenkomst (bestek, aannemingsovereenkomst etc.) is opgenomen hetgeen belangrijke implicaties heeft voor onder andere toepassing van de UAV 2012 en de UAV GC 2005. De vraag is echter waarom een opdrachtgever dit zouden doen, het is immers in zijn nadeel en bovendien moeten aanbesteding plichtige opdrachtgevers conform de Gids Proportionaliteit paritaire voorwaarden onverkort toepassen.
De aannemer is conform de oude wetgeving na de oplevering alleen aansprakelijk voor verborgen gebreken. Dit zijn gebreken die bij de oplevering aanwezig waren, maar nog niet door of namens de opdrachtgever konden worden ontdekt. Wanneer de opdrachtgever de aannemer voor een verborgen gebrek aansprakelijk wilde stellen, moet hij binnen een korte termijn na ontdekking:
De bewijslast lag dus bij de opdrachtgever, enkel wanneer hij beide stellingen kon bewijzen was de aannemer aansprakelijk.
De wetgever vond deze regeling ontoereikend waar het gaat om aanneming van bouwwerken in het geval van een niet-professionele opdrachtgever omdat deze in een onevenwichtig zwakke positie ten opzichte van de aannemer staat. Een particuliere opdrachtgever heeft immers niet dezelfde kennis als een professionele opdrachtgever. Het kabinet betoogde dat ze deze wanverhouding wilde aanpakken.
De bewijslast wordt door het nieuwe lid bovendien bij de aannemer gelegd. Hij zal voortaan moeten aantonen dat het gebrek niet aan hem toe te rekenen is. De nieuwe aansprakelijkheidsregeling brengt een veel grotere verantwoordelijkheid met zich mee voor de aannemer. Zo wordt er van hem veel pro-actievere houding verwacht. Naast het consumentendossier en bevoegd gezag zal ook de aannemer voor zichzelf het e.e.a. goed moeten registreren tijden de uitvoering van het bouwwerk, zodat hij in de gebruiksfase van het bouwwerk kan aantonen bij een claim van de opdrachtgever dat het geen verborgen gebrek is dan wel hem niet aan te rekenen is.
Welke argumenten heeft een aannemer indien hij aansprakelijk wordt gehouden?
Wanneer een opdrachtgever de aannemer toch aansprakelijk stelt, zijn er voor de aannemer een aantal rechtsgronden op basis waarvan hij zich kan verweren zijn:
In de UAV 2012 staat:
(a) dat toe te rekenen is aan de aannemer en
(b) dat bovendien ondanks nauwlettend toezicht tijdens de uitvoering dan wel bij de opneming van het werk als bedoeld in § 9, tweede lid, door de directie redelijkerwijs niet onderkend had kunnen worden
en waarvan
fabricaat de aannemer binnen een redelijke termijn na de ontdekking mededeling is gedaan.
(a) vijf jaren na de in het eerste lid bedoelde dag, of
(b) tien jaren na de in het eerste lid bedoelde dag, indien het werk geheel of gedeeltelijk is ingestort of dreigt in te storten dan wel ongeschikt is geraakt of ongeschikt dreigt te geraken voor de bestemming waarvoor het blijkens de overeenkomst bedoeld is en dit slechts kan worden verholpen of kan worden voorkomen door het treffen van zeer kostbare voorzieningen.
Met name is er frictie tussen:
Het opnemen van een onderhoudstermijn in het bestek is derhalve dienstig
Verbouwen (Bbl)
Gedeeltelijk vernieuwen, veranderen of vergroten, anders dan vernieuwen na sloop waarbij alleen de oorspronkelijke fundering resteert.
Vergaderagenda
Voor bijvoorbeeld een bouwvergadering is een goede agenda van belang, deze kan zijn:
OPZET BOUWVERGADERINGEN (Conform paragraaf 27 lid 9 van de UAV 2012)
Voorafgaand
Leden/deelnemers krijgen (voorbereidende taak uit de STB):
VERSLAG (VAN DE VORIGE VERGADERING)
Vastgesteld
Procedure weekrapport in de UAV
Het door de directie ondertekende weekrapport wordt zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk op de vijftiende werkdag na het verstrijken van de werkweek, waarop het betrekking heeft, aan de aannemer ter ondertekening voorgelegd. Aan de aannemer wordt afschrift van de weekrapporten verstrekt.
RESUME
Directie nodigt uit, maakt concept-agenda en verstrekt het nog niet vastgestelde, doch wel door haar eenzijdig ondertekende verslag van de afgelopen vergadering aan de leden.
Dit alles ruimschoots voor de volgende bouwvergadering. De aannemer zal het conceptverslag vooraf moeten mede-ondertekenen indien hij akkoord is of, indien hij zich met de inhoud niet kan verenigen, ondertekenen met daarbij de aantekeningen aangaande zijn bezwaar.
Dit nu tweezijdig ondertekende concept-verslag wordt bij de vergadering ingebracht en tweeledig besproken, taalkundig en op inhoud. Daarna wordt het vastgesteld door extra toegevoegde handtekeningen van minimaal de bouwdirectie en de aannemer.
We kennen dus handtekeningen in twee-fasen:
Voorzitter opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom (voorzittende taak STB)
Voorzitter zit:
Inbreng concept agenda die is opgestuurd naar de leden
Actiepunten
Mededelingen van algemene aard
Ingekomen stukken
Benoem het nummer, datum van de notulen
Taalkundige ronde
Inhoudelijk ronde
Vaststellen notulen met behoud van genoemde op- en aanmerkingen en aantekeningen
Notulist laat verslag met op- en aanmerkingen rondgaan voor de handtekeningen en datum/plaats ten behoeve van de vaststelling.
Met de klok mee
Beginnen bij notulist indien deze links zit van de voorzitter
Door voorzitter
Iedereen bedanken voor de inzet en ….
Vergelijkende reclame (BW)
Elke vorm van reclame waarbij een concurrent dan wel door een concurrent aangeboden goederen of diensten uitdrukkelijk of impliciet worden genoemd.
Verjaring en vervaltermijn
Uitgelegd: contractuele vervaltermijnen in algemene voorwaarden
Van verjaringstermijnen heb je vast al gehoord, terwijl de minder bekende vervaltermijnen minstens even belangrijk zijn. Net zoals er een aantal wettelijke verjaringstermijnen bestaan, is dit ook voor vervaltermijnen het geval. Ook in algemene voorwaarden komen we al eens een aantal vervaltermijnen tegen. Dergelijke contractuele vervaltermijnen zijn dan ook toegelaten. Wel zijn er een aantal ‘spelregels’ waar je rekening mee moet houden.
Hieronder leggen we een en ander uit en hebben we het onder andere over de verschillende soorten contractuele vervalbedingen. Zelf een contractueel vervalbeding schrijven voor jouw algemene voorwaarden? Dat is, gelet op de ingewikkelde materie, echter geen goed idee.
Wat is een vervaltermijn en wat is het verschil met een verjaringstermijn?
Eenverjaringstermijnis een termijn die de rechtsvordering teniet doet gaan. Als debiteur kan je je bijvoorbeeld op een verjaringstermijn beroepen om een factuur niet te moeten betalen. Eenvervaltermijnis daarentegen een termijn die dan weer het vorderingsrecht teniet doet gaan. Je kan met andere woorden überhaupt geen vordering meer instellen. De rechter moet het soms ook ambtshalve toepassen, terwijl de debiteur er geen afstand van kan doen. Een vervaltermijn heeft met andere woorden een veel sterkere werking dan een verjaringstermijn.
Zo’n vervaltermijn kan wettelijk of contractueel zijn. Een voorbeeld van eenwettelijke vervaltermijnis opgenomen in artikel 6:89 BW. Het stelt dat de schuldeiser enkel beroep kan doen op een gebrekkige prestatie indien hij “binnen een bekwame tijd na de ontdekking” protesteerde. Deed hij dat niet? Dan vervalt het vorderingsrecht.
Welke contractuele vervalbedingen bestaan er?
Eencontractuele vervaltermijnzal steeds het gevolg zijn van een overeenkomst of vanalgemene voorwaarden. De wetgever staat dergelijke contractuele vervaltermijnen principieel toe. Ze komen dan ook in uiteenlopende bewoordingen en met diverse gevolgen.
Geldigheid van contractuele vervaltermijnen
Ook in algemene voorwaarden is er soms al eens sprake van een samenloop tussen contractuele en wettelijke vervaltermijnen. De contractuele vervaltermijn legt dan een andere termijn op dan wat de wettelijke vervaltermijn aangeeft. Dat is toegelaten, op voorwaarde dat de contractuele vervaltermijn een beperking inhoudt van de wettelijke vervaltermijn.Een contractuele vervaltermijn mag de wettelijke vervaltermijn met andere woorden inkorten, maar niet verlengen.
Het opnemen van vervaltermijnen in overeenkomsten en algemene voorwaarden heeft een aantal voordelen te bieden. Het helpt bijvoorbeeld de eigen aansprakelijkheid te beperken en het zorgt ook voor rechtszekerheid. Zo is het onlogisch dat iemand zich maanden na het ontdekken van een gebrek nog steeds op een garantie kan beroepen, terwijl het al lang niet meer duidelijk is wat de oorzaak van het defect was. Contractuele vervaltermijnen bewijzen dan ook vaak hun praktisch nut.
Toch zijn lang niet alle contractuele vervaltermijnen geldig, terwijl er in de jurisprudentie maar weinig over geschreven is. Jouw fantasie de vrije loop laten en zelf contractuele vervaltermijnen formuleren? Dat kunnen wij dan ook ten stelligste afraden. Maak een belafspraak en spreek erover met één van onze juristen. Alleen zo verkrijg je de rechtszekerheid waarop je met een contractueel vervalbeding mikt.
Verkeersroute (Bbl)
Route die begint bij een doorgang van een ruimte, alleen voert over vloeren, trappen of hellingbanen en eindigt bij de doorgang van een andere ruimte.
Verkeersroute (Bbl)
Route die begint bij een doorgang van een ruimte, alleen voert over vloeren, trappen of hellingbanen en eindigt bij de doorgang van een andere ruimte.
Verkeersruimte: (Bbl)
Ruimte voor het bereiken van een andere ruimte, die niet ligt in een verblijfsgebied of in een functiegebied, een toiletruimte, een badruimte of een technische ruimte.
Verkorte Voorwaarden
Verlies
Het kwijt of zoekgeraakt zijn van BOUWSTOFFEN, materieel en dergelijke welke bestemd zijn voor het WERK.
Vermissing
de kwijt of zoekgeraakt van BOUWSTOFFEN en dergelijke.
Verordening bouwproducten (Bbl)
Verordening 305/2011/EU van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 tot vaststelling van geharmoniseerde voorwaarden voor het verhandelen van bouwproducten en tot intrekking van Richtlijn 89/106/EEG van de Raad (PbEU 2011, L 88).
Verrekenen (RWU 91)
Het aan de aannemer vergoeden of op de aannemer verhalen van na de peildatum opgetreden wijzigingen van loonkosten of materiaalprijzen op basis van wijzigingen van respectievelijk de loon- of materiaalindex.
Verrekenprijzen
Vraag
We wensen de keuze van het fabrikaat en type bakstenen nog niet in het bestek kenbaar te maken. Neem ik de bakstenen in het bestek dan mee als verrekenprijs of als stelpost?
Antwoord
Het opnemen van verrekenprijzen in het bestek is niet juist, verrekenbare hoeveelheden wel. In paragraaf 39 lid 1 van de U.A.V. 1989 staat:
“Indien in het bestek verrekenbare hoeveelheden zijn opgenomen en deze blijken te hoog of te laag te zijn om het werk overeenkomstig de bepalingen van het bestek of de aard van het werk tot stand te brengen, zullen de afwijkingen van deze hoeveelheden worden verrekend tegen verrekenprijzen, die daartoe bij de totstandkoming van de overeenkomst zijn overeengekomen.”
Als de baksteen door omstandigheden nog niet kan worden gespecificeerd dat is het mogelijk om er een stelpost van te maken. In paragraaf 37 lid 1 van de U.A.V. 1989 staat:
“Onder stelposten worden verstaan in het bestek als zodanig aangeduide geldsbedragen, welke in de aannemingssom zijn begrepen en ten laste waarvan nader in het bestek beschreven uitgaven worden gebracht.”
Daarnaast staat in paragraaf 37 lid 3 van de U.A.V. 1989 dat:
“Bij de ten laste van stelposten te brengen uitgaven, die betrekking hebben op de aanschaffing van bouwstoffen, wordt gerekend met prijzen, welke zijn samengesteld uit:
a de netto-prijzen op basis van franco levering op of in het vervoermiddel bij het werkterrein;
b een aannemersvergoeding van 10% van de onder a bedoelde netto-prijzen.”
Derhalve is het opvoeren van een stelpostbedrag per eenheid (per m2 bij tegels of per duizend bij bakstenen) onduidelijk. Immers, het gekapitaliseerde bruto geldsbedrag dient in de aannemingssom te zijn begrepen! Men doet er dus verstandig aan om in het bestek het gehele bedrag op te nemen, waardoor alle inschrijvers dezelfde uitgangspositie hebben.
Verwarmingssysteem (Bbl)
Combinatie van de bestanddelen die nodig zijn voor een vorm van inpandige luchtbehandeling, waardoor de temperatuur wordt verhoogd.
Verwerkingsvoorschriften
Vraag 1
Is de rubriek “verwerkingsvoorschrift fabrikant/leverancier” in het algemene gedeelte éénmalig op te nemen?
In een bestekpost wordt vermeld welke bouwstof dient te worden gebruikt en hoe het resultaat moet zijn van het aangebrengen daarvan. Immers bij de opname t.b.v. de oplevering kunnen we dit resultaat toetsen want de bouwstof is formeel al goedgekeurd omdat enkel goedgekeurde bouwstoffen mogen worden verwerkt. Hoe de uitvoerende partij dit resultaat tot stand heeft gebracht berust in beginsel tot haar verantwoordelijkheid, waarbij ze zich natuurlijk kan bedienen van de bij een product behorende verwerkingsvoorschriften. Dat deze variabele rubriek bij veel bestekposten is te selecteren is oorspronkelijk bedoeld om de uitvoerende partij er nadrukkelijk op te attenderen dat deze verwerkingsvoorschriften bestaan bij de in die bestekpost genoemde bouwstof en dat ze ook dienen te worden geraadpleegd om problemen bij de uitvoering te vermijden. Dit kan van belang zijn indien de genoemde bouwstof een niet conventionele bouwstof is, zoals een uit het buitenland geimporteerd product waarmee in Nederland nog niet veel verwerkingservaring is opgedaan. Het bij elke bestekpost met daarin een gangbare bouwstof verwijzen naar verwerkingsvoorschriften is onnodig en zelfs betuttelend en als zodanig is daarom éénmalig vermelden van deze rubriek in het algemene gedeelte overbodig en mist het totaal het doel waarvoor het bedoeld is. Overigens maken verwerkingsvoorschriften reeds vaak deel uit van de in een bestekpost genoemde in nederland gecertificeerde bouwstof, bijvoorbeeld KOMO.
Verwijtbaarheid (WKA)
Hierbij moet sprake zijn van een niet voorzienbare calamiteit, zoals bijvoorbeeld bij faillissement van een grote opdrachtgever. De aannemer handelt ook verwijtbaar als hij zorgvuldig heeft gehandeld, maar van wie de onderaannemer verwijtbaar handelt.
Verzuim
Een van de basisbeginselen van de Nederlandse wet, is dat verplichtingen/verbintenissen(al dan niet uit overeenkomsten) moeten worden nagekomen. Wordt een verbintenis niet nagekomen, dan heeft de schuldeiser een aantal juridische middelen tot zijn beschikking. Soms zijn die middelen echter pas beschikbaar als de schuldenaar inverzuimis.
Dit artikel gaat over het verzuim van een schuldenaar. Er wordt gekeken naar wanneer verzuim nodig is en wanneer niet. Tevens bekijken we hoe een schuldenaar in verzuim kan raken.
Let op: dit artikel gaat over het civielrechtelijke verzuim bij het niet nakomen van een verbintenis. Het gaatnietover verzuim door zieke werknemers. Daarvoor kan het artikel overloondoorbetaling bij ziekteworden gelezen.
Wat is verzuim?
Verzuim is volgens de wet een toestand waarin een schuldenaar kan verkeren als hij zijn verplichtingen niet nakomt. Wanneer de schuldenaar in verzuim is, heeft de schuldeiser extra mogelijkheden bij het vinden van een voor hem prettige oplossing.
In dit artikel bekijken we de algemene regels rondom verzuim in overeenkomsten. Bij bepaalde specialeovereenkomsten, gelden aparte regels die soms ver afwijken van de algemene regeling zoals die hier wordt beschreven. Het is verstandig om bij twijfel contact op te nemen met een jurist.
Wanneer is verzuim nodig?
De schuldeiser heeft bij het niet nakomen van een verbintenis door de schuldenaar een aantal mogelijkheden:
Hij kan alsnog directe nakoming van de verbintenis eisen. In dat geval is er geen verzuim nodig.
Hij kan zijn verplichtingenopschorten, indien hij zelf verplichtingen heeft naar de schuldenaar toe. Eventueel kan hij daarbij zijnretentierechtgebruiken. Ook daarvoor is het niet noodzakelijk dat de schuldenaar in verzuim is.
Ontbindingvan de overeenkomst is een mogelijkheid. Verzuim is noodzakelijk op het moment dat de overeenkomst nog direct na te komen is. Is nakoming blijvend onmogelijk of tijdelijk onmogelijk, dan is verzuim niet noodzakelijk om ontbinding te rechtvaardigen.
Het eisen van schadevergoeding is meestal niet mogelijk zonder dat de schuldenaar in verzuim is. Dat is anders wanneer de schuldenaar blijvend niet meer kan nakomen, in dat geval is verzuim niet nodig.
Hoe kan een schuldenaar in verzuim raken?
Verzuim kan op een aantal manieren intreden. De belangrijkste tweedeling wordt daarbij gemaakt tussen verzuim door ingebrekestelling en verzuim op grond van de wet. De mogelijkheden kunnen als volgt worden weergegeven:
Verzuim dooringebrekestelling:
Normaal gesproken gebeurt dit door het verzenden van een schriftelijke aanmaning. In die schriftelijke aanmaning moet een redelijke termijn worden opgenomen waarin de schuldenaar alsnog kan nakomen. Doet hij dat niet, dan treedt verzuim in (met alle gevolgen van dien).
Blijkt echter uit de houding van de schuldenaar dat hij niet kan nakomen of kan hij tijdelijk niet nakomen, dan is het stellen van een redelijke termijn niet nodig. In dat geval kan worden volstaan met een schriftelijke ingebrekestelling waarbij de schuldenaar aansprakelijk wordt gesteld.
Verzuim op grond van de wet (ingebrekestelling is niet nodig):
Wanneer een voor de voldoening bepaalde termijn is verstreken (tenzij die termijn een andere strekking had) is een ingebrekestelling niet nodig. Is er een bepaald moment voor nakoming afgesproken (bijvoorbeeld ‘binnen 14 dagen betalen’ of ‘vóór 18 maart leveren’), dan treedt verzuim automatisch in als die termijn is afgelopen.
Ingebrekestelling is ook niet noodzakelijk indien de verbintenis voortvloeit uitonrechtmatige daadof schadevergoeding wegens wanprestatie, terwijl de verbintenis niet direct wordt nagekomen.
Ten slotte is de schuldenaar op grond van de wet al in verzuim wanneer de schuldeiser kan afleiden uit een mededeling van hem, dat hij zal tekortschieten in de nakoming van de verbintenis.
In sommige gevallen is het twijfelachtig of er sprake is van verzuim op grond van de wet. Ook zal het soms twijfelachtig zijn of er sprake is van een situatie waarin nakoming al dan niet tijdelijk onmogelijk is. Daarom wordt vaak voor de zekerheid alsnog een ingebrekestelling opgesteld.
Verzuim – Conclusie
In veel gevallen moet de schuldenaar in verzuim zijn, voordat de schuldeiser bijvoorbeeld de overeenkomst kan ontbinden of schadevergoeding kan vragen. Hierboven is te zien wanneer verzuim nodig is en wanneer niet.
Verzuim en ingebreke
Voor sommige rechtshandelingen is toepassing van de verzuimregeling vereist. Dat betekent dat als iemand bijvoorbeeld een schadevergoeding wil vorderen, de wederpartij eerst in verzuim moet zijn getreden. Als iemand zijn verbintenis niet nakomt, is er sprake van een tekortkoming in de nakoming van de verbintenis. Vaak is de verzuimregeling dan van toepassing. Als je wilt dat een schuldenaar in verzuim treedt, zul je diegene eerst eeningebrekestellingin de zin vanartikel 6:82 BWmoeten sturen. In dit artikel staat:
Ingebrekestelling
Artikel 6:82 BW van het Burgerlijk Wetboek (BW) regelt de ingebrekestelling. Een ingebrekestelling is een schriftelijke verklaring waarin de schuldeiser de schuldenaar sommeert om alsnog binnen een redelijke termijn zijn verplichtingen na te komen. Het doel van de ingebrekestelling is om de schuldenaar in verzuim te stellen en de gevolgen van het verzuim in werking te laten treden. In deze juridische toelichting zal ik ingaan op de betekenis en de vereisten van de ingebrekestelling zoals bedoeld in artikel 6:82 BW.
De ingebrekestelling is een belangrijk instrument voor de schuldeiser om de schuldenaar in gebreke te stellen en zo het verzuim te laten intreden. Het is een formele mededeling waarmee de schuldeiser de schuldenaar erop wijst dat hij tekortschiet in de nakoming van zijn verplichtingen en dat nakoming binnen een redelijke termijn wordt geëist. Het is van essentieel belang dat de ingebrekestelling voldoet aan bepaalde vereisten om rechtsgeldig te zijn, zijnde:
Als de schuldenaar na de ingebrekestelling niet binnen de gestelde redelijke termijn alsnog nakomt, treedt het verzuim in. Dit heeft diverse gevolgen voor de schuldenaar:
Het is belangrijk om te benadrukken dat de ingebrekestelling een cruciale stap is voordat de schuldenaar in verzuim kan worden gesteld. Het niet voldoen aan de vereisten van een ingebrekestelling kan ertoe leiden dat het verzuim niet intreedt en de gevolgen van verzuim niet van toepassing zijn.
Kortom, artikel 6:82 BW regelt de ingebrekestelling. Een ingebrekestelling is een schriftelijke verklaring waarin de schuldeiser de schuldenaar sommeert om binnen een redelijke termijn zijn verplichtingen na te komen. De ingebrekestelling moet voldoen aan vereisten zoals schriftelijkheid, een duidelijke verklaring, een redelijke termijn en de mededeling van de wettelijke gevolgen van verzuim. Na een geldige ingebrekestelling kan het verzuim intreden en krijgt de schuldenaar te maken met de gevolgen zoals schadevergoeding, nakoming, ontbinding en opschorting. Het is van essentieel belang om de vereisten voor een ingebrekestelling zorgvuldig na te gaan en eventuele procedures correct te volgen om de gevolgen van verzuim te benutten.
Verzuim zonder ingebrekestelling
Artikel 6:83 BWgeeft drie gevallen waarin geen ingebrekestelling vereist is en verzuim zonder schriftelijke mededeling intreedt.
In de UAV 2012 wordt het volgende hierover geregeld:
Hoofdstuk XI. Betaling, omzetbelasting, kortingen, verpanding
Paragraaf 40. Betaling
12.
Indien doorin gebreke blijvenof onvermogen van de aannemer de opdrachtgever het werk geheel of gedeeltelijk uitvoert, of door anderen doet uitvoeren, wordt de betaling opgeschort, totdat zal zijn gebleken, welk bedrag dientengevolge door of aan de aannemer verschuldigd is. Het bepaalde in § 45, eerste en tweede lid, is niet van toepassing over het tijdvak van de opschorting.
Hoofdstuk XIa. Zekerheidstelling, verzekering
Paragraaf 43a. Zekerheidstelling
8.
Indien de opdrachtgever hetgeen de aannemer volgens de overeenkomst toekomt, niet of niet tijdig betaalt, of de aannemer gegronde redenen heeft om aan te nemen dat de opdrachtgever het de aannemer toekomende niet of niet tijdig zal betalen, is de aannemer gerechtigd om van de opdrachtgever genoegzame zekerheid te verlangen. Indien de opdrachtgever in gebreke blijft met het stellen van de door de aannemer verlangde genoegzame zekerheid, is de aannemer bevoegd, hetzij de uitvoering van het werk te schorsen, hetzij het werk in onvoltooide staat te beëindigen. Met betrekking tot de schorsing respectievelijk de beëindiging in onvoltooide staat is het bepaalde in § 14 van overeenkomstige toepassing. Op de in dit lid bedoelde zekerheid is hetgeen in het vierde lid is gesteld van overeenkomstige toepassing
Paragraaf 46. In gebreke blijven, onvermogen of overlijden van de aannemer
1.
Ingeval de aannemer de op hem rustende verplichtingen niet nakomt en de opdrachtgever hem deswege in gebreke stelt, zal de ingebrekestelling schriftelijk geschieden en zal de opdrachtgever de aannemer daarbij een redelijke termijn stellen om alsnog zijn verplichtingen na te komen. Reeds voordat de gestelde termijn is verstreken, is de opdrachtgever in dringende gevallen gerechtigd voor rekening van de aannemer zodanige maatregelen te nemen als hij ten nutte van het werk dienstig oordeelt. Indien de aannemer nalatig blijft zijn verplichtingen na te komen, is de opdrachtgever gerechtigd het werk voor rekening van de aannemer te voltooien of te doen voltooien, onverminderd des opdrachtgevers recht op schadevergoeding.
VGCO
V&G-Coördinator Ontwerpfase
VGCU
V&G-Coördinator Uitvoeringsfase
VGV (ProRail):
Verborgen Gebreken Verzekering.
Vraagspecificatie (UAV-GC 2005)
Het als zodanig in de Basisovereenkomst aangemerkte contractdocument dat door of namens de Opdrachtgever is vervaardigd, op basis waarvan de Opdrachtnemer zijn Aanbieding heeft opgesteld en ingediend.
Vreemdelingen (WKA)
Kroaten en personen met een niet-EER/Zwitserse nationaliteit.
Vluchtroute: (Bbl)
Route die begint in ruimte voor personen, alleen voert over vloeren, trappen of hellingbanen en eindigt op een veilige plaats, zonder dat gebruik moet worden gemaakt van een lift.
VOB
een Voorlopige Opdracht Bon, een voorlopige specifieke SCHRIFTELIJKE werkorder vanuit TATA STEEL naar de AANNEMER, zonder dat daar offerte aan ten grondslag ligt. Bij een orderbon hoort een document die je als orderbevestiging krijgt.
Vonnis
Een vonnis is een gemotiveerde, bindende uitspraak van een rechter in een civiele rechtszaak of een strafzaak. In een vonnis benoemt de rechtbank:
Een vonnis is ondertekend door de rechter(s).
VOG
een Verklaring Omtrent Gedrag, een verklaring waaruit blijkt dat van een persoon het (justitiële) verleden geen bezwaar vormt voor het vervullen van een specifieke taak of functie in de samenleving. Bij de beoordeling van een VOG-aanvraag kijkt men of een persoon strafbare feiten op naam heeft staan die een risico vormen voor de functie of het doel waarvoor men de VOG aanvraagt;
Een VOG, Verklaring Omtrent het Gedrag, is een verklaring die laat zien dat uw (justitiële) verleden geen bezwaar vormt voor een bepaalde baan of functie. Bij de beoordeling van een VOG-aanvraag kijkt Justis of u strafbare feiten op uw naam heeft staan die een risico vormen voor de functie of het doel waarvoor u de VOG aanvraagt.
Voor personen bestemde vloer of ruimte (Bbl)
Vloer of ruimte waarvan het kenmerkende gebruik verbonden is met de aanwezigheid van personen.
Volmacht
Niet altijd kunt u zelf aanwezig zijn om bepaalde rechtshandelingen te sluiten wanneer u deze wilt sluiten tussen uzelf en een ander. De wetgever heeft dat begrepen en stelt daarom dat er een mogelijkheid is om een volmacht te geven aan iemand die in uw naam de overeenkomst zal sluiten.
In dit artikel wordt de volmacht bekeken. Wat is een volmacht precies? Hoe werkt de volmacht? Hoe zit dat juridisch gezien? Wat als iemand net doet alsof hij een volmacht heeft, maar deze eigenlijk niet heeft?
Werking volmacht
Normaal gesproken bindt een rechtshandeling enkel de partijen die daarbij betrokken zijn. Sluiten A en B een overeenkomst, dan geldt die tussen A en B, maar niet voor C.
Een volmacht (ook vaak ‘machtiging’ genoemd) is een juridisch instrument om rechtshandelingen in naam van een volmachtgever te kunnen verrichten, waardoor niet de gevolmachtigde, maar de volmachtgever wordt gebonden. Met een volmacht van C, kan B uit het voorbeeld hierboven, de rechtshandeling tussen A en C tot stand laten komen.
Het leerstuk van vertegenwoordiging is overigens niet beperkt tot rechtshandelingen. Ook een onrechtmatige daad zou kunnen worden toegerekend aan de vertegenwoordigde. Dit is echter een constructie die niet vaak zal voorkomen, reden waarom deze constructie niet verder wordt beschreven in dit artikel.
Voorwaarden aan het verlenen van een volmacht
Voordat een volmacht tot stand komt, moet er aan enkele voorwaarden zijn voldaan.
De volmacht kan uitdrukkelijk en stilzwijgend worden verleend. Dat wil dus zeggen dat de volmacht ook kan blijken uit het handelen van de volmachtgever.
Wanneer de volmacht een algemene volmacht betreft (deze omvat dan alle zaken van de volmachtgever en omvat tevens alle rechtshandelingen, afgezien van overeengekomen uitsluitingen), kan er slechts een daad van beschikking worden uitgevoerd, wanneer er schriftelijk en ondubbelzinnig is bepaald dat die bepaalde handelingen onder de volmacht vallen.
Wanneer de volmacht een bijzondere volmacht is, maar die in algemene bewoordingen is verleend, kunnen daden van beschikking enkel worden uitgevoerd indien dat ondubbelzinnig is bepaald. Hier geldt dus de eis van schriftelijkheid niet, dit kan ook mondeling. Wanneer de bijzondere volmacht voor een bepaald doel is afgegeven, kunnen echter altijd de daden van beheer en beschikking worden gedaan die dienen tot het bereiken van dat doel.
Wanneer de volmacht door de gevolmachtigde wordt gebruikt om een volmacht aan een derde te verlenen, gelden een aantal extra vereisten.
Wie sluit juridisch gezien de overeenkomst?
Wanneer er een volmacht wordt afgegeven, is het de bedoeling dat de volmachtgever zijn belangen laat behartigen door de gevolmachtigde, maar hoe zit dat juridisch gezien precies? Wordt de volmachtgever direct partij in een overeenkomst? Het antwoord is, zoals bij zoveel vragen binnen het recht, niet zwart of wit. Het hangt er vanaf.
Zo moet de gevolmachtigde binnen de grenzen van zijn volmacht handelen. Doet hij dat, dan is de hoofdregel dat zijn handelingen de volmachtgever binden.
Naast het handelen binnen de grenzen van zijn volmacht, moet de gevolmachtigde ook aan de wederpartij duidelijk maken dat hij niet voor zichzelf, maar voor een ander de overeenkomst aangaat. Noemt hij de naam van de volmachtgever niet op tijd, dan gaat hij de overeenkomst in beginsel voor zichzelf aan.
Fraude of ongeldige volmacht
Het is natuurlijk denkbaar dat een volmacht wordt verleend en dat de gevolmachtigde buiten die volmacht handelt. Denk aan de gevolmachtigde die tot 5000 euro producten mag kopen, maar die toch voor 10.000 euro producten koopt. Sterker nog: het kan zo zijn dat de gevolmachtigde eigenlijk helemaal geen volmacht heeft.
In principe komt er dan geen overeenkomst tot stand tussen de volmachtgever en de derde. Het is echter voor de volmachtgever niet mogelijk om zich daarop te beroepen wanneer de derde door een verklaring of gedraging heeft aangenomen en had mogen aannemen dat er een toereikende volmacht was.
Is er sprake geweest van een gevolmachtigde die niet bevoegd was om te handelen onder een volmacht, dan kan de volmachtgever alsnog de rechtshandeling bekrachtigen als hij dat wil. Dit heeft hetzelfde gevolg als wanneer de gevolmachtigde bevoegd had gehandeld. Bekrachtiging kan in beginsel niet meer plaatsvinden, wanneer de wederpartij heeft laten weten dat zij de handeling van de onbevoegde gevolmachtigde als ongeldig beschouwd.
De onbevoegd ‘gevolmachtigde’ staat in voor het bestaan van de volmacht. Hij is dus ook aansprakelijk voor de schade die daaruit voortvloeit wanneer blijkt dat hij eigenlijk niet gevolmachtigd was, of buiten zijn volmacht handelde. Een uitzondering hierop bestaat wanneer de wederpartij weet of behoort te weten dat de volmacht niet toereikend is.
Vertegenwoordiging ook geldig in geval van…
Een aantal van de bovenstaande regels met betrekking tot de volmacht zijn ook geldig wanneer iemand een ander vertegenwoordigt zonder volmacht. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bestuursleden van verenigingen of stichtingen die de stichting, die de rechtspersoon al dan niet bevoegd vertegenwoordigen.
In specifieke gevallen is het verstandig om zowel bij vertegenwoordiging met volmacht als zonder volmacht de hulp in te schakelen van een jurist. Vertegenwoordiging is een specialistisch leerstuk binnen het recht, waarbij gemaakte fouten grote gevolgen kunnen hebben.
Einde volmacht
De volmacht is niet eeuwig geldig, maar kan beëindigd worden. Dit kan zowel gebeuren door het overlijden, deondercuratelestelling, hetfaillissementof het van toepassing verklaren van deschuldsaneringop de volmachtgever. Ook wanneer een van deze zaken de gevolmachtigde treft, komt de volmacht tot een einde, tenzij anders is bepaald.
Daarnaast kan de volmachtgever de volmacht herroepen (intrekken) en kan de gevolmachtigde de volmacht opzeggen.
Op deze regels zijn een aantal uitzonderingen, waaronder de mogelijkheid voor de gevolmachtigde om krachtens een eerder verkregen volmacht de onderneming van de volmachtgever voort te zetten na de dood of ondercuratelestelling van de volmachtgever.
Volmacht – Conclusie
De volmacht is een specifieke juridische constructie waarbij de gevolmachtigde handelingen (waaronder het sluiten van overeenkomsten) kan verrichten voor de volmachtgever. Het is tevens een constructie die met veel juridische regels is omgeven. Dit artikel geeft daarvan de hoofdlijnen.
Voorbeschermd gemeentelijk monument (Bbl)
Monument of archeologisch monument waarvoor het omgevingsplan een voorbeschermingsregel bevat vanwege het voornemen om aan dat monument of archeologisch monument in het omgevingsplan de functie-aanduiding gemeentelijk monument te geven
Voorbeschermd provinciaal monument (Bbl)
Monument of archeologisch monument waarvoor het omgevingsplan of de omgevingsverordening een voorbeschermingsregel bevat vanwege het voornemen om aan dat monument of archeologisch monument in het omgevingsplan of de omgevingsverordening de functie-aanduiding provinciaal monument te geven.
Voorerfgebied (Bbl)
Gebouwerf dat geen onderdeel is van het achtererfgebied.
Voorsloop (RRU)
Een gebouw ontdoen van niet-constructieve niet-steenachtige materialen.
Vreemdeling (WAV)
ieder die de Nederlandse nationaliteit niet bezit en niet opgrond van een wettelijke bepaling als Nederlander moet worden behandeld;
Vrije breedte: (Bbl)
Kleinste afstand tussen constructieonderdelen aan weerskanten van een doorgang.
Vrije hoogte (Bbl)
Vrije hoogte als bedoeld in NEN 2580.
Vrijwaring
Vrijwaring is een term die velen niet elke dag zullen gebruiken. Toch komt het fenomeen vaker voor dan je denkt. Vrijwaring is namelijk een niet ongebruikelijke term in het contractenrecht en het Nederlands procesrecht. Er bestaat zelfs een bijzondere procedure die ziet op vrijwaring. Voor juristen is het begrip ‘vrijwaring’ dus gesneden koek. In deze blog meer over vrijwaren, wat is het en hoe doe je dat?
Vrijwaring in contractenrecht: contractuele vrijwaring
Een belangrijk onderdeel bij contracteren is aansprakelijkheid. In bijna alle contracten (ofAlgemene voorwaarden) staat wel een bepaling dat de aansprakelijkheid wordt beperkt, bijvoorbeeld tot het bedrag dat de verzekering in geval van schade uitkeert.
Even zo vaak komt het voor dat in een contract (of deAlgemene voorwaarden) staat opgenomen dat een partij bij het afnemen van een product of dienst de andere partij vrijwaart. Dat betekent dit dat hiermee de opdrachtnemer wordt behoed (beschermd) voor een schadeclaim van derden.
Vrijwaren in het contractenrecht betekent zoveel als iemand afschermen tegen bepaalde kosten en risico’s, of kort gezegd, tegen aansprakelijkheid. Er bestaan allerlei varianten en vormen, maar in de kern komt het erop neer dat de opdrachtgever tegen de opdrachtnemer zegt dat hij bij eventuele problemen, deze problemen voor de opdrachtnemer oplost.
Neem de aannemer die opdracht geeft aan een onderaannemer om bepaalde werkzaamheden te verrichten. Zij spreken af dat de onderaannemer de aannemer vrijwaart voor aanspraken van derden, zoals bijvoorbeeld de klant van de aannemer. Spreekt de klant de aannemer aan, dan neemt de onderaannemer de discussie - en de aansprakelijkheid voor eventuele schade – op zich.
Opgelet: Een vrijwaringsbepaling kan hoge kosten met zich meebrengen
Zo’n vrijwaringsbepaling gaat ver, mogelijk verder dan het vergoeden van schade waarvoor je aansprakelijk bent. Het kan dus hoge (onvoorziene) kosten met zich meebrengen. En waar bij aansprakelijkheid vaak beperkingen worden opgenomen in het contract, gelden die beperkingen in geval van vrijwaring niet. Het is dan ook maar de vraag of de verzekeraar de kosten vergoed op het moment dat jij aangesproken wordt door iemand die je hebt gevrijwaard.
Bij het opstellen van de contracten is het dan ook raadzaam de vrijwaringsbepalingen en de gevolgen daarvan goed onder de loep te nemen. Neem dus niet klakkeloos vrijwaringen op in je contract! Mocht jouw contractspartij erop staan dat hij gevrijwaard wordt, dan is het raadzaam nauwkeurig te omschrijven waar de vrijwaringsplicht op ziet en tot welk bedrag deze plicht geldt.
De vrijwaringsprocedure
In het procesrecht betreft vrijwaring een bij wet geregelde bijzondere procedure die ervoor dient om een derde in een procedure te betrekken. Die derde moet in plaats van de aangesproken partij (de gedaagde) verantwoordelijk worden gehouden voor de schade.
De vrijwaringsprocedure regelt dat een veroordeling wordt doorgelegd. De procedure geeft een gedaagde, in wat genoemd wordt ‘de hoofdzaak’, de mogelijkheid een andere partij in de procedure te betrekken, oftewel, iemand ‘in vrijwaring oproepen’. Dat kan de gedaagde doen als hij van mening is dat niet hij, maar deze andere partij veroordeeld moet worden.
De gedaagde in de hoofdzaak kan de derde partij oproepen door hem te dagvaarden vóór de datum waarop hij zelf bij de rechtbank moet verschijnen (eerst dienende dag genoemd) en beide procedures te voegen.
Gebruikelijker is het om in de hoofdzaak op te roepen door een vordering daartoe in te stellen ‘vóór alle weren’. Met andere woorden, voordat inhoudelijk gereageerd wordt op de vordering van de eisende partij moet verzocht worden om een derde op te kunnen roepen: het vrijwaringsverzoek.
Voorbeeld van een vrijwaringsprocedure
Ter illustratie wordt verwezen naar de kwestie die leidde totdeze uitspraak. Eiser in de hoofdzaak koopt van gedaagde een elektrische installatie die volgens eiser niet voldoet aan de geldende normen. De installatie is dermate gebrekkig dat er acuut gevaar voor personen bestaat.
Gedaagde heeft, zoals met eiser is afgesproken, een inspectierapport laten opmaken door X. X heeft in het rapport vermeld dat de installatie voldoet aan de geldende normen. Gedaagde meent dat X zijn werkzaamheden niet goed heeft uitgevoerd. Als X had vermeld dat de installatie niet voldeed aan de geldende normen dan had gedaagde de installatie in orde kunnen maken. Gedaagde in de hoofdzaak roept X in vrijwaring op.
In het vrijwaringsverzoek beoordeelt de rechtbank of de in vrijwaring opgeroepen persoon mogelijk verplicht is de nadelige gevolgen van een veroordeling van gedaagde in de hoofdzaak (mede) te dragen.
Hoe te handelen bij afwijzing…
Wijst de rechtbank het vrijwaringsverzoek af, dan kan je de derde partij niet in vrijwaring oproepen. In dat geval zal je in eenvolgende procedurede schade op de derde partij moeten verhalen.
Vrijwilliger (ARBOWET)
De persoon, die niet bij wijze van beroep arbeid verricht voor een privaatrechtelijk of publiekrechtelijk lichaam dat niet is onderworpen aan de vennootschapsbelasting dan wel voor een sportorganisatie en die geen werknemer is in de zin van artikel 2 van de Wet op de loonbelasting 1964, met uitzondering van de persoon die arbeid verricht:
1°. ter voorbereiding op beroepsmatige arbeid;
2°. in het kader van een taakstraf dan wel in het kader van het voldoen aan voorwaarden ter voorkoming van strafvervolging als bedoeld in artikel 74, tweede lid, onderdeel f, of artikel 77f, eerste lid, onderdeel b, van het Wetboek van Strafrecht dan wel in het kader van deelneming aan een project als bedoeld in artikel 77e van het Wetboek van Strafrecht;
3°. als bedoeld in artikel 16, zesde lid, onderdeel c.
Vuurbelasting: (Bbl)
Hoeveelheid warmte die vrijkomt per eenheid vloeroppervlakte bij verbranding van alle in een gebouw of een daarin gelegen ruimte aanwezige brandbare materialen.
V&G
Veiligheid en Gezondheid
V&G-toetser
Interne of ingehuurde V&G-adviseur van de opdrachtgever
V&G-plan
Veiligheids- en gezondheidsplan
V&G-dossier
Veiligheids- en gezondheidsdossier
Waarschuwen
Het paraplu begrip “WAARSCHUWEN” staat ook voor “daarop te wijzen”, “ter kennis te brengen van”, “terstond te melden aan” en dergelijke bewoordingen in de OVEREENKOMST
Wachtuur
de tijd dat men moet wachten opdat men weer door kan gaan met de werkzaamheden, bijvoorbeeld ten gevolge van een kortdurende schorsing.
Wanprestatie
Wanneer er een overeenkomst is die wordt verbroken, wordt gesproken van wanprestatie. Wat is wanprestatie precies en wanneer is er sprake van? Wat kunt u doen wanneer uw wederpartij wanprestatie pleegt?
De algemene regels van wanprestatie zullen in dit artikel besproken worden. Let wel op: er zijn in de wet veel verschillende overeenkomsten gespecificeerd (ook te zien in het artikel over deovereenkomst), die elk hun eigen regels kennen die gelden naast deze algemene regels. Houd daar dus rekening mee bij het beoordelen van een specifieke situatie.
Wanneer is er sprake van wanprestatie?
Wanprestatie is het geval wanneer een van beide contractspartijen zijn gedeelte van de overeenkomst helemaal niet nakomt, wanneer een van de partijen zijn verplichtingen gedeeltelijk niet nakomt of wanneer de verplichtingen niet correct worden nagekomen. Kortom: wanneer er niet wordt gedaan wat er is afgesproken, wordt er niet gepresteerd: wanprestatie.
Er zijn veel verschillende situaties die tot wanprestatie kunnen leiden. Een aantal voorbeelden ervan:
Piet heeft een overeenkomst om tien broden te leveren, maar levert er maar vijf;
Jan moet de metselaar van een muurtje betalen maar doet dat steeds niet;
Hans wil om 20.00 een taxi hebben en spreekt dat af. De chauffeur draait pas om 21.00 de straat in;
De kast die Truus heeft gekocht zakt na een maand volledig in door een fabrieksfout;
Een websitebouwer levert niet zoals afgesproken een rode, maar een blauwe website af.
Zoals te zien is, zijn er een flink aantal verschillende zaken die tot wanprestatie kunnen leiden. In principe is alles dat afwijkt van de overeenkomst wanprestatie, aangezien de overeenkomst in beginsel exact moet worden nagekomen.
Hoe weet iemand of er wanprestatie is gepleegd?
In principe is dat simpel: bekijk wat er is afgesproken tijdens het totstand komen van een rechtsgeldige overeenkomst. Wijkt de prestatie van de wederpartij daarvan af, dan is er meestal sprake van wanprestatie.
Als de tegenpartij van mening is dat de overeenkomst iets anders inhield dan wat de ander meent, dan moet gekeken worden naar wat de partijen ten tijde van het afsluiten hebben bedoeld. Als zij hebben opgeschreven ‘de struiken moeten omgezaagd worden’, maar daarmee eigenlijk tevens de ernaast staande bomen hebben bedoeld (en dat voor beiden duidelijk was), dan betekent dat dat de bomen ook omgezaagd moeten worden. Wordt dit nagelaten, dan is dat wanprestatie.
Daar moet wel bij worden opgemerkt dat het verstandig is om duidelijk op papier vast te leggen wat de bedoeling is. Wanneer één partij in het voorbeeld van hierboven van mening is dat de bomen ook moeten worden omgezaagd, terwijl de ander van mening is dat dat niet de bedoeling is, levert dat problemen op. Dat levert ook problemen op wanneer wanprestatie bewezen moet worden voor een rechter, want dan zal deze partij moeten bewijzen dat er bedoeld is om óók de bomen om te zagen. Dat is lastig wanneer het niet op papier staat.
Welke verschillende oplossingen zijn er voor wanprestatie?
Wanneer er wanprestatie is gepleegd zijn er enkele oplossingen voorhanden. Dit zijn: nakoming met schadevergoeding, vervangende schadevergoeding, opschorting van de verplichtingen en het ontbinden van de overeenkomst.
Hierna zullen ze achtereenvolgens besproken worden en zullen de eventuele voorwaarden ervoor kort worden weergegeven.
Nakoming (met schadevergoeding)
Allereerst kan nakoming van de overeenkomst gevorderd worden. Dat houdt simpelweg in dat de overeenkomst alsnog moet worden nagekomen.
Daarnaast kan tevens schadevergoeding worden gevraagd voor de schade die door de wanprestatie is veroorzaakt.
Vervangende schadevergoeding wegens wanprestatie
Ook kan worden gekozen voor vervangendeschadevergoeding, in plaats van het alsnog nakomen van de overeenkomst. Dat houdt in dat de wederpartij zijn gedeelte van de overeenkomst niet meer hoeft na te komen, maar dat hij wel schadevergoeding moet betalen doordat hij wanprestatie heeft gepleegd. Ook schadevergoeding voor eventuele andere schade (zoals gevolgschade) kan dan gevorderd worden.
Voordat vervangende schadevergoeding gevorderd kan worden, moet de wederpartij eerst in verzuim zijn, als nakoming direct of over enige tijd nog mogelijk zou zijn. Dat gebeurt door middel van een schriftelijkeingebrekestelling, met een redelijke termijn om alsnog na te komen in het geval nakoming direct nog mogelijk zou zijn. Schadevergoeding wegens wanprestatie kan pas daarna plaatsvinden.
Kijk voor meer en genuanceerdere informatie over schadevergoeding bij wanprestatie in het artikel overschadevergoeding bij het niet nakomen van een overeenkomst.
Opschorting vanwege wanprestatie
Opschorting is het achterhouden van uw eigen verplichtingen: u stelt de nakoming van uw deel van de overeenkomst uit totdat de ander zijn deel is nagekomen. De mogelijkheid van opschorting ligt enkel open wanneer beide partijen nog niet zijn nagekomen. Wanneer een van de partijen wel al is nagekomen en de ander pleegt wanprestatie, dan valt er immers niets meer op te schorten.
In beginsel kan er dus opschorting plaatsvinden bij elke opeisbare vordering die niet wordt voldaan (wanprestatie dus). Er zijn echter enkele uitzonderingen zoals het niet mogelijk zijn van opschorting wanneer degene die wil opschorten zelf ervoor heeft gezorgd dat de ander niet kon nakomen (bijvoorbeeld het afsluiten van een overeenkomst, maar niet het adres voor aflevering willen opgeven), of wanneer de wederpartij blijvend niet meer kan nakomen (opschorting is dan immers zinloos, de andere middelen tegen wanprestatie staan uiteraard wel nog open!).
Voor meer informatie hierover, kan worden gekeken in het artikel overopschorting.
Ontbinding van de overeenkomst wegens wanprestatie
Ten slotte is er de mogelijkheid van ontbinding van de overeenkomst na wanprestatie. Dat houdt in dat de overeenkomst ophoudt te bestaan. In plaats van de overeenkomst komen twee ongedaanmakingsverbintenissen, die beide partijen de verplichting opleggen om eventueel al gedane prestaties terug te geven. Daarnaast kan schadevergoeding worden gevorderd voor de schade die is geleden door de wanprestatie.
Voordat ontbinding gevorderd kan worden bij wanprestatie, moet eerst worden gekeken naar of de wederpartij nog steeds direct aan de overeenkomst zou kunnen voldoen. Als dat het geval is, is ontbinding pas gerechtvaardigd in het geval van verzuim. Dat verzuim treedt meestal in door het doen van een schriftelijke aanmaning waarin een redelijke termijn wordt gegeven om alsnog na te komen. Blijft de wanprestatie daarna aanwezig, dan kan alsnog ontbonden worden.
Meer gedetailleerde informatie over ontbinden bij wanprestatie hierover kan worden gevonden in het artikel overhet ontbinden van een overeenkomst.
Ontbinding en schadevergoeding bij wanprestatie – schematisch
Zoals hierboven te zien is, zijn ontbinding en schadevergoeding beiden een stuk zwaardere ‘sancties’ dan het vorderen van nakoming of het (tijdelijk) opschorten van de eigen verplichtingen. Daarom wordt bij ontbinding en schadevergoeding door wanprestatie een extra eis gesteld: de schuldenaar moet (in bepaalde gevallen) in verzuim zijn. Voor wanneer dit wel en wanneer niet het geval is hier ter verduidelijking een schema opgenomen.
Wat als de wederpartij niks doet na wanprestatie en niet wil meewerken?
In het geval de wederpartij geen gehoor geeft, niet meewerkt of niet volledig meewerkt, kan het, indien het om een substantieel bedrag gaat, verstandig zijn om rechtsmaatregelen te treffen. Vaak is het voldoende om een jurist een brief te laten schrijven met het vriendelijke doch dwingende verzoek om de overeenkomst na te komen.
Levert dat verzoek niets op, dan is een gang naar de rechter wegens wanprestatie een mogelijkheid. De rechter kan de wederpartij dwingen tot meewerken aan het betalen van schadevergoeding of aan de gevolgen van de ontbinding van de overeenkomst wegens wanprestatie.
Wanprestatie – Conclusie
In geval van wanprestatie staan een aantal middelen ter beschikking van degene die daar de dupe voor is. Dat zijn: nakoming met schadevergoeding, opschorting van de verplichtingen, vervangende schadevergoeding en het ontbinden van de overeenkomst.Vooral de laatste twee zijn zware maatregelen, waar in sommige gevallen extra voorwaarden aan verbonden worden.
Als de tegenpartij niet meewerkt met de maatregelen die worden getroffen vanwege (vermeende) wanprestatie, dan is het aan te raden om een jurist in te schakelen. Dat geldt ook wanneer u een dagvaarding krijgt omdat u wanprestatie zou hebben gepleegd. In zijn algemeen geldt: hoe sneller u contact opneemt met uw jurist, hoe groter de kans op een gunstige uitkomst.
Warmtegenerator (Bbl)
Onderdeel van een verwarmingssysteem dat nuttige warmte genereert via een of meerdere van de volgende processen:
Warmtapwatersysteem (Bbl)
Technisch bouwsysteem waarin warmtapwater wordt opgewekt, gedistribueerd of afgegeven.
WAS
de Wet Aanpak Schijnconstructies, gaat de schadelijke gevolgen van schijnconstructies tegen zodat werknemers beter beschermd zijn tegen onderbetaling en wordt concurrentie eerlijker. Ook verbetert deze wet de handhaving van het arbeidsrecht;
Wet Aanpak Schijnconstructies(WAS) De maatregelen in de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS) gaan schadelijke gevolgen van schijnconstructies tegen. Zo zijn werknemers beter beschermd tegen onderbetaling en wordt concurrentie eerlijker. Ook verbetert deze wet de handhaving van het arbeidsrecht.
Op 1 juli 2015 is deketenaansprakelijkheid voor het looningevoerd.
Op 1 januari 2016 zijn maatregelen ingevoerd met betrekking tothet duidelijk omschrijven van zaken op de loonstrook en het uitbetalen van het nettoloon via de bank. Ook zijn regels ingevoerd die het mogelijk maken voor de Arbeidsinspectie om controlegegevens openbaar te maken.
•Loonstrook
Werkgevers moeten zorgen dat de loonstrookjes begrijpelijk zijn voor het personeel. Ook moeten zij alle bedragen op de loonstrook duidelijk toelichten. De Inspectie SZW kan werkgevers een boete geven als de loonstrook niet klopt.
•Minimumloon via bank betalen
Werkgevers mogen het minimumloon niet meer contant betalen. Wat een werknemer meer dan het minimumloon verdient, mag de werkgever nog wel contant betalen.
•Naming & shaming
De Arbeidsinspectie controleert of werkgevers zich aan de regels voor minimumloon houden. Bij overtreding legt de Inspectie een boete of een dwangsom op. Ook maakt de Inspectie de namen bekend van alle bedrijven die zijn gecontroleerd. Dus niet alleen van bedrijven die de regels niet naleven maar ook van gecontroleerde bedrijven die dat wel doen.
Het laatste onderdeel van de Wet aanpak schijnconstructies is ingegaan op 1 januari 2017: het verbod op inhoudingen op en verrekeningen met het wettelijk minimumloon.
• Alle constructies zijn verboden waarbij werkgevers minder dan het hele minimumloon betalen. Bijvoorbeeld wanneer zij ten onrechte maaltijdkosten of verzekeringspremies inhouden op het loon. Op het minimumloon mogen alleen volgens de wet verplichte of toegestane bedragen worden ingehouden, zoals belastingen en premies.
Inhoudingen op kosten voor huisvesting (maximaal 25% van het minimumloon) en zorgverzekering zijn wel mogelijk. De werknemer moet hiervoor een schriftelijke volmacht aan de werkgever geven. De huisvesting moet voldoen aan een aantal kwaliteitsnormen.
De ketenaansprakelijkheid voor loonvordering is op 1 januari 2017 uitgebreid met de overeenkomst tot het vervoeren van goederen over de weg en de overeenkomst tot het doen vervoeren van goederen over de weg (de ‘expeditie-overeenkomst’). Dit betekent dat opdrachtgevers voor vervoer van goederen over de weg aansprakelijk gesteld kunnen worden als er sprake is van onderbetaling van de werknemer.
Breed bereik
De Wet aanpak schijnconstructies (WAS) heeft een breed bereik en richt zich niet alleen tot de bouw- en de uitzendsector. In potentie hebben alle werkgevers die personeel inlenen met de WAS te maken.
Het wetsvoorstel komt voort uit het in april 2013 afgesloten Sociaal akkoord waarin sociale partners en de regering overeen kwamen om een einde te maken aan verscheidene misstanden op de arbeidsmarkt.
Vraag
Is mijn opdrachtgever een werkgever in de zin van de Wet arbeid vreemdelingen (WAV) en moet ik dan iets regelen daarover in het bestek?
Antwoord
Volgens de Wet arbeid vreemdelingen (WAV) is uw opdrachtgever werkgever als hij een ander arbeid laat verrichten om zijn beroep of bedrijf uit te oefenen. Onder dit begrip vallen dus ook bedrijven, overheidsinstellingen en personen die een ander feitelijk voor zich laten werken.
Onder het begrip vallen:
Hierbij kunnen ook particuliere opdrachtgevers als werkgever worden beschouwd, bijvoorbeeld als die anderen een verbouwing laat uitvoeren. Het begrip werkgever in de WAV wijkt dus af van hetgeen gebruikelijk wordt geacht in het administratief- of civielrecht.
Als uw opdrachtgever vreemdelingen “voor zich laat werken” zonder een tewerkstellingsvergunning voor hen aan te vragen, is hij strafbaar. Het tewerkstellen van illegale arbeidskrachten gaat namelijk ten koste van legale arbeidskrachten. Deze komen daardoor moeilijker of niet aan werk en worden dan afhankelijk van een uitkering. Bovendien worden illegale arbeidskrachten veelal onderbetaald, zijn hun arbeidsomstandigheden en huisvesting vaak slecht en worden sociale premies en belasting ontdoken. Dit leidt dan tot oneerlijke concurrentie met bonafide werkgevers, wat maatschappelijk zeer ongewenst is. De Wet arbeid vreemdelingen (WAV) verbiedt nadrukkelijk aan de werkgever om vreemdelingen, die geen vrije toegang hebben tot de Nederlandse arbeidsmarkt, zonder geldige tewerkstellingsvergunning voor zich te laten werken.
Per 1 januari 2005 is de bestuurlijke boete ingevoerd in de Wet arbeid vreemdelingen (WAV). De Arbeidsinspectie krijgt hiermee de mogelijkheid om een werkgever een boete op te leggen als deze vreemdelingen, zonder de vereiste tewerkstellingsvergunning, in dienst heeft. Deze boete kan oplopen tot € 8.000,- per illegaal werkende werknemer.
In beginsel moet men nooit wetgeving aansturen vanuit het bestek omdat de wet altijd al van toepassing is. Dus een tekst in het bestek die luidt “van toepassing is de Wet arbeid vreemdelingen (WAV)” is uit den boze. Specifieke wetgeving die “aanstuurt” om iets te regelen in het bestek is door STABU reeds geïmplementeerd in de systematiek. Bijvoorbeelden hiervan zijn teksten aangaande de Wet Ketenaansprakelijkheid, het Arbeidsomstandighedenbesluit en het Bouwstoffenbesluit. Of dit ook zou moeten gelden voor de Wet arbeid vreemdelingen (WAV), gezien de verwantschap met de Wet Ketenaansprakelijkheid (eigenbouwer versus werkgever) zal door STABU op korte termijn, via Projectgroep 01, worden bekeken. Vooruitlopend hierop zou men in het bestek al kunnen regelen, onder bijvoorbeeld 01.02.06 “VERPLICHTINGEN VAN DE AANNEMER”, dat het op het werk in te zetten personeel in het bezit dient te zijn van de vereiste documenten/vergunningen en in het bijzonder, maar niet uitsluitend, de vereiste tewerkstellingsvergunningen op grond van de WAV.
Daarnaast zou men onder 01.02.27.03 “VERSLAGEN BOUWVERGADERINGEN” op kunnen nemen dat bij elke bouwvergadering het onderwerp "tewerkstelling van vreemdelingen op het werk" een vast agendapunt dient te zijn en dat bij de eerste bouwvergadering de aannemer een lijst aan de directie dient te overleggen van alle op het werk aanwezige personen, die over een tewerkstellingsvergunning dienen te beschikken, alsmede een kopie van hun tewerkstellingsvergunning en kopie van het document als bedoeld
in artikel 1, eerste lid van de Wet op de Identificatieplicht.
Tenslotte zou men nog een aanvullende administratieve bepaling kunnen opnemen waarmee de aannemer de opdrachtgever vrijwaart voor alle boetes die de opdrachtgever op grond van de Wet arbeid vreemdelingen en/of de Wet op de identificatieplicht opgelegd mocht krijgen als gevolg van het tewerkstellen van vreemdelingen door de aannemer.
Weekstaat
Een weekstaat is een document, ten behoeve van de salarisadministratie, waarin van een werknemer per week wordt geregistreerd:
Wegtunnel (Bbl)
Tunnel of tunnelvormig bouwwerk alleen of mede bestemd voor motorrijtuigen als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onder c, van de
Wegenverkeerswet 1994, met uitzondering van bromfietsen als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel e, van die wet1
Wegtunnelbuis (Bbl)
Gedeelte van een wegtunnel voor een rijbaan.
Werk (ARW 2016)
Het product van een geheel van bouwkundige of civieltechnische werken dat ertoe bestemd is als zodanig een economische of technische functie te vervullen
zich heeft verbonden het werk tot stand te brengen, de omzetbelasting daarin niet begrepen
Werk (UAR 2001)
Uit te voeren werk, eventueel met inbegrip van het ontwerp en de ten behoeve van dat werk te verrichten leveringen.
Werk (UAV 2012)
Het uit te voeren werk, technische installatiewerk of de te verrichten levering
Werk (UAV-GC 2005)
Het in de Basisovereenkomst omschreven werk dat de Opdrachtnemer op basis van de Vraagspecificatie en de Aanbieding door middel van Ontwerp- en Uitvoeringswerkzaamheden dient te realiseren.
Werkdag (UAV 2012)
Een kalenderdag, tenzij deze valt op een algemeen of ter plaatse van het werk erkende, of door de overheid dan wel bij of krachtens collectieve arbeidsovereenkomst voorgeschreven rust- of feestdag, vakantiedag of andere niet individuele vrije dag
Werkdag/onwerkbare werkdag
Tot op heden wordt zaterdag in het arbeidsrecht als een werkdag beschouwd. Onder "werkdag" wordt verstaan de dag waarop gewoonlijk wordt gewerkt en niet de dag waarop effectief in een bepaalde onderneming wordt gewerkt ("werkdag"). Alleen zon- en feestdagen worden niet als werkdag beschouwd. Dit is een veel voorkomende verwarring in de praktijk...
De wetgever heeft dit nu verduidelijkt en definieert in het nieuwe Burgerlijk Wetboek - dat op 1 januari 2023 in werking treedt - wat er onder een "werkdag" wordt verstaan, namelijk "alle dagen behalve wettelijke feestdagen, zondagen en zaterdagen".
Deze nieuwe bepaling zal gevolgen hebben voor het arbeidsrecht waar het voorziet in procedures met termijnen die in werkdagen zijn uitgedrukt.
Deze procedures zijn de volgende:
Het ontslag met opzegging per aangetekende brief:
Deze opzegging gaat pas in op de derde werkdag volgend op de datum van verzending en de opzeggingstermijn begint pas te lopen op de maandag die volgt op de week waarin het ontslag is meegedeeld.
Om een opzegtermijn op de volgende maandag te laten ingaan, moet de ontslagbrief dus uiterlijk op dinsdag in plaats van op woensdag worden verzonden.
Beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens dringende reden:
Om over te gaan tot een beëindiging wegens dringende reden moet een dubbele termijn nageleefd worden die uitgedrukt is in werkdagen, namelijk de kennisgeving van het ontslag binnen 3 werkdagen en de kennisgeving van de dringende reden binnen 3 werkdagen.
Bijgevolg (1) heeft de werkgever, indien hij op een woensdag kennis heeft van een ernstige fout, tot maandag de tijd om tot ontslag over te gaan en (2) moet in geval van ontslag wegens een ernstige fout op een woensdag de aangetekende brief met de redenen voor het ontslag uiterlijk de daaropvolgende maandag worden verzonden.
De termijn waarbinnen de werknemer een medisch attest moet bezorgen aan de werkgever wordt gewoonlijk in werkdagen uitgedrukt. In dat geval kan zaterdag niet meer mee gerekend worden voor deze periode.
Door deze nieuwe regels is het belangrijk extra voorzichtig te zijn, niet alleen in het arbeidsrecht maar in alle gevallen waarin een termijn geldt die in werkdagen is uitgedrukt.
Dit geldt met name ook voor de termijnen voor de betekening van processtukken zoals voorzien in het Gerechtelijk Wetboek.
Vanaf 1 januari 2023 wordt dus bij de berekening van termijnen die in werkdagen uitgedrukt zijn, geen rekening meer gehouden met zaterdagen, noch met zon- en feestdagen, tenzij de wet anders bepaalt.
Tenzij de wetgever uitdrukkelijk ingrijpt in het arbeidsrecht, moeten zaterdagen worden uitgesloten van de berekening van termijnen in het arbeidsrecht.
Om discussie te voorkomen, heeft SeedsofLaw altijd al geadviseerd zaterdag niet als werkdag te beschouwen ingeval van een ontslag van werknemers met een opzegtermijn of om een dringende reden. Deze praktijk wordt nu bevestigd door het nieuwe Burgerlijk Wetboek.
Auteur artikelDaan Baas
Gepubliceerd16 juni 2020
Laatst gewijzigd16 juni 2020
Woningborg heeft als variant op paragraaf 42 uit de UAV 2012 richting de verkrijgen de navolgende kortingsclausule:
Het aantal werkbare werkdagen wordt vanaf hetzelfde ingangsmoment berekend als in de Overeenkomst is
bepaald.)
In de UAV 2012 staat in paragraaf 42 Kortingen:
Opmerkingen om rekening mee te houden wellicht zijn:
Werknemer (WKA)
Dit is degene die in (fictieve) dienstbetrekking staat tot een inhoudingsplichtige.
Werkterrein
WERKTERREIN NIEUWBOUW,
als zodanig aangeduide TERREIN en/of water dat door de OPDRACHTGEVER aan de AANNEMER voor de uitvoering van het WERK ter beschikking wordt gesteld
WERKTERREIN BESTAAND,
als zodanig aangeduide TERREIN en/of water alsmede de opstal daarop dat door de OPDRACHTGEVER aan de AANNEMER voor de uitvoering van het WERK ter beschikking wordt gesteld;
Vraag 1
De begrippen terrein, werkterrein en bouwterrein komen in STABU-systematiek naast elkaar voor. Hoe moet hiermee worden omgegaan?
Antwoord
In het STABU hoofdstuk 00 ALGEMEEN heeft de opsteller van het bestek de mogelijkheid om via de algemene bepaling “WERKTERREIN” met bepalingnummer 01 onder artikel 00.02.10 “TERREIN- EN BODEMGEGEVENS” aan te geven wat als werkterrein aan de aannemer ter beschikking wordt gesteld. Eventuele kan hierbij worden verwezen naar bijvoorbeeld een situatietekening met nummer en datum. Kadastrale gegevens kunnen hier eveneens worden genoemd maar desgewenst kan dit laatste ook op de titelpagina. Opgemerkt dient te worden dat ook een wateroppervlak tot een werkterrein kan behoren.
In de UAV 1989 wordt het begrip werkterrein naast in paragraaf 15 “WERKTERREIN” nog een aantal malen genoemd, zoals in de paragrafen 5.1, 6.20, 6.21, 16.1, 16.2, 27.8 en 37.3. Toch is het begrip als zodanig niet gedefinieerd in paragraaf 1 “Aanduidingen, begripsbepalingen” van de UAV. Daarom heeft STABU dit mogelijk gemaakt middels 2 vrije aanvullende administratieve bepalingen onder artikel 01.02.01 “AANDUIDINGEN, BEGRIPSBEPALINGEN”. Bepaling 01 “WERKTERREIN” dient eigenlijk altijd te worden opgenomen in het bestek. Bepaling 02 “WERKTERREIN” dient extra in combinatie met 01 te worden opgenomen als het werk een bestaande opstal (verbouwsituatie) betreft.
Onder artikel 01.02.15 “WERKTERREIN” kan desgewenst geanticipeerd worden op de 4 standaard administratieve bepalingen uit de UAV, doch van STABU uit wordt dit niet noodzakelijk geacht gezien de aangeboden lege schraptekst.
Het begrip bouwterrein wordt gebruikt in de UAV onder paragraaf 5 lid 8.
Daarnaast komt op diverse plaatsen in de STABU-systematiek het begrip terrein voor. Om te beginnen in de UAV onder de paragrafen 5.1, 6.22, 24.1 en 29.3. Tevens wordt dit begrip gebruikt in hoofdstuk 12 “GRONDWERK” bij de korttekst “OPSCHONEN TERREIN” (korttekstcode 12.30.30) en in de hoofdstukken 15 TERREINVERHARDINGEN en 17 “TERREININRICHTING”.
Samenvattend zou je kunnen zeggen dat zowel vanuit de UAV als de STABU-systematiek bezien het werkterrein “alles” is en dat het bouwterrein het deel hiervan is waarin of waarop ook daadwerkelijk gebouwd gaat worden. Het werkterrein is in dit kader een belangrijk juridisch contractueel gegeven behorende bij het begrip “het werk”. Dit in verband met bijvoorbeeld de CAR verzekering, de bouwafrastering en de levering van bouwstoffen. Het begrip terrein is in de UAV een abstracter of neutraler begrip en wordt ook wel voor een terrein buiten het werkterrein gebruikt, zoals gemeentegrond (precario) of een terrein elders waar werkzaamheden ten behoeve van het werk (preassemblage) worden verricht. Het abstracte begrip terrein wordt in STABU-systematiek ook gebruikt in de bouwdelenspecificaties. Hierin kan het vervolgens worden gedifferentieerd door het aan de locatie te relateren.
Werkterrein (RRU)
Onder werkterrein wordt verstaan de terreinen en/of het water en/of als zodanig aangeduide gebouwen of delen daarvan, welke door de
opdrachtgever aan de aannemer voor de realisatie van het werk te beschikking gesteld wordt. Onder bouwterrein wordt verstaan het terrein, water of gebouwwaarop, waarin of waaronder het werk moet worden uitgevoerd.
Werkterrein verbouw (RRU)
Onder werkterrein wordt tevens verstaan de als zodanig aangeduide aanwezige opstallen of delen daarvan waarin, waarop of waaraan het werk moet worden uitgevoerd.
Werkzaamheden (UAV-GC 2005)
Het geheel van Ontwerp-, Uitvoerings- en Onderhoudswerkzaamheden, dat de Opdrachtnemer moet verrichten om te bewerkstelligen dat het Werk op de in de Basisovereenkomst vastgelegde datum van oplevering en, indien overeengekomen, gedurende de Meerjarige Onderhoudsperiode, aan de uit de Overeenkomst voortvloeiende eisen beantwoordt.
Wettelijke rente is de rente die een schuldeiser volgens de wet kan eisen bij een betalingsachterstand.De wettelijke rente voor niet-handelstransacties is sinds 1 januari 2024 7%.De wettelijke rente voor handelstransacties is sinds 1 juli 2024 12,25%. Niet-handelstransacties is voor alle overeenkomsten met particulieren of consumenten. De wettelijke rente kan elk half jaar aangepast worden.
Partijen kunnen echter ook in hun overeenkomst of algemene voorwaarden vastleggen dat bij te late betaling een vooraf vastgelegd rentepercentage verschuldigd wordt.Als zij dat hebben gedaan dan is die contractuele rente verschuldigd, en niet de wettelijke rente. In de praktijk zal de contractuele rente hoger zijn dan de wettelijke rente.
In de UAV 2012 staat hieromtrent:
Hoofdstuk XIII. In gebreke blijven, onvermogen of overlijden van een der partijen
Paragraaf 45. In gebreke blijven, onvermogen of overlijden van de opdrachtgever
Factuur ontvangen bij directie op x
Betalingstermijn 4 weken, doch niet betaald;
Daarna rente van 12.25% over openstaande bedrag
2 weken later (na 4 weken) nog niet betaald
Rente over het bedrag nu 14.25%
(bedrag van schuld x rentevoet x aantal dagen verschil
365 = wettelijke rente
Wie, de partijen
Een overeenkomst,contractof convenant is een afspraak tussen ten minste twee natuurlijke personen of rechtspersonen – departijen, of specifieker contractanten – over wat ze met elkaar of voor elkaar zullen gaan doen – de te leveren prestatie – of laten.
Werk van stoffelijke aard (WKA)
hiervan is in beginsel sprake als er een tastbaar product ontstaat. Daaronder valt niet het werk dat voornamelijk een intellectueel karakter heeft. Voorbeelden van werk van stoffelijke aard: bouwwerken, aanleg van wegen, waterstaatwerken, bouwen van huizen, bestratingen en het leggen van leidingen, het schoonmaken van sloten en kanalen, het onderhoud van huizen en gebouwen, verrichten van schoonmaakwerkzaamheden, het slopen of afbreken van werken, herstelwerkzaamheden van allerlei aard, het verrichten van typewerk. Eigenlijk vallen alleen werkzaamheden van geestelijke of intellectuele aard hier niet onder.
Werkmethode
Een werkmethode, techniek, ambacht of werksoort. De geclusterde activiteiten/taken.
Wet (Bbl)
Omgevingswet.
Wijziging (UAV-GC 2005)
Elke wijziging als genoemd in § 14 lid 1, § 15 lid 1, § 15 lid 2, en § 15 lid 3. § 2
Werkpakket
Een onderdeel van het werk wat op zichzelf staand kan worden uitgevoerd, denk bijvoorbeeld aan de fundering, waartoe ook technieken als tijdelijke (bouwplaats) voorzieningswerk (bemaling/damwand), grondwerk en funderingswerk kan behoren. Een werkpakket in de context van projectmanagement bij bouwprojecten is een verzameling gerelateerde taken die zijn gegroepeerd om een specifiek doel te bereiken binnen het gehele project.
Werksoort
Klassiek wordt de Technische Specificatie, de beschrijving van het werk (UAV 2012 term) in de TO-fase, de vroegere bestek fase, geclassificeerd naar technieken, ambachten of werksoorten zoals schilderwerk, behangwerk, timmerwerk etc. Onderaannemingsovereenkomsten zijn vaak hierop gebaseerd. Reden ooit voor deze indeling naar werksoorten was:
Werksoort gerichte besteksystematieken zijn/waren:
Thans is de legitimatie om de technische specificatie op te zetten in werksoorten volgens de opvatting van de auteur achterhaald. Installaties worden immers in de ruwbouwfase al ingevlogen (betonkernactivering) en of de behanger nu behangt of de schilder, is iets wat de aannemer zou moeten bepalen en niet op voorhand door of namens de opdrachtgever, tenzij het een TS is voor restauratiewerkzaamheden.
Element gerichte besteksystematieken zijn/waren:
Entiteit gerichte Specificatie Systeem kan worden:
In het ESS is, daar het gebaseerd is op SE en 3D modelleren, bewust niet gekozen voor een werksoort, bouwdeel of element gerichte classificatie als uitgangspunt, maar een entiteit gerichte. Via een hersortering kan de TS in het ESS omgezet worden naar werksoorten, elementen of bouwdelen.
Woonfunctie voor particulier eigendom (Bbl)
Woonfunctie die wordt gebouwd in particulier opdrachtgeverschap of die wordt bewoond door de eigenaar.
Woonfunctie voor zorg (Bbl)
Woonfunctie waarbij aan de bewoners professionele zorg wordt verleend met een vanuit het zorgaanbod georganiseerde koppeling tussen wonen en zorg
Whitepaper
Whitepaper, ook wel geschreven als ‘white paper’ of in het Nederlands ‘witboek’, staat voor een document met uitvoerige informatie over een specifiek onderwerp. Daarbij wordt feitelijke informatie vaak in context geplaatst van het onderwerp of de doelgroep. Lezers kunnen zo een complex onderwerp beter begrijpen of doorzien, tot een oplossing komen of een keuze maken. Waarschijnlijk dateert de term uit 1922, toen het gebruikt werd in de titel “Churchill White Paper”. In het Britse parlement wordt het gezien als een minder uitgebreide versie van een ‘Blue Book’. Naast feitelijke informatie kunnen er ook opinies in worden opgenomen, waarbij de lezer wordt uitgenodigd om hier zelf ook een mening over te vormen. De Canadese regering maakt eveneens gebruik van deze term om beleidsdocumenten aan te duiden die goedgekeurd zijn door het kabinet en gedeeld worden met de bevolking. Verschillende landen gebruiken uiteenlopende kleuren om soortgelijke publicaties te verspreiden. De verwijzing naar kleur betreft de omslag van het document, in dit geval dus een witte kaft.
In de jaren negentig van de twintigste eeuw werd de term whitepaper steeds vaker gebruikt om commerciële documenten te beschrijven. Naast feitelijke informatie voor een specifieke doelgroep worden er ook meningen in opgenomen met daarbij een wervende boodschap. Het doel hiervan is om geïnteresseerde partijen te informeren, activeren en over te halen producten of diensten af te nemen. In deze betekenis wordt het gezien als een vorm van content marketing.
Zo heeft de BNB het Whitepaper specificeren, waarin de transitie van het bestek, een klassieke contractvorm na de TO-fase (bestekfase), naar specificeren in de bouwsector de ruimste zin van het woord.
Winkelfunctie (Bbl)
Gebruiksfunctie voor het verhandelen van materialen, goederen of diensten.
WKA (WKA)
De wet- en regelgeving die de aansprakelijkheid voor de loonheffingen en btw regelt die geldt bij aanneming/onderaanneming en inlening van personeel.
Wooneenheid (Bbl)
Gedeelte van een woonfunctie voor kamergewijze verhuur voor afzonderlijke bewoning.
Woonfunctie (Bbl)
Gebruiksfunctie voor het wonen.
Woonfunctie voor kamergewijze verhuur (Bbl)
Niet-gemeenschappelijk deel van een woonfunctie waarin zich vijf of meer wooneenheden bevinden.
Woongebouw (Bbl)
Gebouw of gedeelte daarvan met alleen woonfuncties en nevengebruiksfuncties daarvan, waarin meer dan een woonfunctie ligt die is aangewezen op een gemeenschappelijke verkeersroute.
WKA (WKA)
De wet- en regelgeving die de aansprakelijkheid voor de loonheffingen en btw regelt die geldt bij aanneming/onderaanneming en inlening van personeel.
De grondroerdersregeling (WIBON, voorheen WION) is op 2008 in werking getreden en heeft als doel graafschade te verminderen. Voor alle betrokken partijen bij graafwerkzaamheden, zoals grondroerders en netbeheerders, gelden specifieke richtlijnen. Per 31 maart 2018 is de WION opgegaan (en dus als zelfstandige wet geëindigd) in de WIBON: wet informatie-uitwisseling bovengrondse en ondergrondse netten en netwerken. De wet verplicht gravers tot het melden van elke ‘mechanische grondroering’, zoals graven, heien, intrillen, baggeren en het leggen van leidingen bij het kadaster. Kabel- en leidingbeheerders moeten al hun (ondergrondse) kabels en leidingen binnen vastgestelde nauwkeurigheid digitaal beschikbaar hebben en melden bij de dienst KLIC. De uitwisseling van die digitale informatie verloopt conform het verplichteInformatiemodel Kabels en Leidingen (IMKL). Vanaf 2015 vindt evaluatie en aanscherping van de wet plaats, ook om via het KLIC-systeem invulling te geven aan de EuropeseINSPIREverplichtingen, waarbij liggingsgegevens continu en openbaar beschikbaar gesteld moeten zijn. Jaarlijks vinden in Nederland ongeveer 35.000 incidenten plaats waarbij kabels of leidingen beschadigd raken bij mechanische graafwerkzaamheden. De wet vervangt ook de (vrijblijvende) zelfregulering zoals die bestond in de vorm van het Kabels en Leidingen Informatie Centrum (KLIC). Dit is in 2008 opgegaan in het Kadaster.
In de UAV 2012 staat het volgende over kabels en leidingen.
Hoofdstuk III. Algemene verplichtingen van partijen
Paragraaf 5. Verplichtingen van de opdrachtgever
Indien de aard van het werk hiertoe aanleiding geeft, houdt de directie vóór de aanvang van het werk een bouwbespreking met de aannemer en de leidingbeheerders, waarbij de aannemer wordt ingelicht omtrent de juiste ligging van de zich in of nabij het werk en het werkterrein bevindende ondergrondse kabels en leidingen en waarbij wordt vastgesteld wat daarmee moet geschieden. Indien de directie deze bouwbespreking niet houdt, zal de aannemer vóór de aanvang van het werk om het houden van die bespreking verzoeken. De directie zal aan dit verzoek gevolg geven.
Het informatiemodel Kabels en Leidingen (IMKL) vormt een gemeenschappelijk begrippenkader voor gegevensuitwisseling voor werkzaamheden aan Kabels en Leidingen en gerelateerd grondverzet. Het IMKL is gebaseerd op NEN3610 en daarmee onderdeel van de NEN3610 familie.
IMKL is door Geonovum ontwikkeld in opdracht van de gezamenlijke netbeheerders en grondroerders en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Het model is gekoppeld aan deuitvoering van de Wet informatie-uitwisseling bovengrondse en ondergrondse netten en netwerken (WIBON) en het daaraan gerelateerde Kabel en Leiding Informatie Centrum (KLIC).
Geonovum participeert in het door Kadaster georganiseerde beheer van het informatiemodel IMKL.Zie voor meer informatie over Kabels en Leidingen
Woonwagen (Bbl)
Woonfunctie op een locatie bestemd voor het plaatsen van een woonwagen.
Zaak
Zaken zijn alle voor menselijke beheersing vatbare stoffen. Vermogensrechten zijn dat niet. In het Nederlandse recht is een zaak in Boek 3 van het Nederlandse Burgerlijk Wetboek gedefinieerd alseen voor menselijke beheersing vatbaar stoffelijk object. Op grond van rechtspraak worden ook warmte, informatie en elektriciteit als zaken aangemerkt. Het feit dat de objecten ook stoffelijk van aard moeten zijn, betekent dat voor iemand het object waarneembaar moet zijn. Je moet het voorwerp kunnen voelen, je moet het kunnen vasthouden. Als dit niet kan, dan valt het ook niet onder het begrip 'zaak' in de zin van artikel 3:2 BW.
Is een variant element stoffelijk van aard en aldus een zaak. Een zaak iseen tastbaar objecten waarop men een recht kan hebben. Dat recht kan bijvoorbeeld een eigendomsrecht of een beperkt recht zijn. Zaak in de juridische betekenis heeft dus niets te maken met de zaak in het spraakgebruik, daar kan het een bedrijf zijn, of een rechtszaak.
De betekenissen van fysiek zijn'lichamelijk' en 'werkelijk bestaand' tastbaar.
Zekerheidstelling
Een zekerheidstelling is een verzamelterm voor alle manieren waarop in beginsel een partij de andere zekerheid geeft voor de nakoming van de overeenkomst. Die zekerheid in de bouwsector kan bijvoorbeeld worden gegeven door:
Voor het eerst in de U.A.V. 1989 is er een paragraaf, 43a, over een zekerheidstelling meegenomen, welke er in de huidige UAV 2012 nog steeds inzit.
Hoofdstuk XIa. Zekerheidstelling, verzekering
Paragraaf 43a. Zekerheidstelling
Een dubbele zekerheid mag conform lid 7 dus niet doch lid 1 zegt, ga je gang!
Ook in de UAV-gc is een paragraaf, 18, meegenomen aangaande de zekerheidstelling.
Paragraaf 38 Zekerheidstelling
1
De Opdrachtnemer is verplicht zekerheid te stellen voor de nakoming van zijn verplichtingen met betrekking tot de realisatie van het Werk en voor de nakoming van zijn verplichtingen met betrekking tot de realisatie van het Meerjarig Onderhoud. De zekerheid dient te worden gesteld in de vorm van een bankgarantie. De waarde van de zekerheid is in de Basisovereenkomst vermeld. Op de bankgarantie is Nederlands recht van toepassing.
2
Indien de Opdrachtgever voornemens is de zekerheid in te roepen, geeft hij de Opdrachtnemer daarvan bij aangetekende brief kennis. De Opdrachtgever is gerechtigd de zekerheid in te roepen, tenzij de Raad van Arbitrage voor de Bouw dan wel de Raad van Deskundigen anders beslist in een door de Opdrachtnemer binnen 14 dagen na de verzending van de in dit lid bedoelde kennisgeving aanhangig te maken geschil.
3
De zekerheid die is gesteld voor de nakoming van de verplichtingen met betrekking tot de realisatie van het Werk, blijft van kracht tot en met de feitelijke datum van oplevering, met dien verstande dat, indien sprake is van kleine gebreken als bedoeld in§24lid 7, de zekerheid van kracht blijft tot het tijdstip waarop de Opdrachtnemer deze gebreken heeft hersteld. Indien§27van toepassing is en in de Vraagspecificatie een onderhoudstermijn is voorgeschreven, blijft de zekerheid van kracht tot overeenkomstig §27 lid 7 is geconstateerd dat de Opdrachtnemer aan zijn verplichtingen heeft voldaan.
4
Na de feitelijke datum van oplevering, of indien in de Vraagspecificatie een onderhoudstermijn is voorgeschreven, na afloop van die onderhoudstermijn, is de Opdrachtnemer gerechtigd vervangende zekerheid te stellen tot een bedrag dat in redelijkheid is gemoeid met herstel van de voor zijn rekening komende gebreken. De Opdrachtgever is gehouden de oorspronkelijk gestelde zekerheid terug te geven nadat hij met de vervangende zekerheid heeft ingestemd en deze heeft ontvangen.
5
De zekerheid die is gesteld voor de nakoming van de verplichtingen met betrekking tot de realisatie van het Meerjarig Onderhoud, blijft van kracht tot aan het einde van de Meerjarige Onderhoudsperiode, met dien verstande dat, indien sprake is van kleine tekortkomingen als bedoeld in§30lid 7, de zekerheid van kracht blijft tot het tijdstip waarop de Opdrachtnemer deze tekortkomingen heeft hersteld. Na afloop van de Meerjarige Onderhoudsperiode is de Opdrachtnemer gerechtigd vervangende zekerheid te stellen tot een bedrag dat in redelijkheid is gemoeid met herstel van de voor zijn rekening komende tekortkomingen. De Opdrachtgever is gehouden de oorspronkelijk gestelde zekerheid terug te geven nadat hij met de vervangende zekerheid heeft ingestemd en deze heeft ontvangen.
6
De Opdrachtgever is niet gerechtigd om van de Opdrachtnemer te bedingen dat deze zekerheid stelt voor de nakoming van zijn verplichtingen indien is overeengekomen dat de in de Basisover eenkomst vastgelegde prijs geheel of ten dele wordt ingehouden. Van een zodanige inhouding is ook sprake indien een door de Opdrachtnemer krachtens§33lid 3 verzochte prestatieverklaring niet met bekwame spoed wordt afgegeven of een betaling waarop de Opdrachtnemer krachtens een afgegeven prestatieverklaring recht heeft, na verloop van 14 dagen sedert de dag waarop zij uiterlijk had moeten geschieden, nog niet heeft plaatsgevonden.
7
Indien de Opdrachtgever hetgeen de Opdrachtnemer volgens de Overeenkomst toekomt, niet of niet tijdig betaalt, of de Opdrachtnemer gegronde redenen heeft om aan te nemen dat de Opdrachtgever het hem toekomende niet of niet tijdig zal betalen, is de Opdrachtnemer gerechtigd om van de Opdrachtgever genoegzame zekerheid te verlangen. Indien de Opdrachtgever in gebreke blijft met het stellen van de verlangde genoegzame zekerheid, is de Opdrachtnemer bevoegd hetzij de Werkzaamheden te schorsen hetzij de Overeenkomst te ontbinden. Met betrekking tot de schorsing dan wel de ontbinding is het bepaalde in§16van overeenkomstige toepassing.
8
Indien de Opdrachtnemer voornemens is de door de Opdrachtgever gestelde zekerheid in te roepen, geeft hij de Opdrachtgever daarvan bij aangetekende brief kennis. De Opdrachtnemer is gerechtigd de zekerheid in te roepen, tenzij de Raad van Arbitrage voor de Bouw dan wel de Raad van Deskundigen anders beslist in een door de Opdrachtgever binnen 14 dagen na de verzending van de in dit lid bedoelde kennisgeving aanhangig te maken geschil.
Met betrekking aanbestedingsplichtige partijen geldt wat hierover staat in de Gids Proportionaliteit.
Voorschrift 3.5 D:
Zekerheidstellingen leggen een beslag op de liquiditeit van een onderneming. Bovendien zitten voor de inschrijvers hoge kosten aan het verkrijgen van een dergelijke zekerheidstelling. Om die reden is het dan ook raadzaam slechts een zekerheidstelling te bedingen indien dat voor de uitvoering van de concrete opdracht strikt noodzakelijk is. Als proportioneel richtsnoer hiervoor wordt maximaal 5% van de opdrachtwaarde aangemerkt; slechts in zeer uitzonderlijke gevallen kan (mits deugdelijk gemotiveerd) van deze richtsnoer worden afgeweken. Wanneer toch een zekerheidstelling wordt bedongen, is het alleszins verstandig om de zekerheidstelling niet langer dan nodig te laten lopen, zodat de inschrijver niet onnodig wordt belemmerd in zijn financiële armslag. Is een substantieel deel van de opdracht afgerond, dan kan de zekerheid naar beneden worden bijgesteld. Dubbele zekerheidstellingen (bijvoorbeeld bankgarantie en inhouding betalingen) zijn vanzelfsprekend niet proportioneel. Het vierde lid komt voort uit en moet in samenhang gelezen worden met hetgeen bepaald is in de ‘Regeling verlening voorschotten 2007’ die geldt op basis van de Comptabiliteitswet 2001. Dit ziet op de situatie dat een betaling voorafgaand aan de prestatie onderdeel is van de overeenkomst. Onder omstandigheden kan het dan nodig en proportioneel zijn om een zekerheidsstelling te verlangen. Dat moet worden getoetst aan het eerste lid. De hoogte van de zekerheidsstelling hoeft, voor de gevallen waarop de regeling van toepassing is, dan niet beperkt te worden tot 5% van de opdrachtwaarde, maar wordt gerelateerd aan het bedrag van het verleende voorschot of de vooruitbetaling. Het verlangen van een cessie van verzekeringspenningen mag vaak niet van de verzekeraar; dit wordt dan ook sterk afgeraden.
Zekerheidsstelling on demand
De ‘on demand’ bankgarantie verplicht de bank een overeengekomen som te betalen aan de garantiegever wanneer de garantiegever hierom verzoekt. De ‘on demand’ bankgarantie wordt ook wel de ‘eerst betalen dan praten’ garantie genoemd.
In de bouw is het gebruikelijk dat een opdrachtgever van een aannemer zekerheid verlangt voor de nakoming van diens verplichtingen uit de aannemingsovereenkomst. De aannemer heeft verschillende mogelijkheden om die zekerheid te bieden. De meest gangbare wijze is het door de aannemer stellen van een bankgarantie. Een bankgarantie heeft over het algemeen een geldigheidsduur die loopt tot aan de oplevering of – indien overeengekomen – het einde van de onderhoudstermijn. De waarde van de bankgarantie is vaak een percentage van de aanneemsom.
43a UAV 1989 bepaalt voorts dat de bankgarantie een waarde heeft van 5% van de aanneemsom.7 Van de UAV 1989 kan echter contractueel vrijelijk worden afgeweken, zodat men in de praktijk ook andere, vaak hogere percentages ziet; 10% is niet ongebruikelijk.
43a UAV 1989 schrijft verder voor, dat de zekerheid van kracht blijft tot de oplevering, althans tot het moment waarop de aannemer de ‘kleine gebreken’ ex § 9 lid 7 UAV 1989 heeft verholpen. Indien een onderhoudstermijn is overeengekomen, blijft de zekerheid van kracht tot het einde van die termijn.8 Bij één van de hiervoor genoemde momenten is de aannemer gerechtigd om vervangende zekerheid te stellen tot een bedrag dat in redelijkheid nog is gemoeid met het herstel van de voor rekening van de aannemer komende gebreken.9 Met dit gegeven wordt in de door de aannemer gestelde bankgarantie vaak al rekening gehouden. De bankgarantie heeft dan een getrapt karakter, waarbij de waarde van – bijvoorbeeld – 10% naar 5% wordt bijgesteld.
In de aannemingsovereenkomst, het bestek of in een separate aannemingsovereenkomst, is vaak bepaald dat de te verstrekken bankgarantie een ‘on demand’ garantie – ook wel afroepbankgarantie of bankgarantie op eerste afroep genaamd – moet zijn. Het bedrag waarvoor de bankgarantie is verstrekt dient, binnen de in de tekst van de bankgarantie omschreven voorwaarden, op eerste verzoek van de opdrachtgever door de bank te worden uitgekeerd aan de opdrachtgever.
Een bankgarantie in deze zin heeft een zogenaamd ‘abstract karakter’. Dit houdt in dat de bank, in het kader van de door haar verstrekte bankgarantie, is gehouden om als eigen verplichting te betalen, waartoe zij zich blijkens de tekst van de bankgarantie jegens de begunstigde (de opdrachtgever) heeft verplicht. De afroepbankgarantie staat dus los van de overeenkomst tussen opdrachtgever en de aannemer. De bank gaat een eigen verplichting aan met de opdrachtgever en kan zich ten opzichte van de opdrachtgever niet beroepen op weren uit hoofde van de overeenkomst tussen de opdrachtgever en de aannemer. Dit abstracte karakter van een dergelijke bankgarantie is bevestigd in een arrest van de Hoge Raad van 12 maart 1982 (Slavenburg/Boncroft).10
De relatie tussen de opdrachtgever en de bank moet dus onderscheiden worden van de relatie tussen de opdrachtgever en de aannemer.
Partijen moeten op een bankgarantie kunnen vertrouwen. Wanneer aan de voorwaarden van de bankgarantie is voldaan moet de bank dus uitkeren. Slechts in zeer uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld fraude of misbruik, mag de bank betaling weigeren.
Het ‘on demand’ karakter van een bankgarantie impliceert een uitkering door de bank op eerste afroep. In § 43a lid 4 UAV 2012 is echter het volgende opgenomen:
‘Indien de opdrachtgever voornemens is de bankgarantie in te roepen, geeft hij de aannemer daarvan bij aangetekende brief kennis. De opdrachtgever is gerechtigd de bankgarantie in te roepen, tenzij de Raad van Arbitrage voor de Bouw, in een door de aannemer binnen tien werkdagen na de verzending van de in dit lid bedoelde kennisgeving aanhangig te maken spoedgeschil, in eerste aanleg anders beslist.’
Wanneer de UAV 2012 op de aannemingsovereenkomst van toepassing zijn, rijst de vraag hoe § 43a lid 4 UAV 2012 zich verhoudt tot een verstrekte ‘on demand’ bankgarantie. In de (arbitrale) rechtspraak zijn de bankgarantie in de bouw en § 43a lid 4 UAV 2012 regelmatig aan de orde geweest. Wij zullen daar in het vervolg van dit artikel nader op ingaan.
Eerst zullen wij echter nader ingaan op de mogelijke voor- en nadelen van een ‘on demand’ bankgarantie voor de opdrachtgever.
2.
Voor- en nadelen ‘on demand’ bankgarantie
Op het eerste gezicht lijkt een ‘on demand’ bankgarantie aantrekkelijk voor een opdrachtgever. Wanneer sprake is van tekortkomingen van een aannemer zijn direct financiële middelen beschikbaar voor herstel. De bankgarantie is tevens een drukmiddel om te zorgen dat de aannemer zijn verplichtingen nakomt. De opdrachtgever hoeft niet de uitkomst van een (langdurige) juridische procedure af te wachten voordat herstelwerkzaamheden kunnen plaatsvinden (op kosten van de aannemer). De ‘on demand’ bankgarantie is direct inroepbaar. Daarnaast geldt in zijn algemeenheid voor een bankgarantie dat deze een opdrachtgever beschermt tegen insolventie van een aannemer.
Ondanks deze voordelen mag niet uit het oog verloren worden dat de kosten van de bankgarantie voor rekening van de opdrachtgever zouden kunnen komen via de inschrijving. De aannemer kan, in het bijzonder wanneer de bankgarantie een aanzienlijke som betreft, deze meenemen in zijn prijs. In het bijzonder de hoogte van de te verstrekken bankgarantie in samenhang met het risico van het ten onrechte inroepen van een dergelijke bankgarantie door de opdrachtgever kan een prijsverhogend effect hebben, zo kunnen wij ons voorstellen.
Het inroepen van de bankgarantie tijdens de uitvoering van het werk kan desastreus zijn voor de aannemer en negatieve gevolgen hebben voor zijn liquiditeitspositie en de mogelijkheid om het werk tijdig tot een goed einde te brengen.11
De voorkeur van de aannemer zal over het algemeen uitgaan naar een bankgarantie die pas kan worden ingeroepen na een (onherroepelijke) uitspraak van een rechter of een arbitrale instantie. Het risico voor de aannemer van het ten onrechte inroepen van de bankgarantie valt daarmee weg. Het voordeel voor de opdrachtgever bij een dergelijke zekerheid is dat deze minder risicovol is voor de aannemer en dat heeft, als het goed is, een positieve invloed op de prijs.
De opdrachtgever zal per project en per aannemer moeten beoordelen welk soort bankgarantie het meest passend is. Het zonder meer eisen van een bankgarantie ‘on demand’ hoeft niet altijd de meest verstandige keuze te zijn.
3.
Geschillen betreffende ‘on demand’ bankgaranties
Zoals in het voorgaande is aangegeven, is § 43a UAV 2012 vaak de basis voor door de opdrachtgever van de aannemer te verlangen zekerheid. Een aantal van de voorwaarden uit § 43a UAV 2012 is onderwerp geweest van jurisprudentie van de Raad van Arbitrag12 In het navolgende staan wij daar bij stil.
3.1
De aard van de bankgarantie
Ten aanzien van de aard van de UAV bankgarantie is in de jurisprudentie van de Raad van Arbitrage voor de Bouw enige tegenstrijdigheid waar te nemen. Zo hebben appèlarbiters in hun vonnis van 26 februari 200313 geoordeeld dat, gelijk opdrachtgeefster gesteld had, een bankgarantie als bedoeld in § 43a UAV 1989 geen zuivere ‘on demand’ garantie is. Het bepaalde in § 43a lid 4 UAV 1989 zou aan het karakter van een zuivere ‘on demand’ garantie in de weg staan. In diverse uitspraken werd echter anders geoordeeld op dit punt.14 In deze zaken oordeelden arbiters dat § 43a lid 4 UAV 1989 niets afdoet aan de mogelijkheid dat een bankgarantie een ‘on demand’ karakter heeft; ook een bij het bestek gevoegde modelbankgarantie kan heel wel een ‘on demand’ bankgarantie zijn. De redenering die in deze uitspraken wordt gevolgd is dat het ‘on demand’ karakter op de ingeroepen bankgarantie ziet en het bepaalde in § 43a lid 4 UAV 1989 op het daaraan voorafgaande inroepen ervan.
In een uitspraak d.d. 23 januari 200815 is geoordeeld – onder verwijzing naar een uitspraak van 25 juni 200316 – dat het ontbreken van een beding als § 43a lid 4 UAV 1989 in de tekst van de bankgarantie zelf, of een daaraan refererende bepaling niet leidt tot de niet toepasselijkheid daarvan. De mogelijkheid van een aannemer om via een spoedgeschil het inroepen van de bankgarantie aan de orde te stellen staat los van het eventuele ‘on demand’ karakter. Een bankgarantie is immers een separate uit de aannemingsovereenkomst voortvloeiende contractuele verhouding tussen de garant (bank) en de begunstigde (opdrachtgever), waarop niet dan na expliciete vermelding onder meer de UAV 1989 van toepassing zijn.
Ons inziens zijn de laatstgenoemde uitspraken correct. Tenzij in de tekst van de bankgarantie zelf een bepaling met het karakter van § 43a lid 4 UAV 1989 of dit paragraaflid letterlijk is opgenomen, kan een bankgarantie immers wel degelijk een ‘on demand’ karakter hebben, waarbij tegelijkertijd in de contractuele verhoudingen tussen opdrachtgever en aannemer § 43a lid 4 UAV 1989 gelding heeft. Indien een opdrachtgever ook richting de aannemer zich op het ‘on demand’ karakter van de bankgarantie wil beroepen, dient hij § 43a UAV 1989, althans lid 4 daarvan, uit te sluiten.
Het voorgaande leidt tot de vaststelling dat de opdrachtgever wanprestatie pleegt als hij § 43a lid 4 UAV 1989 niet naleeft, zodat hij ook schadeplichtig kan worden; zie de uitspaak van 25 juni 2003. Overigens dient van het voorgaande vanzelfsprekend de omstandigheid te worden onderscheiden, waarin een garant (de bank) bij een beroep onder de bankgarantie door de begunstigde (de opdrachtgever) de eventuele onrechtmatigheid van dat beroep aan de orde kan stellen.
3.2
De procedure
Als een aannemer een procedure als bedoeld in § 43a lid 4 UAV 1989 aanhangig maakt, is het goed om te bezien wat daarvoor nodig is, wat aan de orde kan worden gesteld, en op welke wijze arbiters (kunnen) oordelen.
Een aspect daarbij is het vormvoorschrift van § 43a lid 4 UAV 1989 tot het verzenden van een kennisgeving bij aangetekende brief. In de hiervoor reeds aangehaalde uitspraak van 23 januari 2008 oordeelden arbiters, dat de ratio achter het vormvoorschrift van de aangetekende brief is dat daardoor wordt gewaarborgd dat de kennisgeving van de opdrachtgever de aannemer bereikt. Dit ligt voor de hand. Echter, in diezelfde zaak oordeelden arbiters dat vast stond dat de e-mail die de opdrachtgever aan de aannemer had verstuurd de aannemer daadwerkelijk had bereikt, waarmee aan de ratio van § 43a lid 4 UAV 1989 was voldaan. Daarmee zijn arbiters kennelijk tegemoet gekomen aan de moderne tijden.
Daar is iets voor te zeggen, maar aan de andere kant is met de acceptatie van een e-mail ons inziens toch wat onzekerheid in de kennisgeving als bedoeld in § 43a lid 4 UAV 1989 gekomen. Immers, hoewel de middelen in 1989 bij het opstellen van de huidige UAV aanzienlijk beperkter waren dan thans het geval is, is de keuze voor een aangetekende brief niet een willekeurige geweest. Thans zou heel wel aan de strakke voorwaarden van een aangetekende brief kunnen, en wellicht zelfs moeten worden vastgehouden. De kennisgeving dient naar onze mening een ondubbelzinnige aanzegging te bevatten en dient gericht te zijn aan het bestuur van de aannemer. Vanwege het belang van deze boodschap dient zekerheid te worden geschapen dat zij de juiste persoon bereikt. Juist vanwege de omvang van de andersoortige methoden van correspondentie, waaronder ook e-mails, en het gemak waarmee daarvan gebruik wordt gemaakt bestaat de kans dat de kennisgeving redelijk eenvoudig verloren kan gaan en het bovenal niet altijd duidelijk is of deze aan de juiste persoon is gericht c.q. de juiste persoon heeft bereikt.
Overigens onderkennen wij ook het probleem met een aangetekende brief, waarvan de ontvangst immers met een handtekening moet worden bevestigd. Het komt wel eens voor dat een postbesteller voor een bedrijfspand staat waar niemand “thuis” is en vervolgens de op het postkantoor achtergelaten aangetekende brief niet meer wordt opgehaald. Het is daarom wijsheid om naast een aangetekende brief tevens dezelfde brief per gewone post c.q. gescand per e-mail (met ontvangstbevestiging) aan de aannemer toe te zenden.
De nadruk op de kennisgeving heeft vanzelfsprekend verband met het feit dat op dat moment een termijn van 10 werkdagen gaat lopen, waarbinnen de aannemer het spoedgeschil aanhangig dient te maken. Doet een aannemer dat te laat, dan is zijn vordering niet ontvankelijk, en dient de aannemer het vervolgens van de garant, lees: zijn bank, te hebben om in het kader van de bankgarantie een eventueel onrechtmatig beroep aan de orde te stellen. Echter, in de relatie tussen de garant (bank) en de begunstigde (opdrachtgever) kunnen heel wel andere belemmerende of in het geheel geen enkele voorwaarden zijn opgenomen, waardoor de aannemer achter het net vist. Het advies luidt dan ook, om als aannemer op elke binnenkomende e-mail, fax, gewone brief of wat dies meer zij te letten of deze mededeling niet een mededeling als bedoeld in § 43a lid 4 UAV 1989 bevat.
De aannemer kan kiezen uit de spoedgeschillen die in het reglement van de Raad van Arbitrage voor de Bouw17 worden onderscheiden, te weten een spoedgeschil in de vorm van een voorlopige voorziening (een arbitraal kort geding)18 of een andersoortig spoedgeschil19/ spoedbodemprocedure. In hun uitspraak van 27 maart 200720 hebben arbiters beslist, dat de door de opdrachtgever gevorderde verklaring voor recht dat het in § 43a lid 4 UAV 1989 bedoelde spoedgeschil uitsluitend een arbitraal kort geding kon zijn, moest worden afgewezen. Arbiters oordeelden wel dat aan de opdrachtgever moest worden toegegeven dat de beoordeling wellicht sneller kan plaatsvinden in een arbitraal kort geding, zonder dat daarmee rechten verloren gaan. Aardig is voorts dat arbiters opmerkten dat partijen de snelheid waarmee geprocedeerd wordt zelf grotendeels in de hand hebben. In de procedure die leidde tot het vonnis van 27 juni 200321 vorderde een opdrachtgever precies het tegenovergestelde, te weten niet ontvankelijkheid van de aannemer omdat de aannemer een kort geding was gestart in plaats van een spoedbodemprocedure; ook deze stelling haalde het niet.
3.3
De beoordeling
Dan de inhoudelijke benadering. Uit de jurisprudentie van de Raad van Arbitrage blijkt, dat de Raad dezelfde maatstaf hanteert als de civiele rechter in kort geding. De aannemer dient in een spoedgeschil aan te tonen dat de vordering tot het inroepen van de bankgarantie kennelijk ongegrond is. Op dat moment dient te worden vastgesteld of het inroepen van de bankgarantie geheel of gedeeltelijk bedrieglijk of willekeurig geschiedt.
Marginale toetsing – een beoordeling van de rechtmatigheid van het inroepen – is wat ons betreft op haar plaats in de verhouding tussen de begunstigde (opdrachtgever) en de garant (bank).
Hoe dat zich verhoudt tot de relatie tussen de opdrachtgever en de aannemer is de vraag. In die relatie moet een onderscheid gemaakt worden tussen het geval waarin het inroepen van de bankgarantie aan de orde wordt gesteld in een spoedgeschil in de zin van artikel 14 lid 1 sub a van het arbitragereglement van de Raad (een voorlopige voorziening) en het geval waarin een spoedbodemgeschil in de zin van artikel 14 lid 1 sub d van dat reglement aanhangig wordt gemaakt.
In hun uitspraak van 27 maart 200722 – in een spoedbodemprocedure – wezen arbiters erop dat de bankgarantie van de onderliggende rechtsverhouding – de aannemingsovereenkomst – is geabstraheerd. Daardoor was het voor hen uitsluitend mogelijk om marginaal te toetsen. Zij meenden wel dat er ruimte was om bij onregelmatigheden (toch) volledig te toetsen, zolang de behandeling van het geschil op grond waarvan de bankgarantie wordt getrokken daardoor niet wordt vertraagd. Arbiters namen hier een ander standpunt in dan arbiters in de door hen aangehaalde uitspraak van 8 maart 200623 (en meer specifiek het in die procedure gewezen tussenvonnis van 13 september 2004), die ook in een spoedbodemprocedure is gewezen. In die kwestie achten arbiters het juist terecht en passend dat een integrale toetsing plaatsvindt, omdat geen sprake is van een abstracte garantie. De opdrachtgever mag slechts inroepen nadat de Raad van Arbitrage dienovereenkomstig heeft beslist, zo oordeelden arbiters met een verwijzing naar § 43a lid 4 UAV 1989.
Marginale toetsing in de contractuele verhouding tussen de opdrachtgever en de aannemer heeft vaak niet de voorkeur van de aannemer. Indien een aannemer als spoedgeschil kiest voor een voorlopige voorziening is marginale toetsing een gegeven. Vanuit het perspectief van de aannemer lijkt ons het starten van een spoedgeschil in de vorm van een spoedbodemprocedure dan ook de meest aangewezen weg. Immers, op dat moment kan een integrale toetsing plaatsvinden van het beroep van de opdrachtgever op de bankgarantie. Arbiters hebben de mogelijkheid om de onderliggende contractuele verhouding tussen opdrachtgever en aannemer te beoordelen, en ook de praktische uitvoering daarvan. De aannemer kan aansluiting zoeken bij de uitspraak van 8 maart 2006.
Verder kan de aannemer richting de opdrachtgever aanvoeren dat het inroepen van de bankgarantie, althans het ter zake uitgewonnen bedrag, niet in verhouding staat tot de kosten van herstel van de beweerdelijk aanwezige gebreken. Voorwaarde is wel dat die wanverhouding deugdelijk wordt onderbouwd.24 Ten aanzien van de disproportionaliteit tussen het inroepen van de bankgarantie en de herstelkosten hebben arbiters in de zaak van 27 juni 2003 geoordeeld, dat wel van een echte disproportionaliteit sprake moet zijn.25
Een andere vraag die in de jurisprudentie van de Raad van Arbitrage is gesteld betreft de vraag over welke bankgarantie partijen aan het procederen zijn. Appèlarbiters oordeelden in de uitspraak van 25 juni 200326, dat één van de bankgaranties die werd ingeroepen, geen bankgarantie was die werd geregeerd door § 43a UAV 1989. Appèlarbiters stelden vast, dat de betreffende bankgarantie een, althans gedeeltelijk, vervolgbankgarantie was ter zekerheidsdekking voor een tijdens het werk gegeven voorschotbetaling om de voortgang van dat werk door de aannemer mogelijk te maken, en niet gesteld was voor de nakoming van de verplichtingen uit de overeenkomst. En uitsluitend daarop ziet een § 43a UAV 1989 bankgarantie, zo oordelen arbiters met een verwijzing naar § 43a lid 1 UAV 1989. Bovendien was in de betreffende bankgarantie een einddatum voor de inroeping ervan opgenomen, hetgeen zich naar het oordeel van appèlarbiters principieel niet met de mogelijkheid de inroeping op te houden via een aanhangig te maken procedure verdraagt. Immers, door het instellen van een procedure zou het inroepen van de bankgarantie definitief kunnen worden belet.
Hoewel het laatstgenoemde punt wel voorstelbaar is, is het eerste dat niet zonder meer. Immers, de bankgarantie waarover appèlarbiters dienden te oordelen was gesteld ter zekerheidsdekking voor een tijdens het werk gegeven voorschotbetaling om de voortgang van het werk door aanneemster mogelijk te maken. Niet zonder meer valt in te zien waarom dit niet een zekerheidstelling is voor de nakoming van de verplichtingen uit de overeenkomst. Dat een aannemer van zijn opdrachtgever een voorschotbetaling krijgt, en daarvoor een contrazekerheid stelt, sluit dat niet uit. Immers, bij een voorschotbetaling van – bijvoorbeeld – € 100.000,- dient een aannemer nog wel een prestatie van die waarde te verrichten; als de aannemer dat vervolgens niet doet, kan best worden betoogd dat die contragarantie ter zekerheid van de nakoming is gesteld, al is het bepaalde in lid 4 in dat opzicht dissonant. Hoe dan ook, appèlarbiters kwamen tot het oordeel dat de onderhavige bankgarantie niet onderworpen was aan § 43a UAV 1989, en dus ook niet aan lid 4 daarvan.
In zijn uitspraak van 2 december 200827 oordeelt arbiter dat de vraag of en zo ja in hoeverre aannemer in die kwestie tekort was geschoten in de tijdige oplevering van het werk zich niet leent voor vaststelling in kort geding. De marginale toetsing die in een kort gedingprocedure plaatsvindt staat haaks op de aard van de ‘on demand’ bankgarantie. Het is echter de vraag of dat karakter wel aan de orde komt, omdat de procedure ex § 43a lid 4 UAV 1989 niet gaat over de bankgarantie zelf maar over het recht om die in te roepen. Overigens heeft arbiter in voornoemde procedure een bijzondere beslissing genomen. In die procedure had aannemer derdenbeslag gelegd onder de bank ter voorkoming van uitkering door de bank van enig bedrag onder de garantie aan de opdrachtgever (begunstigde). Arbiter oordeelde dat het gelegde beslag afbreuk doet aan de gegeven ‘on demand’ bankgarantie zonder dat daar een genoegzame grond voor bestaat, te weten een reeds nu aannemelijk achteraf vast te stellen onterechte inroeping. Om die reden, oordeelt arbiter, moet de vordering van de opdrachtgever tot opheffing van dat beslag worden toegewezen. Het lijkt ons dat arbiter niet die bevoegdheid heeft om een dergelijke uitspraak te doen, omdat de civiele rechter bij uitsluiting bevoegd is.28 Voorts heeft arbiter in die zaak geoordeeld dat wel degelijk sprake was van een ‘on demand’ bankgarantie, omdat artikel 7:852 lid 1 BW was uitgesloten. Arbiter haalt hier de bankgarantie en de borgstelling door elkaar.
Met betrekking tot de duur c.q. de gestanddoeningstermijn van de bankgarantie is ook jurisprudentie voorhanden. Zoals hiervoor aangegeven blijft een bankgarantie van kracht tot het tijdstip waarop het werk als opgeleverd beschouwd wordt, althans waarop kleine gebreken hersteld zijn, althans tot het einde van de onderhoudstermijn. Mede vanuit de positie van de aannemer in relatie tot zijn krediet- en andere financiële ruimte, is in § 43a lid 6 UAV 1989 opgenomen dat bij de oplevering van het werk, of na afloop van de onderhoudstermijn de aannemer gerechtigd is vervangende zekerheid te stellen tot een bedrag wat in redelijkheid gemoeid is met het herstel van de voor zijn rekening komende gebreken. Een aannemer kan een dergelijke vordering in arbitrage ook afdwingen.
Verder is in § 43a lid 6 UAV 1989 bepaald, dat een opdrachtgever de bankgarantie terug dient te geven als hij met de vervangende zekerheid heeft ingestemd en deze heeft ontvangen. Ook dient een opdrachtgever de bankgarantie te retourneren, indien deze niet langer benodigd is. Arbiters hebben in de uitspraak van 11 juni 200829 vastgesteld dat de opdrachtgever de bankgarantie diende te retourneren, omdat na aftrek van de herstelkosten van de opdrachtgever nog een aanzienlijk bedrag onder de bankgarantie resteerde. De weigering van de opdrachtgever om dit te doen was gelegen in zijn stelling dat hij dat eerst hoefde te doen nadat de eindafrekening was ontvangen en de aannemer verzocht heeft om retournering. Arbiters straffen dit af omdat de bankgarantie niet is afgegeven ten behoeve van het saldo van de eindafrekening, en de opdrachtgever geacht wordt eigener beweging een niet meer benodigde bankgarantie te retourneren. Opdrachtgever dient rekening te houden met de verkrapping in de liquiditeit van de aannemer bij het blijven uitstaan van de bankgarantie.
Tot slot kan de vraag worden gesteld, en dan vanuit het perspectief van de aannemer, of bij een vertraging in het werk langer een bankgarantie dient te worden gesteld en de daarmee gemoeide kosten voor zijn rekening dienen te komen. In de uitspraak van 11 maart 200430 hebben arbiters geoordeeld dat dergelijke kosten voor rekening van de opdrachtgever komen. In die zaak was het werk vertraagd. Uit de uitspraak vloeit voort, dat de vertraging in het werk niet aan de aannemer was toe te schrijven. De opdrachtgever was echter van oordeel dat de extra kosten van de bankgarantie in verband met de langere duur van het werk geacht mogen worden te zijn opgenomen in de algehele toeslag op de uren. Arbiters oordelen dat deze stelling onjuist is, omdat de kosten van de bankgarantie doorgaans worden berekend per tijdseenheid als percentage van de hoofdsom, en daarmee tijdsgebonden kosten zijn. Dergelijke tijdgebonden kosten komen krachtens § 8 UAV 1989 voor vergoeding in aanmerking, en de opdrachtgever dient de aannemer te compenseren.
4.
Conclusies
Als zekerheid voor de nakoming van zijn verplichtingen stelt een aannemer zekerheid, vaak in de vorm van een bankgarantie. § 43a UAV 1989 kent een regeling voor deze zekerheidstelling. Op basis van § 43a lid 4 UAV 1989 kan een bankgarantie pas worden ingeroepen als de aannemer door de opdrachtgever per aangetekende brief daarvan in kennis is gesteld. De aannemer heeft dan de mogelijkheid om binnen 10 dagen een spoedgeschil aanhangig te maken.
Deze bepaling is niet in strijd met het ‘on demand’ karakter van een bankgarantie. De algemene lijn in de jurisprudentie lijkt te zijn dat het ‘on demand’ karakter op de bankgarantie zelf ziet. § 43a lid 4 UAV 1989 ziet op het daaraan voorafgaand inroepen van de bankgarantie. Een bankgarantie is immers een separate contractuele verhouding tussen de opdrachtgever en de bank waarop § 43a UAV 1989 alleen van toepassing is wanneer dit expliciet in de bankgarantie zelf wordt vermeld. De opdrachtgever pleegt wanprestatie als hij § 43a lid 4 UAV 1989 niet naleeft, maar de bank dient op basis van het ‘on demand’ karakter wel uit te keren.
Een ‘on demand’ bankgarantie lijkt voordelig voor de opdrachtgever maar kan onder omstandigheden een risico zijn voor de aannemer en daardoor een negatieve invloed hebben op de prijs die de aannemer wenst te ontvangen.
43a lid 4 UAV 1989 stelt de eis dat de kennisgeving dat de bankgarantie zal worden ingeroepen per aangetekende brief dient te worden verzonden. De ratio achter deze bepaling is dat de kennisgeving de aannemer bereikt. Als de opdrachtgever kan aantonen dat de mededeling de aannemer heeft bereikt, zonder dat deze aangetekend is verzonden, dan is aan deze ratio voldaan. Onder omstandigheden kan dus ook een fax, e-mail of brief per gewone post voldoende zijn. Het lijkt echter aanbevelenswaardig om als opdrachtgever op dit punt geen risico te nemen en gewoon een aangetekende brief te verzenden. De aannemer dient echter op zijn beurt ook alert te zijn op andere manieren waarop deze mededeling wordt gedaan.
De aannemer kan bij het aanhangig maken van een procedure betreffende het inroepen van de bankgarantie kiezen voor een arbitraal kort geding of een spoedbodemprocedure bij de Raad van Arbitrage voor de Bouw. Indien de aannemer een integrale (en geen marginale) toetsing wenst, lijkt een spoedbodemprocedure bij de Raad daarvoor de beste (en enige) weg. Bij integrale toetsing heeft de aannemer ruime verweermiddelen. De verweermiddelen van een bank tegen het inroepen zijn beperkt(er).
Een opdrachtgever dient verder een niet meer benodigde bankgarantie uit eigen beweging te retourneren. De kosten verbonden aan een bankgarantie zijn tijdgebonden kosten. In geval van een vertraging van het werk die niet voor rekening en risico komt van de aannemer, heeft de aannemer recht op vergoeding van deze kosten.
Om discussies ter zake het inroepen van de bankgarantie te voorkomen is het aan te bevelen om toepasselijkheid van § 43 a lid 4 UAV 1989 uit te sluiten of om in de tekst van de bankgarantie juist expliciet bij deze paragraaf aan te sluiten.
Zelfstandige (ARBOWET)
Degene die zonder werkgever of werknemer te zijn in de zin van het eerste of tweede lid arbeid verricht.
Zelfstandige zonder personeel (ZZP-er) (WKA)
Deze is geen loonheffingen verschuldigd omdat hij geen inhoudingsplichtige voor de loonheffingen is. Hij moet wel over een geldige VAR-WUO beschikken om te voorkomen dat hij geacht wordt werknemer te zijn van de aannemer.
Zone
De IFC entiteit "IfcZone" verwijst naar een zone of gebied binnen een gebouw. De attributen/property-sets bevatten zaken over de functie, afmetingen, relaties tot andere zones en andere relevante attributen. Deze informatie is nuttig voor het begrijpen van de ruimtelijke organisatie en functionele indeling van een gebouw, evenals voor analyses zoals energieprestatieberekeningen, ruimteplanning, veiligheidsbeoordelingen en brandcompartimentering.
In het ESS is dit opgenomen in de objectenboom (SBS).
Zorg op afspraak (Bbl)
Vanuit het zorgaanbod georganiseerde koppeling tussen wonen en zorg voor professionele zorgverlening aan de bewoners op afspraak.
Zorg op afroep:
Vanuit het zorgaanbod georganiseerde koppeling tussen wonen en zorg voor professionele zorgverlening aan de bewoners op afroep.
Zorgclusterwoning (Bbl)
Woonfunctie in een cluster van meer dan drie aan elkaar grenzende woonfuncties voor zorg.